เรือนไทย

บุคคลปริศนา จากกระทู้ พระยามนตรีสุริยวงศ์ คคห.30
http://www.reurnthai.com/index.php?topic=3272.30 (http://www.reurnthai.com/index.php?topic=3272.30)

ผมได้พบรูปที่ชัดเจนพร้อมข้อมูลเบื้องต้นจาก ROYAL COLLECTION TRUST
https://www.rct.uk/collection/2906248/the-siamese-ambassadors-and-their-suite (https://www.rct.uk/collection/2906248/the-siamese-ambassadors-and-their-suite)

ชมรูปขนาดเต็มได้ที่
https://www.rct.uk/sites/default/files/collection-online/a/e/730209-1515063470.jpg (https://www.rct.uk/sites/default/files/collection-online/a/e/730209-1515063470.jpg)

ผมได้ตรวจสอบข้อมูลจาก รวมจดหมายเหตุเรื่องทูตไทยไปประเทศอังกฤษ เมื่อ พ.ศ. 2400
https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c5/ประชุมพงศาวดาร_%28ภาค_๔๕.๑%29_-_๒๔๗๐.pdf (https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c5/ประชุมพงศาวดาร_%28ภาค_๔๕.๑%29_-_๒๔๗๐.pdf)

พบว่า วันที่เข้าเฝ้าถวายพระราชสาส์น ผู้ที่ได้ไปเข้าเฝ้ามี ราชทูตทั้ง 3 หม่อมราโชทัย จมื่นราชามาตย์ นายพิจารณ์สรรพกิจ ขุนจรเจนทะเล ขุนปรีชาชาญสมุทร รวม 8 ท่าน

แต่วันที่มีการชักรูป (ม.ค. 1858 ช่วงเวลาตรงกันทั้งข้อมูลใน ROYAL COLLECTION TRUST และในจดหมายเหตุ) นั้น 
หม่อมราโชทัย "จับไข้อยู่ไปหาได้ไม่" ดังนั้นจึงเหลือ 7 ท่าน

ทว่าในรูปนี้มีทั้งหมด 9 ท่าน คือ เกินมา 2 ท่าน ผมได้ลองเทียบใบหน้าท่านหนึ่ง คล้ายกับเจ้าพระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์ (เทศ บุนนาค) ในวัยหนุ่ม ซึ่งขณะถ่ายรูปนี้ท่านอายุ 16 ปี (นับเรียงปีคือ 17) ดังนั้น อีกท่านที่ดูเด็กกว่า จึงน่าจะเป็นนายทด บุนนาค ซึ่งขณะนั้นอายุ 15 ปี (นับเรียงปีคือ 16)

เมื่อนำข้อมูลข้างต้น มาประกอบกับการพิจารณาใบหน้าบุคคลและเครื่องแต่งกายเทียบกับรูปอื่น ๆ ผมสันนิษฐานได้ดังนี้ครับ

จากซ้ายไปขวา

1. ล่ามของราชทูต ขุนจรเจนทะเล (ฉุน ชลานุเคราะห์) ต่อมาเป็น พระชลธารวินิจฉัย

2. นักเรียนส่งไปเรียนวิชา นายทด (บุนนาค)

3. ผู้กำกับเครื่องราชบรรณาการ นายพิจารณ์สรรพกิจ (ทองอยู่ กัลยาณมิตร) ต่อมาเป็น หลวงเดชนายเวร

4. อุปทูต เจ้าหมื่นสรรเพธภักดี (เพ็ง เพ็ญกุล) ต่อมาเป็น เจ้าพระยามหินทรศักดิ์ธำรง

5. ราชทูต พระยามนตรีสุริยวงศ์ (ชุ่ม บุนนาค)

6. ตรีทูต จมื่นมณเฑียรพิทักษ์ (ด้วง) ต่อมามีความผิดต้องออกจากราชการ

7. ผู้กำกับเครื่องราชบรรณาการ จมื่นราชามาตย์ (ท้วม บุนนาค) ต่อมาเป็น เจ้าพระยาภาณุวงศ์

8. นักเรียนส่งไปเรียนวิชา นายเทศ (บุนนาค) ต่อมาเป็น เจ้าพระยาสุรพันธ์พิสุทธิ์

9. ล่ามของตรีทูต ขุนปรีชาชาญสมุทร (ดิศ) ต่อมาเป็น หลวงสุรวิเศษ

รับทราบค่ะ
ส่วนตัวของสารภาพว่ายังตามไม่ทัน  เพราะต้องย้อนอ่านไปถึงต้นกระทู้   ใครมีความเห็นอย่างไรเชิญได้เลยค่ะ

ครับผม 

เริ่มคุยเรื่องภาพนี้กัน ในกระทู้ พระยามนตรีสุริยวงศ์ คคห.13 ครับ
http://www.reurnthai.com/index.php?topic=3272.13 (http://www.reurnthai.com/index.php?topic=3272.13)

และเริ่มตามหาบุคคลปริศนาในภาพ ใน คคห.16 ครับ
http://www.reurnthai.com/index.php?topic=3272.16 (http://www.reurnthai.com/index.php?topic=3272.16)

ถกกันจริงจังตั้งแต่ คคห.30 ครับ
http://www.reurnthai.com/index.php?topic=3272.30 (http://www.reurnthai.com/index.php?topic=3272.30)

แล้วกลับมาถกกันอีกรอบ ตั้งแต่ คคห.74 ครับ
http://www.reurnthai.com/index.php?topic=3272.74 (http://www.reurnthai.com/index.php?topic=3272.74)

ดิฉันหาชื่อนายทด บุนนาค ในสาแหรกของสายสกุลบุนนาคไม่เจอค่ะ
ท่านผู้นี้เป็นใครคะ  มีประวัติไหม

จาก รวมจดหมายเหตุเรื่องทูตไทยไปประเทศอังกฤษ เมื่อ พ.ศ. ๒๔๐๐ (https://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c5/ประชุมพงศาวดาร_%28ภาค_๔๕.๑%29_-_๒๔๗๐.pdf) หน้า ๙๘

มีในสาแหรกครับ
http://www.bunnag.in.th/pdf/a018.pdf (http://www.bunnag.in.th/pdf/a018.pdf)

ส่วนเรื่องประวัติ นอกจากชื่อในสาแหรกและประวัติที่ไปอังกฤษกับคณะทูตแล้ว หาไม่ได้เลยครับ

นายทด มหาดเล็ก เป็นเพียงมหาดเล็ก อีกทั้งไม่ปรากฏชื่อบุตรภริยา สันนิษฐานว่าน่าจะอายุสั้น สิ้นตั้งแต่ยังหนุ่มครับ

ซ้าย นายทด    ขวา นายเทศ (ตามคำสันนิษฐานของคุณ ภาณุเมศ) ;D

ภาพเปรียบเทียบ วัยรุ่น วัยหนุ่ม ครับ

(ผิดพลาด ขออนุญาตลบ คคห.นี้ ครับ)

มุมเดียวกันครับ วัยรุ่น (16-17) วัยหนุ่มใหญ่ (33-34)

เทียบกับวัยชราครับ

รูปเจ้าคุณเทศ ถ่ายในคราวสุริยุปราคาเต็มดวง 6 เมษายน 1875 ณ บริเวณแหลมเจ้าลาย (ปัจจุบันคือ แหลมผักเบี้ย จ.เพชรบุรี) ครับ

ที่ผมลงรูปเจ้าคุณเทศหลายรูป เพื่อให้เปรียบเทียบกับในรูปหมู่คณะทูต พ.ศ. 2400 ครับ

เพราะถ้าในรูปหมู่ใช่เจ้าคุณเทศ  เด็กหนุ่มน้อยอีกคน (บุคคลปริศนา) ก็เป็นนายทดแน่นอนครับ

ส่วนรูปนายทด ต้องลองดูรูปหมู่ชาวบ้านบน ว่ามีใครพอมีเค้าหน้าบุคคลปริศนาหรือไม่ครับ

อย่างรูปนี้ ที่ผมพอเดาได้คือ

แถวยืนจากซ้าย
1. พระยาอรรคราชนารถภักดี (หวาด บุนนาค)
3. พระยาราชพงศานุรักษ์ (ชม บุนนาค)

แถวนั่งจากซ้าย
1. พระยาประภากรวงศ์ (ชาย บุนนาค)
2. เจ้าพระยาสุรวงศ์วัฒนศักดิ์ (โต บุนนาค)
5. จ่ายวดยศสถิต (หมิว บุนนาค)
6. หลวงจักรยานานุพิจารณ์ (เหมา บุนนาค)

ส่วนรูปนี้ ที่ผมพอเดาได้

แถวยืนหลังสุดคนที่ 3 จากซ้าย เจ้าพระยาภาณุวงศ์ (ท้วม บุนนาค)
แถวยืนหลังสุดขวาสุด พระยาอรรคราชนารถภักดี (หวาด บุนนาค)

แถวยืนแถวที่ 2 ซ้ายสุดเท้าเอว นายสุดใจ ราชานุประพันธ์
แถวยืนแถวที่ 2 จากซ้ายคนที่ 6 พระยามนตรีสุริยวงศ์ (ชื่น บุนนาค)
แถวยืนแถวที่ 2 จากซ้ายคนที่ 7 พระยาราชพงศานุรักษ์ (ชม บุนนาค)
แถวยืนแถวที่ 2 จากขวาคนที่ 3 พระยาประภากรวงศ์ (ชาย บุนนาค)

สองรูปนี้ดิฉันว่าคนเดียวกันค่ะ

ถ้าหากว่าเป็นนายทดจริง (แม้ว่าแต่งกายประหลาด ไม่เหมือนคนไทยอื่นๆในรูป) ก็น่าจะถึงแก่กรรมเสียแต่ยังหนุ่ม  จึงไม่มีประวัติให้รู้กันเลย