เรือนไทย

 อยากทราบว่าอมิตตพุทธแปลว่าอะไรเหรอครับ คือว่าผมหาไม่เจอน่ะครับ

 ลองให้กุ๊กเกิลหรือตัวช่วยค้นอื่นๆ ค้นคำที่

อมิตาภะ
อมิตาภพุทธ
อมิตายุ (ส)
สุขาวดี
มหายาน

O Mi To Fo
Amida Butsu
Mahayana Buddhism
...

ขอให้โชคดีและสนุกในการค้นครับ ถ้าค้นแล้วสนใจอยากคุยต่อก็ขอเชิญมาคุยกันต่อได้ครับ

 พจนานุกรมไทยออนไลน์ ของราชบัณฑิตยสถาน ไม่เก็บคำว่าอมิตาภพุทธไว้ แต่ถ้าค้นคำว่า สุขาวดี จะเจออยู่ในคำนิยามครับ

 แสดงว่าอาจารย์ผมเฉลยมั่วแหะ แฮะๆ เพราะว่าอาจารย์แกบอกว่าการตอบรับ แต่หลังจากค้นใน google และ เซิร์ชเอนจิ้นหลายอันแล้วก็พบว่า มันแปลว่าแดนอันมีความสุขตามความเชื่อของลัทธิมหายาน

เอาเป็นว่าขอบคุณมากครับ

เพียงแต่กระผมสงสัยเล็กน้อยว่า คำว่าอมิตตพุทธ และอมิตตาพุทธ เนี่ย แตกต่างกันอย่างไรเหรอครับ ในใบงานผมเขียนอมิตตพุทธน่ะครับ

 ช่วยตอบทีนะครับ ขอบคุณทุกท่านสละเวลามาช่วยเหลือครับ

 ถ้าหมายถึงพระพุทธเจ้าที่ประทับอยู่ ณ สวรรค์ชั้นสุขาวดีเหมือนกัน
คุณว่าต่างกันมั้ยครับ ??

 พุทธศาสนาตันตระ นิกายวัชรยาน
ใหความสำคัญกับเวทย์มนต์คาถา
เชื่อว่าสรวงสวรรค์เป็นที่ประทับของพระพุทธเจ้าและพระโพธิสัตว์องค์ต่างๆ
โดยแบ่งเขตที่ประทับออกเป็น "มณฑล" ดังนี้
1. ทิศตะวันออก มณฑลของพระธยานิพุทธอักโษภยะ
2. ทิศตะวันตก มณฑลของพระธยานิพุทธอมิตาภะ
3. ทิศเหนือ มณฑลของพระธยานิพุทธอโมฆสิทธิ
4. ทิศใต้ มณฑลของพระธยานิพุทธรัตนสัมภวะ

บำเพ็ญโดยการเอ่ยนามของ "พระธยานิพุทธอมิตาภะ" (คาถา ว่า "อมิตาพุทธ") จะทำให้ได้ไปอยู่กับ "พระธยานิพุทธอมิตาภะ" ในสวรรค์

 ก็เป็นสวรรค์ที่มหายานกล่าวว่าไปได้ง่ายเพียงแค่ก่ท่องบ่นนาม อมิตาภะ ไป หรือสร้างเจดีย์ก็สามารถเข้าสู่สวรรค์ชั้นนี้ได้ง่ายกว่าชั้นอื่นๆที่ต้องอาศัยการบำเพ็ญพรตที่สูงกว่า อย่างอภิรดี

นิกายสุขาวดีให้ความสำคัญกับสวรรค์ชั้นนี้และการนับถือพระอมิตาภะมาก เพราะเชื่อว่าพระองค์เป็นผู้ดลบันดาลให้เกิดพระมานุษิพุทธ องค์ปัจจุบันพระพุทธเจ้าของเรานี้เอง และยังมีความเชื่อเกี่ยวกับการลงมารับวิญญาณผู้ตายของพระอมิตาภะพร้อมกับพระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวรและพระโพธิสัตว์มหาสถามปราปต์

 1. อาจารย์คุณมั่ว แน่นอนครับ
ยกเว้นแต่ว่าจะอธิบายว่า การกล่าวว่า "อมิตาภพุทธ" หรือ โอมี้โตโฝ เป็นคำกล่าวของหลวงจีนทำนองคำทักทาย (อย่างที่เราได้ยินในหนังจีน) หรือจะว่าเป็นคำกล่าวทำนองการกล่าวตอบรับก็ได้มั้ง แต่ไม่ได้แปลว่า "การตอบรับ" เอง

2. "อมิตตพุทธ" เป็นคำมั่วของคำว่าอมิตาภพุทธครับ คือความพยายามสะกดโดยคนที่ไม่รู้ว่าพระพุทธเจ้าองค์นั้นพระนามจริงชื่ออะไรครับ ชัดเจนดีไหม?

3. ถ้าเอาความหมายที่แน่แท้ อามิตาภา อมิตาภะ แปลว่า "แสงสว่างอันไร้ขอบเขต" ครับ อมิตายุ แปลว่า "อายุยืนไร้ขอบเขต" ครับ

อมิตตพุทธ ถ้าจะแปลจริงๆ คงพอกล้อมแกล้มแปลได้ว่า "พุทธะไร้ขอบเขต" กระมั้ง?

... เอวังก็คงต้องมีด้วยประการฉะนี้แล นะโยมนะ ไม่รู้ว่าผมทำให้วงแตกรึเปล่า ที่พูดทื่อๆ ยังงั้น แต่นั่นเป็นข้อเท็จจริง (คือ ครูคุณน่ะ มั่วจริงๆ) คุณ longhorn อย่าถือสาผมเลย

 พระอมิตาภะพุทธเจ้าธิเบตเรียก โอด.ปาก.เมด. จีนเรียก ออมีทอฮุก
พุทธลักษณะปางฌานหรือสมาธิเพชรทรงบาตร พระวรกายสีแดง ธาตุไฟ พาหนะนกยูง ประทับอยู่ทิศตะวันตก ศักติปานทรา สัมโภคกายคือพระอวโลติเกศวรโพธิสัตว์ นิรมานกายคือพระศากยะมุนีพุทธเจ้า สัญลักษณ์คือดอกบัว พระองค์เป็นต้นตระกูลปัทม ตระกูลปัทมคือธรรมชาติอันบริสุทธิ์ อาสวะทั้งมวลแม้สัมผัส แม้ยึดติดกับดอกบัวแต่ก็ไม่สามารถแทรกซึมเข้าเนื้อในได้ ย่อมสลัดทิ้งได้ทุกเมื่อ ปรีชาฌานแห่งตระกูลปัทม คือ  ความมุ่งมั่นความใฝ่ฝัน ความเบิกบานยินดี  ความเที่ยงตรงแห่งการบรรลุพุทธ ในด้านตรงข้ามคือตันหา การล่อลวง ความต้องการเป็นเจ้าของ ความทะยานอยาก พระอมิตาภะพุทธเจ้าความหมายตามพระนามคือแสงสว่างสุดประมาณ ไม่มีหมด ไม่มีที่ไปไม่ถึง พระองค์ไม่ใช่ผู้สร้างสรรพสิ่ง แต่สรรพสิ่งมีพระองค์เป็นธรรมชาติ ดังนั้นพระอมิตาภะพุทธเจ้าจึงเป็นส่วนหนึ่งของสรรพสิ่ง การกินอยู่หลับนอน เป็นธรรมชาติของมนุษย์ ฉะนั้นการกินอยู่หลับนอนจึงมีพระอมิตาภะพุทธเป็นองค์ประกอบด้วยเช่นกัน การที่พระองค์ทรงนกยูงเป็นพาหนะก็ด้วยว่าธรรมชาติของแต่ละสรรพสิ่งมีสิ่งที่เหมาะสมเฉพาะตัวเท่านั้น นกยูงกินสิ่งที่มีพิษเป็นอาหารทำให้ปีกหางขนสวยงามและแข็งแกร่ง แต่ถ้ามนุษย์กินสิ่งที่มีพิษเช่นนั้นก็ตายสถานเดียว ดังนั้นการดำเนินตามธรรมชาติของตนเป็นสิ่งที่ประเสริฐสุด

อ้างอิง จาก
 http://www.mahayana.in.th  

 http://www.khonnaruk.com/html/book/liturature/kamanita/kamanita-index.html


หนังสืออ่านเพิ่มเติมครับ
(เปิดดูที่ภาคสวรรค์นั่นแล้ว สนุกหลายเน่อสิบอกให่)

 ใบงานเขียนว่า "อมิตตพุทธ" ผิดอย่างแรงเลยนะครับ    

อ + มิตฺต แปลว่า ไม่เป็นมิตร หรือ ศัตรู

ดังนั้น อมิตตพุทธ จึงแปลว่า พระพุทธเจ้าผู้ไม่เป็นมิตร ซึ่งไม่สมควรอย่างยิ่งครับ ที่เขียนแบบนี้

ตามคำสันสกฤตที่ถูกต้อง ก็ตามที่คุณนิรันดร์กล่าวไว้ครับคือ

"อมิตาภพุทธ" ซึ่งไม่ค่อยคุ้นหูคนไทย เพราะหูคนไทยรับมาจากหนังจีน ซึ่งภาษาจีน ถอดคำ "เพี้ยน" ตามสำเนียงจีน พอมาถึงภาษาไทยก็มาเพี้ยนอีกต่อเป็น "อมิตตาพุทธ" ซึ่งไม่มีความหมายครับ เพราะเป็นคำไทย ที่เพี้ยนมาจากคำจีนอีกต่อหนึ่ง และเท่าที่ทราบ คำว่า "อมิตฺตา" ไม่มีความหมายครับ (หรือจะพยายาม ก็อาจแปลว่า ศัตรูจำนวนมาก ???)

ถ้าจะแปลจากคำสำเนียงจีนให้ตรงจริงๆ ต้อง "อมิตาภะ พุทธเจ้า" ซึ่งอาจแปลได้ว่า "พระพุทธเจ้า ผู้ทรงรัศมีส่องไปอย่างไร้ขอบเขต" (อาจมีนัยหมายถึง พระธรรม ของพระพุทธองค์)

ตามความเข้าใจของผม การกล่าวคำว่า "อมิตตาพุทธ" ของพระในหนังจีน ก็อาจตรงกับคำไทยว่า "เจริญพร" ของพระบ้านเราครับ คือเป็นคำ ตอบรับ แต่ก็แฝงความหมายที่ให้พรฆารวาสที่สนทนาด้วยครับ (อาจไม่ใช่ก็ได้นะครับ คงต้องรอท่านที่นับถือมหายานมาชี้แจง)

เพิ่มเกร็ดเล็กๆ ให้ครับ ตามคติมหายานสกุลวัชรยาน ซึ่งรุ่งเรืองอยู่แถบอินเดียเหนือ (นาลันทา) ก็ได้แพร่ไปยังเนปาล ภูฏาน ทิเบต แล้วก็ต่อไปยังจีน เกาหลี และ ญี่ปุ่น ส่วนสายใต้ตั้งมีศูนย์กลางที่ศรีวิชัย มีเกาะสุมาตรา ชวา และแหลมทอง รวมไปถึงอาณาจักรกัมพูชาในช่วงพุทธศตวรรษที่ ๑๘ ด้วยเช่นกัน ศูนย์กลางใหญ่อยู่ที่โบโรพุทโธ ครับ ที่นี่แหละครับ สร้างตามคติมหายานสกุลนี้เป๊ะๆ

จากความเห็นที่ 6 โดยคุณโพธิ์ประทับช้าง นอกจากจะมี ๔ องค์นั้นแล้ว ยังมีธยานิพุทธเจ้าประจำทิศเบื้องบนอีก ๑ พระองค์ครับ คือ "ไวโรจนพุทธเจ้า"

คติรุ่นต่อๆ มาได้พัฒนาให้มีพุทธเจ้าสูงสุดเหนือกว่าทั้ง ๕ องค์นี้อีก ทรงพระนามว่า "อาทิตพุทธเจ้า" ซึ่งถือกันว่าเป็น "ปฐมพุทธเจ้า หรือ ความจริงอันสูงสุด" เทียบได้กับ "พรหม" ในคติของศาสนาพราหมณ์โบราณ หรือ พระศยัมภู ของลัทธิไศวนิกาย หรือ เฆโอส ของเทพปกรณัมกรีกโบราณ ซึ่งธยานิพุทธ อีก ๕ พระองค์ ก็ทรงกำเนิดมาจากพระองค์นี่แหละครับ  

แล้วทำไม มีถึง ๕ แต่กลับนับถือแต่ อมิตาภพุทธเจ้า ?

ทั้งนี้ก็เพราะว่า ตามคติอินเดียโบราณ จักรวาลจะมีช่วงเวลา ซึ่งเรียกว่า กัลป์ (บาลี : กัปป์) ซึ่ง กัลป์ ปัจจุบันเรียกว่า "ภัทรกัลป์" และอมิตาภพุทธเจ้า ก็ทรงเป็นพระพุทธเจ้าประจำกัลป์ นี้ครับ

พระองค์ทรงแบ่งพลัง ออกมาเป็น ๓ รูปแบบคือ
พลังฝ่ายชาย กำเนิดเป็น พระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวร
พลังฝ่ายหญิง กำเนิดเป็น นางปรัชญาปารมิตรา
พลังฝ่ายมนุษย์ กำเนิดเป็น พระศรีศากยมุนี (พระโคดม) หรือ พระพุทธเจ้า ของฝ่ายเถรวาท ครับ

ดังนั้น พระรัตนไตรของมหายาน สกุลนี้ จึงไม่ใช่พระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ ครับ แต่เป็น

๑. มนุษยพุทธ   (เทียบ พระพุทธ)
๒. พระโพธิสัตว์  (เทียบ พระสงฆ์)
๓. นางปรัชญา (เทียบ พระธรรม)

ได้ยินมาว่า "โอเย โปโลเย" เป็นภาษาทิเบต ตรงกับคำว่า ปรัชญา ปารมิตรา หรือ ปัญญา บารมี ครับ

ก็ไม่เข้าใจเหมือนกันว่า ทำไมตั้งชื่อหนังผีว่า "โอเย โปโลเย" ??? จริงน่าจะตั้งว่า "ผี รัก หักสวาท" หรือ ภาษาสมัยนี้ก็น่าจะได้ว่า "รักวุ่นๆ แอบกิ๊กผี" มากกว่า อิอิ

ภาษาอังกฤษเห็นใช้ว่า A Chinese Ghost Story ตั้งชื่อได้ทื่อมาก ไม่ชวนดูเลย (แต่หนังฝรั่งก็ตั้งชื่อสไตล์นี้อยู่แล้ว อิอิ)
ภาษาจีนเห็นเขียนว่า "Sinnui Yauwan" ก็ไม่รู้เหมือนกันว่า แปลว่าอะไร เข้าใจว่าเป็นสำเนียงกวางตุ้ง ยังไงถ้าคุณ CrazyHOrse ผ่านมา ก็ช่วยแปลหน่อยนะครับ

 ครับ บางท่านก็อธิบายปรัชญาของรัตนตรัยมหายานไว้ว่า

พระโพธิสัตว์อวโลกิอเตศวรเป็นตัวแทนของ ความเมตตา

นางปรัชญาปรมิตตาหรือ ปัญญาบารมี เป็นตัวแทนของ ปัญญาหรือวิชชา

เมื่อปัญญารวมเข้ากับความเมตตากรุณาจึงเกิดการรู้แจ้งหรือการตรัสรู้ได้

เหมือนประติมากรรมรัตนตรัยมหายาน ที่เรามักพบพระพุทธเจ้าปางสมาธิอยู่ตรงกลาง ด้านข้างเป็นพระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวร และนางปรัชญาปรมิตตา

 ขอบคุณครับ คุณกุรุกุลา

ขออนุญาตแก้คำผิดของผม และของคุณกุรุกุลา นะครับ

"ปารมิตรา" กับ "ปรมิตตา" เป็น "ปารมิตา" ซึ่งตรงกับ บาลีว่า "ปารมี" (บารมี)

 http://en.wikipedia.org/wiki/Paramita  

 ขอบคุณผู้ให้ความรู้เพิ่มครับ

ผมพยายามแปล อมิตตพุทธ อย่างเกรงใจใบงานของคุณ longhorn แล้วนะ ที่จริงผมก็รู้ว่ามันผิดแน่ๆ และแปลได้ว่าพระพุทธเจ้าผู้เป็นอมิตรได้แน่ๆ ซึ่งเห็นด้วยว่าไม่เหมาะสมเลย แต่ผมพยายามมองในแง่ดี มั่วแปลให้ใหม่ว่า "พระพุทธเจ้าผู้ไม่มีที่สิ้นสุด" กล้อมแกล้มไป เพราะรู้ว่า อมิต +  อาภา แปลว่า แสงสว่างไม่มีที่สิ้นสุด อันนั้นคือคำแปลของคำว่าอมิตาภะ

ผมก็ไม่รู้เหมือนกันว่า อมิต ถ้าไม่ใช่ อมิตต (บาลี มิตต - เพื่อน สันสกฤต มิตร - เพื่อนเหมือนกัน) แล้วจะแปลว่าอะไรได้อีก แต่ใจนึกไปถึงคำว่า มิติ ซึ่งดูเหมือนความหมายหนึ่งจะแปลว่า การวัด หรือ ขนาด ดังนั้น อมิต จะแปลว่าที่วัดไม่ได้ ได้หรือไม่ครับ? เมื่อรวมกับ อาภา จึงจะแปลว่า แสงสว่าง (มาก) เกินวัด เหลือล้นพ้นประมาณ ได้หรือไม่ครับ? รบกวนผู้รู้แถว ๆ นี้ด้วย

แล้วก็ขอสงสัยต่อว่า แล้วเมียสาวของเฒ่าชูชกน่ะ ชื่อเธอแปลว่าอะไร เธอชื่อนางอมิตดาไม่ใช่หรือครับ?

ขอบคุณล่วงหน้าครับ

ดูเหมือนในอีกกระทู้หนึ่ง คุณลุงโฮฯ (ตาคูนุส - ไม่ใช่โฮจิมินห์) ได้ชี้แนะไว้ให้ผมถึงบางอ้อแล้วว่า พระเอกอินตะระเดียรุ่นเก่า อมีต๊าป ปัจจัน นั้น ที่จริงแกชื่ออมิตาภะนั่นเอง

 คุณกุรุกุลาทราบหรือเปล่าว่า ในลัทธิตันตระบางลัทธิ การที่ปัญญาจะรวมเข้ากับกรุณาจนบรรลุนิพพานคือความสุขสุดยอดนั้น เขาทำอย่างไร?

อันนี้ไม่ใช่ความคิดพระพุทธศาสนาดั้งเดิม แต่เป็นพวกมหายานกระแสหนึ่งที่พัฒนาต่อไปเป็นวัชรยานและต่อไปอีกเป็นตันตระ มีความเชื่อเรื่องเวทมนต์ไสยศาสตร์และการนับถือผีเข้ามาปนมาก ตันตระนิกายหนึ่งเรียกว่า นิกายลึกลับหรือปิดลง (จีนเรียก มิกจง ในหนังสือกำลังภายในบางเล่มจะมี) จะมีพิธีบูชาแบบประหลาด บางทีก็น่าขนลุก และบางครั้งก็ติดเรท X

เช่น เทียบการบรรลุนิพพานกับการบรรลุจุดสุดยอดทางเพศ เทียบว่าปัญญาบารมีอันยิ่งนั้นมีสภาวะเป็นชาย และกรุณาบารมีอันยิ่งนั้นมีสภาวะเป็นหญิง เมื่อพระลามะนิกายนี้ต้องการให้ปัญญารวมผสานเป็นหนึ่งเดียวกับกรุณา ให้ถึงความสุขสุดยอด ก็เลยประกอบพิธีเป็นรูปธรรมด้วยการ ... มีเซ็กซ์กับผู้หญิง เท่านั้นเอง

โธ่หลงพี่ อยากมีอะไรกับสาวๆ ก็มีไปเฮอะ ปาราชิกก็ช่างมัน ไม่เห็นต้องเปลืองสมองคิดค้นความหมายเชิงปรัชญาลึกล้ำขนาดนี้เลย...

 ในวิชาประติมานวิทยา ว่าด้วยปฏมากรรมรูปเคารพในพุทธศาสนานิกายลามะ บางครั้งเราจะเห็นรูปเขียนหรือรูปปั้นพระพุทธเจ้าประทับอยู่ร่วมกับศักติหรือชายาของพระองค์ ในลักษณาการอันน่าหวาดเสียวมาก (สำหรับพวกเราที่เป็นพุทธเถรวาท) คือพระพุทธเจ้าประทับปางสมาธิ มีรูปคนที่เราเห็นว่าเป็นหญิงนั่งตักแถมเงายหน้าขึ้นทำท่าจะจูบพระองค์ด้วย ถ้าไม่รู้เรื่องมาก่อน เราเห็นแล้วก็จะวี้ดว้ายโวยวายว่าเป็นการหมิ่นพระพุทธศาสนา

ที่จริง ก็เป็นการอิงกับความคิดของทางวัชรยานที่ว่ามาแล้วนั่นแหละครับ คล้ายๆ ที่คุณกุรุกุลาว่ามาแล้วว่า พระพุทธเป็นปัญญาประทับกลาง นางปรัชญาปารมิตากับพระโพธิสัตว์อวโลกิเตศวร (คือองค์เดียวกับเจ้าแม่กวนอิม) นั่งข้างๆ เป็นแต่ของทางนิกายลามะบางแห่งท่านไม่ได้ให้แค่นั่งข้าง ท่านเอารูปศักติหรือชายาของพระพุทธเจ้าพระองค์นั้นๆ ขึ้นไปนั่งตักเลยเท่านั้นแหละ ถ้าเป็นแค่รูปเคารพก็พอทำเนา แต่พระลามะบางนิกายท่านชวนสีกามาทำพิธีเลียนแบบรูปปั้นด้วย เลยไปกันใหญ่

 แก้คำผิดครับ นิกายลึกลับหรือ "ปกปิด" ครับ

 ปล. นางปรัชญาปารมิตาเนี่ย อยู่นอกรัฐธรรมนูญของประเทศไทยรึเปล่า ?

- ชะแว้บ ...

 ตันตระเป็นแนวคิดหนึ่งที่ พุทธรับไปใช้ และต่อมาฮินดูก็นำไปปรับใช้ในศาสนาตัวเองด้วย (มักเชื่อกันว่าพุทธรับความคิดนี้จากไศวนิกาย)

บางคนกล่าวว่าตันตรยานเป็นลมหายใจสุดท้ายของศาสนาพุทธที่จะพยายามดำรงตัวอยู่ได้ในอินเดีย หลังจากปรับเปลี่ยนไปเป็นมหายานคราวหนึ่งแล้ว หลักธรรมอันลึกซึ้งไม่ใช่ของที่จะเข้าถึงได้ง่ายนัก ต่างกับการอ้อนวอนบูชาเทพเจ้า

หลักของตันตระอย่างกว้างๆ ไม่ได้เริ่มต้นที่เสพเมถุน สุรา มังสา มัจฉะ อย่างเดียว และก็ไม่ได้ใช้กระบวนการ "เสพ" ทุกขั้นตอน ทั้งหมดมีอยู่สี่ขั้น คือ

กริยาตันตระ เป็นการเริ่มฝึกตนและจิต งดจากการเสพของมึนเมา เหล้ายา เนื้อสัตว์และเมถุน บูชารูปเคารพต่างๆ

จริยาตันตระ เป็นการฝึกจิตสมาธิขั้นต้น บูชารูปเคารพและฟังคำสั่งสอนของอาจารย์โดยตรง และเสพสิ่งที่เรียกว่าตัณหาทั้งปวง เรียกว่าปัญจตันตวะ คือ มัตยะหรือมุทิรา (น้ำเมา) มางสา มนตร์ มุทรา(ท่าทาง) และเมถุน พิธีทั้งห้านี้ทำตอนเที่ยงคืน เรียกว่ากาลจักร

โยคะตันตระ  การทำสมาธิขั้นสูง มีการใช้อำนาจจิตของอาจารย์เข้าช่วยด้วย

อนุตตระโยคะตันตระ เป็นขั้นที่จิตใจหลุดพ้นจาก "กิเลส" ทั้งปวงแล้ว เรียกว่า "สิทธะ" (ผู้บรรลุมรรคผล)

พุทธศาสนานิกายตันตระนั้น จุดมุ่งหมายอยู่ที่ปัญญา ความรู้แจ้งเห็นจริง ส่วนเรื่องอื่นๆเช่น มนต์ ธารณี การเสพกาม การเคารพเทพต่างๆ คือมายา ไม่มีตัวตนจริง เป็นเพียงมโนภาพที่ช่วยให้ทำสมาธิง่ายขึ้น โดยถือว่าศูนยตา รวมกับกรุณา คือ มหาสุข

ส่วนศักติเป็นเพียงมายา หมายถึง อำนาจที่สร้างความลวงขึ้นมาซึ่งเราจะพ้นทุกข์ได้ด้วยปัญญา จำเป็นจะต้องปลดเปลื้องความลวงนั้น แต่ไม่ใช้ทำลาย ต้องทำให้กลายเป็นประทีป คือปัญญาแทน เป็นกำลังแห่งการตรัสรู้