กระทู้: ขออนุญาตเรียนถามนิยามของคำว่า "กษิ" ครับผม เริ่มกระทู้โดย: chupong ที่ 24 ก.ย. 19, 19:49 เรียนท่านอาจารย์เทาชมพู รวมทั้งผู้ทรงคุณวุฒิแห่งเว็บไซต์เรือนไทยที่เคารพยิ่งทุกท่านครับ
ข้อความนี้ ผมเขียน (แท้จริงคือพิมพ์) ขึ้น เพื่อประสงค์เรียนถามว่า คำ “กษิ” มีความหมายอย่างไร ตัวเองเคยเจอแต่ “กสิ” ซึ่งมีนิยามเกี่ยวเนื่องกับการเพาะปลูก และ “กษิติ” อันหมายถึง แผ่นดิน, ที่ดิน, โลก ฯลฯ พอพบ “กษิ” ในหนังสือทศชาติคำฉันท์ ของท่านอาจารย์บุญเตือน ศรีวรพจน์ ดังตัวอย่าง: “ ก่อสุขกษัตริย์กษิเกษตร สุประเทศสถาพร ทรงธรรมวิทูรพิธบวร บมิว่างมิเว้นวาร” (มหาชนกคำฉันท์ เรื่องที่ ๒) ก็เลยเกิดความใคร่รู้ครับ จะดั้นด้นไปเรียนถามอาจารย์บุญเตือนฯ ท่าน ถึงสำนักวรรณกรรมและประวัติศาสตร์ กรมศิลปากร ก็มิกล้า แค่ไปพบท่านเมื่อหลายปีก่อนโดยได้รับหนังสือทศชาติคำฉันท์ด้วยความกรุณาปรานี ผมก็เกรงใจท่านยิ่งยวดแล้ว ดังนั้น จึงมาขอวิชชาภาจากที่นี่ครับ หากท่านใดทราบความหมายของคำ “กษิ” โปรดเอื้อโอยโปรยวิทยาทานให้ผมด้วยเถิดครับ ขอแสดงความนับถือ นายชูพงค์ ตรีวัฒน์สุวรรณ กระทู้: ขออนุญาตเรียนถามนิยามของคำว่า "กษิ" ครับผม เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 24 ก.ย. 19, 20:31 คุณเพ็ญชมพูน่าจะตอบได้ค่ะ
ส่วนดิฉัน ยังเกรงใจท่านราชบัณฑิตที่ไปขอความรู้เรื่องศัพท์จากท่านบ่อยๆ เลยขอเว้นช่วงก่อนตอนนี้ ถ้าให้เดา ก็เดาว่า เป็นคำเดียวกับ กสิ แต่สะกดในรูปคล้ายๆสันสกฤตว่า กษิ กระทู้: ขออนุญาตเรียนถามนิยามของคำว่า "กษิ" ครับผม เริ่มกระทู้โดย: chupong ที่ 24 ก.ย. 19, 20:44 เรียนท่านอาจารย์เทาชมพูครับ
ผมเองก็มิบังอาจไปรบกวนท่านราชบัณฑิตเช่นกันครับ เมื่อวันที่ ๑๑ กันยายน ผมเพิ่งส่งจดหมายอิเล็กทรอนิกส์ไปยังสำนักงานราชบัณฑิตยสภาเพื่อถามท่านว่า “ประพล” เป็นคำนาม แปลว่า พละกำลัง หรือคำวิเศษณ์ หมายถึง เข้มแข็ง กันแน่ ท่านยังไม่ตอบอีเมลกลับมาเลยครับ (ฮือ) กระทู้: ขออนุญาตเรียนถามนิยามของคำว่า "กษิ" ครับผม เริ่มกระทู้โดย: เพ็ญชมพู ที่ 25 ก.ย. 19, 08:20 กษิ ของคุณชูพงค์น่าจะมาจากคำในภาษาสันสกฤตว่า กฤษิ (กฺฤ कृ + ษิ षि = कृषि) อ่านว่า กฺริ-สิ แปลว่า การเพาะปลูก, การไถ, การเก็บเกี่ยว, ผืนดิน, การเลี้ยงสัตว์ มีความหมายเดียวกับ กสิ ในภาษาบาลีนั่นแล
ความรู้เรื่องอักษรเทวนาครี https://ezsanskrit.wordpress.com/2016/05/03/sanskrit-02/ จาก พจนานุกรมสันสกฤต-อังกฤษ (http://spokensanskrit.org/index.php?mode=3&script=hk&tran_input=कृषि&direct=se&anz=100) กระทู้: ขออนุญาตเรียนถามนิยามของคำว่า "กษิ" ครับผม เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 25 ก.ย. 19, 08:30 ตอบคุณชูพงศ์
คำว่า ประพล แปลว่า พละกำลัง ค่ะ ประ ในที่นี้ พจนานุกรมราชบัณฑิตให้ความหมายว่า ใช้เติมหน้าคำอื่นเพื่อให้คำหนักแน่นขึ้น เช่น ชิด เป็น ประชิด, ท้วง เป็น ประท้วง กระทู้: ขออนุญาตเรียนถามนิยามของคำว่า "กษิ" ครับผม เริ่มกระทู้โดย: chupong ที่ 25 ก.ย. 19, 08:32 กราบขอบพระคุณท่านอาจารย์เพ็ญชมพูครับ
ชโย! ผมได้คำใหม่ไว้ใช้ฝึกหัดแต่งฉันท์เล่นเพิ่มอีกหนึ่งคำแล้ว รู้สึกปีติเกินประมาณครับผม กราบขอบพระคุณท่านอาจารย์เทาชมพูเช่นกันครับ สำหรับความหมายของคำว่า “ประพล” ซึ่งผมสงสัยมานาน พบคำนี้จากวรรณคดีพระนิพนธ์พระราชวรวงศ์เธอ กรมหมื่นพิทยาลงกรณ (น.ม.ส.) ถึง ๒ เรื่อง ทั้งพระนลคำฉันท์และสามกรุง สิ่งที่ผมจะต้องกระทำต่อไป คือจดนิยามศัพท์ลงในสมุดอักษรเบรลล์ เพื่ออ่านทบทวนอย่างสม่ำเสมอครับอาจารย์ |