เรือนไทย

หนังสือพิมพ์สยามจดหมายเหตุของหมอสมิธ พิมพ์ในสมัยรัชกาลที่ ๕ มีข้อสงสัยเกี่ยวกับราชกิจจานุเบกษา

ไม่ใช่หมอสมิธสงสัยนะ คนอื่นสงสัย แล้วเขียนแบบบัตรสนเท่ห์มาให้หมอสมิธลงถามความให้

เชิญตรวจพระนามแลชื่อขุนนางใน พระราชกิจจานี้ (http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2427/061/533.PDF) เทอญ  ;D

 ;D

 ;D

 ;D

ราชกิจจาก็ตรงตามเนื้อความ แต่ก็ยังขาด "หม่อมเจ้าที่ถูกทำฉัตรเงิน ฉัตรทอง" ไม่ปรากฎพระนาม  ;D

ผมเพิ่งจะเห็นคำว่านายด้าน แทนที่จะเป็นนายช่าง ก็ครั้งนี้แหละครับ
อยากจะรบกวนคุณเพ็ญชมพูช่วยจับจิ้งหรีด ...อุ๊บบบ ขอโทษครับ จับรอยอินมาถามหน่อยว่า มันมีที่มาที่ไปอย่างไร

ภาพพระเมรุของวังหน้าสมัยรัชกาลที่ ๕ เหมือนจะไม่มีให้เห็นเลย น่าแปลกแท้ แต่เคยเห็นหนังสือหลายเล่มอ้างว่าภาพนี้เป็นภาพระทา และบรรยากาศงานพระเมรุกรมพระราชวังบวรวิไชยชาญ จริงเท็จอย่างไรไม่ปรากฎ เพราะไม่เห็นพระเมรุ

ใครเขาจะเอาภาพงานศพไปทำบัตรอวยพรปีใหม่ ???

ขอคลี่คลาย "ความสงไสย" (ใช้คำโบราณจะได้กลมกลืนกับความใน "จดหมายเหตุสยามไสมย" ของหมอสมิธ กับความใน "พระราชกิจจา")

ไปถามท่านรอยอินมาแล้ว ได้ความว่า คำว่า นายด้าน นี้เป็นคำโบราณ หมายถึง ผู้รับผิดชอบในการปลูกสร้างหรือปฏิสังขรณ์สิ่งใดสิ่งหนึ่ง ตัวอย่างในกระทู้นี้ นายด้านก็คือผู้รับผิดชอบในการปลูกสร้างพระเมรุ อีกตัวอย่างเช่น นายด้านปฏิสังขรณ์ศาลารายก็คือผู้รับผิดชอบในการซ่อมแซมศาลารายนั่นเอง  ;D

ใน สารานุกรมสำหรับเยาวชนฯ  (http://kanchanapisek.or.th/kp6/sub/book/book.php?book=16&chap=1&page=t16-1-l1.htm) ก็ยังใช้คำนี้อยู่  ;D

สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ได้เสด็จพระราชดำเนินไปทรงกำกับตรวจตรา การบูรณปฏิสังขรณ์ วัดพระศรีรัตนศาสดาราม ด้วยพระองค์เองเป็นประจำ โดยเฉพาะในเวลาเย็น ที่ทรงว่างจากพระราชภารกิจประจำวันด้านอื่นๆ แล้ว ยังไม่แต่ในยามปรกติเท่านั้น โอกาสใดที่เกิดมีปัญหา ในการบูรณปฏิสังขรณ์ ซึ่งนายด้านทำการซ่อม  คณะกรรมการการบูรณะไม่อาจแก้ปัญหาในการดำเนินงาน ทั้งในทางกำหนด หรือตกลงทางรูปแบบศิลปะไทย หรือวิธีการอนุรักษ์ ให้ดำเนินไปได้ก็ดี สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ก็ทรงพระกรุณาเสด็จมาพระราชทานพระราชวินิจฉัย ด้วยพระปรีชาสามารถ และสุขุมคัมภีรภาพยิ่ง ในศิลป์และศาสตร์แห่งศิลปวิทยา ดังจะเห็นได้จากบันทึกความทรงจำในการบูรณะ วัดพระแก้ว ของ ดร. สุวิชญ์ รัศมิภูติ รองอธิบดีกรมศิลปากร (ปัจจุบันดำรงตำแหน่งอธิบดีกรมศิลปากร) ตอนหนึ่งว่า

"สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี เสด็จมาเป็นองค์ประธานฯ งาน จึงลุล่วงมาด้วยดี ที่ว่าด้วยดีหมายความว่า สามารถฟันฝ่าอุปสรรคจนเสร็จตามกำหนด ทั้งนี้ถ้าไม่ได้พระบารมีของพระองค์ท่านเป็นที่พึ่ง พระองค์ท่านทรงวินิจฉัย ตัดสินพระทัยเด็ดขาด ไม่มีใครกล้าอุทธรณ์ฎีกา งานจึงเริ่มดำเนินมาด้วยดี"

นั่นสิ แต่ในภาพเดียวกันนี้ เท่าที่ผ่านตา

๑. พบอยู่ในอัลบัมภาพของสมเด็จพระศรีสวรินทิราบรมราชเทวี พระพันวัสสาอัยยิกาเจ้า ที่โปรดให้จัดทำขึ้น ส่งไปยังงานเมืองชิคาโก

๒. พบการ์ด ส.ค.ส นี้

๓. พบภาพนี้บรรยายความว่า เป็นงานพระเมรุวังหน้า

๔. พบภาพนี้บรรยายลายมือฝรั่งเก่าว่า Royal Cremation

ความข้างบนเข้าใจว่า ฝรั่งเป็นคนทำส.ค.ส. นี้
คำว่าอัลบั้มภาพ หมายถึงจัดพิมพ์เป็นหนังสือภาพหรือเปล่า

เพิ่มเติมเรื่อง นายด้าน

นายด้านปรากฏอยู่ในเรือนไทยมานานหนักหนาแล้ว ดังตัวอย่างเล็ก ๆ น้อย ๆ ที่นำมาแสดง  ;D

ขอบคุณคุณเพ็ญมากครับ

ตัวอย่างการก่อสร้างวัดในสมัยรัชกาลที่ ๓ มีนายด้าน ซึ้งก็คือ ผู้คุมการก่อสร้าง

ที่มาโคลงดั้นปฏิสังขรณ์วัดพระเชตุพน

อยากอ่านตอนที่กล่าวถึง "นายด้าน" ในโคลงดั้นปฏิสังขรณ์วัดพระเชตุพน  ;D