(ต่อ)
พระโยธาธิราช ศักดินา ๔๐๐ เทียบภิรมย์ราชา
พระมหาวินิจฉัย ศักดินา ๔๐๐ ชำระความในมหาดไทย เทียบราชพินิจจัย
มาถึงตรงนี้ ดิฉันไม่แน่ใจว่าขุนนางวังหลวงทั้งสองท่านข้างบนนี้ เป็นพระยาหรือว่าเป็นพระ เดาจากศักดินาสองเท่าของขุนนางวังหน้าว่า ภิรมย์ราชาและราชพินิจจัยมีศักดินา ๘๐๐ แต่ไม่รู้ว่า ๘๐๐ ถึงขั้นพระยาหรือยัง
ใครทราบช่วยบอกด้วยนะคะ
พระไอยการตำแหน่งนาพลเรือน
กรมมหาดไท ขุนราชพินิจใจ ราชปลัดถือพระธรรมนูน นา ๘๐๐
ส่วนที่ภิรมย์ราชาไม่พบในพระไอยการตำแหน่งนาพลเรือนครับ
ทว่าเมื่อดูจากศักดินา ๘๐๐ เท่ากับขุนราชพินิจใจ และขุนอื่นๆ เช่น ขุนอายาจักร ขุนบุรินธร ขุนเทพอาญา ขุนราชอาญา
รวมถึงหลวงเสนาภักดี หลวงอนุชิตพิทักษ์ หลวงอนุรักษ์ภูเบศร์ ที่มีศักดินา ๘๐๐ เท่ากันแล้ว
สันนิษฐานได้ว่าหากมีที่ภิรมย์ราชาในสมัยอยุธยา ก็น่าจะมีบรรดาศักดิ์เป็น "ขุน" หรือ "หลวง" นะครับ
ต่อมาสมัยรัตนโกสินทร์คงมีการเลื่อนบรรดาศักดิ์สูงขึ้นตามหน้าที่วงงานรับผิดชอบที่มากขึ้น
(เช่นช่วงเวลาที่มีการกำหนดทำเนียบข้าราชการวังหน้า เพราะสมัยอยุธยา "ราชนิกุล" ยังเป็นแค่ขุนตามนาพลเรือน ยังไม่ได้เป็น "พระยา")
จนบรรดาศักดิ์น่าจะสูงจนชั้น "พระ" หรือ "พระยา" ดังในสมัยรัชกาลที่ 5-6
เช่น พระยาราชพินิจจัย (อุทัยวรรณ อมาตยกุล)
พระภิรมย์ราชา (พร้อม วาจรัต)