เรือนไทย

สงสัยว่าขนาดรูปร่างของคนไทยสมัยโบราณ
ตัวโต หรือ ตัวเล็ก  เคยไปดูพิพิธภัณฑ์อาวุธ
โบราณ เช่น ดาบ หรือ หอก ก็มีขนาดใหญ่
คนใช้ก็น่าจะตัวโต แต่ถ้าคิดเทียบรูปร่างคน
ปัจจุบัน กับ ดูจากรูปถ่ายสมัยคุณย่า คุณยาย
คนไทยก็ไม่ค่อยสูงมาก ก็เลยสงสัย
คนไทยสมัยก่อน ตัวโต หรือ ตัวเล็กกันแน่

นั่นสิครับ น่าคิดเหมือนกัน

เรื่องตัวโตตัวเล็กเป็นเรื่องที่ไอน์สไตน์คงจะเรียกว่าเป็นสัมพัทธ์ ไม่สัมบูรณ์ คือแล้วแต่มุมมองของใครเป็นผู้สังเกต ผมเข้าใจว่าคนไทยโบราณน่าจะตัวโต (หรือรู้สึกว่าตัวเองตัวโต)เมื่อเทียบกับเพื่อนบ้านของเรารอบๆ ข้าง ก่อนที่ฝรั่งจะเข้ามาในภูมิภาคนี้ เพราะถ้าไปเทียบกับฝรั่งเราก็คงจะตัวเล็กกว่าฝรั่งอยู่ดี พยานหลักฐานมีอยู่ที่คำพูดติดปากคนไทยโบราณว่า " ไทยเล็ก เจ๊กดำ คบไม่ได้"  ถือเป็นอะไรที่แปลกประหลาดผิดไปจากที่ควรเป็น คือถ้าเป็นไทย ควรจะตัวโต ถ้าเป็นจีน ควรจะตัวขาว ถ้าผิดไปจากนี้ก็ประหลาดแล้วเลยเหมาว่าไม่ควรคบหา อันนี้เป็นเรื่องของการ stereotype หรือการเหมารวมที่คนไทยแต่ก่อนท่านเหมา เพราะที่จริงไทยตัวเล็กก็มี จีนตัวดำก็มี แต่การเหมาเอาอย่างนั้นย่อมมีรากฐานมาจากข้อเท็จจริงที่ว่า ไทยรุ่นโน้นท่านมองของท่านว่าไทยตัวต้องโต

ว่าถึงเรื่องอาวุธ เป็นข้อสังเกตที่น่าสนใจอย่างหนึ่งที่ผมเคยถามตัวเองเหมือนกัน อย่าว่าแต่ไทยโบราณ ถึงฝรั่งโบราณก็น่าสงสัยว่าตัวโตหรือตัวเล็กกว่าฝรั่งเดี๋ยวนี้ คิดในทางการเจริญก้าวหน้าทางโภชนาการและสาธารณสุข คนสมัยนี้ไม่ว่าไทยว่าฝรั่งน่าจะตัวโตกว่าคนรุ่นโบราณ แต่หลักฐานเครื่องอาวุธหรือเกราะฝรั่งก็ทั้งใหญ่ทั้งหนัก น่าสงสัยว่าฝรั่งปัจจุบันจะแบกจะถือไม่ไหว แล้วอัศวินฝรั่งโบราณใส่หรือถือออกรบได้ยังไง แล้วถ้าไปเดินดูปราสาทเก่าหรือพิพิธภัณฑ์ฝรั่ง ที่ว่าฝรั่งโบราณอาจจะตัวโตกว่าฝรั่งเดี๋ยวนี้เพราะดาบหอกเกราะต่างๆ ขนาดโตกว่านั้น พอเดินเข้าไปในห้องนอนก็จะเจอหลักฐานที่ค้านกัน เพราะเตียงนอนฝรั่งโบราณนั้นดูสั้นกว่าเตียงสมัยนี้ เลยไม่รู้อย่างไรกันแน่ จะเป็นไปได้ไหมว่าฝรั่งหรือไทยโบราณก็ตามอาจจะตัวไม่โตกว่าคนเดี๋ยวนี้ แต่มีพลังอำนาจ อาจจะเป็นอำนาจจิตจากการศรัทธาเชื่อถือเลื่อมใสอะไรบางอย่างก็ได้ เลยทำให้ยกดาบหนักๆ ไหว อันนี้มั่วครับ

พี่ นกข ครับ น้องที่มองอดีต ตามหากันจ้าระหวั่น อย่างไช่วยแวบไปเป็นกำลังใจหน่อยนะครับ

พูดถึงตัวใหญ่ตัวเล็ก เคยได้ยินภาษิตว่า
"ไทยเล็ก เจ๊กดำ เขมรขาว ลาว... ห้ามคบ " ไหมครับ
( ขออภัยแทนท่านที่มีเชื้อจีนนะครับ ไม่ได้มีเจตนาจะลบหลู่ แต่เป็นคำโบราณเลยต้องว่าไปตามนั้น )

มีใครพอทราบความหมาย หรือที่มาไหมครับ ว่าทำไม คนไทยตัวเล็ก คนจีนตัวดำ และคนเขมรตัวขาวถึงห้ามคบ?
หรือว่าคนไทยสมัยก่อนตัวใหญ่จริงๆ ถ้าคนไหนตัวเล็กจะแปลก?
แต่ถ้าคนจีนที่ผิวคล้ำนี่ค่อนข้างจะหายากนะครับ

อืม ... สงสัยจะไม่มีใครเคยได้ยินแฮะ?

คำตอบคืออย่างที่คุณนกข.บอกไว้ค่ะคุณจ้อ

โอ้ยโหย... ขอโทษทีครับ ผมอ่านไม่ละเอียดเอง
สงสัยต้องตัดแว่นใหม่แฮะ?

ที่ผมได้ยินมา "เขมรขาว ลาวใหญ่ ไทยเล็ก เจ๊กดำ" ครับ ถือว่าผิดธรรมดา แต่ผมยกมาแค่ "ไทยเล็ก"  + เจ๊กดำ แปลว่าในความคาดหมายของไทยโบราณ คนเขมรต้องตัวดำ คนลาวต้องตัวเล็ก คนไทยต้องตัวโต และคนจีนต้องตัวขาว... เสมอไป ซึ่งที่จริงก็ไม่แน่หรอก คนจีนผิวคล้ำนี่มีแน่ครับ ผมเคยเจอ

แต่น่าคิดต่อไปอีกว่าในบรรดาชนเผ่าไทด้วยกันเอง นอกจากชาวลาวที่เราชอบไปหาว่าเขาเป็นน้องเราแล้ว (ลาวปัจจุบันเขาไม่ชอบนะครับ ใครเผอิญมีเพื่อนเป็นลาวจาก สปป. ลาว ก็ขอให้เรียกเสียว่าเราเป็นญาติกันก็แล้วกัน ถ้าเรียกเป็นพี่น้องกันเดี๋ยวจะยุ่ง ว่าจะให้ใครเป็นพี่ใครเป็นน้อง แล้วใครตั้งคุณเป็นพี่ผมไม่ทราบ?) ยังมีไทยใหญ่ หรือฉาน หรือบางทีเราเรียกว่าเงี้ยวอีกพวกหนึ่ง เมื่อไทยสยามเราเทียบตัวเองกับพี่น้องในตระกูลไทด้วยกันแล้ว เราก็เรียกตัวของเราอย่างไม่ขัดเขินว่า - ไทยน้อย เรียกชนไทในพม่ากลุ่มนั้นว่า ไทยใหญ่ เป็นที่เข้าใจกัน ผมไม่แน่ใจว่าโดยยึดขนาดรูปร่างหรืออะไรแน่เหมือนกัน

ดูเหมือนว่าสำหรับคนกลุ่มเดียวกันนี้ คำเรียกว่าไทยใหญ่จะมีความหมายเชิงยกย่องกลายๆ และคำเรียกว่าเงี้ยวจะมีความหมายเชิงดูถูกกลายๆ เหมือนกัน

ไทยใหญ่นี่พวกเดียวกับกลุ่มขุนส่าหรือเปล่าครับ?

พูดถึงเรื่องพี่น้องระหว่างลาวไทย แล้วก็ไทยใหญ่ ทำให้นึกถึงเรื่องชื้อชาติของคนเผ่าไทยขึ้นมา
บังเอิญว่าผมดูสารคดี ที่อังกฤษเขาสามารถสืบได้ว่าชนเผ่าใหนอพยบมาจากที่ใดได้
โดยการตรวจสอบ DNA เช่นในสารคดีที่ผมดูนั้นเกี่ยวกับเรื่องของชนเผ่าไวกิ้งที่เคยบุกอังกฤษ
เมื่อ 1000 ปีมาแล้ว เขาทดสอบหาลูกหลานของไวกิ้งในอังกฤษ โดยการเปรียบเทียบ DNA
ระหว่างคนอังกฤษ กับ คนในนอเวย์ ... วิธีเดียวกันนี้ยังใช้ตรวจสอบการอพยบของผู้คนในสมัยโบราณด้วย
เช่นการอพยบของชาวยิว
ผมเลยคิดว่า ไทยเราน่าจะทำบาง เปรียบเทียบ DNA ของคนไทยกับชนชาติใกล้เคียง
ไม่ว่าจะเป็นลาว ไทยใหญ่ หรือ ผู้คนในยูนาน เพื่อว่าจะได้ทราบจริงๆเสียทีว่าคนไทยมาจากไหน
มีต้นกำเนิดอย่างไร

ผมว่าคนโบราณนี่ขี้ระแวงนะครับ  พอเห็นคนที่มีลักษณะที่ผิดไปจากเผ่าพันธุ์หรือเชื้อชาติ ก็ตีความไปว่าส่วนมากจะคบไม่ได้ ที่ผมทราบอีกอย่างคือ การดูลักษณะคน พวกหน้าก้อ คอสั้น ฟันขาว ก็คบไม่ได้เหมือนกัน หน้าก้อ คอสั้นนี่พอจะมองภาพออกครับว่าลักษณะไม่ดีจึงไม่น่าคบ แต่ฟันขาวนี่รู้สึกทะแม่งๆ ชอบกล ก็เดาเอาว่า ในสมัยก่อนคนนิยมกินหมาก บางทีก็กินกันตั้งแต่ตอนรุ่นๆ กินนานๆ เข้าฟันก็เลยดำ คนที่ฟันขาวคือคนไม่กินหมาก (ซึ่งมีน้อย) ซึ่งเป็นคนที่ทำตัวแตกต่างจากคนในสังคม ทำให้เกิดความไม่น่าไว้วางใจ อะไรทำนองนั้น
ในสมัยก่อนคนฟันขาวที่มีชื่อเสียงที่สุด คงจะเป็นนายทองดี หรือนายจ้อยครับ

เต็มๆ ต้องเป็น ผมหยิก หน้าก้อ(หรือกร้อ??) คอสั้น ฟันขาว

น่าจะเป็น " กล้อ " ค่ะ  แปลว่ากลม
แสดงว่าคนไทยโบราณส่วนใหญ่น่าจะผมเหยียดตรง  หน้ายาวหรือรูปไข่ คอยาว(เพราะผอม) และฟันดำ

เรื่องน้องลาวนี่เป็นการเรียกกันในชั้นหลัง ไม่กี่สิบปีมานี่เองครับ จริงๆแล้วตามตำนานต้องว่าอ้ายลาว เพราะว่าตามตำนานทางเหนือ(รวมล้านนาล้านช้าง)ว่าเผ่าไทยมีที่มาเดียวกันอ้ายลาวเป็นพี่ชายคนโต แล้วพ่อ assign ให้รับใช้น้องๆ อ้ายลาวจึงต้องรักน้องๆ ยอมตลอดครับ แต่ก็แค่ตำนานนะครับ detail ผมจำไม่ได้ ถ้ามีเวลาจะค้นรายละเอียดมาให้ครับ

มีตำนานทางเหนือ ทั้งของไทล้านนาและของชนชาติอื่นหลายตำนานที่คล้ายๆ กันว่าคนไทกลุ่มต่างๆ มาจากรากเดียวกัน ดูเหมือนจะออกมาจากน้ำเต้ายักษ์ลูกเดียวกันลูกหนึ่ง (ทำท่ายังกะเป็นโมโมทาโร่ของญี่ปุ่นเลยนิ...) แต่ผมจำรายละเอียดไม่ได้แล้ว  ใช่ตำนานนี้หรือเปล่าครับ

...ลักษณะบุรุษโทษ (ไม่มีสตรีโทษ) ของไทยกล่าวไว้ว่า  ผมหยิก หน้ากร้อ คอสั้น ฟันเขยิน
 ...หน้ากร้อหรือกล้อในที่นี้ไม่ใช่กล้อที่แปลว่ากลม แต่เป็นกร้อหรือกล้อที่แปลว่าเครื่องสานยาชันรูปคล้ายปุ้งกี๋แต่เล็กกว่าใช้วิดน้ำเรือ  คนหน้ากร้อคือคนที่มีรูปหน้าแบบนี้ครับ  เรายังมีคำไทยอีกคำหนึ่งที่แสดงรูปหน้าคือ หน้านาง เช่นพัดหน้านาง
 ...บุรุษโทษที่มีลักษณะเช่นที่ว่านี้ เท่าที่ผมสังเกตมานับสิบรายไม่มีผิดเลยครับ ไม่ว่าเขาผู้นั้นจะมีฐานะสูงหรือต่ำ รวยหรือจน ฉลาดหรือโง่ เก่งหรือไม่เก่ง ก็ตาม เขาเหล่านั้นก็จะคงเป็นบุรุษโทษที่เป็นอันตรายต่อสังคมเหมือนกันหมด  โบราณของไทยกล่าวไว้ไม่ผิดเลย
...ความเป็นบุรุษโทษมิใช่ตอ้งมีครบทั้งสี่ประการดังกล่าว เพียงแต่ว่าใครมีมากก็แย่มากนั่นแหลาะครับ

รูปหน้าที่คล้ายบุ้งกี๋นี่เป็นยังไงคะ  เพิ่งทราบนี่ละค่ะเป็นครั้งแรก
้เพราะเคยได้ยินคำบอกเล่าจากผู้ใหญ่มาตลอดว่า หน้ากล้อ หรือหน้าสั้น (หมายถึงหน้ากลม)

...คนหน้ากลมเขาว่าเป็นคนมีบุญนะครับ เรียกว่าหน้ากลมเหมือนพระจันทร์เต็มดวง  ส่วนคนหน้ารูปไข่ถือว่าเป็นคนหน้าสวย  คนหน้ากร้อหรือกล้อที่ว่าคล้ายปุ้งกี๋ (ป ปลาครับไม่ใช่ บ ใบไม้) นั้นจะเห็นว่า ปุ้งกี๋เมื่อหงายขึ้นในลักษณะใช้งาน ส่วนก้นจะกลมมน ส่วนปากจะเป็นเส้นตรงและมีขนาดเล็กกว่าส่วนก้น
...ขอขยายความเรื่องผมหยิกด้วยครับ  หยิกในที่นี้ไม่ใช่หยิกแบบหยักศก แต่หยิกแบบหยิกหยอง  คนที่มี
ลักษณะตาเหลืองผมหยอง ในตำราหมอดูของไทยท่านห้ามคบครับ เพราะเป็นศัตรูของสาธุชน

ตกลงเป็นฟันเขยินหรือครับ แสดงว่าผมปล่อยไก่ไปหมดเล้าเลยนะเนี่ย

ไทยใหญ่กับไทยน้อยเป็นญาติกันจริงหรือเปล่าคะ  ใครทราบบอกด้วยคะ