เรือนไทย

General Category => ประวัติศาสตร์ไทย => ข้อความที่เริ่มโดย: Wandee ที่ 18 มี.ค. 09, 05:28



กระทู้: คุณเงินปุ่นศรีคะ พระอภัยพลภักดิ์ เป็นใครคะ
เริ่มกระทู้โดย: Wandee ที่ 18 มี.ค. 09, 05:28
มีสาแหรกและประวัติไหมคะ


นายวรรณ(ต.ว.ส  วัณณาโภ)   เล่าไว้เพียงว่าใน ร.ศ.​๑๑๐  เมื่อตกไปอยู่คุกใหม่  ได้สั่งขังไว้ในห้อง ๕ ปี


กระทู้: คุณเงินปุ่นศรีคะ พระอภัยพลภักดิ์ เป็นใครคะ
เริ่มกระทู้โดย: Wandee ที่ 18 มี.ค. 09, 05:37
เรื่องการจองจำครบห้าประการนั้น  มีหลักฐานแน่ชัดแล้วค่ะว่า โดนอยู่ ๒ ปีกับ ๑๔ วัน

ถ้าจะกรุณาคุกเก่าอยู่ตรงไหนคะ
แล้วคุกใหม่สร้างขึ้นที่ใด


กระทู้: คุณเงินปุ่นศรีคะ พระอภัยพลภักดิ์ เป็นใครคะ
เริ่มกระทู้โดย: Wandee ที่ 18 มี.ค. 09, 09:51
คิดเองว่าท่านคงอยู่กรมพระนครบาลหรือกระทรวงนครบาล

ไม่ทราบว่า  พระเจ้าบรมวงศ์เธอพระองค์เจ้าทวีถวัลยลาภ กรมหมื่นภูธเรศธำรงศักดิ์  เป็นเสนาบดีกรมพระนครบาลนานแค่ไหนคะ



ข้อมูลที่มีคือ   พระยา อภัยพลภักดิ์(ม.ล. อุกฤษ  เสนีวงศ์)
นายพันโท
สังกัดกรมทหารราบที่ ๑  จ.ป.ร.
(พิพิธภัณฑ์สัพพะสยามกิจ  ๒๔๗๔)



รายชื่อผู้บัญชาการเรือนจำ(ที่พิพิธภัณฑ์สัพพะสยามกิจ บันทึกไว้) คือ  อ.อ. พระยาอาชญาจักร   
ขึ้นอยู่กับกองมหันตโทษ    กองสมุหพระนครบาล


กระทู้: คุณเงินปุ่นศรีคะ พระอภัยพลภักดิ์ เป็นใครคะ
เริ่มกระทู้โดย: เงินปุ่นสี ที่ 18 มี.ค. 09, 18:30
เท่าที่มีข้อมูลอยู่ มีพระอภัยพลภักดิ์อยู่ ๑ ท่าน พระยาอภัยพลภักดิ์ ๒ ท่าน (และน่าจะยังมีอีกหลายท่านที่ไม่ได้มีข้อมูล)
ตามความเข้าใจของผมเองนั้น พระอภัยพลภักดิ์ที่คุณวันดีตามหาน่าจะตรงกับพระอภัยพลภักดิ์ ๑ ท่าน ที่มีอยู่
แต่ไม่น่าจะใช้พระยาอภัยพลภักดิ์ที่เหลืออีก ๒ ท่าน แต่เนื่องจากว่าเป็นเรื่องที่เกี่ยวกับการสั่งขัง
จึงไม่อยากให้เป็นประเด็นให้เกิดข้อขัดข้องกันในระหว่างสกุล จึงขออนุญาตไม่ใช้การคาดเดาในเวปบอร์ด

สำหรับพระยาอภัยพลภักดิ์ (ม.ล.อุกฤษ เสนีวงศ์) นั้น เป็นตำแหน่งฝ่ายทหาร
ดังปรากฎในเอกสารว่าในปี พ.ศ.๒๔๔๘ นั้นท่านเป็นนายพันโทพระยาอภัยพลภักดิ์ อยู่กรมเกียกกายกองทัพบก
จึงไม่น่าจะใช้ท่านเดียวกับพระอภัยพลภักดิ์ ที่สั่งขังคุณวรรณในช่วงปี ร.ศ.๑๑๐ (พ.ศ.๒๔๓๔) ครับ


กระทู้: คุณเงินปุ่นศรีคะ พระอภัยพลภักดิ์ เป็นใครคะ
เริ่มกระทู้โดย: เงินปุ่นสี ที่ 18 มี.ค. 09, 19:15
ต้องแจ้งคุณวันดีเพิ่มเติมอีกนิดหนึ่งครับว่าพระอภัยพลภักดิ์ท่านดังกล่าวนั้น
อาศัยการประมินจากช่วงการดำรงตำหน่ง แต่ยังไม่มีเอกสารที่จะระบุอย่างแน่นอน
ดังนั้นถ้าจะให้ยืนยันว่าเป็นท่านใดจริงฯ นั้นเราคงต้องย้อนกลับไปค้นเอกสาร
การแต่งตั้งในช่วงก่อนปี พ.ศ.๒๔๓๔ อีกครั้งหนึ่ง จึงจะเป็นการยืนยันที่น่นอนครับ




กระทู้: คุณเงินปุ่นศรีคะ พระอภัยพลภักดิ์ เป็นใครคะ
เริ่มกระทู้โดย: Wandee ที่ 18 มี.ค. 09, 20:14
ขอบคุณค่ะ



กระทู้: คุณเงินปุ่นศรีคะ พระอภัยพลภักดิ์ เป็นใครคะ
เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 20 มี.ค. 09, 14:23
ไม่มีรายละเอียดเรื่องพระอภัยพลภักดิ์  แต่อยากเสริมข้อความตอนนี้ไว้  เผื่อมีท่านใดค้นคว้าต่อ
อ้างถึง
อ.อ.พระยาอาชญาจักร    ขึ้นอยู่กับกองมหันตโทษ    กองสมุหพระนครบาล

ได้ยินชื่อพระยาอาชญาจักรเป็นครั้งแรก เมื่อไปสนทนาเรื่องราวในอดีตกับท่านผู้หญิงท่านหนึ่ง  อายุประมาณ ๙๐  แต่ความจำยังแม่นยำมาก
ท่านเล่าว่า ปู่(หรือ)ทวดท่านชื่อพระยาอาชญาจักร
บรรพชนของพระยาอาชญาจักร  คือเจ้านายในราชวงศ์บ้านพลูหลวง   ที่รอดมาจนถึงสมัยรัตนโกสินทร์
แต่ปกปิดฐานะเดิมของตัวเองไว้       แต่รู้กันลับๆในหมู่ผู้สืบเชื้อสายว่าเป็นเจ้านายมาแต่สมัยอยุธยา

ดิฉันยังหาหลักฐานไม่พบว่าพระยาอาชญาจักรเป็นใคร มีหน้าที่อะไร  แต่ดูจากราชทินนาม คิดว่าสังกัดมหาดไทย
เพิ่งมาเห็นในกระทู้นี้ค่ะ

สงสัยว่า อ.อ. หมายถึงอะไร?


กระทู้: คุณเงินปุ่นศรีคะ พระอภัยพลภักดิ์ เป็นใครคะ
เริ่มกระทู้โดย: เงินปุ่นสี ที่ 20 มี.ค. 09, 15:46
คำว่า อ.อ. น่าจะย่อมาจาก อำมาตย์เอก นะครับ
ซึ่งเป็นยศข้าราชการพลเรือนโดยเริ่มจากรองอำมาตย์ตรีไปจนถึงมหาอำมาตย์เอก
ส่วนรายละเอียดคงต้องขอให้ทางอาจารย์ V_Mee มาช่วยอธิบายเพิ่มเติมครับ


กระทู้: คุณเงินปุ่นศรีคะ พระอภัยพลภักดิ์ เป็นใครคะ
เริ่มกระทู้โดย: Wandee ที่ 20 มี.ค. 09, 16:04
อำมาตย์เอกค่ะ  คุณเทาชมพู


ได้ตำราจะริยายุวัฒนะ(แปลว่า ความประพฤติทำให้อายุยืน)  ของ  นายวรรณมาค่ะ
พิมพ์ครั้งแรก  ๑๐๐๐ ฉบับ
ขายเล่มละ  ๑  บาท
โรงพิมพ์บำรุงนุกูลกิจ

อ่านแล้วความรู้ที่ขาดวิ่นก็เติมเต็มขึ้นมาบ้าง

ตามที่เคยเก็บเอกสารไว้  นายวรรณมีตำราแก้อหิวาตกโรคค่ะ
ตอนมีโรคระบาด  ท่านลงประกาศหนังสือพิมพ์ว่าให้นำขวดมาปันยาที่บ้านโดยไม่คิดมูลค่าได้


ที่ว่าโดนขังห้าปีไว้ในห้องนั้น   หมายความว่า ขังเดี่ยวค่ะ  คือนายวรรณไม่ได้สนทนากับผู้ใดเลย


ท่านเล่าไว้ว่า

"...ร่างกายควรจะยับเยิน    แต่กระนั้นเรายังรักษากิริยา  ใช้อิริยาบทนั่งนอนยืนเดิน
แลเสพย์อาหารประหยัดยั้ง

แลกระทำการในใจ   ระวังรักษาสติสัมปชัญญะอบรมความระงับให้เป็นที่อาศัยแห่งใจ
อยุ่ด้วยความเห็นในธรรม

อุตส่าห์เดินอยู่ในห้องขังเรือนจำวันหนึ่งไม่ต่ำกว่าชั่วโมงหนึ่ง   คงจะหาที่เดินให้จงได้"



ขอบคุณที่คุณเทาชมพูแวะมาค่ะ


กระทู้: คุณเงินปุ่นศรีคะ พระอภัยพลภักดิ์ เป็นใครคะ
เริ่มกระทู้โดย: Wandee ที่ 20 มี.ค. 09, 16:13
พระยา อาชญาจักร   อ้างอิง พิพิธภัณฑ์สัพพะสยามกิจ  ๒๔๗๔
หน้า  ๑๔๗๘

บุญมา   โรจนวิภาต
อำมาตย์เอก    เจ้ากรมและผู้บัญาการเรือนจำมหันตโทษ
และผู้บังคับการกองตำรวจรักษาการณ์เรือนจำมหันตโทษ

บ้านถนนมหรรณพ์   พระนคร


กระทู้: คุณเงินปุ่นศรีคะ พระอภัยพลภักดิ์ เป็นใครคะ
เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 20 มี.ค. 09, 17:35
ขอบคุณค่ะ   :)

ไปค้นเกี่ยวกับนามสกุลพระราชทาน  โรจนวิภาต  ได้ความรู้เพิ่มเติมมาว่า
เป็นนามสกุลลำดับที่ ๒๓๓๕ 
โรจนวิภาต สะกดด้วยอักษรโรมันว่า   Rochanavibha^ta
พระราชทานให้ รองอำมาตย์เอก หลวงสุรนารถปนารักษ์ (เชย)  นายอำเภอปันนังสะตา  เมืองยะลา 
ปู่ชื่อหลวงบุรินทร์รักษา (เรือง)  บิดาชื่อพระยาทวาราวดีภิบาล (แจ่ม)

รายชื่อที่ว่ามา เห็นจะสังกัดมหาดไทยกันหมด


กระทู้: คุณเงินปุ่นศรีคะ พระอภัยพลภักดิ์ เป็นใครคะ
เริ่มกระทู้โดย: เงินปุ่นสี ที่ 20 มี.ค. 09, 22:03
ในหนังสือลำดับสกุลโรจนวิภาต (๒๕๓๕) ระบุว่าสืบสกุลมาจากพระยาราชวังเมือง (ฉาย)
เจ้ากรมช้างต้นในสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศ และนายปราบไตรภพ (โชติ) ครับ