พิมพ์หน้านี้ - ขออนุญาตเรียนถามท่านที่เคยอ่าน "เพื่อนแพง" ของท่านยาขอบครับ

เรียน ท่านอาจารย์เทาชมพู แหละท่านสมาชิกเรือนไทยที่เคารพทุกท่านครับ

กระทู้นี้เกิดขึ้นเมื่อผมกับเพื่อนๆตาบอดคุยกันเกี่ยวกับละครวิทยุในอดีตที่ชื่นชอบ แล้วรุ่นพี่คนหนึ่งเอ่ยถึง “เพื่อนแพง” ซึ่งละครคณะ สยาม๘๑ ของคุณอาทร พาทีพัฒนะ (ปัจจุบันสลายตัวไปแล้ว) นำมาเล่น พี่โยบอกว่าเป็นบทประพันธ์ของท่านยาขอบครับ ทำให้ผมประหลาดใจเล็กน้อย เพราะเดิมทีเข้าใจว่า ท่านไม้ เมืองเดิม เป็นผู้รจนา ผมเรียนสารภาพครับ สมัยเมื่อคุณเชิด ทรงศรี นำงานเขียนเรื่องนี้ไปสร้างภาพยนตร์ ผมมิได้ติดตามชมเลยสักนิดเดียว ละครที่รุ่นพี่เอ่ยอ้างถึงก็ไม่เคยฟัง ผมเกิดความสนใจใคร่รู้ในบางเรื่อง จึงมาขอความเมตตาจากทุกๆท่านครับ

นวนิยายอันเกิดจากการนำ “ลิลิตพระลอ” มาประยุกต์นั้น เรื่องที่เคยผ่านหูผมมีเพียงเรื่องเดียว นั่นคือ “รักที่ต้องมนตรา” ของคุณหญิงวิมล สิริไพบูลย์ (ทมยันตี) เคยรู้มาเหมือนกันครับ ว่า ท่านอาจารย์นิตยา นาฏยสุนทร ก็เขียน “รักที่ถูกเมิน” ขึ้นจากลิลิตพระลอ แต่ ผมก็หาเคยฟังไม่ ประเด็นในความสนใจของผมต่อ “เพื่อนแพง” อยู่ตรง รุ่นพี่บอกว่า ท่านยาขอบ นำตัวละครเอกสามตัว (พระเพื่อน พระแพง พระลอ) มาแปลงเป็นชาวบ้านสามัญชน ผมจึงอยากทราบเรื่องราวโดยสังเขปครับ ขอท่านผู้เคยอ่านมาแล้ว โปรดเขียนคุยให้ฟังสักหน่อยเถิดครับ แหละหากท่านเมตตา พอจะยกตัวอย่างสำนวนท่านยาขอบเพียงสั้นๆมาเป็นเสมือนอาหารเรียกน้ำย่อย (ของกระผม) ก็จะเป็นพระคุณยิ่งครับ

ขอแสดงความนับถืออย่างสูงยิ่ง
ชูพงค์ ตรีวัฒน์สุวรรณ

ข้อมูลจากพี่วิกกี้นะคะ...

"เพื่อนแพง" เป็นเรื่องสั้นของยาขอบ ตีพิมพ์ในวารสารของเทพศิรินทร์ ฉบับชื่นชุมนุม เมื่อ พ.ศ. 2476
ต่อมาในปี พ.ศ. 2526 ได้มีการนำเรื่องนี้มาดัดแปลงสร้างเป็นภาพยนตร์
เขียนบทภาพยนตร์และกำกับการแสดงโดย เชิด ทรงศรี

เพื่อน-แพง เป็นโศกนาฏกรรมเกี่ยวกับรักสามเส้า ระหว่าง เจ้าลอ (แสดงโดย สรพงศ์ ชาตรี) กับลูกสาวสองคนของพ่อเฒ่าพิศ คือ เพื่อน (แสดงโดย คนึงนิจ ฤกษะสาร) และ แพง (แสดงโดย ชณุตพร วิศิษฎโสภณ) ที่จบลงด้วยความตายของแพง พร้อมกับลูกในท้องที่เกิดจากเจ้าลอ และการฆ่าตัวตายของเจ้าลอ เพื่อเป็นการยืนยันในคำสาบานที่มีต่อเพื่อน และด้วยความเสียใจที่เป็นเหตุที่ทำให้แพงต้องตาย

เพื่อน-แพง ออกฉายครั้งแรกเมื่อวันที่ 24 กันยายน พ.ศ. 2526 โดยใช้คำโฆษณาว่า "ระหว่างความรักกับคำสาบาน อย่างไหนจะมีอำนาจสูงส่งกว่ากัน" ภาพยนตร์ได้รับรางวัลภาพยนตร์ยอดเยี่ยม รางวัลพระราชทานพระสุรัสวดีและรางวัลสุพรรณหงส์ทองคำ ประจำปี พ.ศ. 2526 โดยชณุตพร วิศิษฏโสภณ ที่รับบทแพง ได้รางวัลตุ๊กตาเงิน จากการประกวดในปีนั้น และคนึงนิจ ฤกษะสาร ที่รับบทเพื่อน ได้รับรางวัลนักแสดงประกอบยอดเยี่ยม รางวัลสุพรรณหงส์ทองคำ ส่วนเชิด ทรงศรี ได้รับการเสนอเข้าชิงรางวัลผู้กำกับยอดเยี่ยม ทั้งรางวัลพระราชทานพระสุรัสวดีและรางวัลสุพรรณหงส์ แต่ไม่ได้รับรางวัล

ภาพประกอบข้างล่างนี้เป็นโปสเตอร์หนังเรื่องเพื่อน-แพง ฝีมือเชิด ทรงศรี ค่ะ

ขอบพระคุณข้อมูลจากคุณดีดีเป็นอย่างมากครับ โอ้ เรื่องนี้เกิดก่อนผู้ชนะสิบทิศเสียอีก ผมทราบจากการอ่านประวัติท่านยาขอบว่า ท่านเขียนเรื่องสั้นไว้หลายเรื่อง เห็นที ต้องตามหา “เพื่อนแพง” ตลอดจนเรื่องสั้นอื่นๆของท่านมาอ่านให้ได้เสียแล้ว ทั้งนี้ ที่ผมไม่อยากพลาด มีอีกเรื่องหนึ่ง คือ “รักหลังราชบัลลังก์” ครับผม

มาเพิ่มข้อมูลให้ ครับ

ไม่เคยอ่านนิยาย แต่เคยดูถึงสองครั้ง ทางจอแก้วและจอเงิน

จอแก้ว - ไทยทีวี ช่องสี่ บางขุนพรหม ดูเหมือนจะชื่อเรื่องว่า เจ้าลอ สร้างเป็นละครเพลง
ร้องเพลงกันทั้งเรื่อง จำได้ว่า คุณชรินทร์ นันทนาคร เป็น ลอ คุณฉันทนา ธาราจันทร์ เป็น แพง
มีคุณ สมศักดิ์ เทพานนท์ แห่งวงสุนทราภรณ์รับบทพ่อ ส่วนเพื่อนนั้นไม่แน่ใจว่าใคร อาจจะเป็น
คุณเพลินพรรณ เกียรตินิยม

จอเงิน - หนังของคุณเชิด ทรงศรี ที่เฉลิมไทย เป็นหนังที่จบลงอย่างสลด หดหู่ที่สุด
เรื่องหนึ่ง

เคยอ่านเกร็ดเล่าว่า ตอนแต่งนิยายเรื่องนี้ ยาขอบ ติดขัดข้อเท็จจริงนิดหน่อย ตรงที่ว่า
เป็นไปได้หรือไม่(น่าเป็นไป)ได้ ที่ในเรื่อง ลอกับแพง มีความสัมพันธ์กันหนึ่งครั้งแล้วก็ตั้งท้อง

ขอบพระคุณคุณศิลาเป็นอเนกครับ ที่กรุณามาเพิ่มเติมข้อมูล เท่ากับกระตุ้นผมให้รีบไปหาเพื่อนแพงมาอ่าน โศกนาฏกรรมสิครับดี เรื่องจะได้มีมนต์ขลัง ถ้าผมได้อ่านแล้ว อาจลองหาวีซีดีภาพยนตร์เก่าของคุณเชิด ทรงศรี มาดูด้วยก็ได้ คิดว่าหาไม่ยากครับ เพราะขนาดหนังไทยเก่ากว่านั้น คอหนังรุ่นพี่ตาบอดยังหากันมาได้สบายๆ เอาให้น้ำตาร่วงกันไปเลยทีเดียวครับ

เรื่องย่อจากภาพยนตร์

สองพี่น้อง เพื่อน ผู้พี่ แพง ผู้น้อง และ ลอ ซึ่งผูกพันเล่นกันมาตั้งแต่เล็ก พอเติบใหญ่ลอมีใจรักให้ต่อเพื่อน ขณะที่แพงแอบหลงรักลอ และคอยเป็นห่วงเป็นใยเขาเสมอ ผิดกับเพื่อนที่ไม่เคยเอาใจใส่เขาเลย

แล้ววันหนึ่งลอก็ได้รู้ว่าเพื่อนนั้นมีความรักให้เขาเพียงเผื่อเลือก ต่างกับแพงที่รักเขาด้วยความจริงใจ ทั้งคู่จึงเกิดมีความรักที่แท้จริงต่อกัน ทำให้เพื่อนดูถูกเหยียดหยามน้องสาวว่าเป็นหญิงเลว และประณามว่าลอไม่ซื่อสัตย์ต่อความรัก

เมื่อแพงตั้งท้องเธอต้องตายเพราะความใจร้ายของเพื่อน แต่ชาวบ้านกลับเชื่อว่าเป็นกรรมที่ตามสนองแพง และลอ ทุกคนหนีหาย ลอต้องมีชีวิตอยู่อย่างโดดเดี่ยว ซึ่งเป็นความสะใจของเพื่อน

สุดท้ายลอตัดสินใจตายตามแพง แต่ก่อนตายเขาได้กล่าวกับเพื่อนว่า

"ฟังนะอีเพื่อน
ให้ไฟนรกลุกขึ้นมาเห็นอยู่ตรงหน้า
ให้ความฉิบหายตายโหง ทุกประการมาสุมอยู่บนหัว
ให้สาบานต่อหน้าพระสักร้อยครั้งพันหน
ให้ไปตกนรกร้อยกัปแสนกัลป์
กูยอมสิ้น
ขออย่างเดียวในชาตินี้ ในชาติที่มาพบแพง ขอเป็นผัวมัน รักมัน
ให้สมกับที่มันรักไอ้ลอ
ให้จงได้"

ใคร ๆ ดูภาพยนตร์เรื่องนี้ก็ต้องรักและสงสารแพงกันทั้งนั้น

(http://topicstock.pantip.com/chalermthai/topicstock/2007/08/A5755843/A5755843-7.jpg)

ชื่อจริงของเธอคือ ชณุตพร วิศิษฎโสภณ

คุณชูพงศ์คงหาดูเป็นวีซีดีหรือดีวีดียาก

เพราะเจ้าของลิขสิทธิ์ยังไม่อนุญาต

;D

เรียน คุณเพ็ญชมพูขอรับ

อ่านเรื่องย่อแล้ว ผมอยากใช้ศัพท์สมัยใหม่เหลือเกิน “คิดได้ไงเนี่ย” ท่านยาขอบช่างสุดยอดจริงๆ ดูหนังยังไม่ได้มิเป็นอันใดหรอกครับสำหรับผม ขอให้หาหนังสือได้ก่อนก็พอใจยิ่งยวด เกรงแต่ว่า แม้หนังสือก็หายากนักหนาน่ะซีครับ หากบทพูดของลอในภาพยนตร์ตามที่คุณเพ็ญชมพูยกมานั้น คนเขียนบทคัดจากเรื่องสั้นชนิดคำต่อคำหละก็ สนุกครับ ผมอ่านแล้ว จะได้เปรียบเทียบสำนวนลีลาแบบลูกทุ่งของท่านยาขอบ กับของท่านไม้ เมืองเดิมให้อร่อยอารมณ์ ถ้าได้อ่านจบ อาจเกิดประเด็นตั้งกระทู้อะไรใหม่ๆในเรือนไทยหลังนี้ก็ได้ครับผม

เรื่องเพื่อนแพง หาอ่านได้จากหนังสือ "รักแท้ รวมเรื่องสั้นอันเป็นที่รักของยาขอบ" ค่ะ

ผู้แต่ง : ยาขอบ
สำนักพิมพ์ : แพรว
ครั้งที่พิมพ์ : พิมพ์ครั้งที่ 1
เดือน/ปีที่พิมพ์ : ธันวาคม 2550
จำนวนหน้า : 458 หน้า
น้ำหนัก : 630 กรัม
รูปเล่ม : ปกอ่อน
ประเภท : นวนิยาย
ราคา : 325 บาท

'รักแท้' ในความหมายของหนังสือเล่มนี้ มิได้เป็นเพียงแค่ชื่อเรื่องสั้นในเล่มที่นำมาเป็นชื่อปกแล้วบอกว่า นี้คือรวมเรื่องสั้นอันเป็นที่รักของยาขอบ ซึ่งความจริงมีอยู่ไม่มากเรื่อง แต่ได้รวบรวมแล้วจัดพิมพ์ขึ้นในวาะ ๑๐๐ ปียาขอบแต่เพียงเท่านั้น หากแต่ 'รักแท้' ยังเจตนาถึงรักแท้ของผู้อ่านต่อวรรณกรรมไทย รักแท้ของยาขอบที่มีต่องานเขียน ต่อการประพันธ์อันเป็นของศักดิ์สิทธิ์ เชิญรับอรรถรสเรื่องสั้นที่รวมอยู่ในเล่มนี้ อาทิ มารหัวใจ อารมณ์ กามวาสี รอยโครอยเกวียน รักแท้ หลังฉากผู้ชาย เพื่อนแพง สวรรค์คนยาก หล่อนชั่วเพราะชาย ชื่นจิตต์ ผู้ชนะใจ มุมมืด ความรู้สึกของดวงจันทร์ คนที่ไม่รู้จักแก่ เรื่องธรรมดา เมียน้อย เธอต้องการมีดอกไม้สีม่วงในมือ และแม่ม่ายซึ่งไม่เคยมีผัว

พบบรรณนิธิเข้าแล้ว จากความการุณย์ของคุณดีดี พระคุณครานี้ซาบซึ้งใจผมพ้นพรรณนาครับ ต่อไป ร้านนายอินทร์ทุกสาขาเท่าที่นายชูพงค์จะบุกไปได้ ผมจะย่างเท้าเก้าไปเรื่อยๆ เผลอๆ อาจรุกถึงบริษัทอมรินทร์ก็ได้ครับ ผมจะเริ่มจากร้านนายอินทร์ใกล้ๆบ้านก่อน ขุมทรัพย์นี้ ปรารถนาครอบครองยิ่งครับ

   คุณเพ็ญ ลงเรื่องย่อกระตุ้นให้อยากเล่าถึงหนังเรื่องนี้เท่าที่ยังจำได้ ผู้ที่ยังไม่ได้ชม
ระวัง"สปอยล์" ครับ

   พ่อมีลูกสาวสองคน - เพื่อน แพง ส่วนลอ น่าจะเป็นกำพร้าอยู่กระท่อม
(หรือยุ้งข้าว)ในบริเวณบ้านเดียวกัน หนังปูพื้น เปิดเรื่องตั้งแต่แพงยังเป็นเด็กน้อย
(รับบทโดยลูกสาวคุณเชิด) เพิ่งเดินพูดได้ก็ติดพี่ลอแจ เวลามีเรื่องร้องไห้จะยกสองแขน
ยื่นมือไปข้างหน้าส่งเสียงร้อง "หาพี่ลอ"
      (ท่ายกแขนของแพงนี้มีความหมายสะเทือนใจในตอนท้ายเรื่อง)

      เมื่อเติบโต แพงสนิททสนมมีใจให้พี่ลอ แต่ลอสมัครสาบานรักกับเพื่อนผู้พี่
และเห็นแพงเป็นน้อง ต่อมาเมื่อเพื่อนได้มีโอกาสพบหนุ่มเมืองพระนคร จิตใจก็โลเลเปลี่ยนไป

   คืนหนึ่ง ที่กระท่อมแพงติดฝนอยู่กับลอ ทั้งสองมีสัมพันธ์กัน (- กระท่อม ฝนตก
พระนาง - อย่างนี้มีในหนังไทยหลายเรื่อง)
   เมื่อความจริงเปิดเผยเพราะแพงตั้งท้อง แพงจึงถูกพี่สาวประณามอย่างโกรธแค้น

ใบปิดสวยงามฝีมือวาดโดย ช่วง มูลพินิจ

   เรื่องลงเอยด้วยความตาย เมื่อวันหนึ่งเพื่อนพบว่าขั้นบันไดไม้ไผ่ขึ้นลงบ้านหลวมหลุด
และได้จับเข้าที่เดิมไว้ คืนนั้นแพงก้าวลงขั้นบันไดชำรุดแล้วพลัดตกลงไปตกเลือด โดยมีเพื่อนเห็นเหตุการณ์

   หนังนำเสนอตอนนี้ให้เพื่อนเห็นแพงเดินลงไปและทำท่าจะเอ่ยปากเตือนแต่ไม่ทัน
คนดูเลือกตีความได้ เช่น เพื่อนจงใจให้แพนตกลงไป คงไม่ถึงกับหวังให้ตายแค่ให้เจ็บพอหายแค้น
หรือจะตะโกนบอกแล้วแต่ลังเลและในที่สุดเมื่อจะบอกก็ไม่ทัน

   แพงที่เจ็บและตกเลือดไม่สามารถลุกขึ้นได้ ต้องค่อยๆ ถัดร่างไปด้วยความยากลำบาก
เพื่อไปหาพี่ลอ แต่สิ้นใจก่อนด้วยกิริยาอาการยกสองแขนไปข้างหน้า "หาพี่ลอ" ดังที่ได้กล่าวไว้ และ
ดังในภาพกลางแถวล่าง

   เท่านี้ไม่พอ ลอตัดสินใจฆ่าตัวตายเพราะความรักอาลัยแพงและเพราะผิดคำสาบานเพื่อน
โดยการมัดมือมัดเท้าตัวเองก่อนจะลงน้ำตื้น (ตายน้ำตื้น) เพื่อให้ผู้คนรับรู้ว่าจงใจฆ่าตัวตาย(ไม่ใช่อุบัติเหตุ)

   เจ้าของลิขสิทธิ์หนังเรื่องนี้และเรื่องอื่นๆ ของคุณเชิด คือภรรยาและลูกสาว ไม่ขายหนัง
ให้ไปทำเป็นแผ่นโดยการตั้งราคาไว้อย่างสูงล้น แต่คนรักหนังยังมีโอกาสได้ดูกันจากฟิล์มในโรง
ตามเทศกาลหนังไทย

กระผมมาน้อมรับความผิดพลาด และขอบพระคุณคุณดีดีมากๆครับที่เมตตาแก้ไขให้ สงสัยตอนพิมพ์สมองกำลังมึนๆเลยจิ้มพลั้งไปโดยหารู้ตัวไม่ (แน่ะ ผิดแล้วยังแก้ตัวอีก แต่ยืนยันว่ามิเจตนาจริงๆครับ) ได้เบอร์โทรศัพท์จากคุณดีดีแล้ว ความคิดบรรเจิดของผมก็พลันผุดขึ้นทันที จะซื้อหนังสือเล่มนี้เข้าห้องสมุดหนังสือเสียงของสมาคมคนตาบอดแห่งประเทศไทยด้วย วรรณกรรมล้ำค่าแบบนี้ ต้องกระจายให้ทั่วถ้วนครับ

เรียนคุณศิลาครับ
ถ้าหนังสามารถเน้นรายละเอียด สื่ออารมณ์ได้สะเทือนใจสุดๆแบบนั้น ผมขออนุญาตสันนิษฐานว่าน่าจะต่อเติม หรือตีความขยายจากบทประพันธ์ท่านยาขอบไม่มากก็น้อย ในเมื่อต้นฉบับเป็นเรื่องสั้น ผมคงต้องหาโอกาสดูหนังแล้วสิครับ ถึงไม่เห็นภาพ ก็ฟังเสียงพากย์เอา คุณเชิด ทรงศรี สร้างหนังประทับไว้เป็น “ตำนาน” ของวงศ์การภาพยนตร์ไทยจริงๆครับ

งานเข้า ครับ :)

เพลงกระจุ๋มกระจิ๋ม คุณเชิดนำมาใส่ในหนังให้แพงร้องตอนที่สระผมให้พี่ลอที่รัก
ยังพอจำภาพความน่ารักของสาวน้อยแพงตอนนั้นได้อยู่

ยูทูบมีให้ฟังด้วย

http://www.youtube.com/watch?v=0K01QVf8MSs

เพลงนี้มาจากละครร้องหญิงล้วนเรื่องโรสิตา บ่งบอกเวลาในหนังว่าอยู่ในช่วงนั้น -
ประมาณ 80 ปีก่อน เมื่อละครโรสิตานี้ออกโรงแสดงครั้งแรก

ละครและเพลงในละครนี้เป็นผลงานประพันธ์ของบรมครูพรานบูรพ์ ดัดแปลงจาก
หนังฝรั่งเรื่อง เสน่ห์นายร้อยโท - The Smiling Lieutenant (1931) นำแสดงโดย Maurice Chevalier

ในปีพ.ศ. 2535 เจเอสแอลจัดแสดงละครโรสิตาด้วย นำแสดงโดย จารุณี สุขสวัสดิ์
นรินทร ณ บางช้าง

ยูทูบมีให้ชมเช่นกัน ครับ

http://www.youtube.com/watch?v=IwK48-bPeQs

ตัวอย่าง เพื่อน-แพง พ.ศ. ๒๕๒๖ ผลงานคุณภาพอีกเรื่องหนึ่งของ เชิด ทรงศรี

https://youtu.be/h1pwvs5zJas

อ้างจาก: เพ็ญชมพู ที่ 03 ส.ค. 11, 10:34

เรือนไทย

General Category => ชั้นเรียนวรรณกรรม => ข้อความที่เริ่มโดย: chupong ที่ 02 ส.ค. 11, 17:56