เรือนไทย

ขอบคุณ คุณวีณาแกว่งไกว มากค่ะ
งั้นแพรขอลบ กระทู้ที่คุณไม่ได้ตั้งใจใส่ ออกไปนะคะ

ตาว (หรือ ต๋าว) เป็นชื่อปาล์มชนิดหนึ่ง ผมเข้าใจว่า จาก ก็เป็น ปาล์มชนิดหนึ่งเหมือนกัน
หรือว่า ตาว กับ จาก เนี่ยเป็นต้นไม้ชนิดเดียวกันครับ

เพียงแต่การเรือกชื่อที่แตกต่างกัน (ความจริงแล้วผมก็ไม่เคยเห็นหรอกครับ
ทั้ง ต้นตาว ต้นจาก ว่าหน้าตาเป็นไง เหมือนกันหรือต่างกันแค่ไหน)

ผมเคยเห็นต้นจากและลูกจาก (เคยทานด้วย) พบว่าคนละอย่างกับลูกชิดครับ

จาก คือปาล์มชนิด Nypa fruticans Wurmb. ในวงศ์ Nypaceae ขึ้นเป็นกออยู่ตามป่าเลนหรือริมฝั่งน้ำกร่อยตื้นๆ ใบใช้มุงหลังคาและกรุฝา ออกดอกเป็นช่อยาว ผลรวมเป็นทะลาย กินได้ เรียกว่า ลูกจาก (ข้อมูลจากพจนานุกรมฉบับราชบัณฑิตยสถาน)

จะเห็นว่าจากกับตาวเป็นปาล์มคนละชนิดกันครับ

จาก คือปาล์มชนิด Nypa fruticans ในวงศ์ Nypaceae
ตาว คือปาล์มชนิด Arenga pinnata ในวงศ์ Palmae

ขอบคุณค่ะคุณวีณา เพิ่งทราบเป็นความรู้
เพราะเคยถามใครต่อใคร เขาบอกว่าลูกชิดที่กินกันอยู่ตอนนี้ทำจากลูกจากค่ะ  

ผมก็เพิ่งทราบเหมือนกันครับ ทานมานานแล้ว ไม่เคยรู้ว่ามันคือลูกอะไรกันแน่
(ความจริงแล้วไม่เคยนึกสงสัยเลยด้วยซำ้)  ต้องขอบคุณที่มีคนถาม :)

 ครูชิตนี่อารมณ์ดีเสมอนะคะ

 แนวความเห็นชุดนี้มีผู้รู้มากดีจัง เลยขอถามว่า มะพร้าวกะทิ เกิดขึ้นอย่างไร ผมรู้แต่ว่ามีบางต้นเท่านั้น รู้ว่าถ้าคนเก็บจะดูออกเพราะหนักกว่าปกติ แต่ถ้าใช้ลิงเก็บบางทีหลงติดมากับมะพร้าวปกติ

 ตอบคุณหมอค่ะ

บางต้นเท่านั้นที่เป็นกระทิทั้งต้น (ทั้งทะลาย-มีสระอะหรือเปล่าเอ่ย?)
บางต้นที่นานๆหลงมาลูก ผ่าเหล่าผ่ากอมาคะ

น้ำหนักไม่ได้ผิดปกติ แต่ที่รู้สึกคือตัน น้ำไม่ค่อยมี เพราะโดนเนื้อดูดเข้าไปหมด
เวลาซื้อต้นพันธุ์จากเกษตรแฟร์ ก็ต้องเสี่ยงดวงเอา เพราะกว่าจะรู้ว่าลูกกะทิที่นำมาทำตันพันธุ์
จะให้ลูกเหมือนเผ่าพันธุ์ดั้งเดิมหรือเปล่า ก็ต้องรออีก 3 ปี 5 ปี โน่นค่ะ

เพราะชาวสวนก็ไม่สามารถหยั่งรู้ได้ว่าสายพันธุ์จะกลายไหม

มีพืชที่เรียกว่าเป็นกะทิอีกอย่างคือ สับปะรด
ใช้คำพูดว่ากะทิ แต่ไม่ได้หมายความว่ากะทิจริงๆ
เนื้อจะตัน กรอบ ผิดจากปกติทั่วไป
คนงานในไลน์ pineapple cannery เป็นคนแอบใส่กล่องเข้ามาให้ชิม เพราะโรงงานห้ามนำของออกข้างนอก
อร่อยมาก

พูดถึงมะพร้าว การที่สื่อพูดว่า นายกฯ กินมะพร้าวไม่ปอกเปลืกหมายความว่าอะไรคะ ใคร get บ้าง

 ลืมไปอีกอย่างค่ะ

ลูกตาล ก็เจอกระทิบ้างเหมือนกัน
เวลาคนเขามาเช่าต้นตาลของเรา

คนปีน คนเฉาะ และเจ้าของตาล จะแบ่งกันคนละส่วน
ขณะรอรับส่วนแบ่ง ลูกไหนเป็นกระทิ เนื้อจะตันทั้งลูก ไม่แข็ง แต่กรอบ
คนเฉาะตาลดูปุบ จะรู้ทันที

 สะกดถูกแล้วครับ คุณ Dominio

ทะลาย - ช่อผลของหมากมะพร้าวเป็นต้นที่ออกลูกเป็นกลุ่มรวมกัน เช่น ทะลายหมาก ทะลายมะพร้าว, อัน ก็เรียก, ลักษณนามเรียกสิ่งที่มีลักษณะเช่นนั้น เช่น หมากทะลายหนึ่ง มะพร้าว ๒ ทะลาย.

กะทิใส่อะไรก็อร่อยครับ แต่ที่ผมชอบจริงๆ คือ "จาวมะพร้าว" ครับ เคยกินครั้งสุดเมื่อ ๒๐ กว่าปีที่แล้ว ยังคิดถึงรสชาติอยู่เสมอ ไม่รู้เมื่อไหร่จะได้กินอีก     

 จะยากอย่างไรค่ะ เวลาไปซื้อมะพร้าวขูด ก็ขอเขามาสักหน่อย คิดสตางค์ไม่ได้อีกต่างหาก แถวบ้านเขาทิ้ง

วันก่อนดิฉันอยากทานเมี่ยงคำ แต่ขี้เกียจหั่นจึงไปซื้อมะพร้าวขูด 5 บาท เพื่อไปคั่วเอง
คนขายทำหน้าประหลาดเมื่อดิฉันบอกว่าขอซื้อกากมะพร้าว แล้วทำท่าจะไปหยิบไอ้ที่คั้นน้ำกะทิออกแล้วให้
เลยทราบว่ามะพร้าวขูด เขาไม่เรียกกากมะพร้าว

กินจาวมะพร้าว แล้วลองจาวตาลดูบ้างนะคะ สับอยากหน่อยนึง คนสับไม่เป็น ครึ่งวันไม่ได้สักจาว แข็งมากค่ะ

 เคยได้ยินคนปลูกชมพู่บอกว่า จะให้อร่อยต้องมีน้ำกร่อยบ้างเวลาติดผล

อย่างแถวๆคอนโดที่ผมอยู่ตอนนี้(ถนนเจริญนคร - ฝั่งธนบุรี) เมื่อก่อนเป็นสวนผลไม้หลายชนิดที่อร่อย เช่น ฝรั่ง ชมพู่ เงาะ ฯลฯ

คุณยายคนนึงที่รู้จักกันตอนไปจ่ายตลาดเล่าให้ฟังว่ามีบ้านผู้ดีเก่าบ้านหนึ่ง (ปัจจุบันโดนตึกแถวบังไปหมดแล้วแต่พอเห็นได้) เคยเป็นสวนที่ได้ชื่อว่าปลูกเงาะ ปลูกชมพู่มะเหมี่ยวได้รสชาติดีมาก แต่เดี๋ยวนี้จะหาชมพู่มะเหมี่ยวสูดโตๆ สีเข้มจัดๆ รสชาติหวานหอม อมเปรี้ยวนิดๆกินกันคงลำบากหน่อยแล้วล่ะครับ

 เห็น "บ่าตาว" (บ่า ต๋าว) แล้วน้ำลายสอเลยครับผม

หากว่าใส่รวมมิตรแล้ว จะชอบมากและมักจะเก็บไว้กินทีหลังสุดเลย (( แต่ไม่ได้งก นาครับ 55)) เห็นบนดอยภูคา ก็มีเยอะเหมือนกัน ที่ชาวบ้านจะไปเก็บ แล้วมาหีบเอาเนื้อออกมาใส่ถุงขาย

ว่าแล้วก็หิว ออกไปหามากินดีกว่า

 หิวเหมือนกันค่ะ
ฝากความคิดถึงไปหาตาที่สันกำแพง เชียงใหม่ด้วยนะคะ ว่าหลานเป็นห่วง
คุณ ศศิศ อยู่อำเภออะไรคะ
ตอนนี้กำลังหนาวเลย
ตาคงปวดขาแย่

 ที่อุตรดิตถ์เรียก "ลูกตาว" ครับ ที่นั่นมีโรงงานทำขายทั่วประเทศและส่งออกด้วยครับ

ขอบคุณมากสำหรับข้อมูล กำลังหาอยู่พอดีเลย ทำรายงานวิจัยนิดหน่อย แหะๆ

คนใต้เรียก ลูกชก (คนกลางจะได้ยินเป็น ฉก)
คนกลางเรียกลูกชิด ผมเชื่อไม่ได้เกิดจากการเพี้ยนเสียง รายการกบนอกกะลาได้นำเสนอเรื่องนี้ไว้น่าสนใจ

http://www.youtube.com/watch?v=Rcdk9z-kIQc

  ต้นตาว (Arenga pinnata)
Philippines     kaong
Indonesia       aren, enau, kawung
Malaysia       enau, kabong, berkat
CHINESE      Guang lang,  Sha tang ye zi,  Tang shu.

ผลของต้นตาวที่เราเรียกว่าลูกชิด อินโดนีเซียเรียก  kolang-kaling ดูแล้วไม่น่าจะเพี้ยนมาเป็นลูกชกได้
นอกจากนี้แหล่งกำเนิดของพืชชนิดนี้คือแถบอินเดียและเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ การเรียกชื่อก็ขึ้นอยู่กับคนท้องถิ่นที่รู้จักพืชนี้
ชื่อท้องถิ่น   ต๋งล้าง(ม้ง), ต่าว(เมี่ยน,ขมุ,ไทลื้อ,คนเมือง), หมึ่กล่าง(ลั้วะ), ต่ะดึ๊(กะเหรี่ยงเชียงใหม่)

ภาพด้านล่างคือลูกชิดของคนอินโดนีเซีย แต่งสีสารพัด

รายการกบนอกกะลาบอกว่าชื่อ ลูกชิด ได้มาจากลักษณะของเม็ดที่อยู่ชิดติดกันในผลตาว
ใน 1 ผลมี 3 เม็ด

ดอกต้นตาว ออกเป็นพวง

ดูความแตกต่างระหว่างทะลายลูกตาว และลูกจาก

ดูลูกตาวกันใกล้ ๆ ครับ

ปัจจุบันลูกชิดใช้เรียกชื่อลูกตาว หรือลูกชก ส่วนต้นจากก็ให้ผลเป็นลูกจาก
แต่ผมว่าที่มาชื่อ ลูกชิด ไม่ได้มาจากลักษณะของเม็ดที่อยู่ในผลลูกตาว แต่มาจากต้นจากมากกว่า
ต้นจากชอบขึ้นตามริมคลองใกล้ทะเล บริเวณน้ำกร่อย ซึ่งอยู่ไม่ไกลจากกรุงมากนัก
คนกรุงต้นรัตนโกสินทร์รู้จักลูกจาก มีกล่าวถึงในกาพย์เห่ชมเครื่องคาวหวานของ ร.2
             ผลจากเจ้าลอยแก้ว       บอกความแล้วจากจำเป็น
             จากช้ำน้ำตากระเด็น      เป็นทุกข์ท่าหน้านวลแตง

หรือของสุนทรภู่ นิราศเมืองเพชรบุรี เมื่อไปถึงบริเวณสมุทรสาคร
              ในลำคลองสองฟากล้วนจากปลูก        ทะลายลูกดอกจากขึ้นฝากแฝง
              ต้นจากถูกลูกชิดนั้นติดแพง               เขาช่างแปลงชื่อถูกเรียกลูกชิด
              ถึงบ้านบ่อกอจากมิอยากสิ้น              เหมือนจากถิ่นท่องเที่ยวมาเปลี่ยวจิต
              อันใบจากรากกอไม่ขอคิด              แต่ลูกชิดชอบใจจะใคร่ชม ฯ

แสดงว่ามีการเรียกผลจากว่าลูกชิดมาตั้งแต่ต้นกรุงรัตนโกสินทร์ โดยการแปลงชื่อต้น จาก มาเป็นลูก ชิด
คงคล้ายในสมัยนี้ที่เรียก แห้ว ว่าสมหวัง เพราะชื่อจากฟังแล้วไม่ค่อยเป็นมงคล ต่อให้อยากกินลูกก็อาจกระดากใจ
ไม่รู้ว่าในที่สุดท่านสุนทรภู่ได้ชิมหรือได้เห็นเนื้อลูกจากหรือไม่

เรื่องที่ต้องพิจารณาก็คือท่านสุนทรภู่เรียกมีความเข้าใจผิดในการเรียกชื่อลูกชิดหรือไม่ คือเอาชื่อลูกชิดของต้นตาว
ไปใช้เรียกผลต้นจากหรือเปล่า ถ้าท่านไม่ได้เข้าใจผิดกลอนของท่านก็บอกที่มาของชื่อลูกชิดได้อย่างชัดเจนยิ่ง
โดยไม่ต้องคาดคะเนหาที่มาของชื่ออีก

ผมว่าสมัยกรุงต้นรัตนโกสินทร์ ชาวกรุงไม่รู้จักลูกตาว (แม้แต่ลูกจากเองท่านสุนทรภู่ก็ยังบอกว่าแพง
และดูเหมือนว่าท่านยังไม่เคยได้กินด้วย) ด้วยเหตุผลต่อไปนี้
1. ในไทยตาวไม่ใช่พืชเศรษฐกิจที่มีการเพาะปลูกกัน แต่ผลตาวเป็นของป่า ต้องเข้าไปในป่าดิบแล้งซึ่งห่างไกลจากกรุงมาก แหล่งต้นตาวอยู่ภาคใต้ ภาคเหนือและอีสานแถวเทือกเขาเพชรบูรณ์เป็นส่วนใหญ่ ต้นตาวจะอยู่บริเวณที่มีความชุ่มชื้น ใกล้แหล่งน้ำลำธาร ขณะที่การกินผลตาวต้องกินสดทิ้งค้างคืนรสชาดเปลี่ยน ในรายการกบนอกกะลาผู้ใหญ่ในพื้นที่ก็พูดถึงว่าสมัยก่อนไม่ได้นิยมกินผล แต่นิยมใช้ส่วนอื่นของต้นตาวมากกว่า การนำผลตาวสดเข้ากรุงเพื่อค้าขายไม่น่าจะเป็นไปได้ โดยเฉพาะการคมนาคมที่ยากลำบากกว่าปัจจุบันมากนักอาจใช้เวลาเป็นเดือน แม้ในปัจจุบันคงมีน้อยคนที่เคยกินตาวสด ไม่รู้ว่ารสชาดตาวสดจะเป็นอย่างไร
2 การแปรรูปตาวในสมัยก่อน ทำได้อย่างดีสุดน่าจะเป็นลอยแก้วซึ่งคงไม่เป็นที่นิยมและไม่เหมาะกับการส่งเข้ามาขายในกรุงอยู่ดี ขายได้ก็คงไม่กี่อัฐ ของป่าอย่างอื่นมีค่ามากกว่า สมัยนั้นโรงน้ำแข็งยังไม่มี น้ำแข็งไส ไอศกรีมที่ต้องการเครื่องเคียงอย่างลูกตาวก็ยังไม่ได้ถือกำเนิด ถ้ามีการกินผลตาวก็คงกินกันเฉพาะในท้องถิ่น จะเชื่อมลูกตาวแล้วกินกันอย่างไรให้อร่อยยังนึกไม่ออก
3 ชาวกรุงถึงเห็นเม็ดตาว ก็คงไม่เคยเห็นผลทั้งทะลายหรือผลตาวที่ผ่าซีกจนให้ชื่อเรียกว่าลูกชิดได้(คนปัจจุบันยังแทบไม่รู้จักหรือเคยเห็น)
ผมว่าคนกรุงสมัยก่อนรู้จักผลจากก่อนลูกตาว เมื่อลูกตาวเชื่อมมาถึงกรุงอาจเห็นลักษณะคล้ายลูกจาก ด้วยความเข้าใจผิดจึงเอาชื่อของลูกจาก(ลูกชิด)ไปเรียกลูกตาว    ลูกตาวหากินได้ง่ายกว่าลูกจาก หลายคนคงเคยกินลูกตาวแต่ไม่เคยกินลูกจาก เรียกกันจนแพร่หลายชื่อ ลูกชิด ของลูกจากก็เลยกลายเป็นชื่อของลูกตาวไปโดยปริยาย ต้นจากก็เลยหมดสิทธิในชื่อลูกชิด ต้องกลับไปใช้ชื่อ จาก เรียกลูกตัวเองเหมือนเดิม

หรือใครมีความเห็นอย่างอื่นเพิ่มเติมบ้างครับ

ลืมให้ดูครับ ว่าลูกจากแต่ละลูกอยู่ 'ชิด' กันจริง ๆ

เขาเรียกทั้งหน่วยว่า "โหม่งจาก" เห็นทั้งโหม่งแบบนี้ลอยน้ำได้ครับ ผลจากหลุดจากโหม่งก็ลอยน้ำไปงอกเป็นต้นได้ ส่วนที่อร่อยที่สุดของผลจากคือ น้ำที่อยู่ตรงกลาง อร่อยมากครับ

นี่คงเป็นลูกตาวกระมังครับ ชักงง

เชื่อมแล้วจะเป็นเหนียวๆ ใสๆ กินกะไอติม??