เรือนไทย

ต่อจากกระทู้ 
ไปเยี่ยมเชอร์ล็อค โฮล์มส์ (http://www.reurnthai.com/index.php?topic=4799.0)

นักแสดงที่รับบทเชอร์ล็อค โฮล์มส์ มีนับไม่ถ้วน  ทั้งในอังกฤษและอเมริกา    มีทั้งหนัง โทรทัศน์ ละครเวที วิทยุ ฯลฯ   แต่ในกระทู้นี้ขอรวบรวมมาเฉพาะที่ดังๆ  เล่นบทนี้อย่างเป็นชิ้นเป็นอัน

คนแรกคือ William Gillette (1853–1937)  ในยุคหนังขาวดำ

http://www.youtube.com/watch?v=38HgyxMThOw

ในค.ศ. 1939 ก่อนสงครามโลกครั้งที่ 2 เล็กน้อย  บริษัททเวนตี้เซนจูรี่ฟ็อกซ์นำนิยายนักสืบจากอังกฤษมาทำเป็นหนังขาวดำเล็กๆเรื่องหนึ่ง  เลือกตอน The Hound of the Baskervilles. ซึ่งถือกันว่าเป็นตอนลึกลับตื่นเต้นมากที่สุด เหมาะจะทำหนัง  เลือกดารานำจากนักแสดงเกรดบี ซึ่งเคยเล่นแต่บทผู้ร้ายในหนังผจญภัยย้อนยุคมาแล้วหลายเรื่อง  ชื่อเบซิล รัธโบน   และดาราประกบอีกคนหนึ่งชื่อนิเกล บรูซ
เบซิล รัธโบน เป็นนักแสดงชาวอังกฤษฝีมือดี    เขาผ่านละครเวทีคลาสสิคเชกสเปียร์มาก่อน เล่นหนังอังกฤษก็หลายเรื่อง  ก่อนจะมาเอาดีที่ฮอลลีวู้ด     แต่สมัยนั้นเป็นยุคที่ดารานำจะต้องสวยหล่อเป็นเทพบุตรเทพธิดา ไม่งั้นไม่ได้เกิด    หน้าตาเขาไม่หล่อเข้าขั้น ก็เลยถูกส่งไปเล่นบทผู้ร้ายแทบจะไม่ได้รับบทอื่น 
จนมารับบทนักสืบเอกในเรื่องนี้   เบซิลก็ใช้ฝีมือเล่นเต็มที่   ตีบทแตกจนกระทั่งหนังเรื่องนี้ดังเป็นพลุ   พลิกความคาดหมายแม้แต่กับบริษัทฟ็อกซ์เอง  ว่าดาราโนเนมคนนี้พุ่งพรวดขึ้นสู่ยอดดารานิยมได้ในชั่วคืนเดียว

ความสำเร็จของหนังเชอร์ล็อค โฮล์มส์ทำให้ฟ็อกซ์ใช้นโยบาย"น้ำขึ้นให้รีบตัก"  จับเบซิลมาเล่นในเรื่องที่สอง The Adventures of Sherlock Holmes อีกในปีเดียวกัน   
จากนั้นก็ผลิตหนังนักสืบคนนี้ตามมาอีกเป็นทิวแถวถึง 12 เรื่อง ทำให้ชื่อเบซิล รัธโบนกลายเป็นอันหนึ่งอันเดียวกับเชอร์ล็อค โฮล์มส์ไปเลย
เขาก็ได้ชื่อว่าเป็น เชอร์ล็อค โฮล์มส์ แห่งศตวรรษ 

จาก The Hound of Baskervilles

http://www.youtube.com/watch?v=7CCq3uyIPAo&feature=related

http://www.youtube.com/watch?v=ERs_Ca356xs&feature=related

พอเรื่องแรกไปได้ดี   เรื่องที่สองก็ตามมาในปี 1939 ปีเดียวกัน   เรื่องนี้มีจอมผู้ร้ายคู่ปรับศาสตราจารย์มอริอาร์ตี ออกโรงด้วย

http://www.youtube.com/watch?v=737nYCzxyT0&feature=related

เซอร์อาเธอร์บรรยายรูปร่างหน้าตา กิริยาพาทีและความประพฤติของเชอร์ล็อค โฮล์มส์ไว้อย่างแจ่มแจ้ง  เหมือนเดินออกมาจากหนังสือให้เห็นกันจะจะตรงหน้า    จนกล่าวกันว่าในบรรดานิยายประเภทเดียวกันทั้งหลาย ไม่มีนักเขียนคนไหนบรรยายตัวละครได้ชัดเจนมีเลือดเนื้อ เหมือนมีชีวิตจริงเท่านักสืบคนนี้เลย
เชอร์ล็อค โฮล์มส์สูง 6 ฟุต  รูปร่างผอม  ใบหน้ายาวมีแต่กระดูก ค่อนข้างซูบ   จมูกแหลมยาว      ดูภายนอกนิ่งเฉยเย็นชา สีหน้าไร้อารมณ์  แม้ว่าใจจริงเป็นคนอ่อนไหว อย่างศิลปิน       เป็นคนมีการศึกษาดี เคยเรียนมหาวิทยาลัยมาแล้ว     นิสัยช่างสังเกต ไม่มีสิ่งใดผ่านดวงตาสีเทาซึ่งคมเป็นพิเศษ จับรายละเอียดได้ฉับไว  ชอบสูบกล้องยาเส้นแบบโค้งงอ   เป็นผู้ชายนิ่งๆ เคร่งเครียด ไม่มีอารมณ์โรแมนติค  ไม่สนใจเพศตรงข้าม   ถึงกับยืนยันตั้งแต่วัยหนุ่มว่าจะอยู่เป็นโสดไปตลอดชีวิต  
ด้วยเหตุนี้  เมื่อฮอลลีวู้ดเอาเรื่องราวมาทำเป็นหนัง  ก็ต้องเสาะหาดาราที่มีรูปลักษณ์สอดคล้องกับบทบรรยายของเซอร์อาเธอร์    มิฉะนั้นคนอ่านซึ่งพิมพ์คำบรรยายของคนแต่งเอาไว้ในใจแล้ว จะรับไม่ได้
เบซิล รัธโบน ใช้โอกาสในฐานะเป็นคนอังกฤษมีการศึกษาดีเช่นกัน  รูปร่างสูง หน้ายาว   แบบเดียวกัน  เมคอัพและวางตัวให้เหมือนเดินออกมาจากหนังสือ (โปรดดูภาพข้างบน) ทั้งๆเวลาเขาเล่นหนังเรื่องอื่น ก็ไม่เห็นเหมือนเชอร์ล็อค โฮล์มส์ตรงไหนเลยสักนิด

เบซิล(คนขวามือ)  เล่นเป็นผู้ร้ายคู่ปรับของโรบิน ฮู้ด  แสดงโดยเออรอล ฟลินน์ พระเอกรูปหล่อในยุคก่อนและหลังสงครามโลกครั้งที่ 2

ความสำเร็จในจอใหญ่ของเชอร์ล็อค โฮล์มส์  ทำให้อังกฤษทำหนังทีวีชุดเชอร์ล็อค โฮล์มส์ออกมา ในค.ศ. 1951   ดาราแสดงนำก็ซ้ำแนวกับหนังจอใหญ่  คือเลือกดาราที่เล่นเป็นคู่ปรับของโรบิน ฮู้ด ในหนังชุดทางทีวีแบบเดียวกัน ชื่อ  Alan Wheatley

ตัวอลัน เวทลีย์เวลาเล่นหนังใหญ่เป็นนายอำเภอแห่งนอตติ้งแฮมคู่ปรับของโรบินฮู้ด (แสดงโดยริชาร์ด กรีน)  ก็ไม่ได้ดูเหมือนยอดนักสืบ

แต่พอมารับบทเชอร์ล็อค โฮล์มส์ ก็แทบจะเดินออกจากหนังสือเหมือนกัน
เทียบกับรูปล่างคือเบซิล รัธโบนแล้ว ราวกับพี่น้องฝาแฝด

รูปลักษณ์ของเชอร์ล็อค โฮล์มส์ กลายมาเป็นยี่ห้อตายตัว ตลอดทศวรรษ 1960s   ความสำเร็จก่อนหน้านี้ ทำให้ สถานี BBC ของอังกฤษผลิตหนังชุดทางโทรทัศน์ขึ้นมาอีกชุดหนึ่ง  เมื่อค.ศ. 1964  นำแสดงโดยดาราดังชื่อ Peter Cushing  มี Nigel Stock เป็นหมอวัตสัน

ปีเตอร์ คุชชิ่งรับบทดังมาก่อนในบทของหมอแวน เฮลซิ่ง คู่ปรับของแดรคคิวล่า   แล้วมารับบทเชอร์ล็อค โฮล์มส์ในหนังจอเงิน ปี 1959 เรื่อง The Hound of Baskervilles   ก่อนจะถูกเลือกมาเป็นดารานำในหนังชุดทางทีวี  ซึ่งยืนยาวตั้งแต่ 1964 ไปจน 1968
เขากลายเป็นเชอร์ล็อค โฮล์มส์ที่ขึ้นชื่ออีกคนหนึ่งในทษศวรรษ 1960s 

โฮล์มส์กับวัตสัน

ตัวอย่างเชอร์ล็อค โฮล์มส์ ที่ปีเตอร์ คุชชิ่งแสดง

http://www.youtube.com/watch?v=8dRPX5kNwIA&feature=related

ในค.ศ. 1972  ฮอลลีวู้ดปัดฝุ่นเอาเชอร์ล็อค โฮล์มส์ขึ้นมาทำอีก     ในตอนดังที่สุดคือ The Hound of Baskervilles    พระเอกที่มารับบทคือสจ๊วต แกรนเยอร์  พระเอกรูปหล่อคนหนึ่งของฮอลลีวู้ดในสองทศวรรษ 1950s-1960s  แต่มาถึง 1972  ก็แก่ตัวลงเสียแล้ว
แต่ก็เป็นเชอร์ล็อค โฮล์มส์ที่หล่อกว่าในอดีต   แม้ว่าจะยังแต่งยูนิฟอร์มเชอร์ล็อค โฮล์มส์แบบเก่าอยู่ก็ตาม   หน้าตาก็เปลี่ยนไปจากแพทเทิร์นเดิมแล้ว

ปี 1976  อังกฤษสร้างเชอร์ล็อค โฮล์มส์ที่หล่อที่สุดในประวัติการณ์ออกมาในเรื่อง Sherlock Holmes in New York   เป็นหนังสำหรับฉายทางโทรทัศน์   เนื้อเรื่องแต่งใหม่  อาศัยแต่ชื่อตัวละครของเซอร์อาเธอร์เท่านั้น    ด้วยการดึงเอาตัวละครสำคัญๆ มา 4 ตัว
นอกจากยอดนักสืบกับหมอวัตสันคู่หู   ก็มีจอมผู้ร้าย ศาสตราจารย์มอริอาร์ตี    และที่สำคัญคือสร้างนางเอกให้เชอร์ล็อค โฮล์มส์ด้วยเป็นครั้งแรก
ผู้หญิงที่กลายมาเป็นขวัญใจของยอดนักสืบคือไอรีน แอดเลอร์   เดิมเธอเป็นตัวละครในเรื่องสั้นชื่อ A Scandal in Bohemia   เป็นอดีตนางละครและนักร้องโอเปร่าที่เคยเป็น "นางเล็กๆ" ของพระราชาแห่งโบฮีเมีย     เมื่อพระราชาทรงมาว่าจ้างให้เชอร์ล็อค โฮล์มส์ไปเอารูปหลักฐานที่ทรงถ่ายกับเธอคืนมา  เธอก็รู้ทัน  หนีรอดเงื้อมมือไปได้    เชอร์ล็อค โฮล์มส์จึงให้เกียรติกับไหวพริบปฏิภาณของผู้หญิงคนนี้ ด้วยการเรียกว่า The woman หรือ "ผู้หญิงคนนั้น"
ไอรีนก็เลยถูกจับมาเป็นนางเอกในหนังตอนนี้    เพราะไหนๆคนรับบทเชอร์ล็อค โฮล์มส์คือโรเจอร์ มัวร์   เจมส์บอนด์ 007 รูปหล่อ  จะไม่มีนางเอกเสียเลยก็น่าเสียดาย

ชาร์ล็อตต์ แรมปลิง (Charlotte Rampling) เล่นเป็นไอรีน แอดเลอร์

แพตริค แมคนี ดารานำในหนังทีวีชุด The Avengers ที่โด่งดังในทศวรรษ 1960s มาเล่นเป็นหมอวัตสัน ที่ดูโก้และเป็นผู้ดีไฮโซ มากกว่าวัตสันในหนังก่อนหน้านี้

บรรยากาศในเรื่องดูไฮโซ ห่างไกลจากบรรยากาศของชนชั้นกลางในเรื่องเชอร์ล็อค โฮล์มส์ของเซอร์อาเธอร์  อย่างไม่เห็นฝุ่น

ในค.ศ. 1984  อังกฤษทำหนังชุดทางทีวีเรื่องเชอร์ล็อค โฮล์มส์อีกครั้ง   โดยตั้งใจดำเนินเรื่องตามในหนังสือของเซอร์อาเธอร์ ไม่ดัดแปลงให้ผิดเพี้ยนอย่างในหนังก่อนหน้านี้     แฟนหนังสือทั่วโลกจะรู้สึกเหมือนได้เปิดหนังสืออ่านเป็นภาพเคลื่อนไหวอีกครั้ง   จึงมีการคัดเลือกดารานำแสดงอย่างพิถีพิถัน  ว่าจะต้องไม่ให้น้อยหน้าปีเตอร์ คุชชิงและเบซิล รัธโบน ในอดีต
ดาราที่นำแสดงในเรื่องนี้ชื่อ Jeremy Brett  เป็นชาวอังกฤษเชื้อสายผู้ดี   เรียนจบจากโรงเรียนมัธยมอีตัน ซึ่งบรรดาลูกผู้ดีมีตระกูลทั้งหลายเรียนกัน   ในสยามเองก็มีเจ้านายหลายพระองค์ทรงศึกษาจากโรงเรียนนี้ก่อนเสด็จไปเข้ามหาวิทยาลัย
เจเรมีเป็นดาราคนเดียวที่เคยรับทั้งบทวัตสัน และต่อมาก็รับบทยอดนักสืบ      เขาเล่นบทวัตสันในละครเวที  เรื่อง The Crucifer of Blood  มีชาร์ลสตัน เฮสตัน พระเอกจาก "เบนเฮอร์ "เป็นเชอร์ล็อค โฮล์มส์

ตอนหนุ่มๆ เจเรมีเล่น My Fair Lady เป็นเฟรดดี้  หนุ่มผู้ดีที่มาหลงรักอีไลซ่า นางเอกของเรื่อง

เมื่อได้รับการติดต่อให้มาเล่นเป็นเชอร์ล็อค โฮล์มส์  เจอเรมีตั้งใจว่าเขาจะเล่นให้สุดฝีมือ  ไม่แพ้ที่ปีเตอร์ คุชชิงเคยทำคะแนนนิยมไว้
แล้วก็ทำได้สำเร็จ
เชอร์ล็อค โฮล์มส์คนใหม่ แต่งตัวดี  มีมาดที่โก้ขึ้นกว่าสมัยเดิมๆ  แต่ยังรักษานิสัยใจคอแบบในต้นฉบับเอาไว้ ไม่ดัดแปลงให้ผิดเพี้ยน

นักแสดงที่เล่นเป็นหมอวัตสัน   คู่หูของยอดนักสืบมี 2 คนด้วยกัน  เดวิด เบิร์กมาเล่นอยู่ 2 ปี จน 1986 แล้วอำลาไป  เอ็ดเวิร์ด ฮาร์ดวิคมารับบทนี้แทน   
หนังทีวีชุดนี้ยาวตั้งแต่ปี 1984 ถึง 1994 ถึงได้ลาจอแก้ว      เจเรมีโด่งดังในฐานะ "เชอร์ล็อค โฮล์มส์แห่งทศวรรษ" สมใจหมาย  บทนี้ส่งให้เขากลายเป็นขวัญใจของเด็กๆทั่วอังกฤษ   ตัวเขาเองก็จริงจังกับบทนี้มาก   ถึงกับขออนุญาตลูกสาวของเซอร์อาเธอร์ ให้ยอมเพิ่มบทในเรื่อง ให้เชอร์ล็อค โฮล์มส์มีฉากเอาเข็มฉีดโคเคนที่ตัวเองใช้อยู่ฝังดินลงไป เป็นการประกาศเลิกยาเสพติดตลอดกาล

ขออธิบายเพิ่มเติมว่า เมื่อเซอร์อาเธอร์เขียนเรื่องนี้ในปลายศตวรรษที่ 19   โลกยังไม่ตระหนักถึงฤทธิ์ของโคเคนมากไปกว่ากัญชา   เช่นเดียวกับยังไม่ตระหนักถึงพิษสงของบุหรี่      ดังนั้น เซอร์อาเธอร์เกรงว่าตัวละครเอกของท่านจะล้ำเลิศผิดมนุษย์ไปมาก  ไหนจะเก่ง เฉลียวฉลาด   รอบรู้ในหลายสาขา รวมทั้งศิลปะ  สติปัญญาเลิศ   แถมยังรักษาความโสดอย่างเหนียวแน่นไม่เคยสนใจไยดีผู้หญิง    ก็เลยเติมข้อบกพร่องให้ว่า ยอมให้ติดโคเคนเป็นครั้งคราว เพื่อผ่อนคลายความเครียดจากงาน

ภาพข้างล่างนี้คือหมอวัตสัน 2 คน ภาพบนคือเดวิด เบิร์ก  และภาพล่างคือเอ็ดเวิร์ด ฮาร์ดวิค

ในค.ศ. 1991 มีหนังเชอร์ล็อค โฮล์มส์ออกมาอีกเรื่อง เป็นหนังสองชั่วโมงผลิตเพื่อฉายทางทีวี    ผู้รับบทคืออดีตดาราตุ๊กตาทองจากเบนเฮอร์  ชาร์ลสตัน เฮสตัน  ชื่อ The Crucifer of Blood    เรื่องนี้ผู้เขียนบทดัดแปลงจาก The Sign of Four  หรืออ.สายสุวรรณแปลให้ชื่อว่า จัตวาลักษณ์
เรื่องนี้เคยทำละครเวทีมาก่อนให้เฮสตันเล่นเป็นโฮล์มส์      ส่วนหมอวัตสัน ผู้รับบทบนเวทีคือเจเรมี เบร็ตต์    เขาเป็นนักแสดงคนเดียวที่เคยรับทั้งบทยอดนักสืบและเพื่อนคู่หูของนักสืบ

คนยืนคือชาร์ลสตัน เฮสตัน คนนั่งคือเจเรมี เบร็ตต์

แม้ว่ายังเอา "ยูนิฟอร์ม" ของเชอร์ล็อค โฮล์มส์มาสวม    คือหมวกแก๊ป และเสื้อคลุมสองชั้น    แต่เฮสตันก็ตีบทยอดนักสืบออกมาในมาดลูกผู้ชายเข้มแข็งบึกบึน  มีสง่า  ตามแบบบุคลิกของเขา

เรื่องนี้ทำละครเวทีหลายปี ก่อนทำเป็นหนัง   เชอร์ล็อค โฮล์มส์กับวัตสันเลยแก่เฮือกลงไปกว่าตอนอยู่บนเวที
เจเรมี ไม่ได้เล่นบทวัตสัน   คนที่มารับบทแทนคือริชาร์ด จอห์นสัน ค่ะ

เชอร์ล็อคโฮล์มส์กลับมาเป็นหนังใหญ่อีกครั้งในค.ศ. 2009   ชื่อตรงๆว่า Sherlock Holmes    หนังเรื่องนี้เรียกได้ว่ายืมชื่อตัวละครมาจากผลงานของเซอร์อาเธอร์เท่านั้น
เชอร์ล็อค โฮล์มส์กลายเป็นหนุ่มมาดเถื่อน เป็นนักมวย นักบู๊ ราวกับเฉินหลงภาคอังกฤษ    รับบทโดยโรเบิร์ต  ดาวนีย์ จูเนียร์

ส่วนหมอวัตสัน ก็กลายเป็นหนุ่มหล่อ มาดผู้ดี  รับบทโดยจู๊ด ลอว์

ถ้าใครอยากเห็นเชอร์ล็อค โฮล์มส์คนใหม่ก็คงชอบหนังเรื่องนี้    แต่ถ้ายังชอบแบบเก่า ก็ควรจะข้ามไปเสีย ไม่ต้องดูดีกว่าค่ะ

http://www.youtube.com/watch?v=I0hXhGt5XPg

ที่จริง หนังเรื่องเชอร์ล็อค โฮล์มส์ มีอีกมาก  ดาราที่แสดงเป็นนักสืบเอกก็มีอีกหลายคน   แต่เป็นหนังตลกบ้างอะไรบ้าง ไม่ค่อยน่าสนใจ
จึงขอรวบรวมเอาไว้ให้อ่านเพียงแค่นี้