เรือนไทย

 เนื่องจากผมอ่านนิยายสามเกลอ จึงมีคำถามรบกวนสอบถามดังนี้ครับ

 - ถนนเพชรบุรีเส้นเดิม ที่ไม่ใช่เส้นเพชรบุรีตัดใหม่เริ่มตั้งแต่ไหนถึงไหนครับ

 - จากบ้านของสี่สหาย มาบริเวณบางกะปิในสมัยนั้น ไม่แน่ใจว่าคือบริเวณที่เขาเรียกว่า แยกมิตรสัมพันธ์ในปัจจุบัน (ใกล้ ๆ กับเรือนเพชรสุกี้สาขาแรก) ใช่หรือไม่ครับ

 รบกวนสอบถามเท่านี้ครับ

ถนนเพชรบุรี ถูกตั้งขึ้นตามพระนามของสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าวไลยอลงกรณ์ กรมหลวงเพชรบุรีราชสิรินธร ซึ่งมีวังตั้งอยู่บนถนนนี้

ถนนนั้นสร้างในปลายรัชกาลที่ ๕ เป็นถนนพูนดินขึ้นมา ข้างหนึ่งดินขุดกลายเป็นถนน ข้างหนึ่งดินถมเป็นคลอง เรียกถนนนี้ว่า "ถนนประแจจีน" เพื่อสอดคล้อง

กับถนนที่ถูกตั้งชื่อตามเครื่องถ้วยกิมตึ๋งอันเป็นนามมงคล

ถนนเพชรบุรี เริ่มต้นตั้งแต่สะพานยมราชนอก (มีสะพานยมราชใน และ สะพานยมราชนอก) สะพานยมราชนอกภายหลังถูกรื้อถมคลองเป็นทางรถไฟ

ตัวถนนเพชรบุรีวิ่งตรงเฉียงมาด้านใต้ มาจนสุดที่เชิงสะพานลอยประตูน้ำในปัจจุบัน และระหว่างที่มีการสร้างสะพานเฉลิมโลก ๕๓ ได้มีการสร้างทางเชื่อม

ถนนเพื่อให้ถนนราชดำริ กับ ถนนเพชรบุรีเชื่อมกันในสมัยรัชกาลที่ ๕ ช่วงพ.ศ. ๒๔๕๑

ภาพขยายทางอากาศเห็นถนนประแจจีน (ถนนเพชรบุรี) ลักษณะกายภาพเป็นถนน ด้านหนึ่งเป็นคลอง มีสะพานไม้ข้ามหากัน

ต้องแปลไทยเป็นไทยซะหน่อยมั๊ง คุณหนุ่มสยาม ;D

ขุดดินทำถนน ส่วนที่ถูกขุดก็กลายเป็นคลอง  ;D

.

ประมาณปี๒๕๐๕+/-   ผมเคยเป็นเพื่อนเดินทางให้แม่ไปดูที่ดินจัดสรรที่แม่ผ่อนไว้กับสมาคมกรุงเทพกรีฑา ที่แปลงละ๑ไร่ ผ่อนเดือนละ๑๐๐๐บาทเป็นเวลา๔๐เดือน ผ่อนครบไปเป็นปีแล้ว สมาชิกยังไม่มีใครทราบว่าที่ดินที่ว่าอยู่ที่ไหน

พอเรียกร้องของมวลสมาชิกเข้มข้นขึ้นถึงกับเข้าลักษณะก่นด่า สมาคมจึงจัดทัวร์นำสมาชิกไปชมความคืบหน้าในการจัดซื้อรวบรวมที่ดินและดำเนินโครงการ มีสมาชิกแจ้งความจำนงว่าจะไปด้วยเป็นร้อย ทั้งหมดไปตามนัดหมายที่นัดกันไว้ คือหน้าตลาดประตูน้ำสุดถนนเพชรบุรี ตอนเช้าแปดโมง
ผมจำได้ว่าถนนเพชรบุรีสมัยนั้นมาสุดทางที่ถนนราชปรารภแบบชนกันในแนวตั้งฉาก ฝั่งตรงข้ามตรงกับถนนเป็นตลาดสดขนาดใหญ่ เรียกว่าตลาดประตูน้ำ พอได้เวลา หลังจากโอ้เอ้ศาลารายรอคนนั้นคนนี้ ผู้นำขบวนก็ยกร่มชี้ทางไปทางตลาดแล้วบอกว่าตามผมมา ขบวนสมาชิกก็เดินตามแกเข้าไปผ่านแผงพ่อค้าแม่ค้า เล่นเอาคนทั้งตลาดตกอกตกใจไปตามๆกัน พอพ้นออกมาได้ ผมจึงเห็นว่า อ้อ ที่หลังตลาดมีถนนอีกเส้นหนึ่งในแนวเดียวกับถนนเพชรบุรีขนานไปกับคลองแสนแสบ แต่เป็นถนนลูกรังยังไม่ได้ลาดยาง

มีรถกุดัง คือรถ๖ล้อมีกระบะไม้โล่งๆไม่มีหลังคา ใช้บรรทุกของ(แบบในรูปที่ขออนุญาตนำมาใช้) จอดรออยู่ห้าหกคัน  ผู้นำขบวนก็จัดแบ่งให้สมาชิกแยกย้ายกันขึ้นไปบนกระบะ วิ่งกินฝุ่นตามกันไปช้าๆเพราะถนนไม่ได้ราบเรียบนัก สักพักก็มองไม่เห็นคลองแสนแสบแล้ว และจำไม่ได้ว่ามีคลองอะไรขนานอยู่ข้างถนนอีกหรือเปล่า อาจมีก็ได้เพราะไม่แปลก สมัยนั้นก็ขุดดินมาทำถนนกันในลักษณะนี้ทั้งสิ้น การเดินทางยิ่งไกลไปยิ่งแย่ จากที่ยืนเซไปเซมาทุกคนก็จำเป็นต้องนั่งลงบนม้านั่งที่เขาเตรียมไว้ให้ เพราะกลัวจะตกลงมาจากรถแล้วพิการไป

ถนนนั้นมาสุดลงที่คลองใหญ่ซึ่งทอดขวางอยู่ข้างหน้า มีเรือหางยาวหลายลำจอดรออยู่แล้ว ผมเข้าใจว่าตรงนี้คือบริเวณคลองตัน คลองที่ว่านี้คือคลองแสนแสบที่วกมา ถนนรามคำแหงที่จะเป็นถนนขนานกับแนวคลองนี้ตอนนั้นยังไม่มี ทัศนียภาพมีแต่ทุ่งนา ผู้นำขบวนให้เวลาสมาชิกยืดเส้นยืดสาย เข้าห้องน้ำห้องท่าเสร็จ ก็ลงไปนั่งท่าเดิมในเรือ
(ยังมีต่อ)

  จำได้ว่าเคยมีบทความของดร.วิชิตวงศ์ ณ ป้อมเพ็ชร์ ที่ท่านอธิบายไว้ว่าบ้านของสามเกลออยู่ตรงไหนในกรุงเทพปัจจุบัน     บางกะปิเป็นคำเรียกย่านสุขุมวิทต้นๆในปัจจุบันค่ะ
  ส่วนบ้านพัชราภรณ์ที่ถนนเพชรบุรี  ตามความทรงจำอันรางเลือนเพราะส่งบทความนั้นไปให้ผู้ดูแลเว็บสามเกลอนานหลายปีแล้ว   จำได้ว่าอยู่ที่โรงหนังเพชรรามาที่ถนนเพชรบุรี      แต่เพชรรามารื้อไปแล้ว แถวนั้นเดี๋ยวนี้เป็นอะไร คุณหนุ่มสยามเจ้ากรมแผนที่เรือนไทยคงตอบได้

โรงหนังเพชรรามาอยู่ช่วงต้นๆของเพชรบุรีตัดใหม่นะครับ

ถนนเพชรบุรี(ตัดใหม่) เริ่มใจากประตูน้ำมาสิ้นสุดตรงคลองแสนแสบ หลายปีต่อมาหลังสร้างสะพานข้ามคลองแล้ว ก็เลยออกไปสุดที่สี่แยกคลองตัน ราดยางถนนแล้วสร้างแนวถนนเชื่อมต่อขนานคลองไปสู่อำเภอบางกะปิ ผ่านนาข้าวผืนมหึมาของคุณนายล้อม โอสถานุเคราะห์ ภรรยานายห้างใหญ่เต็กเฮงหยู ท่านก็มองการณ์ไกล บริจาคที่ดินแปลงหนึ่งให้รัฐบาลสร้างสถานศึกษา รัฐบาลก็จัดงานแสดงสินค้าแบบเอ็กซโปขึ้นบนที่ดินนั้น จบงานก็เอาอาคารมาดำเนินการก่อตั้งมหาวิทยาลัยรามคำแหง ไม่กี่ปีที่แถวนั้นก็เจริญขึ้น ลูกชายของท่านก็นำที่ดินหลังมหาวิทยาลัยมาทำหมู่บ้านจัดสรร ชื่อหมู่บ้านเสรี ดังระเบิด ขายดิบขายดีเหมือนแคะขนมครกขาย

ส่วนถนนเพชรบุรี(ตัดใหม่) ก่อนหน้านี้ หลังจากลาดยางถนนแล้วก็เป็นที่ที่คนกรุงเทพไปนั่งรถกินลมกัน มีสวนอาหารตั้งขึ้นมารองรับมากมาย ที่โด่งดังที่สุดน่าจะเป็น “บ้านไร่ปลายนา” อยู่แถวแยกเอกมัย บรรยากาศคล้ายบ้านชาวนาจริงๆ มีกองฟางขนาดใหญ่สำหรับใช้ย่างไก่อบฟางกลางลานบ้าน สุมกันควันโขมง ไล่ยุงที่โคตรมหาชุมในตอนพลบค่ำไปในตัว
แต่ถนนนี้มาบูมสุดๆก็ในช่วงสงครามเวียตนาม อเมริกันจีไอเข้ามาเต็มเมือง ไนท์คลับ บาร์ผี อาบอบนวดก็ผุดขึ้นมาสองข้างถนนนี้ราวกับดอกเห็ด ผ่านไปกลางคืนเห็นฝรั่งเดินกันขวักไขว่ หรี่ตามองแล้วเหมือนลาสเวกัสทีเดียว

ภาพจากเนต โรงหนังเพชรรามา

บรรยาการในพื้นที่เดียวกันในสภาพปัจจุบัน (ภาพจากกูเกิ้ล)

นั่นซีคะ   ยังสงสัยว่าตัวเองจะจำผิด  เพราะสมัยนั้นถนนเพชรบุรีหยุดอยู่แค่ประตูน้ำ
ถ้าไม่ใช่โรงหนังเพชรรามา  มีโรงหนังอะไรอีกที่ถนนเพชรบุรี   ฮอลลีวู้ด พาราเมาท์  ?   แต่จำได้ว่าบ้านสามเกลออยู่ถนนเพชรบุรีนี่แหละ

เอามาให้อภิปรายกันต่อ

ผมขอบินอ้อม มาอีกมุมหนึ่ง ให้ดูครับ

มาตีตั๋วรอ      คุณเพ็ญชมพูไม่ต้องมาบอกตอนจบนะคะ

เอ้อ..คือมาคิดได้ว่า พอนั่งเรือหางยาวแล้วมันจะพาไปไกลจากบ้านพัชราภรณ์ทุกที เลยทิ้งไว้ให้คนอ่านลืมๆไปน่ะครับ

อ้าว  ??? ลิเกลาโรงกลางคันแบบนี้ ได้แต่อ้าปากค้าง ชานหมากหล่อนจากปากเลย  :o

เอ้า เช็ดน้ำหมากเสียก่อน ยี่เกจะออกโรงต่อแล้ว
.
.

เรือหางยาวพาคณะสมาชิกผู้ผ่อนส่งที่ดินเดินทางต่อไปอีกนานมากจากคลองใหญ่บางทีก็ลัดเข้าคลองเล็กนิดเดียว แล้วไปโผล่คลองใหญ่อีก แรกๆผมก็เพลินดี นั่งเรือหางยาวถึงจะหนวกหูหน่อยแต่ก็บันเทิงกว่านั่งท้ายกระบะรถกุดังแยะ แต่นานๆเข้าชักแย่เหมือนกัน บางทีเรือผิดจังหวะไปสวนคลื่นของเรือลำหน้า น้ำกระเด็นขึ้นมาเปียกปอน ยังดีที่น้ำตอนนั้นยังไม่เน่า
เรือวิ่งมาถึงชุมชนใหญ่แห่งหนึ่ง(สงสัยแถวที่ทำการเขตบางกะปิปัจจุบัน) ผมคิดว่าถึงแล้ว แต่อ้าว..กลับบึ่งไปอีก เราออกเดินทางจากตลาดประตูน้ำประมาณสัก๙โมง โน่นแน่ะ..กว่าจะถึงที่หมายก็เที่ยงกว่าเข้าไปแล้ว เรือพามาขึ้นที่มัสยิดใหญ่แห่งหนึ่ง ผมก็ไม่แน่ใจว่าใช่ที่อยู่ริมคลองลำสาลีหรือเปล่า

ท่านที่มีชีวิตต้องโคจรผ่านแถวสี่แยกลำสาลีบนถนนรามคำแหงตัดกับศรีนครินทร์ ซึ่งบางทีเขาจะเรียกว่าสี่แยกลำสาหัสเพราะยุคนี้รถติดมหากาฬอานช้าง คงนึกออกว่าเรือได้พาคณะของผมมาไกลเพียงใด

พอขึ้นจากเรือมาได้ คำถามแรกคือที่ดินของสมาคมอยู่ที่ไหน คณะผู้จัดก็ตอบว่าให้ใจเย็นๆ เข้าห้องน้ำห้องท่าแล้วทานข้าวก่อน เดี๋ยวจะพาไปดูที่
พอได้ข้าวแกงลงท้องพออิ่มหนำสำราญ สมาชิกก็เริ่มคำถามเดิม ผู้แทนสมาคมก็บอกว่า ต้องเดินไปอีกหน่อยนึงจึงจะถึง แม่บอกว่าแม่เดินไม่ไหวแล้วให้ผมเดินไปดูกับเขาหน่อย ผมเดินออกไปนอกมัสยิด เห็นแต่นากับท้องฟ้าสุดลูกหูลูกตา พื้นดินเฉอะแฉะแต่แดดเปรี้ยง ขบวนผู้แสวงข้อเท็จจริงก็เริ่มเดินแถวตอนเรียงหนึ่งไปตามคันนา บังเอิ๊ญ…ผมเกิดฉลาดขึ้นมาหน่อย ถามคนท้องที่ที่ยืนอยู่แถวนั้นว่านี่ต้องเดินกันไปอีกนานไหมครับ เขาบอกว่าไม่ถึงชั่วโมงหร๊อก ผมเลยกลับเข้ามาในมัสยิด เล่าให้แม่ฟังแล้วบอกแม่ว่าไม่ต้องไปดูเองหรอก เดี๋ยวเขากลับมาก็รู้เองว่าเป็นยังไง แม่ก็ไม่ว่าอะไรเพราะขณะนั้นเหตุการณ์ในมัสยิดเริ่มออกรส พวกที่สมัครจะเดินไปดูให้ถึงกึ๋นมีสักยี่สิบเปอร์เซ็นต์เห็นจะได้ ที่ไม่ไปอีกแปดสิบเปอร์เซ็นต์ผลัดกันออกไปคว้าไมโครโฟนกระทำการอภิปรายไม่ไว้วางใจคณะกรรมการสมาคม ว่าดำเนินการล่าช้าเกินเหตุ โดยเฉพาะท่านนายกสมาคมที่เป็นถึงรองอธิบดีกรมที่ดิน ทำไมไม่สามารถออกโฉนดมาแจกสมาชิกได้ ทั้งที่เวลาผ่านก็ไปหลายปีแล้ว ไม่ว่าจะใครชี้แจงอย่างไร คนก็ขึ้นไปต่อว่าก็พูดประเด็นซ้ำซากอยู่อย่างนั้น

กว่าชั่วโมง คณะไปดูที่ดินก็กลับมา โคลนเลอะไปทั้งกางเกง ฟังเขาสอบถามกันแล้วได้ความว่า ทางโน้นเขากำลังขุดบ่อ ถมดิน เอาแทรกเตอร์ดันเป็นสนามกอล์ฟกันอยู่ แต่ที่ดินของสมาชิกอยู่ที่ไหน ก็มีคนชี้โบ้ชี้เบ้ให้ดูเหมือนกัน แต่เห็นแค่นาข้าว แยกไม่ออกว่าที่ดินแปลงของสมาชิกอยู่ที่ใด
เท่านั้นเอง การอภิปรายที่เมื่อกี้เนือยๆลงเพราะหมดมุขก็เริ่มขึ้นใหม่อย่างดุดัน หาว่าคณะกรรมการสนใจแต่จะตีกอล์ฟไม่คำนึงถึงความทุกข์ของผู้ที่ไม่ตีกอล์ฟ ที่เอาเงินมาร่วมลงทุนซื้อที่ หวังจะให้เป็นหลักทรัพย์ของครอบครัว…ฯลฯ ฯลฯ

โฮ้ย…กว่าจะพร้อมเดินทางกลับได้ ผมก็แทบจะกลั้นใจตาย แล้วนี่ยังต้องนั่งเรือนั่งรถกลับอีก ถึงตลาดประตูน้ำก็เล่นเอาเลยค่ำไปแล้ว เหน็ดเหนื่อยเมื่อยล้าสาหัส กลับจากทัวร์คราวนี้แล้ว แม่ผมถึงกับซึมไปหลายวัน

นี่เล่ามาก็พอจะให้เห็นภาพว่าเมื่อห้าสิบปีก่อนโน้น บ้านเมืองย่านเพชรบุรีตัดใหม่เลยไปถึงหัวหมากนั้น มีสภาพเป็นยังไง เดี๋ยวนี้ไม่ต้องพูดถึง ที่ดินกรุงเทพกรีฑาที่แม่ซื้อไว้กลายเป็นบ้านที่ผมอยู่ทุกวันนี้ ลงจากทางด่วนพระรามเก้าไม่กี่อึดใจก็ถึงประตูบ้านเลย

เอ้าครับ เชิญกลับไปหาบ้านพัชราภรณ์ต่อ

ว้ายยยยยยย ที่แท้ท่านอาจารย์นวรัตนก็อยู่ไม่ไกลจากบ้านผมเท่าไหร่เองนะครับเนี่ย ผมอยู่แถวพัฒนาการนี่เอง

ทราบตอนจบจริง ๆ นั่นแหละ

ความจริงมีเรื่องต่อเกี่ยวกับบ้านจากที่คุณนวรัตนเล่า อยู่ในหนังสือ "ชีวิตที่ลิขิตไว้ฯ"

(http://ptcdn.info/emoticons/smiley/อมยิ้ม04.png)

^
พลนิกรกิมหงวนเหรอครับคุณเพ็ญ

หามิได้ เป็นเรื่องเกี่ยวกับ "บ้านไม้ในแมกไม้"   ;D

^
โห...คนนี้รู้จริง รู้ลึก นับถือ นับถือ

ผมยังมีคำถามสงสัยต่อครับท่านอาจารย์อับดุล


ทำไมบางกะปิสมัย พล นิกร กิมหงวน มันเป็นคนละบางกะปิกับสมัยนี้ อันไหนบางกะปิแท้ อันไหนบางกะปิเทียม
แล้วบางกะปิมันย้ายจากแถวๆ ประตูน้ำไปเป็นแถวปลายถนนลาดพร้าวตั้งแต่เมื่อไหร่ครับ

อับดุลไหนไม่รู้ ผมรู้ก็ตอบแทนแล้วกัน

บางกะปิที่เรียกกันสมัยก่อนหมายถึงที่ดินที่อยู่ในอำเภอบางกะปิ ที่มีขอบเขตตั้งแต่ข้ามทางรถไฟสู่ถนนสุขุมวิท กว้างใหญ่ไพศาลมาก
ส่วนตัวที่ว่าการอำเภอบางกะปิ อยู่ปลายถนนลาดพร้าวดังว่า

ต่อมาเขาแบ่งขอบเขตกันใหม่ เขตบางกะปิพื้นที่ลดลงครอบคลุมอยู่แถวหัวหมาก ที่ดินแถวถนนสุขุมวิทกลายเป็นเขตวัฒนาไป คนที่เกิดไม่ทันเลยงงไปตามระเบียบ

จากบางกอก 60 ยังงงอยู่ว่า ถนนเพชรบุรีภาพนี้ไม่คุ้นตา ยอดแหลม ๆ คือ อะไร  ???

ข้อมูลการบรรยายจากเวป Thai VDR

ภาพถนนเพชรบุรี น่าจะถ่ายจากสะพานลอยประตูน้ำ ซ้ายมือจะเห็นร้านใบชาตราสามม้า
เดี๋ยวนี้ยังมีขายหรือเปล่าก็ไม่รู้ ด้านหลังอาคารเป็นตลาดโต้รุ่งนายเลิศ ปี 2509 ขวามือ
บริษัทกันยง ตัวแทนมิตซูบิชิ ถัดไปเป็นโรงหนังพาราเมาท์ ที่ฉายหนังของ Paramount
เป็นหลัก เลยไปจะเห็น โรงหนังเมโทร ตรงนั้นเข้าซอยไปหลังตึกขวามือจะเป็นลานสเก็ตดัง
Rex Sket วงดนตรีดังเกิดจากที่นี่หลายวง ส่วนตึกแถวริมถนนจะเป็นห้างอมร ไม่ใช้ร้านซ่อม
เครื่องไฟฟ้านะ แต่เป็นร้านของเล่นดังมาก ขวัญใจเด็กยุคนั้น วันตรุษจีนแย่งกันซื้อเหมือน
แจกฟรี ติดกับโรงหนังโรงแรมเฟริส์เปิดแล้ว เป็นที่พักของทหารอเมริกัน พอปี 2511 หลังการ
ประกวดสตริงคอมโบ้ชิงแชมพ์ประเทศไทย ได้วงดนตรี The Impossibles ชนะเลิศ ตรงชั้น
สอง พอเข้าประตูหน้า จะมีบันไดขึ้นทางด้านขวามือ เป็นคลับดังแห่งยุค The Bell Club วง
ดนตรี The Im อยู่ประจำหลายปี จนที่เพลินจิตอาเขตเปิด Impossible Cafe จึงย้ายไปประจำ
ส่วนที่ The Bell พอไฟไหม้ ก็ปิดปรับปรุง ผู้บริหาร The Bell Club ก็มาเช่าที่ชั้นสอง ตึกนายเลิศ
ตรงริมทางรถไฟเพลินจิต เปิดเป็น The Bell Club อยู่ได้ไม่นาน ก็กลับไปใช้ชื่อเดิม Topper Club
และดังมากเพราะได้วงดนตรี Silver Sands มาประจำ ส่วนที่ First Hotel คลับปรับปรุงเปิดใหม่
ชื่อ Fire Creker Club งดงามมาก ทางเดินทำเป็นอุโมงค์ไฟ สวยงามมาก ได้วงดนตรีในเครือเดียว
กับดิอิมวง The Black Hornets มาประจำ ก่อนที่จะถูก Disco เข้ามาจึงเปิดเป็น Disco แต่ไม่ดัง
ในภาพซ้ายมือสังเกตุดูจะมียอดแหลม ๆ ไม่ใช้อนุสาวรีย์นะ แต่เป็นโรงเรียนเสริมสวยดาวรุ่ง ด้านบน
เขาจะทำเป็นหอไอเฟลจำลองไว้เก๋ดี มองไปจะเห็นน้ำพุราชเทวี ตรงภาพของท่าน anthony พอดี

อยู่ตรงไหน ล่ะเนี่ย.... ;D

http://www.samgler.org/archives/prinya.htm

อ่านเรื่องของคุณนวรัตน์ดอทซีแล้วลุ้นตาม จินตนาการตามแล้วเห็นภาพเลยค่ะ ไม่นึกว่าปัจจุบันกรุงเทพจะเปลี่ยนแปลงรูปโฉมไปได้ถึงเพียงนี้

ถามจริงๆนะคะ อันนี้เรื่องแต่งหรือเรื่องจริงคะเนี่ย

บ้านพระยาประสิทธิ์นิติศาสตร์

ในเวปหนึ่งกล่าวว่า "เข้าใจว่า คุณ ป. เอาชื่อ ขุนนางสมัยก่อนมาแปลงเป็นชื่อตัวละครในสามเกลอครับ เช่น พลเอก
พระประจนปัจจนึก ก็แปลงเป็น พระยาปัจจนึกพินาศ พระยานิติศาสตร์ไพศาล ก็แปลงเป็น พระยาประสิทธิ์นิติศาสตร์ น่ะครับ"

พระยานิติศาสตร์ไพศาลย์

เดิมชื่อ วัน จามรมาน เกิดเมื่อวันที่ 15 กันยายน พ.ศ. 2431
ตรงกับวันเสาร์ ขึ้น 10 ค่ำ เดือน 10 ปีชวด ณ ที่บ้านเชิงสะพานยศเส ตำบลสระปทุมวัน อำเภอ
ปทุมวัน กรุงเทพมหานคร เป็นบุตรจมื่นเสนาสงคราม (ช้าง จามรมาน) กันนางพลอย จามร
มาน มีพี่น้องรวม 6 คน ในปี พ.ศ. 2452 ได้ทำการสมรสกับคุณหญิงนิติศาสตร์ไพศาลย์ (ฟื้น
รัตนสาขา) มีบุตรธิดารวม 8 คน และยังมีบุตรธิดากับภรรยาอื่น ๆ อีก

ที่มา http://www.museum.coj.go.th/SpPerson/nitiphaisan.pdf

"ปัจจนึกพินาศ" แปลงมาจาก "ปัจจานึกพินาศ" กระมัง

ในปี พ.ศ. ๒๔๗๔ พันโทพระปัจจานึกพินาศ  รับราชการอยู่กรมทหารม้าที่ ๒  จังหวัดสระบุรี   ;D

ที่ดินจัดสรรที่แม่ผ่อนไว้กับสมาคมกรุงเทพกรีฑา ที่แปลงละ๑ไร่ ผ่อนเดือนละ๑๐๐๐บาทเป็นเวลา๔๐เดือน
  ปัจจุบันเพิ่งซื้อขายไปแถวกรุงเทพกรีฑา ไร่ละ 13 ล้าน

ในสามเกลอของคุณ ป. นักเขียนในดวงใจผม มีชื่อขุนนางแบบที่ไม่ได้แปลงมาจากราชทินนามจริงก็มีครับ  ที่เห็นบ่อยๆ ก็เช่นพระยามหาศาลสมบัติ มักใช้ล้อเจ้าคุณแก่ๆ ร่ำรวยที่ชอบเด็กสาวๆ กระจุ๋มกระจิ๋ม กับอีกชื่อที่เจอบ่อยก็คือคุณพระประกอบฯ  แต่ไม่รู้ว่าประกอบไหน แล้วก็ชื่ออื่นๆ  ตั้งขึ้นมาแบบสนุกๆ ล้อตามอาชีพเช่นหลวงอุตลุตเวหา หลวงชำนาญตอร์ปิโด

กูเกิ้ลช่วยหา "สามเกลอ" มาให้อ่านได้หลายตอน   ไปเจอเข้าตอนหนึ่งชื่อ โคแก่กินหญ้าอ่อน   เจ้าคุณปัจจนึกฯได้นางเล็กๆคนใหม่มา  ไปเช่าบ้านให้อยู่ที่ซอยกลาง บางกะปิ   ในเรื่องบรรยายว่าบ้านอยู่ห่างบ้านพัชราภรณ์ราวๆ 2 กิโลเมตร
ถ้าเป็นอย่างนั้น ก็ต้องย้ายทำเลตอนต้นกระทู้นี้กันอุตลุด    จากเพชรบุรี กลับไปสุขุมวิท
ซอยกลางในสมัยสามเกลอถือว่าไกลออกไปถึงชานเมือง    บ้านพัชราภรณ์ปลูกมานานแล้ว   ต้องอยู่ที่สุขุมวิทในช่วงต้นก่อนถึงซอยกลาง  ไม่ทราบว่าถ้าวัดเส้นทางมา 2 กิโลเมตร จะอยู่ราวๆสุขุมวิทซอยที่เท่าไรนะคะ

เจ้าแห้วก้าวลงจากรถจักรยานสามล้อเครื่องอย่างสง่าผ่าเผย ส่งธนบัตรราคาสิบบาทหนึ่งฉบับให้คนขับรถ แล้วก็พาตัวเดินเข้าไปในบ้าน “พัชราภรณ์” ความจริงบ้านที่เจ้าคุณปัจจนึก ฯ เช่าให้บัวแก้วอยู่นั้น อยู่ห่างจากบ้านในราว ๒ กิโลเมตรเท่านั้นเอง ขณะนี้ท่านเจ้าคุณกำลังมีความสุขกับแม่สาวน้อยชาวเวียงเหนือที่ท่านไปเลหลังมาจากหลวงนิรทรัพย์ ฯ ท่านสั่งให้เจ้าแห้วกลับบ้านมาก่อน

บ้านพัชราภรณ์จะมีสองหลังครับ ขึ้นอยู่กับว่าเป็นเรื่องในช่วงเวลาไหน แต่ในหลังที่สอง จากตอนวิมานใหม่ ไม่ทราบวันเดือนปีที่แต่ง คณะพรรคสี่สหายย้ายบ้านไปอยู่บ้านพัชราภรณ์หลังใหม่ที่อาเสี่ยกิมหงวนซื้อที่สร้างบ้านแล้วยกให้คุณหญิงวาด  ในเรื่องไม่ได้ระบุว่าบ้านอยู่ถนนไหน บอกแต่ว่าอยู่ที่บางกะปิ ใกล้ซอยพร้อมพงศ์ครับ  แต่ในตอนไปสู่อนาคต ได้ระบุไว้เลยว่าบ้านพัชราภรณ์(หลังใหม่)อยู่บนถนนสุขุมวิทครับ

สงสัยจะเป็นตอนที่สี่สหายมีทายาทแล้วกระมังครับ

บนถนนเพชรบุรี(เส้นเดิม) ก็เป็นที่อยู่ของบ้านการุณวงศ์ ที่เจ้าคุณพ่อของนิกรสร้างไว้ด้วยครับ

ในสามเกลอตอนแรกๆ   ตัวละครเอกต่างคนต่างอยู่บ้านตัวเอง    ตอนต่อๆมาเมื่อสามเกลอเริ่มฮิท  ป.อินทรปาลิตต้องผลิตตอนใหม่ๆมือเป็นระวิง      จึงให้ทุกคนย้ายมาอยู่รวมกันหมดในบ้านเดียวกัน   คงจะเพื่อสะดวกในการเขียนถึงบทบาทของแต่ละคน

ไปพบจากเว็บสามเกลอ  เรื่องบ้านพัชราภรณ์ทั้งสองหลัง  ว่า

บ้านพัชราภรณ์ที่ถนนพญาไท มีเนื้อที่ประมาณ 3 ไร่ บ้านพัชราภรณ์ที่ถนนสุขุมวิท มีเนื้อที่ประมาณ 15 ไร่ [ดร. วิชิตวงศ์ ณ ป้อมเพชร]
(ข้อ 50 ในเว็บนี้ http://www.samgler.org/yahoo/Discuss/)

ในเว็บสามเกลอ บอกไว้ว่า

 พระยาปัจนึกพินาศ ชื่อนี้ เคยมีตัวตนจากการรัฐประหาร ตุลาคม 2476 ท่านเป็นกลุ่มสุดท้ายที่สลายตัวที่บุรีรัมย์ หลังจากเสียทีจากการรบ(ขออภัยต่อทายาทของท่านด้วย) [คุณกนก กาญจนพันธุ์ (#00965)] (Added: 14-Apr-2002 Hits: 840)

(http://ptcdn.info/emoticons/smiley/อมยิ้ม04.png)

^
เข้ามายืนยันความถูกต้องครับ

ผมลอกมากับมือ(จากไหนยังนึกไม่ออก)
 ;D

นอกจากนี้  สี่สหายยังเป็นเจ้าของห้างสรรพสินค้าชื่อ ห้างสี่สหายพาณิชย์ ตั้งอยู่ที่ถนนราชดำเนินกลาง  ค่ะ

ถนนราชดำเนินกลาง เคยมีห้างสรรพสินค้าของรัฐบาลตั้งอยู่ ใช้ชื่อว่า "ห้างไทยนิยม"  ;D

บรรยากาศในห้างไทยนิยม สมัยสามเกลอวัยหนุ่ม      ห้างไทยนิยมตั้งอยู่ตรงเทเวศร์ประกันภัยในปัจจุบัน
ห้างสี่สหายก็คงจะคล้ายๆอย่างนี้

อ่านที่คุณนวรัตน์ดอทซีเล่าแล้ว เห็นภาพมากๆเลยค่ะ

บังเอิญไปเจอภาพนี้มา เป็นภาพรถ รังสิต-ท่าเตียน ปี1954 เห็นแล้วก็ให้นึกถึงนวนิยายเรื่องหนึ่ง "ผู้ใหญ่ลี กับนางมา" ของคุณ กาญจนา นาคนันท์ ที่บรรยากาศถึงบรรยากาศท้องทุ่งรังสิต จำได้ว่าในนวนิยาย คุณกาญจนา บรรยายถึงวิธีการเดินทางของมาลินีไว้ ไม่ได้ลำบากอะไรมากนัก เน้นการเดินทางทางเรือเป็นหลัง แต่ที่มาลินีนึกถึงตอนเด็กๆเป็นการเดินทางที่ทรหดเอาการทีเดียวค่ะ รถที่มาลินีนั่งมาจากในตัวพระนครมาที่รังสิตแล้วมาต่อเรือเข้าไปบ้านของยายจะเป็นแบบนี้ไหมน้อ


ภาพจาก สมาคมนักศึกษาเก่าคณะมนุษยศาสตร์ ไม่รู้แอดมินไปเอามาจากไหนอีกทีหรือเปล่านะคะ

สะพานเฉลิมโลก ๕๕ ใกล้สี่แยกประตูน้ำ พ.ศ.2489
(http://gdap.crma.ac.th/whc/thailand/Bangkok/thumb1024/03739.jpg)

ถนนเพชรบุรีบริเวณกลางภาพวิ่งไปสุดที่ตลาดเฉลิมโลก พ.ศ.2489
(http://gdap.crma.ac.th/whc/thailand/Bangkok/thumb1024/03665.jpg)

บริเวณตลาดเฉลิมโลกและคลองแสนแสบ พ.ศ.2489
(http://gdap.crma.ac.th/whc/thailand/Bangkok/thumb1024/03664.jpg)

สะพานเฉลิมโลก ๕๕ และคลองแสนแสบถ่ายไปทางบางกะปิ พ.ศ.2489
(http://gdap.crma.ac.th/whc/thailand/Bangkok/thumb1024/03717.jpg)

ถนนเพชรบุรี ที่เห็นไกลๆนั่นคือตลาดเฉลิมโลก ราวๆพ.ศ.2499 - 2500
(http://farm9.staticflickr.com/8211/8435698811_d401c180ac_b.jpg)

เชิงสะพานเฉลิมโลก ๕๓ นึกถึงสิ่งนี้เพิ่มเติม

๑. ห้างใต้ดินสโตร์

๒. เรือให้บริการชำเราบุรุษ

รูปที่ ๔๖ สวยมาก  ถนนที่เห็นคือถนนราชดำริหรือเปล่าคะ

ห้างใต้ดินสโตร์คืออะไรคะ
ส่วนข้อ ๒   ท่านออกญาศรีนวรัตนเคยอธิบายไว้ในกระทู้เก่า จำไม่ได้แล้วว่ากระทู้ไหน

สมัยที่เล่นยี่เกอยู่วิกโน้น เขียนไว้ดังนี้ครับ

ตรงที่ดินก่อนจะสร้างเป็นศูนย์การค้าที่ไทยไดมารู(ห้างแรก เดี๋ยวนี้เป็น World Trade Center)ตั้งอยู่นั้น เดิมเป็นสลัมและเป็นแหล่งขายสัตว์ป่านานาชนิด ตั้งแต่นกนานาพันธุ์ ไปจนถึงลิงค่างบ่างชะนี และบางครั้งอาจจะมีสัตว์ใหญ่ๆเช่นหมีด้วย หน้าสลัมเป็นคลองน้ำเน่าคู่ขนานไปกับถนนราชประสงค์ คลองนั้นเกิดขึ้นจากการขุดเอาดินขึ้นมาพูนทำถนน  

ผมชอบหาโอกาสเดินไปดูสัตว์ดังกล่าว นั่งรถเมล์มาจากบ้านลงปลายถนนเพชรบุรี แถวอู่รถเมล์ขาวที่เรียกว่าประตูน้ำ แล้วเดินเลี้ยวขวาขึ้นสะพานข้ามคลองแสนแสบไปบริเวณที่ว่า ที่คอสะพานมีร้านสรรพสินค้าชื่อใต้ดินสโตร์ตั้งอยู่  ความจริงไม่ใช่ว่ามีชั้นใต้ดินอะไรหรอก เพราะตั้งอยู่ระดับดิน แต่ชั้นสองของเขาอยู่ระดับเดียวกับความสูงของสะพาน เลยกลายเป็นชั้นหลัก ลูกค้าเดินเข้าชั้นนี้ก่อนแล้วจึงลงกระไดไปชั้นล่างที่เรียกเสียหรูว่าชั้นใต้ดิน

หลังสลัมนั้นเป็นบ้านใหญ่ๆทึมๆ ทาสีเหลืองหม่นๆเหมือนบ้านร้าง น่าเอาเป็นฉากสร้างหนังผี ต้นไม้รกยังกับเป็นป่า พอเขารื้อสลัมออกไปแล้วสร้างศูนย์การค้า ด้านหลังของไดมารูมองไปจะเห็นบ้านร้างหลังนี้ชัดขึ้น จำได้ว่ามีบึงใหญ่น้ำเขียวปี๋ เขาบอกว่าเป็นวังร้าง น่ากลัวชะมัด

หน้าประตูทางเข้าไดมารู มีร้านดังขายแฮมเบอเกอร์ชื่อว่าวิมปี้ (Wimpy) ไฮโซแท้ต้องมากินกันที่นี่ ไม่งั้นเป็นไฮโซเทียม ขายดีมาก ผมไม่เข้าใจว่าทำไมจึงเจ๊งไป ปล่อยให้แมคโดนัลมายึดตลาดไปได้ หารูปวิมปี้ที่หน้าไดมารูไม่ได้ เลยเอาที่อื่นให้ดูครับ

http://topicstock.pantip.com/library/topicstock/2010/05/K9275625/K9275625.html

อันนี้ ย้ายมาเล่นที่วิกนี้

ท่านอาจารย์เทาชมพูคงไม่มีโอกาสได้เดินลงไปดูเรือประทุนที่จอดบริเวณใต้สะพานเฉลิมโลกนั้นชัดๆ ที่นั่นมีตลาดน้ำพิเศษ เรือแต่ละลำจะมีผู้หญิงให้บริการนั่งอยู่หัวเรือ  ตอนค่ำๆจะคึกคักหน่อย รุ่นพี่ถาปัดเคยพาน้องใหม่รุ่นผมไปทัศนศึกษาเป็นหมู่คณะที่นั่น จำได้ว่ามืดมาก มีแสงจากตะเกียงที่ตั้งไว้ข้างๆเธอเพียงวับๆแวมๆ พวกทั้งหนุ่มและแก่กลัดมันก็คอยไปก้มๆเงยๆลุ้นเอาว่ามีใครพอจะเข้าสะเป็กหรือไม่ เมื่อถูกใจก็ตกลงสนนราคา มีตั้งแต่๒๐-๓๐บาท ได้แล้วก็ลงเรือไป สาวเจ้าก็จะปิดม่าน คนแจวเรือ ไม่รู้ว่าเกี่ยวข้องอย่างไรกับผู้หญิงเหล่านั้น ก็คัดท้ายแจวออกไปตามความมืดของสายน้ำ นึกๆดูก็น่าจะโมแรนติกดี ถ้ากลิ่นน้ำเน่าในคลองจะไม่โชยขึ้นมา แต่คงไม่มีใครถือกันนะ พี่เค้าบอกว่า เสร็จธุระแล้วก็ตักน้ำในคลองมาชำระอุปกรณ์ก่อนเก็บไปใช้ต่อ โฮ้ย..แค่ไปดูยังสยอง

แต่ผมยังคาใจอยู่นะ ไปกลางคืนมันมืดไม่ค่อยจะเห็นอะไร คนก็แน่นด้วย บ่ายวันหนึ่งผ่านที่นั่นเลยเดินลงไปแวะดู เห็นน้องหนูน้าป้าที่นั่งหัวเรือแต่ละลำกระจะๆ คราวนี้สยองเข้าเส้นจริงๆสิ้นสงสัย ไม่ไปอีกเลย ไม่รู้ว่าต่อมาตลาดเนื้อสดนี้วายไปตั้งแต่เมื่อไหร่

http://www.reurnthai.com/index.php?topic=4405.60

ตามแนวคลองด้านขวามือของสะพานนั่นแหละครับ ตลาดค้าเนื้อสด(อย่างเน่า)สมัยโน้น

วังร้างที่ว่าคือวังเพชรบูรณ์หรือเปล่าคะ
คุ้นเคยกับสี่แยกราชประสงค์ไปจนประตูน้ำ  เพราะร.ร.อยู่แถวนั้น  บ้านก็อยู่ไม่ไกลนัก    ตอนที่ไดมารูเก่าเกิดขึ้นใหม่ๆ มีบันไดเลื่อนเป็นครั้งแรกในประเทศไทย  ผู้คนแห่กันไปขึ้นบันไดเลื่อน ยืนเกาะราวบันไดหน้าบานขึ้นไปชั้นบนเสร็จ    ขากลับต้องเดินต๊อกๆลงบันไดธรรมดา  เพราะเขามีเลื่อนเฉพาะขาขึ้น ไม่มีเลื่อนขาลง
  
ร้านวิมปี้ จำได้ว่าเป็นร้านอาหาร ไม่ใช่ store ขายของ  มีบรรยากาศแบบร้านแฮมเบอร์เกอร์ของอเมริกา   เล่นสีสันสดใสทั้งร้าน     อย่างหนึ่งที่จำได้คือลูกค้าต้องจ่ายเงินเอง  ไม่มีบริกรมาเก็บเงินที่โต๊ะอย่างร้านอาหารทั่วไป  ถือว่าเท่มาก  
พยายามนึกหน้าตาของร้านวิมปี้ แต่นึกไม่ออก เลยไปหารูปวิมปี้เรสโตรองท์ของฝรั่งมาดู กล้อมแกล้มว่าของไทยน่าจะสูสีกัน   จำได้ว่าเป็นร้านเล็กๆแต่ดูหน้าตาดีมีตระกูล(ฝรั่ง)    แต่อาจจะล้มเลิกกิจการเพราะวัยรุ่นไทยสมัยนั้นยังไม่ติดใจรสชาติแฮมเบอร์เกอร์ได้นานนัก   เห่อพักเดียวเลิก    ทำนองเดียวกับ KFC ที่มาเปิดครั้งแรกที่สุขุมวิท ก็เป็นร้านเล็กๆไม่มีใครรู้จัก ดูหงอยๆ แล้วก็หายไปในที่สุด

ใกล้ๆกันนั้นมีร้านอาหารไทยสำหรับลูกค้าฝรั่งที่มาเที่ยวไทย   ชื่อร้านสไบทอง   สะกดเป็นภาษาอังกฤษ ฝรั่งอ่านว่า "สบายท้อง"

ใช่ครับ

บ้านหลังนี้ในสมัยโน้นคงเป็นบ้านคนสำคัญ     ห้างใต้ดินคงอยู่ใกล้ๆนี้เอง

ตรงนี้เลยครับ

มาให้มุมมองนี้ครับ อ. Navarat.c
 เข้าข้างบน แล้วลงเรือต่อหรือเปล่าครับ  ;D ???

ขอบคุณค่ะท่านนวรัตน     ห้างใต้ดินอยู่คนละฟากกับตลาดเฉลิมโลกที่ดิฉันเคยไปกินหอยทอดกับขนมผักกาดตอนเด็กๆ     ตอนนี้มองไม่เห็นเค้าเดิมเลยไม่ว่ามุมไหน   เว้นแต่สะพานเฉลิมโลก
รูปในค.ห. 58 ของคุณหนุ่มสยาม  ดูไม่ออกว่ามุมไหนของสะพานเฉลิมโลก    เป็นยุคก่อน 2489  มากไหมคะ  มองไม่เห็นตึกแถวสองชั้นริมถนนราชดำริ

ห้างใต้ดินอยู่คนละฟากถนนกับสวรรค์ชั้นอเวจีลอยน้ำ
ดูในรูปที่คุณเอามาลง เห็นเรือลำเล็กๆที่จอดเทียบท่าแล้ว น่าจะใช่อย่างว่า

ใกล้ๆกันแถวนั้น เป็นร้านโชห่วยชื่อประภัสสรสโตร์ อากู๋ไพบูลย์ ดำรงชัยธรรม เกิดที่นั่นโตที่นั่น

เพิ่งดูออกว่าตรงลูกศรสีเหลืองชี้ คือห้างใต้ดิน
ส่วนแหล่งทัศนาจรอื่น ไม่ติดใจสงสัยค่ะ

ขอย้อนศรกลับที่เรื่องสามเกลอ ตามที่คุณ samun007 เริ่มต้นเอาไว้   
ในสามเกลอ ตอนต้นๆ ชื่อ หวงลูกสาว  ป.อินทรปาลิตแนะนำตัวละครสำคัญอีกตัวหนึ่ง ดังนี้

"สุภาพบุรุษสูงอายุคนหนึ่งนุ่งผ้าม่วงสีน้ำเงินสวมเสื้อนอกแพรฝรั่งเศส ลักษณะท่าทางบอกว่าเป็นขุนนางวางน้ำยา สวมแว่นตาคนแก่ ศีรษะหาผมทำยายาก ยืนมองดูชายหนุ่มด้วยสายตาขุ่นๆ

ท่านผู้นี้คือนายพลโทพระยาปัจจนึกพินาศ นายทหารนอกราชการสังกัดกระทรวงกลาโหม เราถือโอกาสนี้แนะนำท่านผู้อ่านทั้งหลาย ให้รู้จักท่านเจ้าคุณผู้แพ้ผมไว้ด้วย

ท่านเจ้าคุณเป็นคหบดีผู้มั่งคั่งในย่านถนนรองเมือง ท่านมีทรัพย์มากมายก่ายกอง อันสืบเนื่องมาแต่ครั้งบรรพบุรุษของท่าน ซึ่งใช้ในชั่วอายุลูกหลานก็ไม่หมด เดี๋ยวนี้เจ้าคุณปัจจนึกฯ ไม่ได้ทำงานอะไรหารายได้เพิ่มเติม เพียงแต่เงินบำนาญของท่านเดือนละ 800 บาท ก็พอใช้แล้ว"

ท่านนวรัตนและคุณหนุ่มสยาม พอจะมีภาพถนนรองเมืองในอดีตมาให้ชมกันบ้างไหมคะ   เผื่อจะนึกออกว่าบ้านเจ้าคุณปัจจนึกอยู่ตรงไหน หน้าตาบ้านของคหบดีสมัยก่อนสงครามโลกครั้งที่ 2 เป็นยังไง

"สุภาพบุรุษสูงอายุคนหนึ่งนุ่งผ้าม่วงสีน้ำเงินสวมเสื้อนอกแพรฝรั่งเศส"
สงสัยมานานแล้วว่า เสื้อนอกแพรฝรั่งเศส ไม่ได้หมายถึงเสื้อราชปะแตน  แต่เป็นเสื้อนอกแบบฝรั่ง  นุ่งกับผ้าม่วงโจงกระเบน
อย่างภาพพระยาพิพัฒนธนาการ (ฉิม โปษยานนท์)สวมเสื้อนอกกับผ้าม่วง

มีครับ แต่ไม่ยักมีบ้านเจ้าคุณปัจจนึกแฮะ ไม่ทราบว่าท่านป.อินทปาลิตเอาไปซ่อนไว้ที่ไหน

บ้านบรรดาคหบดี น่าจะอยู่ลึกเข้าไปอีกทางหัวลำโพง ภาพนี้ครอบคลุมไม่ถึงครับ

ไปหารูปบ้านเก่าๆให้กระทู้ข้างๆเขา เลยเห็นภาพนี้เข้า เป็นภาพบ้าน"นานา"อยู่แถวสุขุมวิทตอนต้น สร้างประมาณ๒๔๗๕
พอจะสร้างภาพพจน์ว่าเป็นบ้านเจ้าคุณปัจนึกสมัยก่อนที่จะย้ายมาอยู่รวมกันที่บ้านพัชราภรณ์ได้ไหมครับ ?

^
ได้เลยค่ะ  ขอบคุณ
นึกภาพออกว่า เศรษฐียุคก่อนสงครามโลกครั้งที่ 2 อย่างเจ้าคุณปัจจนึก ต้องอยู่ตึกฝรั่งโอ่อ่าแบบนี้    ไม่ใช่เรือนหมู่ไทย
เห็นรถจอดอยู่หน้าบ้านด้วย  น่าจะเป็นมอริสของอังกฤษ
บ้านพัชราภรณ์ก็น่าจะเป็นตึกใหญ่มโหฬาร  เพราะอยู่กันกว่าสิบคนบนตึก ยังไม่แออัด   สี่สหายกับภรรยาก็ ๘ คนเข้าไปแล้ว มีเจ้าคุณอีก ๒ คุณหญิงวาดอีก ๑    ต่อมายังมีลูกๆของสี่สหายอีก   รวมแล้ว ๑๕ คน    เฉพาะห้องนอนคงจะเป็นสิบห้อง

ตอนเมื่อเป็นเด็ก อ่านหนังสือแตกก็เพราะพลนิกรกิมหงวนนี่แหละ ติดงอมแงมเหมือนสาวๆสมัยนี้เขาติดนวนิยายของแก้วเก้ากัน

อ่านแล้วก็จินตนาการเรื่อยเปื่อยไปว่าบ้านพัชราภรณ์นี่เป็นอย่างไรหนอ ผมติดใจอยู่หลังหนึ่งครับ อยู่ตรงถนนวิทยุตรงปากซอยร่วมฤดี(เขตอิทธิพลของหัวหน้าแก๊งช้อนปลากัด) ด้านหน้าที่หันออกถนนใหญ่มีเสาหินอ่อนจากอิตาลีต้นหนึ่งค้ำหลังคาอยู่ เจ้าของเป็นมหาเศรษฐีใหญ่ชื่อเจ้าสัววูตุงปัก นั่งรถผ่านไปทีไรก็เห็นว่าสมกับจะเป็นบ้านที่สี่สหายและครอบครัวอยู่กัน
แต่วันหนึ่งลงไปเดินด้อมๆมองๆข้างรั้วแล้วก็คิดว่าไม่น่าจะใหญ่พอ บ้านพัชราภรณ์อยู่กันเข้าไปตั้งกี่คู่ละนั่น นายก็๑๕คนเข้าไปแล้วหรือครับ ยังไม่ได้นับเจ้าแห้ว แถมยังต้องมีห้องแลปของดร.ดิเรกอีก วันดีคืนดีแกก็สร้างจรวดขึ้นมานั่งเล่นไปโน่นไปนี่กันทั้งคณะ ฉะนั้น บ้านที่พอจะรองรับสี่สหายได้น่าจะใหญ่โตพอๆกับวัง

บ้านพัชราภรณ์น่าจะใหญ่ประมาณนี้

บ้านเจ้าสัวที่ท่านนวรัตนเอารูปมาลง  ดิฉันเห็นตั้งแต่เด็ก  เพราะไปโรงเรียน เข้าออกเช้าเย็นก็เห็นประจำ    เคยตั้งชื่อให้ว่า "ปราสาทอลาดิน" เพราะมันเหมือนปราสาทในหนังสือภาพสำหรับเด็ก   เรื่องอลาดินกับตะเกียงวิเศษไม่มีผิด    เจ้าของอยู่ในตระกูลล่ำซำ

คำว่าล่ำซำ   หนุ่มๆสาวๆ ยุคนี้ รุ่นคุณหนุ่มสยามและคุณชายประกอบเทพอาจไม่รู้จัก   ครั้งหนึ่งเคยเป็นสำนวนไทยเชื้อจีน  มีความหมายว่าร่ำรวย    อย่างเช่น   เจ้าของบ้านนี้เห็นอยู่บ้านเล็กๆยังงี้เถอะ   แกล่ำซำไม่แพ้ใคร

ตอนนี้บ้านตะเกียงวิเศษหลังนี้ตกทอดมาถึงทายาท  ซึ่งเป็นหลาน   น่าชมเชยที่เธอยังรักษาสภาพบ้านไว้ได้อย่างดี    บ้านยังปักหลักอยู่ที่เดิม ขณะที่รอบๆกลายเป็นอาคารพาณิชย์และศูนย์การค้าไปหมดแล้ว

พูดแล้วคิดถึงหัวหน้าแก๊งค์ปลากัดแอนด์เดอะแก๊งค์   หายไปช้อนปลากัดที่ไหนกันหมดแล้วก็ไม่รู้นะคะ

บ้านพัชราภรณ์หลังที่เสี่ยกิมหงวนปลูกให้ทุกคนมาอยู่รวมกัน แถวซอยพร้อมพงศ์  คงจะโอ่อ่าไม่แพ้บ้านเศรษฐีสยามคุณพระสรรพการหิรัญกิจ     ในนิยายบรรยายว่าเนื้อที่บ้านกว้างถึง  ๑๕ ไร่   

ได้ข้อสังเกตว่า ถนนสายหลักใหญ่ๆที่ป.อินทรปาลิตใช้เป็นที่อยู่ของตัวละครเอกในเรื่อง อย่างถนนรองเมือง ถนนเพชรบุรีและบางกะปิ(สุขุมวิท) ล้วนเป็นชานเมืองของกรุงเทพในช่วงก่อนสงครามโลกครั้งที่ ๒      เมื่อกรุงเทพขยายตัวจากตะวันตกไปทางตะวันออก
ในสมัยรัชกาลที่ ๕ และรัชกาลที่ ๖  ที่อยู่ของขุนนางคหบดีรวมกันอยู่ในตัวเมืองเก่า  คือใกล้ๆกับแม่น้ำเจ้าพระยา  เช่นแถวสามเสน  บางลำพู  ถนนพระอาทิตย์    หลังเปลี่ยนแปลงการปกครองมาจนถึงก่อนสงครามโลกครั้งที่สอง   ซึ่งเป็นยุคของสามเกลอวัยหนุ่ม  เมืองขยายออกไปมากแล้ว    ที่ดินในตัวเมืองเก่าเริ่มแออัด   ส่วนที่ดินชานเมืองยังมีให้ไปซื้อได้กว้างขวางมากกว่า  บ้านของคหบดีในยุคนี้จึงไปปลูกใหม่กันทางด้านนี้     คนรวยเริ่มออกไปอยู่แถวสาทร สีลม ปทุมวัน เพชรบุรี และเรื่อยไปถึงสุขุมวิทตอนต้น 

ตัวละครของป.อินทรปาลิต ซึ่งเป็นคนรวยในยุคนี้ ก็ไปอยู่อย่างสมฐานะทางด้านเขตใหม่ของกรุงเทพ     ไม่มีใครอยู่ในเขตเมืองเก่าใกล้แม่น้ำเจ้าพระยาอีก

ไม่เกี่ยวกับเรื่องสามเกลอเท่าไหร่

เพียงแต่อยากจะเล่าให้ฟังว่า เคยฟังอาจารย์ท่านหนึ่งแสดงความเห็นว่า เมืองส่วนใหญ่ในโลกนี้ขยายตัวไปทางทิศตะวันออก ไม่รู้ว่าจะด้วยอิทธิพลธรรมชาติอะไรหรือเปล่า แต่กรุงเทพนี่ชัดมาก จนกระทั่งผังเมืองต้องออกแนว green belt แถบร่มเกล้ามีนบุรี ห้ามสร้างนั่นโน่นนี่กันการขยายตัวเอาไว้

อย่าเพิ่งเชื่อนะครับ แค่ฟังหูไว้หูก็แล้วกัน

ตอบอย่างกำปั้นทุบดินว่า เมืองใหญ่มักอยู่ริมแม่น้ำทั้งสองฟากฝั่ง       ถ้าแม่น้ำไหลจากเหนือลงใต้  ก็มี 50/50 ที่การขยายเมืองจะขยายไปทางตะวันออก  อีก 50 ขยายไปทางตะวันตก   
ทุบแล้วชักเจ็บมือ  หยุดแค่นี้ละค่ะ

ทุบเสร็จแล้วหรือฮะ

เสร็จแล้วค่า  กลับเข้าชั้นรอคำบรรยายต่อ

......อ า ร า ย น้ า ค้ า บ ..ม่ า ย ค่ อ ย ไ ด้ ยี  น  น   น

จะแยกกระทู้มั้ยค้า...า..า..
แยกซอยออกมาไกลมากกกกกก...แล้ววววววววว

ม่ า ย ด้ า  ย  ยิ  น  ค  ร้  า  บ   บ    บ

ขอไปเที่ยวงานบ้านและสวนก่อนคร้าบ

กลับมาเมื่อไร  เชิญแวะกระทู้ต่อไปนะคะ

ป.อินทรปาลิต (http://www.reurnthai.com/index.php?topic=5678.new#new)

ขอบพระคุณทุกท่านครับ

ถ้าไม่เป็นการรบกวน ขอสอบถามเพิ่มเติมดังนี้ครับ

 - เรื่องของ เกี๊ยวซ่า ไดมารู ไม่ทราบว่าท่านใดพอจะทราบประวัติบ้างหรือไม่ครับ

 - เรื่องของ บ้านเก่าของคณะสี่สหาย ไม่ทราบว่า ท่านใดพอจะทราบพิกัดที่คาดว่าจะเป็นบ้างไหมครับ เพราะเท่าที่อ่านมา บ้านของกิมหงวนเดิมอยู่พาหุรัด บ้านของนิกรเดิมอยู่ถนนเพชรบุรี ส่วนบ้านของดิเรก ผมยังไม่เคยอ่านถึงครับ

  ขอรบกวนสอบถามตามนี้ครับ

เมื่อห้างไดมารูย้ายข้ามฟากมาอยู่ที่ฝั่งราชดำริอาเขต  มีร้านอาหารญี่ปุ่นชื่อ เซโตะ
(ไม่ทราบว่าครั้งที่อยู่ที่แรกมีร้านนี้หรือยัง)
ส่วนเกี๊ยวซ่า ขายที่ชั้นล่าง ด้านหน้าของห้าง

ผมไม่เคยลองเกี๊ยวซ่าที่ไดมารูเก่า ไม่ทราบด้วยซ้ำว่าเค้าดัง ร้านเซโตะจะมีตั้งแต่ยุคแรกหรือไม่ก็ไม่สน เพราะสตางค์ในกระเป๋าไม่เอื้ออำนวย กว่าจะได้ไปเป็นลูกค้าเค้าได้ก็ยุคที่มาอยู่เสรีเซนเตอร์แล้ว

มีเวปข้างล่างนี้มาให้ชม
มีคคห.ของคุณหนุ่มสยามเรื่องเกี๊ยวซ่า(ในยุคหลัง)ด้วย วิกโน้นคุณหนุ่มเค้าใช้ฉายาว่าหนุ่มรัตนะ
มีของผมที่นำมาฉายซ้ำในนี้ด้วยครับ ขออภัย

http://topicstock.pantip.com/library/topicstock/2010/05/K9275625/K9275625.html

จำได้ว่าเกี๋ยวซ่า มีคนแห่ไปดูกันมาก เพราะทำแล้วไฟลุกขึ้นไปถึงเพดาน เขย่า ๆ กลับตัวแป้งอีกด้านแล้วนำฝาครอบเป็นอันเสร็จพิธี การทำให้ไฟลุกท่วมคือ การใช้ไฟแรงให้กับกะทะจนน้ำมันกลายเป็นไอ ตะแคงหัวกะทะให้เอียงหาไป เท่านั้นก็ไฟลุกท่วมแล้ว

ภาพหลังรู้สึกว่าจะไฟลุกเกินไป เกิดไฟไหม้ห้างไดมารู

บ้านหลังนี้น่าจะเป็นของนายเลิศ เพราะว่าจำได้ว่าตึกแถวก่อนหน้านี้สัก ๒๐ ปีทราบว่าเป็นตึกแถวมีตราวงกลมเครื่องหมายนายเลิศติดอยู่

ขอส่งภาพอีกมุมหนึ่งของบ้านนี้ ซึ่งที่เห็นคือน่าจะเป็นรถเมล์ขาว ของนายเลิศ ครับ

ถ้าใช่ ก็เป็นคนละหลังกับบ้านพระยาภักดีนรเศรษฐ์ ที่อยู่ในปาร์คนายเลิศ  ซึ่งอยู่มาจนปัจจุบันนี้

คนละหลัง คนละตำแหน่งสถานที่เลยครับ

เข้าใจว่าตึกในค.ห. 85 น่าจะรื้อทิ้งเป็นมุมตลาดเฉลิมโลกที่ประตูน้ำ ซึ่งแม่เคยพาไปกินหอยทอดและขนมผักกาดตอนดิฉันยังเด็กๆ  กะคร่าวๆด้วยสายตาว่า   ร้านหอยทอดตั้งอยู่บริเวณหลังตึกนี้ละค่ะ   

ประมาณนั้นแหละครับ

ต่อมาก็เป็นอู่รถเมล์ขาวอยู่หลายปี

คุณหนุ่มสยาม  ดิฉันสันนิษฐานว่าบ้านนี้น่าจะเป็นบ้านของข้าราชการหรือคหบดีสักคนประมาณรัชกาลที่ ๗  ดูจากแบบการก่อสร้าง  แต่ในพ.ศ. 2489 บ้านนี้อาจถูกซื้อโดยพระยาภักดีนรเศรษฐ์ ให้เป็นส่วนหนึ่งของกิจการรถเมล์ขาว    ตัวบ้านกลายเป็นออฟฟิศ  บริเวณรอบๆคืออู่จอดรถเมล์ขาว   
ต่อมาบ้านก็ถูกรื้อทิ้ง กลายเป็นส่วนหนึ่งของตลาดเฉลิมโลก   

ก็ต้องรอดูกันไปครับ จึงขอแนบแผนที่สำรวจ พ.ศ. ๒๔๖๔ พิมพ์เมื่อ ๒๔๗๕ เปรียบเทียบกับปัจจุบัน

จำได้ว่าเป็นรถเมล์ขาวที่ขนาดเท่ารถเมล์ปัจจุบัน แต่มีที่นั่งสองฟากหันหน้าหากัน และต้องขึ้นทางท้ายรถเหมือนรถสองแถว

คุณ Jalito คงจะหมายถึงรถเมล์ขาวแบบนี้

  ใช่เลยครับอาจารย์ครับ ผมอยู่ทางด้านใต้ของกรุงเทพฯ รถเมล์ขาวสาย 2 หมดระยะที่สามแยกบางนา หน้าตายังเป็นแบบนี้อยู่

จำรถเมล์ขาวแบบที่คุณ Jalito เคยนั่งไม่ได้เลยค่ะ  จำได้แต่รถเมล์ขาวแบบนี้

ขอถามภาพนี้ ภาพนี้เป็นภาพถนนเจริญกรุง ตัดกับถนนสีลม ใช่หรือไม่

อ่านในเว็บนึงมีผู้ให้ความเห็นว่าเป็นถนนเจริญกรุงบริเวณสถานีรถไฟฟ้าบีทีเอสตากสินครับ

คลองที่เห็นเป็นคลองสาธร หรือคลองพ่อยม??

ควรจะใช่ครับ เพราะดูจากแผนที่ใกล้เคียงกันมาก และสะพานนั้นก็เป็นโครงเหล็ก มีป้ายพระปรมาภิไธยย่อ ด้านบน

ขอบคุณครับคุณหนุ่ม   ผู้สันทัดกรณีที่มาช่วยไขข้อข้องใจ


ถ้าเป็นคลองสาธร ควรจะมีถนนอยู่สองข้าง คลองอยู่ตรงกลาง

ในขั้นต้น ถนนสาทรใต้ขนานไปกับคลอง ต่อเมื่อถึงระยะหนึ่งเริ่มปรากฎถนนสาทรเหนือ ขนานกับคลองทิศเหนือ ตามแผนที่ที่แนบมาครับ อาจจะด้วยติดปัญหาการเวนคืนที่ดิน
เลยทำให้ถนนสาทรเหนือหยุดเพียงนี้

ย้อนกลับไปดูภาพบ้าน พระยาภักดีนรเศรษฐ์  อีกครั้ง

ตลอดแนวคลองสีลม ผ่านบ้านผู้มีฐานะและข้าราชการมากมาย ตลอดแนวถนนสีลมนั้น ในแผนที่สำรวจ พ.ศ. ๒๔๖๘ นับสะพานข้ามได้กว่า ๓๐ สะพาน ดังนั้นภาพบนนี้ดูไม่ออกว่าเป็นสะพานไหน ???

แต่ดูจากภาพแล้ว ลักษณะจุดที่ยืนถ่ายภาพนั้น ลักษณะปากคลองบานออก และสร้างด้วยปูนบริเวณตอม่อสะพาน น่าสนใจดีครับ

ภาพนี้น่าจะถ่ายจากในเรือที่จอดริมนํ้า

ผมเอามาจากหนังสือเล่มไหนจำไม่ได้แล้ว
อาจจะเป็นหนังสือของคุณลุงโกวิท ตั้งตรงจิตร
อธิบายว่าเป็นสะพานที่ข้ามคลองสีลมตรงบางรัก
(เท่าที่จำได้--ช่วงนี้อัลไซเมอร์ จับ ที่ไม่ได้จดเพราะคิดว่าจำได้แน่ พอเวลาผ่านไป มันเกิดลืมจริงๆ)

สะพานที่ว่าคือสะพานตามรูป

สะพานอยู่ตรงไหนคะ  มองไม่เห็น?

สะพานที่นำมาให้ดูทั้งสองภาพ อย่างเพิ่งเกิดอาการสับสนนะครับ

ทั้งสองสะพานตั้งอยู่คนละที่ ข้ามคลองต่างกัน สะพานภาณุพันธ์ ๕๓ สร้างข้ามคลองพ่อยม (คลองสาทร) และอีกสะพานข้ามคลองสีลม (สะพานเฉลิมภาค ๕๔) ดังที่ได้แสดงภาพสรุปมาให้ชมนี้

ขอบคุณครับ

อาจารย์---สะพานตํ่า ไม่สูงมากพอมองเห็นราวสะพาน ทั้งสองข้าง

ผ่านแยกนี้ประจำ เพิ่งทราบว่าเคยมีสะพานอยู่ด้วย

อ้อ ตรงนี้เอง เห็นแล้วค่ะ

ภาพนี้เห็นบ่อย คงเป็นกำแพงเมือง ---มีทางขึ้นเชิงเทิน
อยากถามว่าเป็น   ประตูเมืองชื่ออะไร หรือแถวไหน?