เรือนไทย

 พระตำหนักทรงวิคทอเรียนองค์น้อยที่หัวมุมถนนพญาไท-พระตำหนักลักษมีวิลาส (ใช่หรือไม่) พระตำหนักองค์สุดท้ายของพระนางเธอลักษมีลาวัณในKing Vijiravudh  สถานสิ้นพระชมน์ของพระองค์

ในวันนี้พระตำหนักดังกล่าวได้ถูกรื้อลงจนสิ้นแล้ว นึกแล้วก็น่าใจหาย เสียดายโบราณสถานอีกแห่งหนึ่ง อนุสรณ์แห่งกาลเวลา ในประเทศที่ผู้คนไม่เคยตระหนักและคำนึงถึงคุณค่าแห่งวันวารอย่างแท้จริง

อยากจะขออุทิศกระทู้นี้เปนราชานุสรณ์ในพระตำหนักองค์น้อยนั้น

ท่านใดที่พอมีภาพหรือข้อมูลเพิ่มเติมจะช่วยกันจรรโลงให้กระทู้ที่รฤกนี้สมบูรณ์มากที่สุดเท่าที่จะเป้นไปได้ ก็ขอความกรุณาด้วย ขอขอบพระคุณ

"ขอถวายไว้ด้วยความรักที่จะไม่มีอีกในโลกนี้" - พระหัตถเลขา ในพระนางเธอลักษมีลาวัณ ใต้พระฉายาลักษณ์ของพระองค์ ที่ทูลเกล้าฯถวายพระราชสวามี (ปัจจุบันประดับอยู่ที่ทางเข้าท้องพระโรงพระที่นั่งวิมานเมฆ)

พระนางเธอฯ เป็นขนิษฐาของท่านแม่ของพระองค์เจ้าวิภาวดีฯ
 http://www.atriumtech.com/cgi-bin/hilightcgi?Home=/home/InterWeb2000&File=/home2/searchdata/Forums/
http/www.pantip.com/cafe/library/topic/K2846580/K2846580.html&Query=ลักษมีวิลาส

 รู้สึกเสียใจมาก วันนั้นพออ่านข่าวในพันทิพย์ ถึงกับร้องเลยไม่รู้ทำไม เพราะ รู้ประวัติของพระนางเธอ ด้วยรึเปล่า ถึงร้อง แต่ยังไงทุกอย่าง ไม่จีรังยั่งยืน

เห็นเขาบอกว่า อ.อุ๊ ที่สอนเคมี อ่ะ ประมูลไป256ล้านบาท เอาไปสร้าง โรงเรียนกวดวิชา


- เสียดายจัง ทำไมต้องเป็นวังลักษมีวิลาศ -

 

"เคราะห์ดีที่เราเฝ้าเพียร ......ขีดเขียนข้อข้องป้องได้
พอปลอบดวงจิตพิษภัย .....สดใสสร่างเศร้าเหงางง
คนเดียวเดี่ยวโดดต่อสู้ ......สัตรูมากมายไม่หลง
ยังสู้สัตรูอย่างทนง ...........นึกปลงว่ากรรมทำมา
วันหนึ่งจักได้ชัยชนะ .........เพราะพระธีรราชมหา
รับสั่งว่าไว้ใครมา .............อะเวราสนองป้องภัยเอย"

พระนิพนธ์ในพระนางเธอลักษมีลาวัณ

 อะเวราสนองป้องภัยเอย

กระผมด้อยปัญญานัก ไม่ทราบว่า"อะเวรา" แปลว่ากระไรหรือขอรับ

 อะเวรา คือ การไม่จองเวรครับ
คำนี้มาจากคำว่า อะ+เวร (เติมสระ อา ที่ ร)

 

"อะเวราสนองป้องภัยเอย กระผมด้อยปัญญานัก ไม่ทราบว่า"อะเวรา" แปลว่ากระไรหรือขอรับ"

เหมือน คำแผ่เมตรตาไง
ที่ว่า อะเวรา โหนตุ ขอท่านจงปราศจากเวร
be free from enmity and danger

อีกคำหนึ่ง อะเวโร

อเวโร โหนตุ -- ขอจงเป็นผู้ปราศจากเวร
avera hontu be free from enmity and danger

 http://www.sakulthai.com/DSakulcolumndetailsql.asp?stcolumnid=1146&stissueid=2465&stcolcatid=2&stauthorid=105  

 สายเลือดศิลปินได้สืบทอดมาถึงพระนางเธอฯ เข้มข้นมาก

ตัวอย่างหนึ่งในหลายๆอย่างคือ
ทรงพระนิพนธ์คำร้องเพลง "แอ่วซุ้ม" ทำนอง "ลาวกระทบไม้"
เสียดายที่หาเนื้อร้องไม่ได้    
ไปค้นในเว็บสุนทราภรณ์แล้วไม่ได้นำมาลงไว้ค่ะ

 ตำหนักนี้มีตำนานอันน่าเศร้า

คนสวนคนนั้น พ้นโทษมาหลายปีแล้วค่ะคุณ UP   แต่เขาก็ติดคุกนานมาก  
นานจนคิดว่าเขาน่าจะแก่ตายเสียในคุก   แต่ก็หนังเหนียวอยู่จนได้รับอิสรภาพ  
แต่ตอนนี้ยังมีชีวิตอยู่หรือเปล่า ไม่เคยได้ข่าวเลยค่ะ

 ขอบพระคุณคุณเทาชมพูสำหรับข้อมูลเรื่องคนสวนคนนั้นครับ กำลังสงสัยอยู่เชียวว่าตะแกจะตายอยู่ในคุกแล้วหรือไม่

น่าแปลกที่บ้านเมืองที่ผมระหกระเหินมาอยู่ตอนนี้ แม้ว่าจะไกลปืนเที่ยงอยู่มาก แต่กลับมีหนังสือพระประวัติรวมทั้งรายละเอียดคดีปลงพระชนม์พระนางเธอลักษมีลาวัณ เล่มหนาๆ อยู่ถึง ๒ เล่มซึ่งผมเคยได้อ่านแล้วครั้งหนึ่งที่สถาบันวิทยบริการ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย ไม่นึกเลยว่าจะมาเจอหนังสือนี้อีกในย่านนี้

ทำให้เชื่อได้ว่าคดีฆาตกรรมดังกล่าวคงโด่งดังเป็นที่สนใจอย่างยิ่งของคนจำนวนมากในยุคนั้น ถึงขนาดรวบรวมคดีมาพิมพ์จำหน่ายได้เป็นเล่มๆ แถมยังมีอยู่ในห้องสมุดแทบทุกแห่งตามมหาวิทยาลัยใหญ่ๆ ในเมืองไทย หรือแม้แต่ในต่างประเทศ

หากโอกาสอำนวย ผมจะยืมมาอ่านอีกครั้ง เผื่อจะได้เกร็ดอะไรเพิ่มเติม

 ข่าวนี้เป็นข่าวใหญ่ในรอบปี สะเทือนขวัญประชาชน
เป็นการลอบปลงพระชนม์พระบรมวงศานุวงศ์อย่างเหี้ยมโหด  ไม่เกรงกลัวอาญาแผ่นดิน
ตลอดจนไม่คำนึงถึงพระอิสสริยยศของผู้ถูกกระทำ

คุณแม่เล่าให้ฟังว่า ในบั้นปลาย  พระนางเธอฯทรงแยกพระองค์ออกจากเจ้าพี่เจ้าน้อง
มาทรงอยู่โดดเดี่ยวในตำหนักส่วนพระองค์  ไม่มีนางข้าหลวงแวดล้อมอย่างเจ้านายสตรีพระองค์อื่น
โปรดที่จะทำสวน  แต่ก็ทรงระมัดระวังพระองค์เหมือนกัน  เพราะทรงเก็บปืนไว้ในกล่องและนำติดพระองค์ไปด้วย

คนสวนคนนั้นเห็นว่าเป็นเจ้านายสตรี ทรงพระชรา และอยู่ตามลำพัง   ในตู้ชั้นล่างมีเครื่องราชอิสริยาภรณ์  เขาเข้าใจว่าเป็นของมีราคา
ก็เลยย่องเข้ามาทางข้างหลัง  ขณะประทับพรวนดินอยู่  ใช้จอบหรือชะแลงอะไรสักอย่างทำร้ายพระเศียรทางด้านหลัง จนสิ้นพระชนม์
แล้วค้นทรัพย์สินเท่าที่หาได้ หนีไป   ได้ไปแต่เครื่องราชฯ ไม่ได้เครื่องเพชร

เขาเอาไปจำนำ  แต่จำนำไม่ได้ เจ้าของโรงจำนำเห็นผิดสังเกต  ความถึงแตกขึ้นมาให้ตำรวจแกะรอยจับตัวมาได้
เขาก็เลยสารภาพทั้งหมด

 ขอติงคุณอัญขยมเจ้าของกระทู้หน่อยเถอะค่ะ
"พระนางเธอลักษมีลาวัณในKing Vijiravudh "
ทำไมเขียนหัวมังกุท้ายมังกรยังงั้นล่ะคะ    คุณเองก็เป็นคนสนใจเรื่องราวในอดีตของไทย  น่าจะเขียนให้ถูกต้อง

เขียนว่า "พระนางเธอลักษมีลาวัณในพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว"  
หรือถ้าอยากเขียนสั้นๆ ก็
ในสมเด็จพระมงกุฎเกล้าฯ  หรือ ในรัชกาลที่ ๖  
ไม่ได้หรือคะ

 เมื่อสองสามสัปดาห์ก่อนได้ไปประชุมที่อาคารสิริภิญโญซึ่งอยู่ติดกับพระตำหนักนี้ค่ะ ไปชะโงกดูตรงช่องกระจกข้างลิฟต์จึงเห็นว่าตอนนี้ไม่มีอะไรเหลือเลยค่ะ เขารื้อถอนตัวอาคารออกไปหมดแล้ว เหลือเพียงที่ดินเปล่า ก่อนหน้านี้ยังมีอาคารอยู่นะคะ เขาค่อยๆ รื้อไป ตอนเห็นช่วงหลังๆ ไม่มีหลังคาอยู่แล้วค่ะ เดิมดิฉันไม่ทราบว่าเป็นพระตำหนัก เคยได้ยินว่าเจ้าของบ้านเป็นชาวอินเดียและได้ข่าวว่าบ้านถูกขายทอดตลาด เพิ่งทราบไม่นานนี้เองค่ะว่าเคยเป็นพระตำหนักมาก่อน  

พระตำหนักนี้มีหลายห้องมากค่ะ แต่ละห้องขนาดใหญ่มากด้วย เห็นตอนเขารื้อหลังคาออกนี่ละคะ (ดิฉันไปธุระที่อาคารข้างๆ บ่อยน่ะค่ะ ไปทีไรก็ต้องไปหามุมมองพระตำหนักนี้ทุกครั้ง)น่าเสียดายจริงๆ ค่ะ

 จะเล่าเรื่องพระนางให้ฟังก่อนคือ เสด็จพระวรกัญญา หรือพระเจ้าวรวงศ์เธอพระองค์เจ้าวัลลภาเทวี พระองคืเจ้าวรกัญญาปทาน ซึ่งเป็นพระธิดาใน พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมพระนราธิปประพันธ์พงศ์ กับหม่อมหลวงตาด ประสูติ ณ วังวรวรรณ ซึ่งเป็นพระพี่นางของเสด็จพระองค์ลักษมี ซึ่งเป็นพระคู่มันของรัชกาลที่ 6 แต่แล้วก็เกิดอะใรมิรู้ เกิดถอนมั้นเอาเสีย แล้วพระองค์รัชกาลที่6 ไปเกิดชอบหม่อมเจ้าวรรณพิมล วรวรรณ แล้วก็ทรงรักใคร่กันจนสถาปนาเป็นพระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าลักษมีลาวัณ และ พระนางเธอลักษมีลาวัน ตามลำดับ      

           ภายหลังที่ทรงได้รับการสถาปนาแล้ว พระนางเธอลักษมีลาวัณ เสด็จมาประทับที่วังซอยพระนาง และทรงเสด็จไปประทับที่ตำบลคลองแสนแสบ เพื่อหลบภัยสงคราม จากนั้นก็เสด็จกลับมาประทับที่ตำหนักลักษมีวิลาส เหตุที่ทรงย้ายมาอยู่(แต่ไม่ใช่ที่วังนี้นะ)เป็นสันโดดเพราะทรงอยากให้ตามแบบฝรั่งคือมีลูกเพียงคนเดียว ซึ่งผมก็ยังงอยู่เพราะพระองค์ไม่มีทายาทสืบสายเลือดพระนางเลย

              ตำหนักลักษมีวิลาส แห่งนี้ ทางทายาทตระกูลวรวรรณเขาปิดร้างไว้ เพราะบอกว่าพระภูมิเจ้าที่ร้ายแรงนัก ใครอยู่ไปจะเกิดความหายนะ (เคยมีคนเห็นสิ่งที่ไม่น่าเห็นที่วังนี้มาแล้วด้วย(โปรดใช้วิจารณญาณในการฟังนะ))รวมถึงพระนางลักษมีลาวัณ ซึ่งพระนางถูกโจรผู้ร้ายรอบปลงพระชนม์ตามด้านบนที่บอกมาทุกประการ ที่นั้นทางทายาทเข้าขายให้กับพวกแขกไปสร้างตึก อะใรเนี่ยแหละไม่เเน่ใจ

              ผมผ่านอยู่บ่อย ๆ โดยมากจะขึ้นสะพาน ผมก็พยายามมองหาพระตำหนักลักษมีวิลาส อย่างใจจดใจจ่อ เมื่อนั้นพระตำหนักยังไม่ถูกรื้อมากมายถึงเพียงนี้ ป็นพระตำหนักคล้ายๆกับวังจันเกษม(หรือไม่ไม่แน่ใจ) มีรั้วสังกะสีสีเขียว ทางเข้าเป็นซุ้มประตูแบบเรียบง่ายแต่ดูหรูหรา ครำครึไปด้วยความเก่า ซึ่งแสดงให้เห็นถึงการร่วงแล้วแล้วซึ่งพระตำหนักลักษมีวิลาส

 ส่วนตราประจำพระองค์ พระนางเธอลักษมีลาวัณ เป็นรูปเทพธิดาถือดอกบัว และยืนรำละครอยู่บนดอกบัว

 พระนางเธอทรงเป็นผู้ที่ริเริ่มรื้อฟื้นคณะละครปรีดาลัย ของพระบิดากลับคืนมาอีกครั้ง เพื่อระลึกถึงและสืบสานเจตนารมณ์ของพระบิดา

ในขณะทีทรงประทับอยู่ณ พระตำหนักลักษมีวิลาส ทรงใช้เวลาที่ทรงมีอยู่ในการทรงพระนิพนธ์บทกวี และนวนิยายสมัยใหม่เรื่องต่างๆ เช่น ชีวิตหวาม เรือนใจที่ไร้ค่า ยั่วรัก โชคเชื่อมชีวิต ภัยรักของจันจลา และ เสื่อมเสียงสาป เป็นต้น

 มองเห็นความกระตือรือร้นของคุณ vun ที่อยากแบ่งปันความรู้    แต่อยากจะให้ไปตรวจสอบกับพจนานุกรมก่อนส่งข้อความ   ตัวสะกดแม้แต่คำง่ายๆก็ผิดอย่างไม่น่าผิด

การเรียบเรียงประโยค อ่านแล้วมึน

***เหตุที่ทรงย้ายมาอยู่(แต่ไม่ใช่ที่วังนี้นะ)เป็นสันโดดเพราะทรงอยากให้ตามแบบฝรั่งคือมีลูกเพียงคนเดียว ซึ่งผมก็ยังงอยู่เพราะพระองค์ไม่มีทายาทสืบสายเลือดพระนางเลย**

หมายความว่าอะไรคะ   การเป็นสันโดด(สะกดผิด) เกี่ยวอะไรกับมีลูกเพียงคนเดียว

การมีลูกเพียงคนเดียว น่ะหรือคือการตามแบบฝรั่ง    
งั้นครอบครัวฝรั่งที่มีลูกหลายคน ก็ไม่ตามแบบฝรั่งน่ะสิคะ

 ในฐานะเด็กที่เรียนแถวนั้น...รู้สึกใจหายค่ะ
แต่ก่อนจะเห็นอยู่ว่าเป็นบ้านที่มีลักษณะรูปทรงสวย
(ตอนนั้นไม่ทราบจริงๆว่าเป็นพระตำหนัก ได้มาอ่านกระทู้นี้แล้ว ก็ได้รับความรู้อีกมาก)

ตอนนี้พอผ่านไปแถวนั้นแล้วรูปสึกใจหายจริงๆ ไม่รุ้ว่าทำไมไม่รู้จักรักษา บูรณะกันใหม่ให้สวยงาม
อนิจจังวัฏสังขารา........

 เข้าใจว่าคุณ Karine คงตั้งใจจะสะกดพระพุทธพจน์ที่ลงท้ายไว้ในความเห็นที่ ๒๕ ว่า

"อนิจจา วต สังขารา"

สังขารา คือ การปรุงแต่ง
อนิจจา คือ ไม่เที่ยง
วต คือ หนอฯ

 หากท่านใดมีรูปพระตำหนัก อยากจะรบกวนช่วยโพสต์ให้ดูด้วยครับ ขอบคุณครับ

 ชอบดูบ้านเก่าๆ วังเก่าๆ บางทีก็นึกเสียดาย หลายๆอย่างที่หายไป

 

เขียนกลอนพออ่านได้ ดับเข็ญ
อันปากกาย่อมเป็น เพื่อนแท้
แทนฉายส่ายสอดเห็น กระจ่าง
สุขทุกข์ปลุกปลอบแก้ กล่าวค้านเตือนกัน

พระนางเธอลักษมีลาวัณ

 คุณอัญขยม ระบุว่าเคยมีภาพพระตำหนัก แต่อันตรธานไป
 http://www.vcharkarn.com/include/vcafe/showkratoo.php?Cid=130&Pid=48409  

 ในนิตยสารศิลปวัฒนธรรมของมติชน ปี 2539 มีรายละเอียดครับผม

ผมเคยส่งอีเมล์ไปขอทำสำเนา เค้าว่าได้ครับ แต่ยังไม่ว่างเลยครับ

เดี๋ยวอย่างไรจะหามาให้อ่านนะครับ

 คุณอัญขยมตั้งกระทู้ชื่อเดียวกันที่ห้องสมุด ในพันทิบครับ
เห็นว่าน่าสนใจดี ก็เลยทำลิงค์มาให้ครับ
 http://www.pantip.com/cafe/library/topic/K4195374/K4195374.html  

 เสียดายจัง ทั้งๆที่ไม่เคยทราบว่าเป็นตึกไหน แต่เป็นคนชอบดูบ้านวังเก่า รู้สึกว่ามีเสน่ห์ที่หาดูยาก อีกทั้งประวัติของท่าน ที่เคยอ่านมาก็ชวนให้รู้สึกสะท้อนใจ

 ส่วนตราประจำพระองค์ พระนางเธอลักษมีลาวัณ เป็นรูปเทพธิดาถือดอกบัว และยืนรำละครอยู่บนดอกบัว

ตรานี้คือ ตราพระลักษมี ซึ่งเป็นพระมเหสีของพระนารายณ์ มีความหมายถึง พระนาม พระนางเธอลักษมีลาวัณย์ ทรงเป็นพระมเหสีของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ซึ่งทรงเป็นพระนารายณ์อวตาร

 นั่งรถเมล์ผ่านก็จะชอบมองที่นั่น เป็นบ้านเป็นวังใครหนอ รู้สึกว่า จะรกร้าง ทำไมไม่มีใครมาดูแล  แต่ในจิต รู้สึกเหมือนว่ามีเจ้าของบ้านเดิมท่านอยู่นะครับ  ตอนที่เห็นเครื่องจักรกล และภาพบ้านหายไป รู้สึกตกใจมาก  สิ่งมีค่าหายไป ตามกฎอนัตตา