กาพย์-โคลง-กลอน และคติสอนใจ

[จ้อ]

พอดีจะแปะกาพย์เปิดข้าวของจิตร ภูมิศักดิ์
ในกระทู้เพลงไทย

แต่ผิดพลาดเลยขออนุญาติเปิดเป็นกระทู้ใหม่ดีกว่า
/>
เพื่อท่านใดมีคำประพันธ์ที่มีคติสอนใจดีๆ จะได้แบ่งกันครับ


/>
อันนี้ไปลอกมาจากบ้านผะหมีครับ href='http://pamee.hypermart.net/verse.html#top'
target='_blank'>http://pamee.hypermart.net/verse.html#top
/>


เปิบข้าวทุกคราวคำ............จงสูจำเป็นอาจิณ
/>
เหงื่อกูที่สูกิน......................จึงก่อเกิดมาเป็นคน
/>
ข้าวนี้น่ะมีรส......................ให้ชนชิมทุกชั้นชน
/>
เบื้องหลังสิทุกข์ทน..............และขมขื่นจนเขียวคาว

[จ้อ]

อันนี้ก็เด็ด ... ไม่ทราบว่ามาจากไหน ใครแต่งครับ?

เจ็ดวันเว้นว่างดีดซ้อม.........ดนตรี
อักขระห้าวันหนี...................เนิ่นช้า
สามวันจากนารี....................เป็นอื่น
วันหนึ่งเว้นล้างหน้า..............อับเศร้าศรีหมอง

[ภูมิ]

อันที่๒นี่พึ่งเคยเห็นครบบท
บรรทัด๒กับ ๔ พึ่งเคยเห็น
(เอ โครงนี่เขานับกันอย่างไร ลืมซะเเล้ว จะว่า ท่อนก็รู้สึกไม่ใช่
จะว่าบาท ก็ไม่เชิง)

จะใช่จากโครงโลกนิติหรือเปล่า

[เทาชมพู]

คุณ Jor คำประพันธ์ในข้อ ๑ มาจากโคลงโลกนิติค่ะ  
ของเดิมเป็นภาษิตข้อคิดของอินเดียโบราณ   เมื่อมาถึงไทยก็มีหลายสำนวนด้วยกัน ผิดเพี้ยนกันไปบ้าง  ต่อมาสมเด็จกรมพระยาเดชาดิศรทรงมาชำระเรียบเรียงและรวบรวมขึ้นใหม่

คุณภูมิ   โคลงนับกันเป็น"บท"  มี ๔ บรรทัด
แต่ละบรรทัดเรียกว่า "บาท" ค่ะ

[เทาชมพู]

คุณJor เอาบทนี้มาฝากค่ะ

จะหามณีรัตน์.......รุจิเลิศก็อาจหา
เพราะมีวนิชค้า.....และดนูก็มั่งมี
ก็แต่จะหาซึ่ง.........ภริยาและมิตรดี
ผิทรัพยะมากมี......ก็บ่ได้ประดุจใจ
("มัทนะพาธา" พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว)

นรชาติบัณฑิต ย่อมไม่กังวลสิ่งที่ไม่เห็นทางจะได้  ไม่โทมนัสถึงสิ่งที่เสียไป ไม่ตะลึงหลงเลอะแม้ในยามวิบัติ
("หิโตปเทศ" ของ เสฐียรโกเศศ)

บทนี้ยากหน่อย  ใครจะลองตีความดูบ้างคะ

พระสมุทรไหวหวาดห้วย........คลองสรวล
เมรุพลวกปลวกสำรวล.............ร่าเร้า
สีหราชร่ำคร่ำครวญ................สุนัขเยาะ หยันนา
สุริยส่องยามเย็นเข้า.................หิ่งห้อยยินดี
(โคลงโลกนิติ)

[เพลิน]

"น้ำที่ใสเย็นสนานชำระกาย สายสร้อยไข่มุกสวมศอ
น้ำมันจันทร์ชโลมลูบไล้ สิ่งเหล่านี้
ได้ในเวลาเหนื่อย ร้อนร่าน ย่อมเป็นที่บานกมล

แต่ได้สนทนากับผู้ที่เป็นสัตบุรุษ
ฟังน้ำวาจาแจ่มบริสุทธิ์สุนทรไพเราะ เป็นสติควรสดับ
นับว่าได้ความชื่นรื่นสรานใจยิ่งกว่า "

หิโตปเทศ

แทนใจแด่เพื่อนๆเรือนไทยที่น่ารักทุกคนค่ะ เว็บนี้คุยสนุกกว่าที่ไหน

ขอโทษด้วยนะคะ พิมพ์ยอผู้หยิงไม่ได้ค่ะ

[เพลิน]

ต่อด้วยโคลงบทนี้ละกันค่ะ

ใดใดในโลกล้วน......อนิจจัง
คงแต่บาปบุนยัง.......เที่ยงแท้
คือเงาติดตัวตรัง........ตรึงแน่น อยู่นา
ตามแต่บาปบุนแล้.....ก่อเกื้อ รักษา

ไม่มีต้นฉบับในมือ ไม่แน่ใจว่าจำถูกหรือเปล่านะคะ
คิดว่ามาจากลิลิตพระลอค่ะ

[เพลิน]

มีความสุขที่ได้โพสต์ ขออีกบทนึงละกันนะคะ

ใครเป็นลูกศิษย์ท่านพุทธทาส คง "ซึ้ง" กับบทนี้ไม่มากก็น้อย

ไม้ร่าย
เนาวรัตน์ พงษ์ไพบูลย์

ลมร่ายไม้ร่ายระเริงเสียง.........ส่ายเพียงแผ่นฟ้าภูผาไหว
แดดสาดส่องปรุทะลุใบ..........ไล้ไม้โลมไม้ลงมาดิน
หริ่งหริ่งเรื่อยรับระยับไม้..........ร่ายเพลงแห่งไพรและเพิงหิน
ผีเสื้อใบไม้พริบพรายบิน.........ค่อยร่วงค่อยรินระเริงรำ
ความนิ่งมีในความไม่นิ่ง...........ลึกซึ้งหนึ่งสิ่งในสิ่งส่ำ
หยัดร่างหยั่งรากแกร่งกรากกรำ..ทำโดยไม่ทำตลอดทา
ดวงแดดเลือนดับกับพื้นทราย....ใบไม้ทักทายกับลมป่า
ความเงียบกึกก้องอยู่โลกา........เสียงของธรรมดาอันได้ยิน

เพราะจังเลยเนอะ

ต้องออกตัวอีกแล้วนะคะว่าไม่มีต้นฉบับกับตัว
หากใครพบข้อผิดพลาดขอความกรุณาแก้ให้ด้วยค่ะ
ขอบคุณค่ะ

[เทาชมพู]

ไพเราะมากค่ะ คุณเพลิน

อ่านแล้วนึกถึงอีกบทของท่านพุทธทาส
สั้นๆ แต่ชอบมาก

In the silence of mind, one can listen to grass.
จิตว่างได้ยินหญ้าพูด

[เทาชมพู]

คุณจ้อ  ที่นี่มีสุภาษิตไทยให้อ่านจนอิ่มเลยค่ะ

http://203.154.104.10/service/mod/heritage/nation/proverb/proverb.htm' target='_blank'>http://203.154.104.10/service/mod/heritage/nation/proverb/proverb.htm

[แม่หญิง]

พระราชนิพนธ์ในพระเจ้าอยู่หัว รัชกาลที่ 5 ค่ะ

ถึงสูงศักดิ์อัครฐานสักปานไหน
ถึงวิไลเลิศฟ้าสง่าศรี
ถึงเก่งกาจฉลาดกล้าปัญญาดี
ถ้าไม่มี "คุณธรรม" ก็ต่ำคน

[นกข.]

โคลงบทนี้เคยเป็นต้นเค้าของการเขียนเรื่องสั้นเรื่องหนึ่ง หลายปีมาแล้วครับ ตั้งแต่ยังไม่มี ปปช. (แต่มี ปปป. แล้ว) มาจากโลกนิติ- มั้งนะ?

อ่านจบแล้วจะเห็นเหมือนผมไหมครับว่า เป็นเรื่องสั้นชั้นดีได้หนึ่งเรื่องทีเดียว
- จ่ายทรัพย์วันละบาทซื้อ มังสา
นายหนึ่งเลี้ยงพยัคฆา ไป่อ้วน
สองสามสี่นายมา กำกับ (กันเฮย?)
บังทรัพย์สี่ส่วนถ้วน เสร็จสิ้นเสือตายฯ

นักหัดเขียนมือสมัครเล่นคนหนึ่งที่ผมรู้จักดี เคยเอาไปขยายเป็นเรื่องสั้นชื่อ "ทอง ชิ้นเนื้อ และมนตรีพระราชา"  ตั้งแต่ - เอ ขอนึกก่อน ราวๆ ก่อน 2535 นะครับ ยุคที่มีการยึดอำนาจการปกครองแผ่นดิน โดยข้ออ้างว่ามีนักการเมืองบางคน "ร่ำรวยผิดปกติ"  (สมัยนี้เราไม่ค่อยได้ยินสำนวนนี้แล้ว)

โคลงบทที่ว่าปลวกหัวเยาะเยาะภูเขา ฯลฯ ค่อนข้างลึกซึ้งครับ ขอนึกนานๆ หน่อย

[จ้อ]

ขอบคุณครับคุณเทาชมพู ผมอ่านจนอิ่มไปเลย

[จ้อ]

โคลงบทที่สองของคุณเทาชมพู เห็นคุณ นกข. คิดนานๆ
ผมขอคิดนานบ้างแล้วกัน

แต่บทแรกที่เอามาฝากนี่ อ่านแล้วสะกิดใจ ตะหงิดๆ
สงสัยผมจะต้องรีบหาซะแล้วสิครับ ... แหะๆๆ

[ภูมิ]

อ.ชนก เขียนเอาไว้
อันความรู้หาได้จากการเรียน
ส่วนฝีมือเราต้องเพียรฝึกฝน
ชื่อเสียงนั้นเป็นเพียงลมปากคน
อย่ากังวลใส่ใจให้มากความ