เรือนไทย

General Category => ศิลปะวัฒนธรรม => ข้อความที่เริ่มโดย: JibbyJ ที่ 24 พ.ย. 22, 13:37



กระทู้: ว่าด้วยการออกพระนาม พระวิมาดาเธอ พระองค์เจ้าสายสวลีภิรมย์ฯ
เริ่มกระทู้โดย: JibbyJ ที่ 24 พ.ย. 22, 13:37
สวัสดีค่ะ มีเรื่องอยากจะมาขอรบกวนท่านผู้รู้ในเว็บเรือนไทยอีกครั้ง

ดิฉันอยากทราบว่า ก่อนที่พระวิมาดาเธอ พระองค์เจ้าสายสวลีภิรมย์ กรมพระสุทธาสินีนาฏ ปิยมหาราชปดิวรัดา จะได้รับการเฉลิมพระนามและเลื่อนกรมในสมัยรัชกาลที่ 7 นั้น
พระยศเดิมของพระองค์ท่านคือ พระอรรคชายาเธอ พระองค์เจ้าสายสวลีภิรมย์ กรมขุนสุทธาสินีนาฏ (25 มิถุนายน พ.ศ. 2431 – 21 มีนาคม พ.ศ. 2468)
ถ้าเป็นช่วงเวลาดังกล่าวนี้ เราควรออกพระนามแบบลำลองท่านว่าอย่างไรคะ

ลองหาข้อมูลดูส่วนใหญ่จะเป็นการเรียกในชั้นหลังตามพระอิสริยยศสุดท้ายว่า พระวิมาดาเธอฯ แทบทั้งนั้น
เก่าไปกว่านั้นคือ ออกพระนามว่า "ท่านองค์เล็ก" ซึ่งคาดว่าน่าจะเป็นช่วงสมัยรัชกาลที่ 5 (ตอนกลางค่อนมาทางปลาย) แต่ไม่แน่ใจว่าสามารถเรียกเช่นนี้ได้ในยุครัชกาลที่ 6 ด้วยหรือไม่คะ

บางแห่ง เช่น ในละครเรื่องปลายจวัก มีการออกพระนามตรงๆ ว่า 'เจ้าสาย' เดาว่าน่าจะเป็นช่วงสมัยรัชกาลที่5 ตอนต้นที่ท่านเพิ่งเข้ารับราชการฝ่ายใน
คือช่วงประมาณ พ.ศ. 2421 – 25 มิถุนายน พ.ศ. 2431 ที่ในวิกิพีเดียบอกว่ามีพระอิสสริยยศเป็น พระอรรคชายาเธอ หม่อมเจ้าสาย

ขอขอบพระคุณล่วงหน้าค่ะ


กระทู้: ว่าด้วยการออกพระนาม พระวิมาดาเธอ พระองค์เจ้าสายสวลีภิรมย์ฯ
เริ่มกระทู้โดย: เพ็ญชมพู ที่ 26 พ.ย. 22, 12:35

เก่าไปกว่านั้นคือ ออกพระนามว่า "ท่านองค์เล็ก" ซึ่งคาดว่าน่าจะเป็นช่วงสมัยรัชกาลที่ 5 (ตอนกลางค่อนมาทางปลาย) แต่ไม่แน่ใจว่าสามารถเรียกเช่นนี้ได้ในยุครัชกาลที่ 6 ด้วยหรือไม่คะ

หม่อมเจ้าจากสายราชสกุลลดาวัลย์ทั้ง ๓ พระองค์ ทรงรับโปรดเกล้าฯ เฉลิมพระนามขึ้นเป็นพระมเหสีเทวี ในที่ "พระอรรคชายาเธอ พระองค์เจ้า"  ตามลำดับดังนี้

๑. หม่อมเจ้าปิ๋ว  โปรดเกล้าฯ สถาปนาเมื่อสิ้นพระชนม์แล้ว ใน พ.ศ. ๒๔๓๐ เป็น พระอรรคชายาเธอ พระองค์เจ้าเสาวภาคนารีรัตน์
          
๒. หม่อมเจ้าบัว เป็น พระอรรคชายาเธอ พระองค์เจ้าอุบลรัตนนารีนาค กรมขุนอัครวรราชกัลยา ใน พ.ศ. ๒๔๓๑ ชาววังออกนามว่า ท่านองค์ใหญ่
          
๓. หม่อมเจ้าสาย เป็น พระอรรคชายาเธอ พระองค์เจ้าสายสวลีภิรมย์ กรมขุนสุทธาสินีนาฏ ใน พ.ศ. ๒๔๓๑ ชาววังออกนามว่า ท่านองค์เล็ก

หม่อมเจ้าพูนพิศมัย ดิศกุล ทรงเล่าไว้ในหนังสือสิ่งที่ข้าพเจ้าพบเห็น ตอนหนึ่งว่า

"พระอรรคชายาเธอโปรดให้ข้าพเจ้าเรียกพระองค์ท่านว่า 'เจ้าพี่องค์เล็ก' และก็เรียกติดปากมาจนบัดนี้"  

ชาววังในสมัยรัชกาลที่ ๖ ก็คงจะเรียกท่านติดปากว่า 'ท่านองค์เล็ก' เช่นกัน กระมัง ?


กระทู้: ว่าด้วยการออกพระนาม พระวิมาดาเธอ พระองค์เจ้าสายสวลีภิรมย์ฯ
เริ่มกระทู้โดย: siamese ที่ 27 พ.ย. 22, 18:07
ช่วงราว พ.ศ. 2440 รัชกาลที่ 5 ทรงเอ่ยพระนามถึงว่า "เจ้าสาย"


กระทู้: ว่าด้วยการออกพระนาม พระวิมาดาเธอ พระองค์เจ้าสายสวลีภิรมย์ฯ
เริ่มกระทู้โดย: JibbyJ ที่ 25 ธ.ค. 22, 22:13
ขอบพระคุณทั้งคุณเพ็ญชมพูและคุณ Siamese มากเลยค่ะ
หลังจากตั้งกระทู้แล้วพอดีที่บ้านมีเรื่องวุ่นวายเลยเพิ่งนึกขึ้นได้ว่าตั้งกระทู้นี้ไว้ เพิ่งเข้ามาดู

ขอบคุณอีกครั้งค่ะ