กระทู้: ค่าของสยามโบราณในขอบเขต “ประเทศไทย” เริ่มกระทู้โดย: virain ที่ 24 เม.ย. 10, 00:03 ประเทศไทยอยู่ในภูมิภาคเอเชียตะวันออก ซึ่งมีอู่อารยธรรมเก่าแก่อย่างอินเดียและจีน เป็นแม่แบบหลักๆในการ
นำมาใช้สร้างอารยธรรมของตนเองในสมัยก่อน สำหรับประเทศไทยทวาราวดีดูเหมือนจะเป็นสิ่งที่ไกลที่สุดเท่าที่ เราจะเอื้อมไปถึงในปัจจุบัน แต่ทวาราวดีที่เรารู้จักนั้นยังดูเลือนรางเพราะไม่มีเรื่องราวทางประวัติศาสตร์รองรับ แน่นอน แต่มีหลักฐานยืนยันการมีอยู่เอาไว้ คือกลุ่มโบราณสถานที่ปรากฏร่องรอยชุมชน โบราณวัตถุ และงาน สถาปัตยกรรมต่างๆ แต่ทั้งนี้อาณาจักรทวาราวดีก็ไม่มีสิ่งก่อสร้างใด หรือหลักฐานทางอารยธรรมที่ยิ่งใหญ่เทียบได้ กับพุกาม มอญโบราณ หรือเขมรโบราณได้เลย ซึ่งคงไม่ต้องพูดถึงเหตุผลการล้มของทวาราวดีไปก่อน หรืออะไร ก็แล้วแต่ พอมาถึงสุโขทัยเราก็ไม่ได้ มีรูปแบบอารยธรรมที่เกรียงไกรได้เทียบเท่ากับเขมรเมืองพระนคร แม้กระทั่ง อยุธยาต้น-กลางเองก็ไม่ได้มีศาสนสถานที่ตระการตาอวดความเกรียงไกรได้เท่าเทียม และเหลือหลักฐาน (แบบอยุธยาจริงๆ)น้อยเกินไปที่อวดชาวโลกได้ว่ายิ่งใหญ่อย่างที่เราชอบเอ่ยถึง ถึงแม้เราอาจจะไม่เรียกอยุธยาว่า เป็นสยามโบราณแล้ว แต่สยามโบราณที่ย้อนไปช่วงเขมรโบราณ หรืออาณาจักรพุกาม หรือก่อนหน้า จริงๆแล้วอาจเชื่อได้ว่าไม่ใช่ดินแดนที่ ยิ่งใหญ่มากมายนัก เพราะฉะนั้นสิ่งที่ผมต้องการแนวคิดคือ อะไรคือคุณค่าของสยามโบราณกันแน่ และเราจะศึกษา งานอารยะธรรมทวาราวดีไปทำไม เมื่อ พุกาม มอญ ชวา เขมร โบราณนั้น แสดงความยิ่งใหญ่เกรียงไกรมากฝากไว้มาจนถึงปัจจุบัน ในขณะที่เราเทียบเขาไม่ได้ กระทู้: ค่าของสยามโบราณในขอบเขต “ประเทศไทย” เริ่มกระทู้โดย: ติบอ ที่ 24 เม.ย. 10, 19:29 คงต้องถามเจ้าของกระทู้ใหม่ก่อนดีกว่านะครับ
ว่าทำไมจึงตั้งชื่อกระทู้แบบนี้ และคิดว่าอยากรู้จักประเทศไทยในระดับไหน ที่ถามเช่นนี้ ไม่ใช่เพราะอยากตำหนิ แต่สงสัยนะครับ วัฒนธรรมมนุษย์มีพัฒนาการกันไปด้วยกันทั้งโลก เพราะโลกเจริญขึ้นจากการติดต่อค้าขายระหว่างแหล่งอารยธรรมต่างๆ ถ้าเราไม่เริ่มต้นจากความเข้าใจว่าคนกลุ่มหนึ่งอยู่ในบทบาททางสังคมใดในยุคสมัยใด คงเป็นปัญหาที่จะรับรู้ต่อไปว่าทำไมเหตุแต่ละอย่างจึงเป็นไปสำหรับคนกลุ่มนั้น ที่ผ่านมาตำราเรียนประวัติศาสตร์ชาติไทยตามการจัดการของกระทรวงศึกษาธิการ มักมีแต่ประวัติศาสตร์ราชวงศ์ คือ รู้จักโคตรวงศ์ของพระมหากษัตริย์ แต่ไม่สนใจจะรู้ว่าโคตรวงศ์ของคนแต่งประวัติศาสตร์เป็นใคร เมื่อวิ่งร้องแร่แห่กระเฌอเพ้อหาแต่ความยิ่งใหญ่เสียแล้ว ส่วนเล็กน้อยก็ไม่เหลือค่า จึงต้องหลอกตัวเองว่าประเทศไทยนั้นยิ่งใหญ่มาแต่ครั้งบุรพกาลนานนม และไม่กล้ายอมรับความจริงกับสังคมต่อไปได้ว่าเรา "เคย" เป็น "ใคร" มาก่อน เหมือนหนึ่งเมียขี้ข้าที่ได้ลุกขึ้นมาเป็นคุณนาย มีกำพืดร้ายๆก็ต้องกลืนกลั้นอั้นไว้ ศิลปะแขนงไหนก็ตามที่มีคำขยายต่อว่า "ไทย" มักต้องล้มหายตายสูญอยู่เสมอ ทั้งดนตรี-กวี-ศิลป์-จิตรกรรม-สถาปัตยกรรม ไม่เหลือของที่ใช้ได้จริงในชีวิตประจำวัน ที่อยู่ได้คงเหมือน "ผัดไทย" เป็น "อาหารไทย" ให้ "คนไทย" ไว้ "อวดโลก" ศิลปินที่ลุกขึ้นทำงานไทยก็หาได้มีชีวิตไม่ คงแต่อยู่ไปเยี่ยงผีตายทรากอยู่มะรอมมะร่อ ประหนึ่งว่าประเทศไทยไม่เคยมีอยู่ในโลก หรือมิฉะนั้นโลกนี้ก็ไม่เคยมีประเทศไทย หากเรารับรู้เสียใหม่ ว่าประเทศไทยนั้นอยู่ในโลกใบนี้ และมีพัฒนาการไปพร้อมกับโลกใบนี้ อะไรก็ตามที่ "คนไทยทำ" มันจะ "เป็นไทย" เสมอ และมิได้แตกต่างอะไรมากมายจากสังคมอื่นๆเลย เราอาจจะได้เห็นมุมมองใหม่ๆขึ้นมาอีกมากนะครับ คำพูดของผมอาจจะรุนแรงไป และทำให้หลายคนรู้สึกว่าตัวเอง "ไม่เหลืออะไรเลย" ต้องขอโทษด้วยที่มันเป็นเช่นนั้น เพราะก่อนจะพูดก็ทราบดีอยู่แล้วว่าคงมีหลายคนที่รู้สึก แต่ถ้าไม่ก็ขอแสดงความยินดีด้วย เพราะระบบการศึกษาที่ล้มเหลวของสังคมนี้ยังครอบงำคุณไม่ได้ครับ กระทู้: ค่าของสยามโบราณในขอบเขต “ประเทศไทย” เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 24 เม.ย. 10, 20:39 ยังไม่อยากตอบเป็นคนแรก ขอความเห็นอื่นๆก่อน
ถ้าเป็นดิฉัน อย่างแรกคือจะลบอคติ เรื่อง"ความยิ่งใหญ่" ออกไปก่อน เพราะเมื่อใดเริ่มต้นด้วยการดูถูกรากเหง้าของตัวเองว่ากระจอกเสียแล้ว จะเอากะจิตกะใจที่ไหนไปอยากรู้จริงจัง อาณาจักรทั้งหลายในโลกก็มีทั้งขนาดใหญ่และเล็ก ถ้าเราวัดความน่าสนใจด้วยขนาด ก็เหมือนตั้งใจจะขับรถไปเที่ยวเฉพาะเมืองที่มีตึกระฟ้า เมืองไหนมีแต่บ้านเล็กบ้านน้อย ก็ขับรถผ่านไปว่ามันไม่เห็นจะมีอะไร หารู้ไม่ว่า ศิลปวัฒนธรรม ที่หายาก น่าสนใจน่าศึกษาค้นคว้า อาจจะอยู่ในกระท่อมมากกว่าอาคารใหญ่มหึมาก็ได้ คุณค่าของสยามโบราณ หาได้จากการใฝ่รู้ จะเอาด้านไหนขึ้นมาก็ค่อยๆถามไปทีละด้าน อย่าเพิ่งเหวี่ยงแหไปหมดอย่างที่คุณถาม เชื่อว่าคงจะมีคนเข้ามาตอบได้โดยไม่ต้องบ่นอะไรยืดยาว กระทู้: ค่าของสยามโบราณในขอบเขต “ประเทศไทย” เริ่มกระทู้โดย: Kurukula ที่ 24 เม.ย. 10, 22:15 ขึ้นอยู่กับว่าคุณศึกษาศิลปะไปเพื่ออะไร เพื่อความรู้ หรือเพื่อความภาคภูมิใจ หลายชาติที่มองโบราณสถานอันมหึมาของตัวเองด้วยความหยิ่งทะนง ก็ใช่ว่ารัฐนาวาจะไปรอด ประชาชนปกติสุขเสมอไป
แต่ถ้าทำเพื่อความรู้ งานศิลปะขนาดเล็กเหล่านี้คงจะมีคำถามมากมายให้คุณตอบได้ไม่รู้จักจบ โดยไม่ต้องเปรียบเทียบกับคนอื่น ปัญหาแรกของการศึกษาประวัติศาสตร์เอเซียตะวันออกเฉียงใต้ก็คือ การศึกษาโดยแบ่งแยกตามเขตแดนแผนที่ที่ฝรั่งขีดให้ ทั้งๆที่ก่อนหน้านั้นมันไม่มีใครขีด เราไปคิดว่าเขาเป็นพม่า มอญ เขมร เราก็ตั้งแง่กับเพื่อนบ้านไปหมด ไม่เคยมองคนรอบข้างดี (ทั้งๆที่คนข้างบ้านเขาก็ปลูกบ้านพร้อมๆกับเรานั่นแหละ) ศิลปะเป็นผลอันแสดงออกจากแรงบันดาลใจต่างๆของมนุษย์ ทั้งความสะเทือนใจ อำนาจ ศาสนา ความเชื่อ ถ้าเราจะศึกษาด้วยหวังสิ่งที่ใกล้เคียงความจริง ก็อย่าเพิ่งให้มันมีอิทธิพลเหนือความคิดของเรา ซึ่งเป็นไปได้ยากมาก จะมีใครสักกี่คนที่มองพระพุทธรูปในตู้มิวเซียมเป็นเพียงศิลปวัตถุ ไม่ใช่ตัวแทนพระพุทธองค์ หรือมองพระบรมมหาราชวังเป็นสำนักงานของรัฐ โดยไม่มีความคิดเกี่ยวกับชาติหรือสถาบันกษัตริย์ เคยฟังพวกเรียนธรณีวิทยาเขาคุยกัน เขาก็มองเพชรเป็นก้อนกรวดเป็นคาร์บอนนั่นแหละ หาได้มองที่คุณค่าราคาของมันไม่ กระทู้: ค่าของสยามโบราณในขอบเขต “ประเทศไทย” เริ่มกระทู้โดย: yutthana ที่ 25 เม.ย. 10, 00:28 ต้องออกตัวไว้ก่อนว่าผมไม่ใช่ผู้มีความรู้ในแง่ประวัติศาสตร์มากนัก แต่สิ่งที่มองอาจมองที่ขนาดของสถาปัตยกรรมที่มีขนาดใหญ่โตมโหราฬอย่างนครวัต นครธม สยามเราอาจจะไม่มีสิ่งก่อสร้างที่ใหญ่โตขนาดนั้น แต่ถ้าเรามองมุมมองในแง่การศึกษาความงามและคุณค่าศิลปกรรมของไทยนั้น ผมคงบอกได้อย่างภาคภูมใจว่างานศิลปกรรมของไทยนั้นมีความงามไม่แพ้ชาติอื่น ในงานศิลปกรรมนั้นถ้าเราจะศึกษางานศิลปไทยนั้น เราคงต้องกลับไปศึกษารากเหง้าของ อารยธรรม ศิลปกรรมของประเทศต่างๆที่มีอิทธิพลต่องานศิลปปะไทยด้วย ไม่ว่าจะเป็นจีน อินเดีย อินโดนีเชีย เขมร ซึ่งผมถือว่าอินเดียคือครูคนแรกของเราเลยก็ว่าได้ เขมรซึ่งส่งผลต่องานศิลปกรรมอยุธยาอย่างมาก ครูช่างโบราณของไทยนั้นมิได้เอางานศิลปกรรมมาตรงๆแต่พัฒนาเอามารวมกับความคิด ทางพื้นวัฒนธรรมของไทย จนพัฒนาเป็นงานที่มีเอกลักษณ์ของตนเอง ซึ่งจริงๆแล้ว ศิลปกรรมทวาราวดี ศรีวิชัย อโยธยา สุโขทัย อยุธยาหรือแม้แต่รัตนโกสินทร์เอง ก็มีคุณค่าทางศิลปกรรมแตกต่างกัน ครับ คงต้องมาคุยกันว่าเรามีมุมมองต่อการการมองศิลปกรรมในมุมมองไหน เราอาจจะน้อยใจว่าคนไทยในปัจจุบันเห็นคุณค่าของงานไทยน้อยลง เพราะมันเป็นอย่างนั้นจริง แต่อย่างน้อยพวกเราในชมรมเองก็เป็นตัวอย่างที่ทำให้เห็นว่ายังมีคนที่เห็นคุณค่าในศิลปไทยบ้าง ผมคงไม่ไปโทษหน่วยงานหรือบุคคลเพราะไม่มีประโยชน์อันใด มันคงต้องเป็นหน้าที่ของพวกเรานั่นเเหละที่จะต้องเราเสนอวิธีการที่ทำให้รู้ว่างานศิลปกรรมไทยนั้นงามและยิ่งใหญ่อย่างใร เหมือนอย่างที่คนส่วนใหญ่เห็นว่าพระสมัยสุโขทัยงามที่สุด เพราะเป็นความงามที่คนทั่วไปรู้สึกได้มากที่สุด วงพระพักตรและเส้นที่อ่อนหวานใบหน้าที่ยิ้มแย้ม ต่างกับพระทวาราวดีซึ่งงามในความโอ่อ่าของทรวดทรง ปริมาตรทางประติมากรรมและมีพลังกว่าพระสุโขทัย หรือพระอยุธยาซึ่งดูความงามที่ความกระซับของเส้นเเละทรวดทรง หรือพระรัตนโกสินทร์ซึ่งดูที่ความละเอียดปราณีต สิ่งเหล่านี้คือวิธีการมองหรือมุมมองทั้งนั้นที่เราจะเข้าถึงความงามเหล่านี้ ควรเปิดใจให้กว้างในการมองศิลปกรรมต่างๆ เพื่อเปิดมุมมองในตนเองครับ
กระทู้: ค่าของสยามโบราณในขอบเขต “ประเทศไทย” เริ่มกระทู้โดย: kui045 ที่ 25 เม.ย. 10, 11:53 เข้ามาอ่าน-เข้ามาตอบด้วยความงุนงง
ว่าต้องการสืออะไรกันแน่ เป็นประเด็นกระทู้การบอกเล่าหรือคำถาม ยิ่งมาเจอคำว่า สยามโบราณก็ต้องยิ่งตีความกันเข้าไปอีก ว่าไทยสมัยนี้ยังใช่สยามหรือไม่ หรือว่าสยามได้ตายจากไปแล้ว แวบหนี่งของความคิด นีกถึงท่าน จิตร ภูมิศักดิ์ ขี้นมาโดยพลัน เกี่ยวประเด็นนี้ต้องท้าวความไปในอดีตอันยาวไกล มองในทุกมิติโดยรวม เช่น เชื้อชาติ-ชาติพันธุ์ที่อาศัย ณ ที่ตรงนี้มาก่อน ที่วัฒนธรรม/ความเชื่อ/ประเพณี จะมีผลต่อการสร้างสรรค์งานศิลปะและอารยธรรม พัฒนาการทางสังคม(อาณาจักรรอบข้าง) ที่จะเกิดการแลกเปลี่ยน-ถ่ายเท-ครอบงำ... มาสู่ปัจจุบันที่เป็นประเทศไทย ที่ยังไม่รู้ว่าไทยแท้คืออะไร-อย่างไร เพราะเข้าสู่ยุคโลกาภิวัฒน์(globlization) ที่วัยรุ่นไทยคลังไคล้เกาหลี จนไม่รู้ว่ารากเหง้าของตนเองเป็นมาอย่างไร น่าเศร้าใจ กระทู้: ค่าของสยามโบราณในขอบเขต “ประเทศไทย” เริ่มกระทู้โดย: ติบอ ที่ 26 เม.ย. 10, 09:17 ไม่แน่ใจว่าเจ้าของกระทู้จะได้คำตอบที่ต้องการหรือยัง
เพราะผมก็บ่นมากไปจริงอย่างที่อาจารย์เทาชมพูท่านว่าไว้ เข้าใจว่าคุณ virain นั้นถือ "สัญชาติไทย" และใช้ "ภาษาไทย" ในการดำรงชีวิต ถ้าใช่ทวารวดีก็เป็นศิลปะแรกที่ "อยู่ในสมัยประวัติศาสตร์" บนแผ่นดินที่คุณเกิดมา เป็นต้นกำเนิดที่จะบอกคุณได้ ว่าคุณเป็นใคร มาจากไหน และมีความเป็นมาอย่างไร และเป็นส่วนหนึ่งใน "ความเป็นตัวตนของตัวคุณเอง" ถ้าคุณเจ้าของกระทู้ไม่ได้เป็นลูกเศรษฐี แต่มีเพื่อนเป็นลูกเศรษฐี คุณจะเปรียบเทียบฐานะของครอบครัวคุณ แล้วดูถูกคุณพ่อคุณแม่ว่ากระจอกงอกง่อยไหม ? ถ้าไม่... ทำไมถึงคิดว่าทวารวดีนั้นสู้ศิลปะอื่นๆไม่ได้ ในเมื่อนั่นคือ "บรรพชน" ของคุณเองล่ะครับ ? ปล. โดยส่วนตัวยังไม่เห็นว่าคุณเจ้าของกระทู้ควรต้องตัดทอนคำถามลงเหลือเพียงเฉพาะด้านนะครับ ออกจะดีใจมากด้วยซ้ำ ที่คุณได้ถามคำถามนี้ "ก่อนการเริ่มต้นศึกษา" เพราะยังมีคนที่ "ศึกษาไปแล้ว" อีกมากลืมที่จะถามตัวเองแบบคุณ กระทู้: ค่าของสยามโบราณในขอบเขต “ประเทศไทย” เริ่มกระทู้โดย: virain ที่ 26 เม.ย. 10, 21:26 สวัสดีครับ
ที่จริงเป้าหมายในการตั้งกระทู้เช่นนี้ ก็เพราะตั้งใจจะฝากเอาไว้ เพื่อดึงเอาคุณค่าที่มีอยู่ในความคิดของแต่ละท่านออกมา ถ้าวันหนึ่งมีคนรุ่นใหม่ตั้งคำถามแบบนี้ขึ้นมาบ้าง จะได้ไม่ต้องค้างคาเพราะยึดติดกับรูปแบบ หรือคุณค่าในเชิงรูปธรรมกันมากไป หรือกลายเป็นเรื่องที่พูดไม่ออกบอกไม่ถูกกันต่อไปครับ ส่วนตัวผมเองก็มีมุมมองในเรื่องนี้เช่นเดียวกัน สยามโบราณอาจเป็นเพียงกลุ่มอารยธรรมเล็กๆ ที่เป็นพื้นฐานของการเติบโต ขึ้นมาจนเป็นอารยธรรมที่ค่อนข้างมั่นคงในระดับหนึ่ง จนกระทั่งปัจจุบัน จากกลุ่มเล็กๆที่มีการพัฒนาไม่ขาดสาย โดยมีการรับเอา สิ่งที่ผ่านเข้ามาผสมปนเปกันในระดับที่เสถียรภาพของสังคมนั้นยังรับได้ กล่าวคือภูมิภาคนี้มีกลุ่มชนที่มีวัฒนธรรมอาศัยอยู่ อย่างน้อยที่สุดราวพุทธศตวรรษที่ 9 – 11 และรวมตัวเป็นกลุ่มชนที่เปิดรับอารยธรรมภายนอกด้วย ดังนั้นจึงถือเป็นกลุ่มอารยธรรม ที่สมบูรณ์แห่งหนึ่ง เพราะมีการ รับ ถ่ายและปรับเปลี่ยนอยู่เสมอ ถึงจะดูเป็นเรื่องสามัญแต่ก็สามารถพูดได้ว่าเราเองก็มีจุดยืน ทางอารยธรรมเช่นกัน ทวาราวดีรับรูปแบบทางความคิด ความเชื่อ ศิลปะ หรืออะไรหลายๆอย่างในระยะแรกมาจากอินเดีย แต่เราก็ไม่สามารถเรียกทวาราวดีนี้ ว่าเป็นอินเดียได้ เพราะการรับรูปแบบเข้ามานั้น ทวาราวดียังคงผูกพันอยู่กับความเชื่อเดิมๆ ที่มีอยู่ควบคู่กันไป เทียบกับในปัจจุบันการบูชาพระภูมิ เจ้าที่ ผีเรือน ฯลฯ ที่เป็นการนับถือผีซึ่งยังคงมีอยู่ แต่อาจอยู่ในเงาของความเป็นพราหมณ์ ซึ่งพราหมณ์-ฮินดูในประเทศไทยก็ยังอยู่ในเงาของ ศาสนาพุทธเป็นส่วนใหญ่ เรื่องเหล่านี้เป็นส่วนย่อยที่แสดงออกถึงความสำคัญในระดับภูมิภาค อย่างเช่นที่คุณติบอเปรียบเทียบมาได้เห็นภาพมากนัก ถ้าคุณเจ้าของกระทู้ไม่ได้เป็นลูกเศรษฐี แต่มีเพื่อนเป็นลูกเศรษฐี คุณจะเปรียบเทียบฐานะของครอบครัวคุณ แล้วดูถูกคุณพ่อคุณแม่ว่ากระจอกงอกง่อยไหม ? ถ้าไม่... ทำไมถึงคิดว่าทวารวดีนั้นสู้ศิลปะอื่นๆไม่ได้ ในเมื่อนั่นคือ "บรรพชน" ของคุณเองล่ะครับ ? กระทู้: ค่าของสยามโบราณในขอบเขต “ประเทศไทย” เริ่มกระทู้โดย: virain ที่ 26 เม.ย. 10, 21:30 ในทางพระพุทธศาสนาชีวิตมนุษย์ต้องเวียนว่ายตายเกิดในวัฏสงสาร เมื่อเกิดขึ้นแล้วดับไปเช่นนั้นเพราะไม่มีตัวตนที่แท้จริงเป็นของมันเอง
อุเทสิกเจดีย์ สังเวชนียสถาน รวมไปถึงศาสนสถานทั้งหลาย ในเนื้อแท้ของความคิดไม่ใช่ปราสาทที่เป็นเรือนอยู่ (พุทธาลัย?) ไม่ใช่สถาน แกนกลางของจักรวาล (จักรวาทิน?) เป็นเพียงสถานที่ให้ระลึกถึงความสังเวช เป็นที่ถวายบูชาต่างๆ และประกอบพิธีกรรม แต่เมื่อศาสนสถาน จำเป็นต้องใช้ความงามทางศิลปะเข้าไป เพื่อเพิ่มคุณค่าทางสุนทรียะ สร้างความอิ่มเอมใจในทางโลก (โลกธรรม) และแสดงออกถึงรสนิยม ทางสังคมเพื่อแสดงถึงความเจริญของอารยธรรมนั้นๆ ในเมื่อแต่ละที่แต่ละกลุ่มชนแบ่งความสำคัญในแต่ที่แต่ละจุดไม่เหมือนกัน ไม่ว่าจะเป็นการ แข่งขันในระบบความเชื่อหรือศาสนา แม้กระทั้งการแสดงอำนาจทางการเมือง ทำให้เห็นว่าเมื่อความคิดในแต่ละจุดนี้ต่างกัน รูปแบบการแสดงออก ก็ไม่เหมือนกัน (ยืมคำพูดจากชื่อหนังสือเกี่ยวกับจิตรกรรมสมัยสมเด็จพระนั่งเกล้าฯ ของอาจารย์สันติ) ดังนั้นสิ่งก่อสร้างที่ยิ่งใหญ่อาจไม่ใช่สิ่ง ที่แสดงผลทางด้านจิตใจ เรื่องนี้อาจารย์เทาชมพูเปรียบเทียบได้กับกระท่อมหลังน้อยกับตึกสูงระฟ้า เทวรูปในรูปแบบของสุโขทัย หากมองภาพเทวรูปของเขมรเทียบด้วย ก็ทำให้พอจะเห็นความต่างของสังคมได้เหมือนกัน กระทู้: ค่าของสยามโบราณในขอบเขต “ประเทศไทย” เริ่มกระทู้โดย: virain ที่ 26 เม.ย. 10, 21:32 ความภาคภูมิใจในความเป็นตนเองนั้นเป็นความรู้สึกที่รับรู้ได้ และเป็นเรื่องที่ทุกคนควรจะมี ถ้าพูดถึงในเรื่องของปุถุชน
แต่อย่างไรเราก็ไม่อาจจะลบกฎของการเปลี่ยนแปลงทางโลกไปได้ เพราะเมื่อเกิดการติดต่อสื่อสาร หลายสิ่งที่ผ่านเข้ามาอยู่ตลอด การเปลี่ยนแปลงทางด้านความคิด ความรู้สึก ฯลฯ ก็เกิดขึ้นเรื่อยๆ จึงไม่ได้จำเป็นอยู่ที่ว่าอะไรคือสยามจริงๆ หรืออะไรที่เราคิดขึ้นได้จริงๆ แล้วถึงบอกว่านั่นเป็นสิ่งที่เราภาคภูมิใจ แต่มันคืออะไรที่เราได้ผ่าน ได้ทำ ได้คิด และออกผลเป็นรูปธรรมอะไรขึ้นมา คุณค่าของมันจึงผูกพัน อยู่กับเวลาและสถานที่ ที่บ่งบอกเรื่องราวของตัวเราเองไว้อย่างหลวมๆ เพราะเรื่องราวทั้งหมดนั้นคือเรื่องราวของโลกทั้งใบ ภาษา ศิลปะ วัฒนธรรม วิถีชีวิต ฯลฯ เหล่านี้นับเป็นมรดกของบรรพบุรุษที่มีค่าจริงๆ แม้จะมีหลายสิ่งที่เราได้หยิบยืมมา แต่ก็ได้ถูกหลอมรวมแล้ว จึงเรียกได้ว่าเป็นมรดกของไทย-สยาม เพราะคนในสังคมปัจจุบันนี้ใช้และยอมรับ ในสิ่งที่อารยะธรรมไทย-สยามนี้สืบเนื่องมาโดยตลอด ดังนั้น ในปัจจุบันแม้จะมีวัฒนธรรมอื่นมาผสมอยู่ในประเทศไทยมาก การรักษาอัตลักษณ์จึงเป็นหน้าที่ของคนปัจจุบัน เพราะเมื่อเวลาผ่านไปเหล่านี้ก็ จะตกเป็นมรดกของลูกหลานเช่นกัน กระทู้: ค่าของสยามโบราณในขอบเขต “ประเทศไทย” เริ่มกระทู้โดย: virain ที่ 26 เม.ย. 10, 21:33 ต้องขอบคุณทุกท่าจริงๆครับที่เข้าแสดงความคิดเห็นกัน หวังว่าทั้งหมดนี้มันคงจะเป็นประโยชน์ได้บ้าง
ในหลายๆแง่มุมที่ทุกท่านยกมามีความน่าสนใจมากครับ อย่างเช่นเรื่องหนึ่งที่พี่กุยกมา เรื่องการไหว้พระพุทธรูปในพิพิธภัณฑ์ครับ เรื่องนี้เป็นความเชื่อส่วนบุคคลอย่างหนึ่ง เพราะผมเองก็เป็นคนหนึ่งครับที่ทำอย่างนั้น แม้กระทั่งเวลาเดินทางผ่านพระบรมมหาราชวัง และวัดพระศรีรัตนศาสดาราม ภูเขาทอง ฯลฯผมก็ยกมือไหว้เสมอ สำหรับผมคิดว่าเป็นเรื่องสากลอย่างหนึ่ง เวลาที่คนในชาติแสดง ความภาคภูมิใจ บางประเทศอาจยืนตรงเอามือทาบหน้าอก เพื่อแสดงความรพสถานที่นั้นๆ หรือจะเป็นการทำอาการอื่นๆต่างกันออกไป แต่เงื่อนไขความรู้สึกของคนไทยอาจจะต่างไปในรายละเอียด วัฒนธรรมไทยนั้นการไหว้คิดว่าเป็นการกระทำที่แสดงออกได้ ทั้งความรู้สึก เคารพ ความภาคภูมิใจ ความศรัทธา เอาไว้ด้วยกัน อย่างเช่นกันแสดงความเคารพพระพุทธรูปของผมนั้น คือการแสดงอาการคาราวะ แบบคนไทยปกติ คือมีทั้งศรัทธา พยายามรวบรวมสติ (กุศลธรรม)และขอพร หรือถวายอามิสบูชา ทั้งยังเหมือนการไหว้บรรพบุรุษไปในตัว ในมิลินทปัญหานั้นอธิบายเรื่องการถวายบูชาพระพุทธเจ้าเอาไว้ ผมเชื่อว่าถ้าผมทำได้เช่นนั้น ก็นับว่าจะเกิดประโยชน์ได้มากมาย สุดท้ายผมเชื่อว่าคนไทยอาจจะยุคก่อนหน้านี้ หรือบางท่านยังมีความเคารพในบรรพบุรุษอยู่ แม้ว่าจะไม่เชื่อในความคิดของคนเหล่านั้นแล้ว แต่ก็ไม่ได้คิดว่าไร้สาระไปซะทีเดียว และยังคงให้ความเคารพความคิดนั้นอยู่อย่างมีเหตุผล เพราะไม่ได้ดูถูก แต่ไม่รู้ว่าสมัยนี้ที่เรียกกันว่า คนรุ่นใหม่จะคิดดูถูกว่าไร้สาระไปซะหมดแล้วหรือยัง ทั้งหมดนี้หากมีข้อผิดพลาดอะไรคงต้องขอความรู้เพิ่มเติมด้วยครับ กระทู้: ค่าของสยามโบราณในขอบเขต “ประเทศไทย” เริ่มกระทู้โดย: jean1966 ที่ 27 เม.ย. 10, 00:14 คุณค่าของทุกอย่างในโลกเกิดจากน้ำมือมนุษย์เป็นผู้กำหนด ของดีของงามของวิเศษเกิดจากการยอมรับจากคนหมู่มากแล้วกำหนดเป็นทฤษฎีเป็นวิชาการเล่าขานสืบต่อ มีผู้รู้เคยบอกกับผมว่าเขมรเก่งแสลักหินสยามเก่งแกะสลักไม้ ไอ้ความคงทนของไม้ไฉนจะสู้หิน ความยิ่งใหญ่อย่างอยุธยาจึงไม่หลงเหลือใดมาถึงปัจจุบัน(นอกจากที่โดนพม่าทำลายแล้ว) หากมีให้เห็นถึงปัจจุบันไซ้ร ความยิ่งใหญ่อลังการก็คงไม่เป็นสองรองใคร สืบมาถึงปัจจุบันศิลปวัฒนธรรมของชาติในยุครัตนโกสินทร์นี้ในสายตาผม ถ้าจัดเป็นคุณค่าของสยามโบราณ อย่างวัดพระแก้วนี้ผมก็ว่างดงามเป็นหนึ่งในโลกได้เหมือนกัน(สมันผมเรียนหนังสือจำได้เลยว่ามีหนังสือความรู้รอบตัวเล่มหนึ่งจัดให้เป็นสิ่งมหัศจรรย์ของโลกปัจจุบัน1ใน7ทีเดียว)อย่างขบวนเรือพระราชพิธีหนึ่งเดียวในโลกผมก็ถือเป็นสิ่งวิเศษไม่มีใครเสมอเหมือนก็น่าจะนับเป็นคุณค่ามาจากสยามโบราณเช่นเดียวกัน ยกตัวอย่างเพียงแค่นี้ก็น่าจะเพียงพอกับค่าของสยามโบราณ แต่ที่น่าเสียดายว่าคนไทยในปัจจุบันนี้มิได้ใส่ใจในในคุณค่าเหล่านี้ มุ่งแต่แสวงหาอำนาจ มุ่งทำลายล้างซึ่งกันและกัน สังคมแตกแยกชิงชัง โทษกันไปมา ปิดกั้นข่าวสารทำบ้านเมืองตัวเองให้เป็นสนามรบ แล้วคุณค่าของสยามในขอบเขต"ประเทศไทย"จะเหลืออะไร "เมื่อคนไทยไม่รักกันเสียแล้ว" :'(
กระทู้: ค่าของสยามโบราณในขอบเขต “ประเทศไทย” เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 27 เม.ย. 10, 09:47 ขอออกความเห็นว่า อย่าตั้งคำถามในทำนองลบ เพื่อหวังผลกระตุ้นในทางบวกกับคนอ่าน
คนอื่นอาจจะไม่ถือสากับวิธีตั้งคำถามแบบนี้ แต่สำหรับดิฉัน เป็นการยอกย้อนและไม่ให้เกียรติคนเข้ามาตอบ ถ้าอยากเสนอความคิดอะไรก็ถามตรงไปตรงมา แสดงความสุจริตใจดีกว่าค่ะ กระทู้: ค่าของสยามโบราณในขอบเขต “ประเทศไทย” เริ่มกระทู้โดย: Kurukula ที่ 27 เม.ย. 10, 10:58 ยังไม่ค่อยเข้าใจประเด็นของเจ้าของกระทู้เท่าไหร่ คิดว่าพยายามจะบอกว่าของเราก็มีดีไม่ด้อยกว่าเขา มีความสวยงาม มีความยิ่งใหญ่ มีประวัติยาวนาน มีๆๆๆๆๆๆๆ แล้วเราก็จะติดกับดักวังวนของประวัติศาสตร์ชาตินิยมที่รัฐพยายามยัดเยียดให้เราคิดอย่างนั้นไปเรื่อยๆ ไม่แปลกใจที่เห็นลูกเจ๊กบางคน มีอากงลอยเรือมาจากซัวเถาเมื่อสักร้อยปี แต่ภาคภูมิใจในความยิ่งใหญ่ของกรุงศรีอยุธยา คุณอาจจะว่าผมเหน็บแนม แต่มันเป็นปรากฏการณ์หนึ่งทางสังคมต่างหาก (และน่าสนใจมากๆ เพราะประเทศอื่นยังทำไม่ได้ขนาดนี้)
ตราบใดที่เรายังคิดว่าอยุธยาสวย อยุธยายิ่งใหญ่ ยาวนาน เราก็จะมีอคติกับของที่อยู่นอกเหนือบริบท "สวยงาม ยิ่งใหญ่ ยาวนาน" ทั้งๆทุกอย่างมีประวัติ มีเรื่องราว มีความเป็นมาทั้งนั้น ไม่ว่าคุณ ไม่ว่าผม ก็มีเรื่องของตัวเองทั้งนั้น ถ้ามาศึกษาจริงๆก็จะได้หลายกระบุงโกยไม่แพ้อยุธยาหรอก เพราะผมยังนั่งตอบคำถามให้คุณได้ (แต่คุณคงไม่มาศึกษาผมหรอก เพราะผมไม่สวยงาม ยิ่งใหญ่และยาวนาน) การมีตัวตนของพระพุทธรูปในมิวเซียม เป็นการดึงศิลปวัตถุออกจากบริบททางศาสนา มิใช่ว่าความเป็นศาสนวัตถุจะหายไป เพียงแต่ตัวตนเบาบางลง ขณะที่บริบทเรื่องอื่นๆที่แฝงอยู่กลับแสดงออกมาได้ง่ายกว่าอยู่ในวัด ดังนั้น การที่เรายังไหว้เคารพ พระพุทธรูปในมิวเซียม อาจแสดงให้เห็นว่า เรายังอยู่ในกรอบความคิดว่า "นี่คือศาสนวัตถุนะ" ทั้งๆที่มิวเซียมก็ไม่ใช่วัด ฟังก์ชันหน้าที่ทางศาสนาของพระพุทธรูปองค์นั้นก็หมดไปแล้ว การที่มาอยู่ในมิวเซียม ก็เพื่อจะแสดงบริบทด้านอื่นๆให้เห็นเด่นชัดขึ้นมากกว่า ไม่ว่าจะเป็นศิลปะ การเมือง เทคนิคการสร้าง การซ่อม เศรษฐศาสตร์ หากเรามองว่าเป็นศาสนวัตถุเพียงอย่างเดียว มุมมองอื่นๆก็จะถูกละเลยไป (แน่นอนว่าในหัวเราสดุดีศาสนาว่าดีประเสริฐเลิศลอยเท่าไหร่ มุมมองในแง่ลบยิ่งหลุดลอยไปจากสายตาเราง่ายเท่านั้น) กระทู้: ค่าของสยามโบราณในขอบเขต “ประเทศไทย” เริ่มกระทู้โดย: jean1966 ที่ 27 เม.ย. 10, 13:46 กลายเป็นกระทู้ไก่เกิดก่อนไหรือไข่เกิดก่อนไข่แล้วน้องเน(ล้อเล่นนะครับ) อย่าไปคิดให้เปลืองสมอง ให้คิดเสียว่าใดๆในโลกล้วนอนิจจัง มุ่งมั่นในสิ่งที่เราต้องการต่อไปเถิด
กระทู้: ค่าของสยามโบราณในขอบเขต “ประเทศไทย” เริ่มกระทู้โดย: virain ที่ 27 เม.ย. 10, 21:38 โอ๊ะโอ .... :o
เป็นอย่างนั้นไป เอาเป็นว่าเรามองต่างมุมกันนะครับ ผมยังเบาปัญานักสิ่งใดที่ทำผิดพลาดไปก็ต้องขออภัยด้วย ถ้าอย่างไรผมก็ขอให้รับเจตนาของผมไว้ก่อน อย่าเพิ่งเขี่ยทิ้งเป็นขยะความคิดเลยครับ ธรรมดาของโคเขาขาดอย่างผม คงมีกำลังแต่แรงทำนา คงไม่กล้าไปงัดกับใครเพราะสู้ไม่ได้อยู่แล้ว อะไรที่ผมทำได้ผมก็ยังคงทำต่อไป อะไรที่คิดแตกต่างไม่ได้หมายความว่าเราจะคุยกันไม่ได้นะครับ ขอบคุณครับ ปล.ขอบคุณพี่ยีนส์ด้วยครับ :'( กระทู้: ค่าของสยามโบราณในขอบเขต “ประเทศไทย” เริ่มกระทู้โดย: ฉันรักบางกอก ที่ 29 เม.ย. 10, 02:51 8) มาให้กำลังใจเจ้าของกระทู้คะ ไม่ได้เข้าข้างแต่อย่างไร
แต่ละคน ก็แต่ละความคิดคะ คิดเห็นต่างอย่างไร ก็แสดงออกมา เท่านั้นเอง เจ้าของกระทู้คงต้องการอยากฟังความคิดเห็นท่านอื่นๆ (ถึงแม้ อ่านแล้วสับสนหน่อย) ฉันรักบางกอกไม่เก่ง เลยไม่ขอออกความคิดเห็นก็แล้วกัน แค่ผ่านมาอ่าน แล้วไม่อยากให้คนมีความสามารถ ต้องหมดกำลังใจเสียก่อน กระทู้: ค่าของสยามโบราณในขอบเขต “ประเทศไทย” เริ่มกระทู้โดย: srisiam ที่ 10 มิ.ย. 10, 23:07 เจ้าของกระทู้ เล่นบทกวาดกระบี่ในฝัก ล่อให้หลายๆท่านชักดาบออกมาแกว่ง แทงกันไปหลายแผล .............
เทียบตะวันตก ตะวันออก / เทียบไทยกับชาติอื่น นึกถึงโรส ก๊กของแจ็คในไททานิค(หนังที่เขียนบท-ตัดต่อ เก่งมากๆ / ไม่เชื่อลองปิดเสียงหนังทั้งเรื่องดูสิ แล้วดูเฉพาะภาพอย่างเดียว) คุณเธอทนรำคาญพวกวิศวกรและบุรุษทั้งหลายคุยโวเรื่องความยิ่งใหญ่ในขนาดของ เรือไททานิคไม่ไหว จึงโพล่งไปว่า พวกผู้ชาย สงสัยมีปมด้อยเรื่องขนาดฯ จึงชอบคุยโวเรื่อความใหญ่ ความโต (อะไรทำนองนี้) ในความเห็นของศรีสยาม ... ตะวันตกอาจมีปมด้อยอะไรบางอย่าง ดังโรสเธอว่า จึงชอบสร้างอะไรใหญ่โต แต่เป็นไปได้ไหม? ว่าไทย ผูกพันกับพุทธศาสนามาแต่ทวาราวดี ปรัชญาพุทธไม่ได้เป็นไปเพื่อความยิ่งใหญ่ แต่เป็นไปเพื่อความละเอียดประณีต(แห่งจิต) ใครกล้าปฏิเสธความละเอียด วิจิตรพิศดาร ของตู้พระธรรม วัดเขิงหวาย ฯลฯ ทำไมเราถึงต้องรอให้อ.ศิลป พีระศรี มาพรรณาความงามแห่งพระพุทธปฏิมาปางลีลา/สุโขทัย ที่ระเบียงคดวัดเบ็ญจมบพิตร ให้เราฟังก่อน ถึงได้รู้ว่า งาม? บรรพบุรุษไทย รังสรรค์งานศิลปเพื่อถวายเป็นพุทธบูชา สร้างด้วยศรัทธาที่ล้ำลึก จึงวิจิตรยิ่งนัก เป็นเหตุผลที่หลายคนในปัจจุบัน พากันบ่นว่างานจิตรกรรม ปฏิมากรรมในปัจจุบัน มีไม่น้อยที่ขาดวิญญาณและอารมณ์ ที่แท้-ขาดศรัทธากระม้ง ขอบคุณเจ้าของกระทู้ที่เปิดประเด็นนี้มาอย่างแยบยล ;D ;D ;D |