เรือนไทย

General Category => ศิลปะวัฒนธรรม => ข้อความที่เริ่มโดย: นทีสีทันดร ที่ 21 พ.ค. 06, 21:44



กระทู้: สัตว์ทั้ง 4 ณ สระอโนดาต
เริ่มกระทู้โดย: นทีสีทันดร ที่ 21 พ.ค. 06, 21:44
 ไม่ได้มาโพสเสียนาน กลับมาจากปราจีนบุรีได้ไม่นานขอโพสรูปสัตว์ทั้ง 4 ที่รอบสระอโนดาตที่เคยกล่าวถึงหน่อยนะครับ
รูปนี้เป็นรูปสมัยผมเด็กๆ ไปเที่ยววัดพระแก้วและพระบรมมหาราชวัง คุณป้าบอกให้ไปโพสท่าถ่ายรูปที่เขาไกรลาสจำลอง เลยได้รูปเด็กน้อยตัวกลมๆติดมาฝากพร้อมกับรูปสัตว์ทั้ง 4 (ม้า ช้าง สิงห์ โค)ครับ


กระทู้: สัตว์ทั้ง 4 ณ สระอโนดาต
เริ่มกระทู้โดย: นทีสีทันดร ที่ 21 พ.ค. 06, 21:47
 รูปนี้เป็นรูปสระอโนดาตในหอไตรวัดระฆังครับ


กระทู้: สัตว์ทั้ง 4 ณ สระอโนดาต
เริ่มกระทู้โดย: นทีสีทันดร ที่ 21 พ.ค. 06, 21:50
 ภาพสระอโนดาตในงานแกะสลักไม้รูปอินทราภิเษกที่ศูนย์ประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ครับ


กระทู้: สัตว์ทั้ง 4 ณ สระอโนดาต
เริ่มกระทู้โดย: นทีสีทันดร ที่ 21 พ.ค. 06, 21:52
 ภาพสระอโนดาตในอีกมุมนึงที่เสาพระวิหารวัดสุทัศน์ครับ


กระทู้: สัตว์ทั้ง 4 ณ สระอโนดาต
เริ่มกระทู้โดย: นทีสีทันดร ที่ 21 พ.ค. 06, 21:57
 ภาพสระอโนดาตในพระบาทพระนอนวัดโพธิ์ครับ สระอโนดาตในรูปเป็นตัวแทนของมงคลข้อหนึ่งในมงคลหนึ่งร้อยแปดประการในรอยพระพุทธบาท ข้อที่ว่าด้วยมหาสระทั้ง 7
ปล. รายละเอียดของมหาสระทั้งเจ็ดและความหมายของมงคลข้อนี้ ขอต๊ะไว้ก่อนนะครับ ชาวเรือนไทยคนไหนที่ทราบมาช่วยตอบก่อนก็ได้นะครับ


กระทู้: สัตว์ทั้ง 4 ณ สระอโนดาต
เริ่มกระทู้โดย: นทีสีทันดร ที่ 21 พ.ค. 06, 22:06
 มีรูปสัตว์ 4 ชนิด(ที่ไม่น่าจะเกี่ยวกับสระอโนดาต)รอบพระเจดีย์วัดบวรฯมาให้ดูครับ มีผู้อธิบายนัยยะของสัตว์ทั้ง 4 หมายถึงดินแดนรอบประเทศไทยคือ
สิงห์ : สิงคโปร์
ม้า : พม่า
นก : โยนก
ช้าง : ล้านช้าง
ปล. ตอนนั้นฝนตกปรอยๆพอดี ต้องขอบคุณคุณติบอที่ช่วยกางร่มให้ถ่ายรูปได้สะดวกนะครับ


กระทู้: สัตว์ทั้ง 4 ณ สระอโนดาต
เริ่มกระทู้โดย: นทีสีทันดร ที่ 21 พ.ค. 06, 22:07
 รูปม้าที่อยู่ถัดมาครับ


กระทู้: สัตว์ทั้ง 4 ณ สระอโนดาต
เริ่มกระทู้โดย: นทีสีทันดร ที่ 21 พ.ค. 06, 22:08
 รูปนกที่อยู่ถัดมา


กระทู้: สัตว์ทั้ง 4 ณ สระอโนดาต
เริ่มกระทู้โดย: นทีสีทันดร ที่ 21 พ.ค. 06, 22:09
 รูปสุดท้ายรูปช้างครับ


กระทู้: สัตว์ทั้ง 4 ณ สระอโนดาต
เริ่มกระทู้โดย: ติบอ ที่ 22 พ.ค. 06, 16:35
 โห คุณนทีฯ ขยันจังครับ เพิ่งกลับมาจากฝึกงาน ก็เปิดกระทู้ใหม่ๆอีกแล้ว แถมหาภาพมาให้พวกเราชมกันอีก

ขอบคุณมากครับ


ปล. คุณpıpat อยู่ไหนครับ มาเล่าเรื่องประกอบภาพหน่อยสิครับ นะ นะ


กระทู้: สัตว์ทั้ง 4 ณ สระอโนดาต
เริ่มกระทู้โดย: บัวอื่น ที่ 22 พ.ค. 06, 16:44
 นทีสีทันดร...นก : โยนก คืออะไรรึคะ


พูดถึงอโนดาต นึกถึงตอนไปนครสวรรค์ ไปเที่ยวงานแห่มังกร แล้วไปนอนรร.อโนดาต นี่ล่ะ แม่บอกว่าเป็นชื่อที่ตั้งตามสระตามตำนาน ก็ว่าไปนะ... เรางี้วาดภาพว่า รร.คงต้องงามมักๆ


กระทู้: สัตว์ทั้ง 4 ณ สระอโนดาต
เริ่มกระทู้โดย: pipat ที่ 23 พ.ค. 06, 00:34
 ยาฆ่าหญ้าของคุณติบอนี่แรงจริง
ผมซดไปอีกเดียวถึงขั้นยีนส์มิวแต้นท์เลยแหละ
ขนาดชื่อยังกลายพันธุ์เป็น "คุณpıpat " เล้ยยย์

ระหว่างนี้กำลังหาที่เปิดกระป๋อง จะเปิดกระโหลกออก ยกเครื่อง
แต่กระทู้คุณนทีนี่ ผมคงต้องเปลี่ยนชิบเป็นอินเทลแมคดูอัลคอร์
เพิ่มแรมให้ครบ 4 กิ๊ก (หมายถึงกิ๊กสี่คน ...ฮิฮิ)

แล้วค่อยมาร่วมสนุกนะครับ


กระทู้: สัตว์ทั้ง 4 ณ สระอโนดาต
เริ่มกระทู้โดย: ติบอ ที่ 23 พ.ค. 06, 10:54
 ขอโทษด้วยครับ คุณpipat
พอดีเครื่องที่ใช้ตอนนั้น ใครไม่ทราบไปกดเอาไว้ 3 ภาษาคือ ภาษาอังกฤษ ไทย และเตอร์กิช
พอดีผมไม่ทันเห็นว่าตอนพิมพ์เป็นภาษาตุรกี ตอนที่พิมพ์ตัว i เลยออกมาเป็นอะไรซักอย่างที่ดูคล้ายๆ I แต่ไม่มีขีดด้านบนกับล่าง
พอส่งไปก็ออกมาอย่างที่เห็นนี่แหละครับ แหะๆ

ขอรับประทานโทษด้วยนะขอรับ




ปล. แอบหลบสายตาเป็นสับปะรด ผอ. สุบงกช และลูกน้องของท่านอีกหลายคน
ไปถ่ายภาพตู้พระธรรมลายรดน้ำมาใบนึง (จะใบที่คุรpipat เคยพูดถึงเอาไว้หรือเปล่าไม่ทราบ)
แต่กล้องที่ผมใช้เป็นกล้องฟิล์ม คงต้องหาเครื่องสแกนก่อนจะเอามาฝากไว้ในกระทู้นี้ล่ะครับ


กระทู้: สัตว์ทั้ง 4 ณ สระอโนดาต
เริ่มกระทู้โดย: bookaholic ที่ 23 พ.ค. 06, 11:00
 ขอให้คุณพิพัฒน์กลับมาร่วมสนุกเร็วๆนะครับ
คอยอ่านอยู่


กระทู้: สัตว์ทั้ง 4 ณ สระอโนดาต
เริ่มกระทู้โดย: UP ที่ 23 พ.ค. 06, 12:41
 คุณเทาชมพูหลบร้อนลงจากเรือนไทยไปพักผ่อนครับ   ฝนโปรยมาคลายร้อน อีกไม่นานก็กลับ  

ฝากผมมาเรียนว่ายินดีมากที่ทราบว่าคุณพิพัฒน์แวะมาอีกครั้ง
เธอขอเชิญคุณพิพัฒน์ในฐานะแขกของเธอ ให้นั่งเล่นตามสบาย  พูดคุยกับเพื่อนๆ เหมือนเดิม พอเธอกลับมาแล้วจะมีเรื่องสนุกๆ มากำนัลอีกสองหรือสามเรื่อง อย่าเพิ่งไปไหนเสีย

ต้องเรียนถามคุณพิพัฒน์ว่าตอนนี้ตั่งเตียงที่นั่งอยู่เกิดกระด้างดังศิลาขึ้นมาอย่างประหลาดบ้างหรือไม่ ระยะนี้ ผมรู้สึกจะมีผู้รฦกและเอ่ยถึงคุณพิพัฒน์ทั้งในที่นี้แลที่อื่นอยู่เนืองๆ

อ้อ..ผมเพิ่งสังเกตเห็นในความเห็นที่ ๘ ของคุณนทีสีทันดร ว่า บนยอดนภศูลของปรางค์ที่พระเจดีย์วัดบวรนิเวศวิหาร สวมมงกุฏอยู่บนยอดด้วย โก้เชียว อนุโลมตามยอดนภศูลพระปรางค์วัดอรุณราชวรารามเป็นแน่


กระทู้: สัตว์ทั้ง 4 ณ สระอโนดาต
เริ่มกระทู้โดย: pipat ที่ 23 พ.ค. 06, 14:42
 ขอบพระคุณในน้ำใจไมตรีที่พี่ๆ ทุกท่าน มีให้น้อง

แบบนี้เห็นจะเก็บเบี้ยใต้ถุนร้านแถวนี้ได้อีกพะเรอเกียน
แต่ว่าคุณอั๊บเลิกเลี้ยงกาแล้วนา....
ผมเป็นโรคแพ้นกดำเสียด้วย โดยเฉพาะเจ้า black bird  sr 71 สุดสวยตัวนั้น

สัตว์ทั้งสี่นี้ ผมยังไม่เชื่อว่าหมายถึงประเทศหนึ่งประเทศใดทางภูมิศาสตร์ เพราะล้อมรอบพระเจดีย์อันเป็นประธานแห่งอาณาบริเวณ ในตำแหน่งที่เป็นไปตามคติโบราณ
ดูจากฝีมือช่างก็เห็นจะใหม่ แถวๆร้อยปีต้นๆ ไม่น่าจะข้ามไปถึงรัชกาลที่ 4
ใครมีตำนานวัดบวรฯ ช่วยค้นดูได้ใหมครับ ว่าสร้างสมัยใหน และหันทิศตามนี้ใหม
สิงห์ : สิงคโปร์ .............ทิศใต้
ม้า : พม่า ....................ทิศตะวันตก
นก : โยนก ..................ทิศเหนือ
ช้าง : ล้านช้าง ..............ทิศตะวันออก

โยนก คือ ประเทศเชียงใหม่ครับ


กระทู้: สัตว์ทั้ง 4 ณ สระอโนดาต
เริ่มกระทู้โดย: นทีสีทันดร ที่ 23 พ.ค. 06, 22:18
 ตอบเท่าที่พอทราบก่อนนะครับ เรื่องทิศนี้พระอุโบสถวัดบวรฯหันหน้าไปทางทิศเหนือ พระเจดีย์องค์นี้อยู่ที่ด้านหลังพระอุโบสถ ตามแผนผังวัดซึ่งพบบ่อยในรัชกาลที่ 4 ตามแนวคิดที่ว่า นอกจากได้ไหว้พระพุทธรูปในพระอุโบสถแล้วยังได้สักการะพระบรมสารีริกธาตุในเวลาเดียวกันด้วย สัตว์ทั้ง 4 ที่อยู่รอบพระเจดีย์นั้นจะอยู่ที่มุมทั้ง 4 ของพระเจดีย์ดังนั้นทิศที่สัตว์ทั้ง 4 อยู่จะไม่ตรงทิศสักทีเดียวโดย
สิงห์ จะอยู่ทิศตะวันออกเฉียงใต้
ม้า จะอยู่ทิศตะวันตกเฉียงใต้
นก จะอยู่ทิศตะวันตกเฉียงเหนือ
ช้าง จะอยู่ทิศตะวันออกเฉียงเหนือ
แต่ก็เรียงตามประเทศซึ่งอยู่รอบประเทศไทยได้อย่างถูกต้องนะครับ
ส่วนมงกุฏเหนือนภศูลยอดปรางค์ที่คุณ up กล่าวถึงเป็นมณฑปยอดปรางค์ซึ่งประดิษฐานพระบรมราชานุสาวรีย์ของรัชกาลที่ 4 ครับ
ปล. แหะๆประวัติวัดบวรฯอันนี้ลืมหมดแล้วคงต้องฝากคนอื่นตอบไปก่อนละครับ ถ้าว่างๆจะไปเปิดหนังสือดูครับ


กระทู้: สัตว์ทั้ง 4 ณ สระอโนดาต
เริ่มกระทู้โดย: UP ที่ 24 พ.ค. 06, 01:48
 ตอนนี้กาหาเลี้ยงยากขึ้นทุกวันครับคุณพิพัฒน์ เพราะท่านว่าที่อากาศบริสุทธิ์เท่านั้นกาถึงจะอยู่ได้ สมัยนี้หาได้เสียที่ไหน ตกลงว่าไม่ส่งกาไปแล้วครับ แค่เงื้อง่าจะเปิดกรง แหย่คุณพิพัฒน์เล่นเท่านั้นเอง ฉะนั้น สบายใจได้ ไม่ต้องขอความช่วยเหลือจากมหาดเล็กไล่กาแต่อย่างใด เดชะบุญ พระเจดีย์วัดบวรนิเวศวิหารไม่มีรูปกาคาบข่าว ไม่งั้นคงต้องหาหน้ามาทางบ้านผม

ขอบคุณคุณนทีสีทันดรด้วยที่ช่วยอธิบายว่าปรางค์นั้นเป็นที่ประดิษฐานพระบรมราชานุสาวรีย์ ผมไม่แน่ใจว่าปรางค์ดังกล่าวสร้างเมื่อไหร่ ดูแล้วไม่น่าจะเก่า แต่จำได้ว่าพระบรมราชานุสาวรีย์ในนั้นเป็นของใหม่ รู้สึกว่าผู้เป็นต้นคิดจัดการให้เชิญพระบรมรูปรัชกาลที่ ๔ มาประดิษฐานที่พระเจดีย์นี้คือ หม่อมเจ้าพูนพิศมัย ดิศกุล


กระทู้: สัตว์ทั้ง 4 ณ สระอโนดาต
เริ่มกระทู้โดย: pipat ที่ 24 พ.ค. 06, 09:17
 สร้างเมื่อสองพันห้าร้อยสิบกว่าๆ ครับ
ท่านหญิงพูนทรงระดมทุนซ่อมพระบรมรูปฝีมือพระเทพรจนาที่(ถูกฟ้าผ่า-ไม่แน่ใจ) ชำรุด แล้วเลยให้กรมศิลปากรหล่อเป็นโลหะ
เรื่องสร้างพระบรมรูป มีประเด็นน่าถกอยู่ไม่น้อย ผมพร้อมเมื่อไรจะชวนคุยเรื่องขรัวอินโข่ง จะมีเรื่องนี้แทรกด้วย
อันนี้เป็นการโฆษณาล่วงหน้า คุณนทีจะเก็บค่าป่วยการหรือเป่าก็ไม่รู้ ฮิฮิ


กระทู้: สัตว์ทั้ง 4 ณ สระอโนดาต
เริ่มกระทู้โดย: ติบอ ที่ 23 ก.ย. 06, 20:35
 สองสามวันนี้ คิดถึงคุณpipat และคุณนทีสีทันดร ขึ้นมาจับใจ ไม่ทราบว่าเป็นเพราะอะไร เลยเรียกกระทู้เก่าๆขึ้นมาดู
ว่าแล้วก็ไปพบไปเจอกระทู้นี้ของคุณนทีเข้า ก็เลยเข้ามาอ่านทบทวนเรื่องสัตว์ทั้งสี่ดูซ้ำอีกรอบ
เพราะช่วงสองสามเดือนที่ผ่านมานี้ผมมีโอกาสเดินทางไปนู่นมานี่อยู่หลายครั้ง เลยได้ภาพสัตว์ทั้งสี่มาเพิ่มอีกบ้าง
ขออนุญาตเอามาฝากคุณpipat กับคุณนทีสีทันดรให้หายคิดถึงซักหน่อยแล้วกันนะครับ



เริ่มจากภาพแรก สัตว์ทั้งสี่ ณ สระอโนดาต ณ วัดโบสถ์สามเสน ครับ น่าจะเป็นจิตรกรรมในช่วงปลายกรุงศรีอยุธยา มั้งครับ


.


กระทู้: สัตว์ทั้ง 4 ณ สระอโนดาต
เริ่มกระทู้โดย: ติบอ ที่ 23 ก.ย. 06, 20:37

.






จากวัดเดิม ช้างตัวนี้ดื่มน้ำจากปากช้างครับ


กระทู้: สัตว์ทั้ง 4 ณ สระอโนดาต
เริ่มกระทู้โดย: ติบอ ที่ 23 ก.ย. 06, 20:41
 .





และสิงห์คู่นี้ที่ดื่มน้ำจากปากสิงห์ครับ
(มีสมาชิกท่านหนึ่งในบอร์ดพูดไว้ว่า "สิงห์ตัวซ้ายเป็นภรรยา กำลังประกอบกิจวัตรประจำวันในการเป็นครูที่ดี-แต่น่าเบื่อ-อยู่ สิงห์ตัวขวาก็เลยต้องตกที่นั่งในบทสวามีตามระเบียบน่ะครับ อิอิ)


กระทู้: สัตว์ทั้ง 4 ณ สระอโนดาต
เริ่มกระทู้โดย: ติบอ ที่ 23 ก.ย. 06, 20:44

.



ภาพหลุดครับ ผมยังย่อไม่พอ

ก็ดีเหมือนกันครับ เพราะมีรายละเอียดสำคัญที่ลืมกล่าวถึงไปในความเห็นเพิ่มเติมที่ 19 ครับ
เนื่องจากสัตว์ทั้ง 4 ในจิตรกรรมที่นี่ประกอบด้วยสัตว์ที่แปลกออกไปเล็กน้อย เนื่องจากใช้ "คชสีห์" แทนสิงห์" น่ะครับ


กระทู้: สัตว์ทั้ง 4 ณ สระอโนดาต
เริ่มกระทู้โดย: ติบอ ที่ 23 ก.ย. 06, 20:49

.





ภาพอีกชุดหนึ่งครับ จากชั้น 2 ของตำหนักพระพุทธโฆษาจารย์ วัดพุทไธสวรรย์ จังหวัดพระนครศรีอยุธยาครับ
ภาพจิตรกรรมชุดนี้เขียนอยู่บนผนังสะกัดเหนือบานหน้าต่าง ทางด้านที่หันออกสู่แม่น้ำครับ


กระทู้: สัตว์ทั้ง 4 ณ สระอโนดาต
เริ่มกระทู้โดย: ติบอ ที่ 23 ก.ย. 06, 20:51

.




สิงห์ที่มาดื่มน้ำจากปากสิงห์ จากวัดเดิมครับ


กระทู้: สัตว์ทั้ง 4 ณ สระอโนดาต
เริ่มกระทู้โดย: ติบอ ที่ 23 ก.ย. 06, 20:53

.




โคที่มาดื่มน้ำจากปากโค ครับ


กระทู้: สัตว์ทั้ง 4 ณ สระอโนดาต
เริ่มกระทู้โดย: ติบอ ที่ 23 ก.ย. 06, 20:54

.





สิงห์อีกซักตัวครับ


กระทู้: สัตว์ทั้ง 4 ณ สระอโนดาต
เริ่มกระทู้โดย: กุรุกุลา ที่ 25 ก.ย. 06, 10:53

มาช่วยคุณติบอขุดกระทู้ครับ อันนี้เป็นช้าง ม้า สิงห์ โค ในลังกา น่าจะสมัย โปลนนารุวะ ราวพุทธศตวรรษที่ 16

ช้าง ม้า สิงห์ โค เป็นสัญลักษณ์ของสระอโนดาตครับ ซึ่งเชื่อกันว่าน้ำในสระนี้ไหลออกจากปากสัตว์ทั้งสี่ นอกจากนี้ยังมีหงษ์ซึ่งเชื่อกันว่าประจำอยู่ทิศเบื้องบนด้วย


สระอโนดาตนี้เชื่อกันว่าสามารถรักษาโรคต่างๆได้ทั้งทางกายและทางใจ คิดว่าถ้าใครปวดใจนักแล้วคิดสั้นไปโดดสระอโนดาตก็คงจะคิดได้


กระทู้: สัตว์ทั้ง 4 ณ สระอโนดาต
เริ่มกระทู้โดย: กุรุกุลา ที่ 25 ก.ย. 06, 10:55

บางคนก็บอกว่าลวดลายที่ปรากฏบนอัฒจันทร์นี้ หมายถึงการเวียนว่ายตายเกิด ก็คงคล้ายๆภวจักรของพุทธศาสนามหายาน


กระทู้: สัตว์ทั้ง 4 ณ สระอโนดาต
เริ่มกระทู้โดย: กุรุกุลา ที่ 25 ก.ย. 06, 11:10
 แต่ในความคิดของผม ถ้าสระอโนดาตเป็นที่ชำระบาดแผลได้ทั้งใจและกายจริง (เน่ามากเลย)

ก็น่าจะหมายถึงการอำนวยอวยชัย หรือชำระร่างกายและจิตใจก่อนเข้าสู่ศาสนสถานมากกว่า


ขอยอมรับผิดไว้ ณ ที่นี้ด้วยครับ ความคิดเห็นที่ 27 เป็นอัฒจันทร์สมัยอนุราธปุระ ไม่ใช่โปลนนารุวะ รีบร้อนไปหน่อยครับ


กระทู้: สัตว์ทั้ง 4 ณ สระอโนดาต
เริ่มกระทู้โดย: กุรุกุลา ที่ 25 ก.ย. 06, 18:36

อันนี้เป็นอัฒจันทร์สมัยโปลนนารุวะครับ คือช้าง ม้า โค สิงห์ จะอยู่คนละแถวกัน และอัฒจันทร์จะมีขนาดใหญ่กว่าครึ่งวงกลม