เรือนไทย

 อยากทราบว่าลานนา กับ ล้านนา คำไหนเขียนถูกต้องครับ

 ลานนา ค่ะ

 แต่ผมว่า น่าจะเป็นคำว่า "ล้านนา" นะครับผม

 อ่านได้ในนี้
 http://www.lannaworld.com/history/lannaname.htm
http://dvthai5.tripod.com/old-town2.htm

คำนี้  ไทยภาคกลางตั้งแต่โบราณ สะกดว่า ลานนา
ไม่มีวรรณยุกต์โท
แต่ทางเหนือเรียก ล้านนา

พจนานุกรมเล่มล่าสุดไม่ได้เก็บคำนี้ไว้
อาจจะเก็บไว้ในสารานุกรมหรืออะไรสักอย่าง ที่ดิฉันยังหาไม่เจอ ก็เป็นได้

ล่าสุด เห็นที่ไหนจำไม่ได้แล้ว ขออภัยจริงๆ
แต่มีการยืนยันว่า "ลานนา" เป็นคำที่ถูกต้อง

 หรอครับ

 ตามความเห็นของผมนะครับ

ผมว่า ถ้าเราเขียนถึงอาณาจักรนี้ "ด้วยภาษาไทยราชการ คือ ภาษาไทยภาคกลางด้วยอักขรวิธีแบบปัจจุบัน" เราก็ต้องใช้ว่า "ล้านนา" ครับ

แต่ถ้าใครจะเขียนด้วยภาษาคำเมือง จะเขียน "ลานนา" ก็แล้วแต่ครับ แต่ถ้าเป็นภาษาไทยราชการแบบปัจจุบันต้อง "ล้านนา" ครับ

ทำไมจึงเป็นเช่นนั้น

ก็เพราะว่า เราต้องดูที่ความหมายครับ ดูว่า จริงๆ แล้ว ชื่ออาณาจักรนี้ แปลว่าอะไร

ถ้าแปลด้วยภาษาไทยภาคกลางนะครับ
๑. ล้านนา ก็คือ ดินแดนอันกว้างใหญ่ มีที่นาเป็นล้านๆ ผืน (ถ้าจำไม่ผิด บางตำนานจะมีแปลเป็นบาลีว่า "มหารัฐ" ด้วย)

๒. ลานนา ก็คือ เป็นที่ราบสำหรับ (ทำ) นา

ผมว่าชื่ออาณาจักร มันต้องยิ่งใหญ่มาก่อนครับ ไม่น่าจะหมายแค่ "ที่ทำนา"

ดังนั้น เหตุผลที่ผมว่า "ล้านนา" ถูกต้องก็เพราะว่า

๑. ในคัมภีร์ มักจะแปลชื่ออาณาจักรเป็นภาษาบาลีว่า "ทสลกฺขเขตฺตนคร" แปลว่า เมืองสิบแสนนา (๑ ล้านนา)

๒. ในตำนานบางเรื่องเรียกเมืองนี้ด้วยคำบาลีอีกแบบหนึ่ง โดยยกเทียบกับแคว้นโบราณของอินเดียว่าว่า "มหารัฐ" ซึ่งหมายถึงดินแดนอันกว้างใหญ่ ซึ่งก็มีนัยตรงกับคำว่า ล้านนา

๓. ธรรมเนียมการเรียกแคว้นต่างๆ ในภูมิภาคแถวๆ นั้น มักจะเรียกกันเป็นนาครับ เช่น ล้านนา สิบสองพันนา หรือ แม้กระทั้งชื่อพระมหากษัตริย์ ก็มี กือนา (ถ้าจำไม่ผิด คือ สิบล้าน) จะเป็นว่า ล้วนเป็นจำนวนตัวเลขทั้งนั้น

๔. อันนี้สำคัญที่สุดครับ "ล้านนา" เป็นการสะกดคำแบบไทยภาคกลางแบบอักขรวิธีปัจจุบัน ซึ่งได้ความหมายถูกต้องตามจริงมาแต่เดิมของอาณาจักรนี้

 ล้านนาแน่นอน 100% ครับ
เพราะภาษาเหนือเรา ไม่มีคำว่า "ลาน"
อีกอย่าง มีบทความกำกับไว้ด้วยว่า

"ล้านนา มีศัพท์ที่มีภาษาบาลีกำกับ โดยสืบพบจากท้ายคัมภีร์ใบลานจากเมืองน่านและที่อื่นๆ อีก จำนวนไม่น้อยกว่า ๕๐ แห่ง ในภาษาบาลีว่า "ทสลกฺขเขตฺตนคร อ่านว่า (ทะ-สะ-ลัก-ขะ-เขต-ตะ-นะ-คอน) แปลความได้ว่า "เมืองสิบแสนนา หมายถึงดินแดนที่มีจำนวนที่นานับล้าน เป็นคำคู่กับเมืองหลวงพระบางที่ชื่ออาณาจักร"ล้านช้าง" คือดินแดนที่มีช้างนับล้านตัว หรือช้างร้อยหมื่น"

ล้านนาแน่นอนครับ

 สนับสนุนคำว่า "ล้านนา" ครับ
หลักฐานไม่ว่าทางใบลาน จารึก ปั๊บสา
สำเนียงการอกเสียง ของชาวล้านนา ก็เปนที่ประจักษ์เสียแล้ว

 เคยได้ยินคนเชียงใหม่บอกว่า ล้านนา ครับ คู่กับล้านช้าง หมายถึงบ้านเมืองที่อุดมไปด้วยไร่นา อะไรทำนองนั้น คนเหนือใช้ภาษาแบบตรงๆ เช่น พระเจ้าแข้งคม ก็คือ พระพุทธรูปที่มีพุทธลักษณะเด่นที่หน้าแข้งจะเป็นสันคมขึ้นมา หรือ พระเจ้าเก้าตื้อ ก็เพราะตำนานบอกว่า ใช้โลหะมาหล่อน้ำหนัก 9 ตื้อ( ตื้อ คือ หน่วยวัดน้ำหนักของทางเหนือโบราณ) ดังนั้นโดยส่วนตัว ไม่ได้อ้างอิงพิงตำราเล่มไหน เพราะผมเองก็ไม่ได้เก่งอะไร แต่ผมก็พอใจจะเรียกว่าล้านนา  ถ้าอาณาจักรหนึ่งๆจะตั้งชื่อ ระหว่างลานนา กับ ล้านนา ผมว่าคำว่าล้านนามันมีสื่อความที่ยิ่งใหญ่ บ่งบอกถึงความอุดมสมบูรณ์ของอาณาจักรและสภาพบ้านเมืองได้เป็นอย่างดี เหมือนที่ภาคกลางเรามี เมืองสองแคว ก็เพราะมีแม่น้ำไหลผ่านเมืองนั้นสองสาย หรือ ปากน้ำ ก็เพราะเมืองนั้นตั้งอยู่ปากแม่นั้น .... ไม่รู้นะครับผม มันก็แค่ความคิดเห็นของคนที่ไม่รู้เรื่องรู้ราวอะไรมากเท่านั้น

 สำหรับ ชินกาลมาลีปกรณ์ ผมไม่มีครับ แต่ว่า ที่หอสมุด มีครับผม และคิดว่า ที่มหาวิทยาลัยต่าง ๆ ก็น่าจะมีอยู่ในห้องสมุดนะครับผม ผมก็ว่าจะถ่ายเอกสารจากห้องสมุดก็ยังบ่ได้ทำเหมือนกัน 5555

อ้อ อ้าย ComradeChecov ครับ คำว่า "กือนา" ในความเห็นที่ 10 ถูกต้องแล้วครับผม

 ขอบคุณสำหรับการชี้แจง และความแจ้งครับ
แต่บ้านใครมีชินกาลมาลีปกรณ์ฉบับจริงอยู่บ้านก็โดนจับสิครับ

 ขอรบกวนท่านผู้รู้ทั้งหลายช่วยตรวจสอบในชินกาลมาลีปกรณ์ด้วยครับว่า มีบันทึกเรื่องพระเจ้าติโลกราชโปรดให้สร้างพระเจดีย์รูปโลหะปราสาทเมืองลังกาเพื่อประดิษฐานพระแก้วมรกตหรือไม่  เพราะผมไปได้แผนที่เมืองนครเชียงใหม่เมื่อ ๑๐๐ ปีที่แล้ว  ในช่วงปลายสมัยเจ้าหลวงอินทวิชยานนท์มา  อยากจะเทียบข้อมูลกับแผนที่นั้นครับ  ซึ่งอาจจะแก้ข้อผิดพลาดในประวัติศาสตร์เมืองเชียงใหม่ได้มากทีเดียว

 น่าสนใจครับ คุณ V_Mee ได้มาเป็นแผ่นๆ หรือเป็นรูปในคอมครับ
ผมก็ไม่ค่อยมีความรู้ด้านนี้ด้วยสิครับ
ลองถามคุณศศิศดูนะครับ

 โยนมาก็ขอรับไว้ละกันครับผม ....

ผมก็เหมือนจะได้ยินว่า สร้างปราสาทไว้ประดิษฐานพระแก้วเจ้า แต่ก็ว่ากันว่าพระแก้วประดิษฐานอยู่ที่ซุ้มจระนำด้านตะวันออกขององค์เจดีย์หลวง....

ไว้จะค้นเชคก่อนนะครับผม

 แผนที่ที่ได้มาเป็นแผ่นครับ  ขนาดใหญ่พอประมาณ  ช่วยไขความลัยเรื่องที่ตั้งโรงเรียนยุพราชได้สมบูรณ์ทีเดียวครับ  แต่คณะทำงานท่านขอสงวนไว้ก่อน  จะเปิดเผยเป็นทางการในช่วงสมโภชยุพราชวิทยาลัย ๑๐๐ ปี ในเดือนธันวาคมครับ  
เรื่องโลหะปราสาทนั้น  ผมไปได้ข้อมูลมาจากหนังสือชุด "เล่าเรื่องเมืองเหนือ" ว่าด้วยสถานที่สำคัญต่างๆ" เป็นหนังสือส่งเสริมการอ่านชุดท้องถิ่นไทย ของกรมวิชาการ  กระทรวงศึกษาธิการ  พิมพ์เมื่อ พ.ศ. ๒๕๒๒  ในคำนำระบุว่า นางสาวอำพัน  ไชยวรศิลป์ เป็นผู้เรียบเรียง  และนายทัต  สิโรรส เป็นผู้ตรวจ
เนื่อความในหน้า๓๐ ลงไว้ว่า "...ความสำคัญของวัดเจดีย์หลวงยังมีอีก  คือในปีที่พระเจ้าติโลกราชรับสั่งให้ทำการปฏิสังขรณ์พระเจดีย์นั้น  ได้บรรจุพระบรมธาตุซึ่งพระมหาคัมภีร์เถระนำจากลังกาทวีปไว้ในสถูปนี้ด้วย  เท่านั้นยังไม่พอ  พระเจ้าติโลกราชนครพิงค์ผู้ยิ่งใหญ่ยังให้สร้างหอพระแก้วตามอย่างโลหะปราสาทกรุงลังกาแล้วอาราธนาพระแก้วมรกตและพระแก้วขาวมาไว้ในหอพระแก้ว ณ อารามราชกูฎเจดีย์หลวง  ทั้งหมดสิ้นเวลาไปสองปี..."  และเมื่อนำข้อมูลนี้ไปเทียบกับแผนที่ที่ว่า  มีชื่อหอพระแก้วร้างอยู่กลางเวียงใกล้กับวัดเจดีย์หลวงด้วย จึงเป็นเรื่องที่น่าคิด  เพราะในแผนที่ยังมีการระบุถึงที่ตั้ง "หอผี"  และ "เวียงแก้ว" ไว้อย่างชัดเจน

 ไม่ทราบเหมือนกันค่ะว่า  ใช้คำว่าลานนา หรือ ล้านนา

แต่ว่า เมื่อไม่นานมานี้  เจอ สาย ณ เชียงใหม่   คนหนึ่ง อายุ  กว่า 60 ปีแล้ว   ท่านบอกว่า  เรา(หมายถึงครอบครัวของท่าน)รับไม่ได้ กับคำที่เรียกว่า  ล้านนา

แล้วท่านก็อธิบาย ว่า  คำว่าลานนา  หมายถึง บริเวณที่กว้าง  เรามี อาณาบริเวณที่กว้าง  มีนาที่อุดมสมบูรณ์  ไม่ใช่  ล้านนา  ซึ่งหมายความว่า  มีนาเป็นล้าน   และ สมัยก่อน  เราไม่เคยนับคำว่า ล้าน  แสน เรายังเรียก  10 หมื่น

ท่านเปรยในลักษณะบ่นๆ ให้ฟังนะคะ