เรือนไทย

 สวัสดีครับ อยากทราบว่า เราเริ่มใช้คำว่า ฝรั่งขี้นก เรียก ชาวต่างชาติเมื่อไหร่ครับ

 At least 60 years.  I was called that when I was a small boy.

 ขอบคุณครับ ถ้าอย่างนั้นน่าจะใช้คำนี้เรียกชาวต่างชาตินานแล้วนะครับ

 ตามความรู้สึกของผม (คนอื่นอาจไม่เห็นด้วย) คำว่าฝรั่งเฉยๆไม่เสียหายตรงไหน แต่คำว่าฝรั่งขี้นกค่อนข้างจะเป็นการเหยียดหยามหน่อยๆ เป็นทำนองว่าไม่ใช่ฝรั่งชั้นดี แต่เป็นชั้นรองลงมา โดนเรียกมาแต่เล็กๆเลยอาจจะหนังบางหน่อยก็เป็นได้

ความจริงฝรั่งขี้นกก็เป็นฝรั่งพันธุ์หนึ่ง เล็กกว่าที่ขายกันทั่วไปมาก แต่หวานกว่า สมัยเด็กเคยเห็นแต่ตามบ้านไม่มีคนเก็บมาขาย

 สำนวนนี้ เท่าที่ได้ยินมา ไม่ได้เรียกคนต่างชาติ แต่เรียกคนไทยที่ทำตัวเลียนแบบฝรั่ง หรือเรียกคนไทยที่เกิดมามีลักษณะบางอย่างคล้ายฝรั่ง  เป็นการเรียกแบบแซวๆ  หมายความว่าไม่ใช่ฝรั่งต่างชาติแท้ๆ

คือในสมัยที่คุณหมอศานติยังไม่เกิด   คนไทยที่ชอบวัฒนธรรมฝรั่ง  พูดภาษาฝรั่งปะปนกับไทย  สูบซิการ์ หรือทำอะไรที่ชาวบ้านทั่วไปเห็นว่า ทำตัวเป็นฝรั่ง ผิดแผกไปจากคนไทยทั่วไป
ก็จะถูกล้อว่า ฝรั่งขี้นก  บางทีก็มีสร้อยต่อว่า หกใบสตางค์
คือเป็นได้อย่างมากก็ฝรั่งขี้นก  ไม่ใช่ฝรั่งชาวต่างชาติของแท้

ดิฉันไม่ทราบว่าทำไมถึงมีคนเรียกคุณหมอศานติอย่างนั้นตั้งแต่คุณหมอยังเล็กๆ   เดาว่าคุณหมอคงมีลักษณะอะไรบางอย่างคล้ายฝรั่ง   เด็กไทยที่ผมออกสีแดงๆ บางทีก็เรียกว่าฝรั่งขี้นกเหมือนกัน

จำได้คลับคล้ายคลับคลาว่าเคยอ่านเจอในนิยายชุด สามเกลอ ของป.อินทรปาลิต เหมือนกัน

 ขอขอบคุณ คุณหมอศานติและคุณเทาชมพูมากครับ

 เพิ่งมานึกขึ้นได้ว่า ฝรั่งขี้นกมีสร้อยต่อท้ายว่า หกใบสตางค์ เหมือนที่คุณเทาชมพูว่า  เขาเรียกผมว่าฝรั่งขี้นกเพราะคุณแม่เป็นฝรั่ง (ท่านเคยเล่าว่าเป็นฝรั่งคนที่สามที่มีสามีเป็นคนไทยในสมัยนั้น) เคยมีจดหมายถึงคุณแม่จ่าหน้าซอง ว่า
               Marguerite Wichian Sitter, Bangkok, Siam
ก็ถึงเหมือนกัน (Sitter เป็นนามสกุลของแม่ก่อนแต่งงาน)

อ่านคำอธิบายของคุณเทาชมพูแล้วทำให้คิดถึงอีกคำหนึ่งทีมีความหมายคล้ายกันแต่ใช้กับหญิงส่วนใหญ่เด็ก คือคำว่า แหม่มกะปิ  สมัยผมเป็นเด็กใช้เรียกเด็กหญิงที่แต่งตัวเล่นๆเป็นผุ้ใหญ่ใส่กระโปรงแบบฝรั่ง ใส่ส้นสูง บางทีใส่หมวกด้วย ทำท่าทางเป็นผู้ใหญ่  ไม่ทราบว่ายังใช้กันอยู่หรือเปล่า

 แหม่มกะปิ  ไม่เคยได้ยินมานานแล้วค่ะ

ถ้าคุณหมอเกิดในยุคนี้ นอกจากไม่มีใครเรียกว่า "ฝรั่งขี้นก"แล้ว   บางทีจะไม่มีเวลาไปเรียนหมอ  
เพราะโมเดลลิ่งกับผู้จัดละครทีวี คงจองเวลาไปเป็นนายแบบและดาราเสียหมดทั้ง ๒๔ ชั่วโมง

คุณแม่ของคุณหมอ ชื่อไพเราะมากค่ะ
เหมือนชื่อนางเอกนิยายอิงประวัติศาสตร์เรื่อง The Scarlet  Pimpernel  ของ Baroness Emmuska Orczy
ตอนทำเป็นหนัง เจน ซีมอร์เล่นเป็นนางเอก  ยังสาวและสวยมากๆ

 ได้ยินคำว่า "แหม่มกะปิ" แล้วนึกถึงหนังไทยขึ้นมาตะหงิด ๆ เลยครับผม อิอิ

 จริงด้วยครับ ไม่ได้ยินมานานแล้ว คำว่า "แหม่มกะปิ"  มีอีกคำที่ผมอยากรู้ครับ คือเราเรียก แขกผู้ชายว่า "อาบัง" หรือ "บัง"  แล้วสำหรับแขกผู้หญิงเรามีคำใช้เรียกไหมครับ

 เคยได้ยินเพื่อน ๆ ที่มาจากจังหวัดชายแดนภาคใต้จะเรียกแขกผู้หญิงสาว ๆ ว่า "ก๊ะ" ค่ะ เช่น ถ้าผู้หญิงแขกคนนั้นชื่อ "ซะ" ก็จะเรียกเค้าว่า "ก๊ะซะ" น่ะค่ะ

ดิฉันก็ไม่ทราบว่าใช้กันแพร่หลายหรือไม่ เพราะแถวกรุงเทพฯ ไม่เคยได้ยินคำเรียกแขกผู้หญิงมาก่อน เคยรู้แต่เรียกแขกผู้ชายว่าบังเท่านั้นค่ะ

 ขอบคุณทุกๆท่านมากครับ ไม่ผิดหวังจริงๆที่เป็นสมาชิกเวปวิชาการ ได้ความรู้เพิ่มขึ้นมากเลยครับ ตามที่คุณ Hotacunus สันนิษฐานก็น่าจะเป็นไปได้นะครับ เรื่องที่ผู้หญิงแขกเข้ามาทีหลัง และก็อยู่แต่ในบ้านทำให้เราไม่มีคำเรียก ยังไงผมก็ว่าคนไทยเป็นชาติที่ฉลาดในการใช้ภาษามากกว่าฝรั่ง เรามีคำที่หลากหลายกว่าเยอะ อย่างน้อยเราก็แยกสัญชาติชาวต่างชาติได้ ไม่เหมารวมอย่างฝรั่งว่าอะไรๆก็เป็นคนจีนไปหมด เอ... หรือผมไม่แตกฉานภาษาต่างประเทศก็ไม่รู้นะ

 ดิฉันเข้าใจว่า พืชผลที่มีคำว่า ขี้นก ตามหลัง  เป็นพวกที่ขึ้นเอง  ไม่ได้ตั้งใจปลูก
ชาวบ้านตั้งชื่อให้  เพราะเชื่อว่า มันงอกขึ้นมาจากมูลนกที่กินเข้าไปแล้วถ่ายทิ้งออกมา  ตกถึงพื้นดินก็งอก
คนละอย่างกับพืชชนิดเดียวกันแต่ว่าชาวบ้านตั้งใจปลูก  อาจจะเป็นเพราะผลใหญ่กว่า งามกว่า ขายได้ราคาดี หรือนิยมกินกันมากกว่า

 เห็นด้วยกะที่อาจารย์เทาว่าไว้ครับ
เพราะตอนที่ลงวิชาเลือกเกี่ยวกับพืชที่คณะเภสัช อาจารย์ที่สอนก็พูดแบบนี้ครับ



ว่าแล้วก็นึกถึงฟักข้าวตะหงิดๆ ไม่ได้เห็นมาตั้งหลายปีแล้วครับ

 ขอบคุณคุณเทาชมพูมากครับ ที่ช่วยแก้ไขให้

เห็นจะจริงอย่างที่คุณเทาชมพูว่า พวกคำว่า ขี้นก ก็คงเพราะว่าเป็นพืชป่าที่ขึ้นมาจากขี้นก เนื่องจากพวกนกกินเมล็ดของพืชเหล่านั้นเข้าไป

ผมคิดอะไรได้ก็เขียนครับ บางทีก็คิดไม่รอบด้าน ก็ขอขอบคุณที่ช่วยแก้ไขให้นะครับ