คัดความจาก
https://web.facebook.com/search/top?q=กงซีล่ง
กงซีล่ง.....“ ลูกจีนกำมะลอเรียกและยืนยันเป็นเสียงเดียวกันอย่างผิดๆว่า
กงซีล่ง เป็นภาษาจีนสำเนียงแต้จิ๋วแปลว่า ห้องสุขา... ”
......
ประสบการณ์เมื่อครั้งผมไปเมืองจีนครั้งแรกสมัยวัยรุ่น คนที่แต้จิ๋วเวลานั่นเค้าไม่เข้าใจครับว่า
กงซีล่ง คืออะไร......... ?
......
‘ บ้านจีนในชนบทเมื่อราวปี 2520 ไม่มีห้องสุขาในบ้านครับ ’
ในชนบทเวลานั้นสาวๆเค้าจะทำธุระใส่ในถังไม้มีฝาปิดที่วางอยู่ปลายเตียงของห้องนอน
เสร็จแล้วเธอจึงนำไปเททิ้งในบ่อหมักใหญ่ท้ายหมู่บ้าน...
ส่วนผู้ชาย หรือสาวใหญ่ที่ไม่เขินอายนัก ก็จะไปถ่ายทุกข์กันในห้องที่ไม่มิดชิดนักเหนือบ่อหมัก
มูลในบ่อหมักของหมู่บ้านเป็นสมบัติร่วมกัน ที่ชาวบ้านจะเวียนมาช้อนตักไปใส่ในแปลงพืชผักที่ปลูก เพื่อเป็นปุ๋ย.
คนจีนเรียกบ่อหมักมูลว่า แช่ตี้ ( 廁池 )
เรียกห้องสุขาที่สร้างคร่อมบนบ่อหมักว่า แช่ส้อ ( 厕所 ) คนแต้จิ๋วในเมืองที่มีฐานะท่านถึงมีห้องสุขาเป็นสัดส่วน
ห้องสุขาของคนรวยท่านเรียก ตังซี ( 东司 )ศัพท์ ตังซี ของชาวแต้จิ๋วนี้เค้าอนุรักษ์มาแต่สมัยยุคราชวงศ์ถังครับ.
.............
กงซีล่ง ( 公司廊 )กงซี ( 公司 ) แปลว่า บริษัท หรือ ตณะคนที่ร่วมลงทุนทำการค้า
ล่ง ( 廊 ) เป็นศัพท์ที่ชาวแต้จิ๋วในเมืองไทยนำมา แปลงเสียง
’ เพื่อเลียนเสียงคำและความของคำไทยว่า โรง ’
( 廊 คำแต้จิ๋วดั่งเดืมท่านออกเสียงว่า ลั้ง )
ทุกวันนี้พอกล่าวถึง ล่ง หรือ ล้ง เด็กยุคใหม่จะเข้าใจง่ายกว่าคนยุคก่อนหน้านี้ เพราะทายาทเจ้าสัวย่านคลองสานท่านแปลงโรงเก็บสินค้าเก่าเป็นสถานช้อปปิ้ง และลงทุนโฆษณาสร้างความเข้าใจกับคำว่า ล้ง ให้เด็กรุ่นใหม่ได้เข้าใจไปเยอะ
.
ศัพท์ “ กงซีล่ง ” ของชาวจีนสยามเมื่ออดีต
หมายถึง โรงเก็บสินค้า หรือ โกดัง ( godown ) ครับ
.
ปัจจุบันเราต่างคุ้นหูกับศัพท์จีนว่า หลงจู๊ ศัพท์หลงจู๊ มีที่มาจากกงซีล่งนี่แหละครับ
หลงจู๊ ท่านหมายถึง ผู้จัดการ ดูแลโรงสินค้า
“ หลงจู๊ เป็นคนมืออาชีพทำหน้าที่แทนเฒ่าแก่ หรือบริษัท ในการบริหาร คน และการจัดเก็บสินค้า ไปกระทั่งมีอำนาจตัดสินใจ
สั่งซื้อสินค้าเข้า หรือนำสินค้าในโรงเก็บสินค้าออกขายทำกำไร....... ”
..
กงซีล่ง ยังเป็นชื่อ ‘ ย่าน ’ ครับ
“ ย่านกงซีล่ง ท่านหมายถึงพื้นที่ริมน้ำฝั่งซ้ายของแม่น้ำเจ้าพระยา ตั้งแต่ อนุวงศ์ ราชวงศ์ ทรงวาด จรด วัดสามเพ็ง หรือวัดปทุมคงคา ”
ด้วยแต่เดิม ที่ดินแถบนี้เค้าใช้เป็นโกดังหรือ โรงเก็บสินค้า พืชผลทางการเกษตร และ ของป่า ที่เค้าส่งมากรุงเทพทางเรือแดง
ทั้งเรือที่ขนสินค้าลงมาจากทางเหนือ หรือขึ้นมาจากทางใต้
รวมทั้งยังเป็นโกดังเก็บสินค้าต่างประเทศที่นำเข้ามาทางเรือเดินทะเล
บริษัทเก่าแก่ในกรุงเทพต่างเคยอยู่ หรือยังอยู่ แถบนี้
เช่นบริษัทค้าข้าวใหญ่ของบ้านเรา ทั้งไชยพร นานาพรรณ
บริษัทค้าโภคภัณฑ์ อย่างเจี่ยไต๋ สหพัฒน์ ต่างก็เคยมีโรงสินค้าอยู่ตรงนี้
กระทั่งธนาคารเก่าแก่ ต่างเคยมีเฮดออฟฟิศอยู่ กงซีล่ง
.....
ภาพประกาศของเจ้ากรมอำเภอสำเพ็ง ในราชกิจจาฯ
บนหน้ากระดานแต้จิ๋ว
ปรากฏความที่หลายท่านอาจจะอ่านโดยไม่เฉลียวใจว่า
กงษีโล้ง เมื่อ รศ.128 หรือราว พ.ศ.2453
“ แท้จริงแล้วเป็นชื่อตำบล ขึ้นกับอำเภอสำเพ็ง ”
ทั้งบางส่วนของตำบลยังกินพื้นที่ของถนนสำเพ็ง หรือ ถนนวานิช 1 ในปัจจุบัน
Cr. ภาพ สึคุโมะ ริวสึเกะ @ ภาษาแต้จิ๋วเท่าที่ฉันรู้(จากอาม่า)
8/13/2020
#กงซีล่ง
เพิ่ม
คนจีนโบราณท่านเรียกคนที่ลงเรือสำเภาไปค้าต่างแดนว่า คนทำกงสีเพราะขนบเรือสำเภาถือว่า
ทุกคนเป็นส่วนหนึ่งหรือเป็นเจ้าของร่วม ทั้ง เรือและสินค้าที่บรรทุก
เพื่อยามที่เรือประสบภัย ทุกคนจะร่วมปกป้องเรือ หรือช่วยกันกอบกู้ให้เรือพ้นจากภาวะวิกฤตโดยเต็มความสามารถ
ดังนั้นทั้งลูกเรือ และนายเรือสำเภาต่างไม่มีค่าจ้างเป็นเงินเดือน
แต่จะได้รับส่วนแบ่งจากผลกำไรที่ได้จากการออกเรือแต่ละรอบ สัดส่วนที่ได้จะได้รับแบ่งตามความรับผิดชอบ
ทั้งยามที่การเดินเรือครั้งนั้นไม่มีผลกำไร ทุกคนก็อดไปด้วยกัน
โกดังสินค้าของชาวเรือ(สำเภา) จึงเรียก โรงพักสินค้าของกงสี