พระเอก แบบนี้มันพระเอกชัดๆ นี่โม้รึเปล่าเนี่ย? มันจะพระเอกมากไปแล้วมั๊ง หลายคนอ่านมาถึงตรงนี้ต้องคิดแบบนี้
ที่เล่าไปนี่ย่อมาจากรายงานของ Human Right Watch เลยนะครับ องค์กรนี้หลายคนน่าจะคุ้นชื่อกันดี ไม่เชื่อไปอ่านเองได้ที่
http://www.hrw.org/reports/1999/rwanda/Geno15-8-03.htm ได้เลย ในรายงานที่เขียนไว้ อ่านแล้วจะรัก RPF มากกว่าที่เล่าไปซะอีก คนอะไรก็ไม่รุ ดูอุดมคติสูงส่ง ยังกะพระเอกหนังยอดมนุษย์ กำราบคนเลว อภิบาลคนดี
ครับ แต่ในความเป็นจริง Human Right Watch นี่เล่นเขียนรายงานแบบลูบหลัง นวดเฟ้น เป่าหูฟู่ๆ ให้ผ่อนคลายก่อนแล้วค่อยตบหัว แถมตบทีหงายหลังตกเก้าอี้เลย
ฝ่าย RPF พบว่าเมื่อเริ่มทำการรุกกลับ สามารถรุกไล่ฝ่ายทหารรวันดาและทหารบ้านได้อย่างง่ายดายเกินคาด ดังนั้นวัตถุประสงค์หลักจากแค่ต้องการหยุดยั้งการฆ่า จึงมองไกลไปกว่านั้นเปลี่ยนเป็นการเข้ามายึดครองประเทศซะเลย พระเอกของเราเลยมองไปที่ยุทธวธีในการชนะศึก มากกว่าการเข้าไปช่วยชาวบ้านที่กำลังถูกฆ่าซะแล้ว RPF เน้นการส่งกำลังเข้าไปยึดจุดยุทธศาสตร์ที่สำคัญ มากกว่าจะเข้าไปยังจุดที่การฆ่าล้างเผ่าพันธุ์เป็นไปอย่างรุนแรง
นอกจากนี้ RPF ยังเป็นส่วนหนึ่งที่ขัดขวางแผนการของ UN ที่จะส่งกองกำลัง 5000 นายเข้าไปในรวันดา เพราะ RPF มองว่ากองกำลังของ UN อาจจะเป็นอุปสรรคต่อชัยชนะอย่างเบ็ดเสร็จเด็ดขาด แถมเป็นการมาในช่วงเวลาที่ไม่จำเป็นแล้วเพราะชาวทุตซี่ถูกฆ่าไปหมดแล้ว ทั้งที่ในความเป็นจริง แม้จะมาช้า แต่กองกำลังใหม่ของ UN อาจช่วยชีวิตผู้บริสุทธิ์ได้อีกมาก
Human Right Watch ยังได้พูดถึงอาชญากรรมที่ก่อโดยทหาร RPF เองต่อพลเรือนในพื้นที่ยึดครองของ RPF เอง ซึ่งมีตั้งแต่ก่อนการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์จะเริ่มในเดือนเมษายน ด้วย และเมื่อ RPF โต้กลับในช่วงหลังเดือนเมษายน 1994 เป็นต้นไป RPF ได้ปฏบัติการล้างแค้นในพื้นที่ที่ยึดครองได้เช่นกัน แม้แกนนำของ RPF จะปฏิเสธและอ้างว่าต้องการแค่จับกุมผู้มีส่วนร่วมในการล้างเผ่าพันธุ์เพื่อนำมาขึ้นศาล แต่ในความเป็นจริงทหาร RPF ได้สังหารชาวฮูตูนับหมื่นคนเช่นกัน ทั้งที่เป็นทหารรวันดา ทหารบ้าน และพลเรือน ในบางพื้นที่ทหาร RPF ถือว่าชาวฮูตูที่ยังอยู่ในพื้นที่มีส่วนร่วมกับการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ ได้ได้เริ่มการฆ่าเพื่อล้างแค้นโดยไม่แยกเช่นกัน ทหาร RPF ไม่มีนโยบายจับเชลย ดังนั้นทหารรวันดาหรือทหารบ้านที่ถูกจับได้จะถูกสังหาร ซึ่งรวมไปถึงชาวบ้านที่ไม่เกี่ยวข้องด้วย เพราะการแยกแยะว่าใครใช่หรือไม่ใช่ฝ่ายตรงข้ามทำได้ลำบาก
ทหาร RPF ได้สังหารนายทหารในกองทัพรวันดา, นักการเมือง และผู้สนับสนุนพวกหัวรุนแรงจำนวนมาก ซึ่งไม่ได้สังหารแต่แค่เจ้าตัวแต่รวมถึงสมาชิกในครอบครัวด้วย ใครเป็นสมาชิกพรรคการเมืองฝ่ายนิยมฮูตูล้วนถูกสังหาร แม้บางคนจะเคยช่วยและปกป้องพวกทุตซี่ก็ตาม
อย่างที่บอกว่าทหาร RPF มีวินัยและการจัดการภายในที่ดีมาก หลักฐานการฆ่าที่กระทำโดย RPF อย่างชัดเจนจึงมีไม่มากนัก แต่กระนั้น Human Right Watch ก็สามารถหาหลักฐานการฆ่าที่กระทำโดย RPF ได้ และได้กล่าวถึงไว้ในรายงานหลายกรณีมาก เรียกว่าอ่านกันไม่หวาดไม่ไหวเลยทีเดียว แต่สิ่งหนึ่งที่ผมหาไม่เจอในรายงานของ Human Right Watch คือเรื่องของการข่มขืนที่กระทำโดย RPF ดังนั้นภาพลักษณ์พระเอกก็ยังพอมีอยู่
นอกจากนี้ สงครามกลางเมืองและการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ยุติลงได้ในกลางเดือนกรกฏาคม 1994 ก็เพราะการมีชัยของ RPF เหนือรัฐบาลรวันดา หลังสงคราม กองทหารรวันดา ทหารบ้าน ผู้มีส่วนเกี่ยวข้องกับการฆ่าล้างเผ่าพันธุ์ รวมทั้งชาวฮูตูจำนวนมากที่กลัวการฆ่าล้างแค้น พากันหนีไปยังประเทศเพื่อนบ้านเช่นซาอีร์(หรือคองโก ประเทศเดียวกันแล้วแต่จะเรียก)