เรือนไทย

เคยอ่านหนังสือเล่มนี้ค่ะ   ในยุคที่ยังไม่มีอินทรเนตร  จึงไม่สามารถมองหาได้ว่านามสกุล ภูมิศิริทัต  เป็นนามสกุลจริงหรือไม่   หรือว่าคุณเทียน  เหลียวรักวงศ์ผู้ได้รับลิขสิทธิ์จากพนิดาให้มาตีพิมพ์  ได้ดัดแปลงนามสกุลของเธอเพื่อมิให้เสียหายแก่ผู้เกี่ยวข้อง
ตอนอ่านก็รู้แต่ว่าพนิดามีตัวจริง   เคยเชื่อว่าชื่อพนิดาเป็นชื่อจริง     เพราะเห็นยาขอบนำเอาคำว่า "พนิดา"  ไปใช้ในเรื่องสามก๊กฉบับวณิพก ในความหมายว่าหญิงสาวผู้เป็นที่รัก 
ถ้าไม่ใช่ชื่อจริง ก็หมายความว่าเป็นโค้ดระหว่างกัน ที่ยาขอบเรียกเธอ

มันเป็นชีวิตรักของจริงที่เหมือนนิยาย     ของชายหญิงที่มีภาษาและคารม หวานคมกริบ สละสลวยยากจะหาตัวจับได้ทั้งสองฝ่าย
จบลงแบบต่างคนต่างแยกกันไปใช้ชีวิตของตน   เข้าใจว่าพนิดาขอเลิก แล้วอาจจะไปสมรสกับชายอื่น   เห็นได้จากเธอขอคืนจดหมายทั้งหมดจากยาขอบ

“ฉันรักคุณเพราะฉันไม่รักตัวเอง” นี่คือเหตุผลความรักของพนิดา ที่มีต่อชายซึ่งแก่กว่าเธอ 12 ปี  และมีเมียอยู่แล้ว 4 คน (ย้ำ 4 คน) ยังไม่ได้เลิกกันด้วย

ป.ล. ใครอ่านแล้วเจอที่ยาขอบเขียนด่ากระแหนะกระแหนดอกไม้สดบ้าง  นี่คือเหตุผลหลักที่ทำให้ดิฉันเกลียดยาขอบมาจนทุกวันนี้

ถ้าจำไม่ผิด... :-Xการขอคืนจดหมายนั้นเเป็นข้อตกลงของกันและกันที่พนิดาขอไว้ "คุณเป็นคนมีความระวังน้อยเท่ากับที่คุณเป็นคนเพื่อนมาก สองอย่างนี้ประกอบกันอาจทำใหเจหมายของดาไปตกอยู่กับคนที่ต้องการจะทำทุกๆอย่างให้คุณกับดาแตกจากกัน จึงอยากจะขอจดหมายคืน....กรุณาคืนจดหมายทั้งหมดของดามาเสียเถิด ดาจะเก็บไว้รวมกับของคุณ ซึ่งดาเชื่อว่าปลอดภัยยิ่งกว่า..."


ปล.ที่คุณเทาชมพูว่า ยาขอบ กระแนะกระแหน ดอกไม้สดนั้น ใช่คนที่พูดว่า"แม่นักประพันธ์หญิงเอก ที่บ้านเขาอยู่ทางคลองหลอด" ถ้าใช่ ก็เหน็บได้เจ็บเหลือหลายที่เดียวค่ะ
ปล.๒ น่าเสียดายที่แนนยังไม่เคยอ่านงานของดอกไม้สด ทั้งๆที่แม่แนะให้อ่านหนังสือ"ผู้ดี"มาแต่เล็กแต่น้อย แต่ไม่เคยอ่าน จำได้แค่ว่า การที่ทุกวันนี้ชงการแฟแล้วช้อนไม่กระทบแก้วให้มีแสียง มาจากคำสอนของแม่ที่ได้มาจากหนังสือเล่มนี้

เข้าใจว่าคำตอบของพนิดาเป็นข้ออ้างที่จะไม่ให้ระคายใจอีกฝ่ายเท่านั้นค่ะ     ถ้าผู้หญิงขอจดหมายรักคืน จะด้วยอะไรก็ตาม  ก็แปลว่าความสัมพันธ์นั้นสิ้นสุดลงแล้ว

ดิฉันไม่มีหนังสือเล่มนี้ในมือ เขียนจากความทรงจำ   แต่จำได้ว่ายาขอบเขียนด่า...ขอใช้คำนี้เลยนะคะ..."ดอกไม้สด" อย่างที่ลูกผู้ชายเขาไม่ทำกัน
นอกจากจะมีคำประชดประชันว่า "แม่คนทำตัวสูงส่งเหมือนดวงดาวบนท้องฟ้า " หลายครั้ง   ก็ยังจาระไนให้พนิดาฟังว่า นักประพันธ์สตรีคนนั้นทอดสะพานให้เขา ด้วยการส่งผู้หญิงอีกคน(เข้าใจว่าเป็นเพื่อนเธอ)มาเตือนยาขอบให้เลิกกินเหล้าเมายา   ข้อนี้ฉันก็ดูออกออกว่าแม่คนนั้นทำตัวเป็นแม่พระ ที่แท้ก็หวังอะไร    ถ้อยคำทำนองนี้ละค่ะ
ยาขอบโกรธมาก ว่ามิหนำซ้ำ ดอกไม้สด ยังเอาชื่อจริงของยาขอบไปตั้งเป็นตัวละครสตึๆในเรื่องของเธอ    แปลง่ายๆว่ายาขอบเข้าใจว่าดอกไม้สดหลงรักเขา  พยายามจะเข้าถึงตัวเขา   แต่ยาขอบไม่เอาด้วย   นอกจากไม่เอาด้วยยังเขียนด่าให้ผู้หญิงอีกคนที่เขาจีบอยู่ฟังเสียเป็นคุ้งเป็นแควไปเลย

ตอนแรกดิฉันก็ไม่เข้าใจว่าผู้หญิงที่ยาขอบจิกตี หลายต่อหลายครั้งอย่างเหยียดหยามดูแคลน เป็นนักประพันธ์สตรีที่มีชื่อเสียงคนไหนในสมัยนั้น    เห็นย้ำคำว่า "ทำตัวเหมือนดวงดาว" หลายครั้ง   ก็เข้าใจในตอนแรกว่าอาจจะหมายถึงท่านหญิง"ดวงดาว" แต่สนทนากับเพื่อนนักอ่านในเรือนไทยเมื่อหลายปีมาแล้ว    ถึงรู้ว่าเป็น "ดอกไม้สด"
เพราะชื่อตัวละครที่ยาขอบโกรธนักโกรธหนาว่า "แม่คนสูงส่งเหมือนดวงดาว" เอาไปเขียนเป็นตัวตลก นั้น ชื่อนายโชติ  อยู่ในเรื่องสั้น ๒-๓ เรื่องของ "ดอกไม้สด" 

ดิฉันเชื่อว่ายาขอบหลงตัวอย่างสุดกู่ในเรื่องของ"ดอกไม้สด"    อาจเป็นเพราะตัวเองประสบความสำเร็จจีบผู้หญิงได้มามากมาย  ก็เลยไม่เชื่อว่าผู้หญิงคนไหนที่รู้จักเขาแล้วจะไม่หลงรักเขา     ความจริงแล้วดอกไม้สดเป็นสตรีธรรมะธัมโมสมกับที่ได้รับการอบรมจากญาติผู้ใหญ่ในวัง  ถือศีล ๕ เคร่งครัด     ผู้ชายผิดศีล ๒ ข้อซ้อนอย่างโจ่งแจ้งเป็นที่รู้ทั่วไป  ทั้งข้อสุราและกาเม  ย่อมไม่ใช่ชายในความสนใจของเธอแน่นอน
ข้อที่เธอไม่เห็นด้วยเรื่องยาขอบเสพสุรา ก็น่าจะเป็นการเอ่ยถึงด้วยความปรารถนาดีต่อเพื่อนร่วมอาชีพ  บังเอิญมีคนเอามาบอก   แทนที่ยาขอบจะหงุดหงิดอย่างธรรมดาว่ากินเหล้าก็เรื่องของฉัน   กลับตีโพยตีพายไปใหญ่โตว่ารู้นะ ไอ้ที่ทำมาว่า   ก็เพราะหล่อนทอดสะพานอยากจะทำตัวเป็นแม่พระมาโปรดฉัน  ที่แท้ก็อยากเข้าถึงตัวฉันเท่านั้นละว้า

ที่แย่ที่สุดคือเขียนมาเล่าให้พนิดาฟัง  ด่าผู้หญิงคนหนึ่งให้อีกคนฟัง โดยเจ้าตัวเขาไม่มีโอกาสรับรู้  ลูกผู้ชายเขาไม่ทำกัน
เมื่ออวดกับพนิดา ก็ฟันธงลงไปเสียด้วยว่านักประพันธ์สตรีที่มีชื่อเสียงอีกคนหลงรักฉันนะเธอ   แต่ฉันไม่สนหล่อนคนนั้น  ฉันรักผู้หญิงอย่างเธอต่างหาก 
ตลกมากที่หลักฐานของการหลงรักคือคำเตือนว่าอย่ากินเหล้าเมายา   ถ้าคุณพนิดาไม่ได้อายุแค่ ๒๐  เธอน่าจะเฉลียวใจบ้างว่าในภายหน้า   จากตัวอย่างนี้   ยาขอบจะเอาเธอไปพูดกับเพื่อนฝูงว่ายังไงบ้าง
แต่คุณพนิดาก็คงเฉลียวใจขึ้นมาบ้างละค่ะ  เลยขอจดหมายคืนมาเก็บไว้หมด    คงรู้เหมือนกันว่าถ้ายาขอบเอาไปอวดเพื่อนฝูง  เธอจะเสียยิ่งกว่าดอกไม้สดกี่เท่า

คุณพนิดาอายุ ๒๐ เป็นสาวช่างฝัน ใช้อารมณ์นำหน้าสมอง  เห็นได้จากที่เธอก็รู้อยู่เต็มอกว่าไม่ควรรักยาขอบ  "ฉันรักคุณเพราะฉันไม่รักตัวเอง"
สาวๆแบบนี้จะตกในภาวะ hero worship ได้ง่าย    คือชื่นชมบูชาหลงใหลผู้ที่โดดเด่นในทางใดทางหนึ่ง   ถ้าไปชื่นชอบดาราเธอก็จะกลายเป็นแฟนคลับ    ในเมื่อใจเธอรักการประพันธ์  พระเอกของเธอจะมีใครสู้ "ยาขอบ"ได้ในยุคนั้น    

รักต้องห้ามของหนุ่มศิลปินกับดอกฟ้า มีหลายคู่ไม่ใช่คู่เดียว  เช่นคุณมนัส จรรยงค์กับคุณอ้อม บุนนาค   คู่นี้ในที่สุดก็ตัดสินใจไปใช้ชีวิตร่วมทุกข์ร่วมสุขกัน     อีกคู่ที่จบแฮปปี้เอนดิ้งคือคุณครูเอื้อ สุนทรสนาน กับคุณอาภรณ์ กรรณสูต  แต่ก็ต้องรอกันยาวนานเป็นสิบปี กว่าญาติผู้ใหญ่ฝ่ายคุณอาภรณ์จะถึงแก่กรรมไปก่อน  
แต่รักของยาขอบกับคุณพนิดา เท่าที่อ่านจากจดหมาย จบลงแบบต่างฝ่ายต่างเลิก  ไม่ทันใช้ชีวิตร่วมกัน     ผู้ใหญ่ฝ่ายคุณพนิดาไม่ยอม และยาขอบก็มีภรรยาเป็นตัวเป็นตนอยู่     จากนั้นประวัติของคุณพนิดาก็หายไปเลย    ไม่รู้แม้แต่ว่าเธอสมรสไปหรือไม่  รู้แต่ว่าอายุค่อนข้างสั้น แค่ ๔๐ ปีเศษ เท่านั้นก็ถึงแก่กรรม
กำลังสงสัยว่าคุณเทียนดัดแปลงชื่อและนามสกุลของเธอหรือเปล่า    เป็นไปได้ไหมว่าเธอเป็นนักประพันธ์สตรีสักคนในยุคต่อมา

เท่าที่ดูจากคารมของคุณพนิดาก็คิดว่าเธอฉลาดพอจะหักใจจากยาขอบ   ความสัมพันธ์ที่ไร้จุดหมายปลายทางติดต่อกัน ๔ ปี   นับว่านานพอแล้ว   ขืนแหวกศีลธรรมและประเพณีไปเป็นคุณนายคนที่ ๕ ของยาขอบ  ก็ไม่มีอะไรประกันว่าพนิดาจะไม่เจอคุณนายคนที่ ๖ รออยู่ในอนาคต
คู่สามีภรรยาที่ไม่เสมอกันด้วยศีล ศรัทธา ปัญญาและจาคะ  อยู่กันไม่รอดหรอกค่ะ  นอกจากอยู่ใช้เวรใช้กรรม

ขอแนะนำให้อ่าน หนึ่งในร้อย เป็นเรื่องแรก ค่ะ   ถ้าชอบค่อยไปอ่าน ผู้ดี

อันนี้ขอน่วมสงสัยด้วยค่ะ ส่วน ความรักของสองคู่ที่กล่าวมาข้างต้น สงสัยต้องรีบไปหามารู้ ช่วงนี้ ...ขอบคุณมากๆ อีกครั้งค่ะ

มาดูพื้นเพและชีวิตส่วนตัวของ "ยาขอบ" ส่วนที่จะเอามาเปรียบเทียบกับพนิดากันดีกว่าค่ะ

กำเนิดของ "ยาขอบ" มีสีสันยิ่งกว่าเรื่องราวในละครทีวี
จะว่าไปแล้ว "ยาขอบ" มีศักดิ์เป็นเจ้าเชื้อสายเมืองแพร่   เพราะปูแท้ๆของเขาเป็นเจ้าหลวงเมืองแพร่  ชื่อเจ้าหลวงพิริยเทพวงศ์  เมื่อเกิดกบฏเงี้ยวในรัชกาลที่ 5  พ.ศ. 2445 เจ้าหลวงเมืองแพร่ถูกกล่าวหาว่าเป็นใจกับพวกกบฏ  จึงต้องลี้ราชภัยหนีไปอยู่หลวงพระบาง    ส่วนเจ้าอินแปง ราชบุตรของเจ้าหลวงถูกนำตัวมาอยู่ในกรุงเทพฯ กึ่งๆตัวประกัน 
ต่อมาเจ้าอินแปงได้แม่จ้อย หญิงรับใช้ในวังของสมเด็จกรมพระยาดำรงฯ เป็นเมีย เกิดบุตรชายชื่อโชติ  ต่อมาเจ้าอินแปงเดินทางกลับเมืองแพร่แล้วไปแต่งงานกับลูกเจ้าหลวงเมืองน่าน  ทิ้งเมียและลูกไว้ทางนี้   แม่จ้อยตรอมใจตาย ก่อนตาย ห้ามลูกชายไม่ให้ไปเกี่ยวข้องกับบิดาและญาติๆทางแพร่   
แทนที่จะได้เป็นบุตรเจ้าอินแปง  ซึ่งทำให้มีสิทธิ์จะเป็นเจ้าเชื้อสายแพร่อีกคน    เด็กชายโชติก็กลายเป็นเด็กกำพร้าทั้งพ่อแม่  กลายเป็นเด็กรับใช้ตามบ้านขุนนาง จนโตเป็นหนุ่ม  จึงได้รับนามสกุลว่า แพร่พันธุ์  ซึ่งยืนยันในชาติกำเนิดของเขา

"ยาขอบ" มีพรสวรรค์ทางการประพันธ์   เมื่อแต่ง"ผู้ชนะสิบทิศ" ให้คนติดงอมแงมกันทั้งเมือง เขาอายุเพียง 25 ปี    มีสำนวนภาษาหวานล้ำไม่ซ้ำแบบใคร    คารมของ "ยาขอบ" ไม่ได้มีแต่ในหนังสือ แต่นำมาใช้กับสาวๆด้วย   ผลก็คือยาขอบมีผู้หญิงอยู่ในชีวิตเขาแทบจะนับไม่ถ้วน   
ไม่รวมผู้หญิงที่เจอกันแบบเบี้ยบ้ายรายทางนับสิบคน   ยาขอบมีภรรยาเป็นตัวเป็นตน 4 คน ก่อนพบพนิดา

ภรรยาที่อยู่กินกันอย่างเปิดเผย และต่อเนื่องยาวนานเป็นปีๆ ทั้ง 4 คนมีชื่อว่า
1.จรัส     เป็นแม่ของมานะ แพร่พันธุ์ บุตรชายคนเดียวของยาขอบ
2.สงวนศรี  เป็นเจ้าของจดหมายรักสีชมพู(สีกระดาษประจำตัวของยาขอบ) ซึ่งยาขอบเขียนถึงมากมาย และไปขอคืนมาอ่านเพื่อจะเอาเป็นแรงบันดาลใจเมื่อเริ่มเขียนถึงโวหารรักใน ผู้ชนะสิบทิศ
3.ชลูด    เป็นนักเรียนสาวจากปีนังผู้หลงใหลนิยายผู้ชนะสิบทิศ   ขณะยังเรียนอยู่ปีนัง เด็กสาวถึงกับขับรถยนต์ข้ามแดนมาที่หาดใหญ่ ทุกวันอาทิตย์  เพื่อจะซื้อหนังสือประชาชาติ ซึ่งลงพิมพ์ผู้ชนะสิบทิศ    ในที่สุดก็ได้มาเป็นภรรยาของยาขอบ  ใช้ชีวิตร่วมกันอยู่ 5 ปี
4.ประกายศรี   เป็นภรรยาที่อยู่กินกับยาขอบตลอดเวลาที่เขาติดต่อเขียนจดหมายรักถึงพนิดา      เธออยู่เคียงข้าง ดูแลรักษาพยาบาลเขาตั้งแต่เริ่มป่วยเมื่อพ.ศ. 2492  จนถึงวาระสุดท้ายในอีก 7 ปีต่อมา
ยาขอบถึงแก่กรรมในวันที่ 5 เมษายน พ.ศ. 2499  ด้วยโรคพิษสุราเรื้อรัง โรคกระเพาะอาหาร โรคเบาหวาน และวัณโรค  อายุ 48 ปีเศษ

เมื่อพ.ศ. 2482  ยาขอบกำลังโด่งดังถึงที่สุดจากนิยาย "ผู้ชนะสิบทิศ"  นอกจากงานเขียน เขาทำหน้าที่ผู้จัดการโรงพิมพ์ของคุณเทียน เหลียวรักวงศ์  ซึ่งยาขอบเคารพนับถือมาก  
วันหนึ่งคุณเทียนก็พาหญิงสาวอายุ 20 ปี  ลูกสาวของเพื่อน มาฝากฝังให้ฝึกงานด้วย   เพราะเธออยากจะเป็นนักประพันธ์    หญิงสาวคนนั้นชื่อพนิดา ภูมิศิริทัต  เป็นลูกสาวคนมีฐานะดี    ขับรถยนต์ได้  ซึ่งหาได้ยากยิ่งในพ.ศ. 2482  และทางบ้านก็เปิดกว้างให้ออกงานสังคม ไปเที่ยวเตร่ที่นั่นที่นี่ได้  ไม่ได้เก็บเอาไว้ในบ้าน 
 แม้ว่าไม่เคยมีการเปิดเผยว่าพ่อแม่ของพนิดาทำงานอะไร เป็นใครอยู่ที่ไหน  แต่พอแกะรอยได้จากจดหมายของยาขอบว่าเธอมีฐานะในสังคมสูงกว่าเขามาก   เมื่อเทียบกันแล้ว ยาขอบ ทั้งๆก็เป็นคนมีชื่อเสียงและทำงานรายได้มากเป็นอันดับหนึ่งของนักประพันธ์ในสยาม  ก็ยังออกตัวว่าเขามีชีวิตที่ไม่ควรคู่กับเธอ  

"ฉันต้องการให้คนทั้งหลายได้รับรู้ ถึงความที่คุณจะเป็นผู้พาฉันขึ้นมาจากปลักแห่งอบายมุขและความเหลวไหลไม่มีสาระ เป็นคนดีพอที่จะเคียงคู่กับคุณได้ โดยไม่ต้องหลบซ่อนสายตาหรือปิดบังการรู้เห็นของคนทั้งหลาย "

พนิดาเป็นคนมีฝีมือในการเขียนหนังสืออย่างน่าทึ่ง เมื่อเทียบกับหญิงสาวสมัยนั้น   จดหมายที่เขียนตอบยาขอบมีสำนวนโวหารหวานและคมคาย ราวกับมืออาชีพ   ข้อสำคัญเธอประชันคารมรักกับนักประพันธ์เอกได้ชนิดไม่เพลี่ยงพล้ำ     
ขอยกตัวอย่าง

"เมียมีอยู่ด้วยกันเดี๋ยวนี้ถึง 4 คน ยังมาเกี้ยวเขาได้นะใจคอ...ฉันรักคุณเพราะฉันไม่รักตัวเองไงคะ"
"คุณเป็นทศนิยมไม่รู้จบ สำหรับความรักและคนรัก"
"โปรดทราบไว้ด้วยหัวใจว่า หัวใจของพนิดามิใช่สายน้ำ ที่เมื่อทิ้งของอื่นลงไปกีดขวางทางเดิม แล้วจะไหลเบนไปในทางอื่นได้"
"ขอบอกว่า ถ้าคุณคิดจะกัดแขนคุณเอง เพื่อให้ดาพันผ้าให้อีกล่ะก้อ อย่าได้ทำเลย บาดแผลที่เนื้อแขนคุณ เท่ากับแผลที่หัวใจของดาโดยแท้ การเจ็บเนื้อย่อมไม่เป็นพิษร้ายเท่าเจ็บที่หัวใจใช่ไหมคะ"

มาอ่านสำนวนของยาขอบบ้าง
"ไม่เคยเลยในความเป็นมาของฉัน ซึ่งจะเข้ามาหาผู้หญิงด้วยความรู้สึกอ่อนแอ และอยากขอร้องว่า อย่าให้เขาไปจากฉันเหมือนครั้งนี้ ฉันไม่ได้รักคุณด้วยอารมณ์อันเคยเป็นของฉันเอง หากได้รักด้วยอารมณ์ทาส"

"เงยหน้าขึ้นพบดาเมื่อวานนี้ หัวใจแทบหยุดเต้น เหมือนที่คนเขาเผาอิฐ เผานาบอยู่บนเตา แล้วก็เอาลงมาราดน้ำ ซึ่งดังฉ่าและควันโขมงขึ้นทันที"

”คนเรานี่มีความโลภเหลือเกิน ที่จริงฉันควรเกลียดพรุ่งนี้ เพราะพรุ่งนี้ไม่มีดา แต่มันกลับเกลียดวันนี้ ด้วยไปรู้สึกว่าอาทิตย์พรุ่งนี้ เราจะไม่ได้พบกันทั้งวัน เที่ยวให้เบิกบานนะคะคนดี"

"เมื่อคืนหลับสบายเต็มตา และเมื่อตาตื่นอยู่ก็ไม่มีขณะใดเลยที่จะไม่คิดถึงดา"

ตอบข้อ ๒ ก่อนนะคะ

ความรักของยาขอบและพนิดาจบลงแบบผู้หญิงเป็นฝ่ายถอยห่างออกไปก่อน    คำตัดพ้อตอนหนึ่งของฝ่ายชาย มีอยู่ว่า

"แทบร้องไห้เพราะคิดถึงความว้าเหว่ของตัวเอง แล้วก็ตั้งปัญหาถามตัวเอง ทำไมเราจึงมานอนอยู่เช่นนี้ เราต่อสู้เพื่ออะไร ซึ่งก็ได้คำตอบอันน่าสลดว่า ต่อสู้เพื่อความไม่มีเยื่อใยของคนๆเดียว"

มีผู้สรุปในอินเทอร์เน็ตว่า
จดหมาย 63 ฉบับ ช่วงค่อนแรกพนิดาจะตอบกลับอย่างสม่ำเสมอ แต่ช่วง 15 ฉบับสุดท้ายไม่มี และผมเริ่มเห็นความอ่อนล้าของยาขอบไปเรื่อยๆและเห็นปัญหาที่เกิดมากขึ้นทุกที ในจดหมายฉบับหลังๆ ชนิดที่ถึงไม่รู้ผลสุดท้ายของความรักทั้งคู่มาก่อน ก็เดาได้ไม่ยาก ว่าตำนานรักนี้มันคงจบไม่สวย....  

คุณ Madpinkie มีหนังสืออยู่ในมือ คงจะเช็คได้ว่าถูกต้องตามนี้หรือเปล่านะคะ   ถ้าเป็นไปตามนี้ก็แสดงว่าพนิดาตัดสินใจถอนตัว (และถอนหัวใจ) จากยาขอบ
เหตุผลก็ดูไม่ยาก   คนรอบด้านไม่มีใครเห็นด้วยกับรักต้องห้าม     ในพ.ศ. 2482  ผู้หญิงยืนหยัดด้วยตัวเองไม่ได้ แม้แต่เป็นสาวการศึกษาดีอย่างพนิดา     เธอยังเป็นส่วนหนึ่งของพ่อแม่พี่น้องวงศ์ตระกูล     ต่อให้เธอทิ้งทุกอย่างเพื่อยาขอบ  ภรรยาของฝ่ายชายก็ยังยืนขวางอยู่อีกตั้ง 4 คน
อีกอย่าง ดิฉันคิดว่าพนิดาเป็นผู้ใหญ่ขึ้นตั้ง 4 ปีนับแต่เธอเริ่มเขียนจดหมายรัก     ผู้หญิงอายุ 24 ปี คงฟื้นตัวจากโรครักที่เริ่มเป็นเมื่ออายุ 20  ได้มากแล้ว   เธอมีพ่อแม่ที่ทันสมัย  เห็นได้จากเปิดโอกาสให้ลูกสาวทำงานนอกบ้านได้    ขับรถก็ได้  ไปเที่ยวเปิดหูเปิดตากับเพื่อนฝูงก็ได้     ผู้หญิงที่มีสังคมกว้างขวางจะไม่มองอะไรแคบๆอยู่ที่ผู้ชายคนเดียว
 

ความรักของพนิดาและยาขอบเป็นรักซ่อนเร้น   ไม่เปิดเผยต่อเพื่อนร่วมงาน    แต่มันก็คงเป็นความลับที่ปิดกันให้แซ่ดอยู่พอสมควร  พ่อแม่ผู้หญิงและภรรยาของยาขอบถึงรู้เข้าจนได้
ความสัมพันธ์ของทั้งสองจบลง เมื่อพนิดาถอนตัว  จากนั้นอีกกี่ปีไม่ทราบ  เข้าใจว่ายาขอบถึงแก่กรรมไปแล้ว    เธอมอบจดหมายติดต่อกันทั้งหมดส่งให้คุณเทียน เหลียวรักวงศ์เพื่อตีพิมพ์ให้สาธารณชนรู้

เหตุผลก็คือ จดหมายเหล่านี้จะเป็นหลักฐานว่ายาขอบกับเธอมิได้มีความสัมพันธ์กันถึงขั้นชู้    เป็นแต่รักกันด้วยใจ   คุณเทียนรับปากแต่ยังมิได้นำออกตีพิมพ์ จนพนิดาถึงแก่กรรมไปก่อน    คุณเทียนก็รู้สึกว่ายังติดหนี้ที่เคยรับปากกับเธอ และอยากชำระคำครหาเคลือบแคลงว่าพนิดาตกเป็นของยาขอบหรือเปล่า  จึงตีพิมพ์หนังสือเมื่อปีพ.ศ. 2516

คุณเทียนบอกที่มาของการตีพิมพ์จดหมายทั้งหมด  ด้วยการเขียนถึงยาขอบว่า

    "...การนำจดหมายของคุณมาตีพิมพ์ในครั้งนี้ ผมจึงแน่ใจว่าจะมีแต่ผลดี ไม่ต้องพูดถึงการที่ผมได้ทำสิ่งที่รับปากไว้กับผู้ตาย แต่เป็นการที่จะได้ประกาศแก่โลกให้แจ่มแจ้งเสียที ว่าความรักของคุณกับพนิดานั้นสุจริตและบริสุทธิ์เพียงใด นอกจากจะมิได้มีเรื่องเนื้อหนังเข้ามาพัวพัน เหมือนอย่างที่คนทั้งหลายเข้าใจผิดแล้ว ยังงดงามและมีแต่ความดีเป็นสาระ...
     ...นอกจากนั้น จดหมายของคุณที่เขียนถึงยอดรักของคุณ ก็ย่อมเป็นความจริงใจยิ่งกว่าบทรักในนิยายต่างๆ ที่คุณแต่งขึ้น ผมจึงเชื่อว่า จากจดหมายรักในชีวิตจริงของคุณนี้ ผู้อ่านจะได้พบกับสำนวนรักที่จับใจยิ่งกว่าในเรื่องใดใดทั้งหมดที่คุณเขียนขึ้น เช่น เรื่องผู้ชนะสิบทิศ เป็นต้น เพราะจดหมายเหล่านี้ คุณได้บอกอยูเสมอว่า คุณรักพนิดายิ่งกว่าหญิงใดทั้งหมด...."

ยาขอบถึงแก่กรรมเมื่อพ.ศ. 2499   เป็นได้ว่าหลังจากนั้น  พนิดามอบจดหมายทั้งหมดให้คุณเทียนพิมพ์   เพราะในคำนำหนังสือที่คุณเทียนเขียนถึงยาขอบ แสดงว่ายาขอบไม่เคยรู้เรื่องเลยว่าจดหมายรักของเขาถูกส่งตีพิมพ์   ถ้าหากว่าพนิดาตัดสินใจทำอย่างนี้ขณะยาขอบมีชีวิตอยู่  เธอก็ต้องขออนุญาตเขา    แต่เมื่อยาขอบตายไปแล้ว  ก็ไม่จำเป็น
การกระทำทั้งหมดของพนิดา คือการเคลียร์ชื่อเสียงของเธอ ว่าเธอไม่ได้เป็นภรรยา หรือชู้อีกคนของยาขอบ 

ทำไมพนิดาจะต้องมาเคลียร์ชื่อเสียงเอาเมื่อเวลาผ่านไปตั้งหลายปี  จนชาวบ้านลืมกันหมดแล้ว     ดิฉันเดาว่าเรื่องนี้เป็นเรื่องค้างคาใจเธอมานานก็ได้   ไม่อยากให้เป็นความลับที่ตายพร้อมกับยาขอบ   ทิ้งให้คนรอบๆตัวเคลือบแคลงสงสัยถึงมลทินของเธอ  ที่เคยรักกับเขา    เพราะใครๆก็รู้ว่ายาขอบเจ้าชู้ขนาดไหน  ไม่น่าจะมีผู้หญิงคนไหนรอดมือไปได้

ทำให้ดิฉันสงสัยต่อไปว่าถ้าพนิดาครองตัวเป็นโสด เพราะยังรักยาขอบเช่นเดิม  แม้ว่าจะคบหากันไม่ได้อีกแล้วก็ตาม   เธอก็ไม่น่าจะมาร้อนตัวเรื่องในอดีต   ใครจะคิดอย่างไรก็ไม่สำคัญ ในเมื่อสองคนก็พูดกันแล้วว่าความรักสำคัญที่สุด
แต่ถ้าพนิดาสมรส มีสามีมีลูกอย่างผู้หญิงทั่วไปในสมัยนั้น      เมื่ออายุมากขึ้นเธออาจจะคิดขึ้นมาได้ว่า ไม่อยากให้ความรักที่ผิดทำนองคลองธรรมสมัยเธอยังสาว กลายมาเป็นเรื่องเสียหายต่อความรู้สึกของสามีและลูกหลาน เผื่อพวกเขาได้ยินจากปากคนเก่าๆที่ลือกันผิดๆถูกๆ    เธอจึงอยากเคลียร์เสียให้หมดมลทินของตัวเธอไป

ข้อนี้นำไปสู่คำถามที่ 1  ของคุณเจ้าของกระทู้ ว่าชื่อของพนิดาหายไปไหน     เป็นไปได้อีกทางว่า พนิดาเปลี่ยนชื่อ  และใช้นามสกุลของสามี   ในขณะที่คุณเทียนลงชื่อเดิมและนามสกุลเดิมของพนิดา   เราจึงไม่พบชื่อพนิดา  ภูมิศิริทัต อีก

เหลืออีกคำถามเดียวให้คุณ Madpinkie วิเคราะห์เอง  คือ พนิดาเป็นคนเขียนหนังสือเก่ง     ตลอด 4 ปีที่รักกับยาขอบเธอคงมีผลงานนิยายหรือเรื่องสั้นอยู่บ้าง   เห็นได้จากจดหมายของยาขอบที่เขียนแนะนำเรื่องการเขียนนิยายให้เธออ่าน 3 ฉบับด้วยกัน 
จากนั้นเธอยังยึดอาชีพนี้หรือเปล่า   ถ้ายังเขียน  ใช้นามปากกาว่าอะไร?

สำนวนโวหารที่ทันๆกับยาขอบ น่าจะทำให้พนิดาเขียนนิยายลงนิตยสารได้    มีนักเขียนสตรีคนไหนที่ถึงแก่กรรมประมาณพ.ศ. 2502 หรือหลังจากนั้นเล็กน้อย