เรือนไทย

 ทุก ๆ คน ย่อมเคยผ่านการเรียนที่โรงเรียนมาแล้ว
สังเกตได้ว่า ทุกโรงเรียนย่อมมีเพลงประจำโรงเรียน อย่างน้อยโรงเรียนละ 1 เพลง

บางเพลง สื่อถึงสิ่งที่โรงเรียนต้องการจะนำเสนอ
บางเพลง ชี้ถึงแรงบันดาลใจของผู้แต่ง
และบางเพลง ก็กลายเป็นสัญลักษณ์ที่หลาย ๆ คนยังคงระลึกถึง

ขอเชิญสมาชิกท่านใดที่แวะมาที่นี่ ร่วมแบ่งปันประสบการณ์
ตามที่ท่านปรารถนานะครับ  
ไม่จำกัดว่าเพลงที่ท่านอ้างถึง จะเก่าหรือไม่

 ผมเป็นนักเรียนโรงเรียนประจำที่รับรูปแบบการศึกษาแบบอังกฤษมาเต็มตัว  จึงมีเพลงให้ร้องมากมาย  มีทั้งเพลงประจำโรงเรียนที่เป็นเพลงไทย ทำนอง สิงโตเล่นหาง  ที่จะต้องร้องทุกคืน  ภายหลังจากสวดมนตร์เสร็จแล้วจึงต่อด้วยสรรเสริญพระบารมี  ถูกปลูกฝังกันมาแต่เด็ก  อกจากนั้นยังมีเพลงที่บรรยายถึงชีวิตในโรงเรียน  ซึ่งมีทำนองเป็นทั้งเพลงไทย  และสากลประยุกต์  นอกจากนั้นยังมีเพลงเชียร์  แล้วยังมีเพลงภาษาอังกฤษอีกกว่าสิบเพลง  ซึ่งบางเพลงก็ลอกทำนองของฝรั่งมาแล้วมาแปลงเนื้อร้องเป็นทั้งภาษาไทยและภาษาอังกฤษ  เอาเป็นว่า  ผมเรียนที่นั่น ๑๐ ปี ผมร้องไม่ครบทุกเพลงหรอกครับ  ปีหนึ่งจะมีการเลือกเพลงมาร้องในงานพิธีของโรงเรียนทั้งภาษาไทยและอังกฤษประมาณปีละ ๒ - ๓ เพลง  แต่เพลงที่ต้องร้องกันประจำ คือ เพลงประจำโรงเรียน  ที่ท่านผู้หญิงดุษฎีมาลา  มาลากุล เป็นผู้แต่คำร้อง  และอาจารย์โฉลก  เนตรสูตร อดีตหัวหน้าวงดนตรีกรมศิลปากร เป็นผู้ประพันธ์ทำนอง  
เพลงประจำโรงเรียนนี้เป็นเพลงที่ศักดิ์สิทธิ์มาก  เมื่อร้องขึ้นคราวไร  ทุกคนที่อยู่ ณ สถานที่นั้นจะต้องลุกขึ้นเป็นการถวายเคารพพระผู้พระราชทานกำเนิดโรงเรียน  เพราะเหตุนี้ใครๆ จึงว่ากันว่า นักเรียนโรงเรียนนี้รักกันเหลือเกิน
นอกจากเพลงประจำโรงเรียนแล้ว  ยังมีเพลงที่ประทับใจมากอีกเพลงหนึ่งคือ "อีกสีสิบปี"  เป็นเพลงของโรงเรียนแฮร์โรว์  มีชื่อเป็นภาษาอังกฤษว่า "Forty Yeas On" เพงนี้มีทั้งเนื้องร้องภาษาไทยและภาษาอังกฤษ  บรรยายถึงความรู้สึกของนักเรียนที่กำลังจะจบการศึกษา  ที่คาดว่าเมื่อจบการศึกษาไปแล้วในอีกสี่สิบปีข้างหน้าคงจะน้อนกลับมามองถึงชีวิตในวัยเรียนที่ต้องท่องบ่นตำหรับตำรารวมทั้งหลบลี้หนีครูไปซุกซน  ระลึกถึงห้องเรียน  ถึงสนามกีฬา  ถึงเครื่องแบบนักเรียนที่ภาคภูมิใจ  แล้วพอครบสี่สิบปีแล้วก็จะมีเพลง "สี่สิบปี" สำหรับคนที่ยังอยู่ถึงได้ร้อง  เวลามองย้อนกลับไปในอดีตเมื่อยังเป็นนักเรียน  สำหรับตัวผมนั้นก็ใกล้จะได้ร้องเพลง "สีสิบปี" ในไม่ช้านี้แล้ว  ชักจะรู้สึกตัวแล้วว่า เริ่มเข้าสู่วัยชรากับเขาเหมือนกัน

โรงเรียนเดิมของดิฉันมีชื่อเป็นภาษาละติน  แปลเป็นอังกฤษว่า Mother of God   เพลงประจำโรงเรียนก็ขึ้นต้นด้วยชื่อเดียวกับโรงเรียน  ร้องเป็นภาษาอังกฤษ ไม่มีการแปลเป็นภาษาไทย 
นอกจากนี้ยังมีเพลงอีกเพลงหนึ่งที่ถือว่าสำคัญมาก  มีชื่อเป็นภาษาละตินเช่นเดียวกัน  แปลเป็นภาษาอังกฤษ ว่า Service   ซึ่งเป็นคำขวัญของนิกายนักบวชที่ก่อตั้งร.ร.นี้ มีสาขาอยู่ทั่วโลก 
จุดมุ่งหมายคือ นอกจากสั่งสอนให้ได้ความรู้แล้ว ยังอบรมให้นักเรียนรู้จัก"รับใช้" ประเทศชาติและผู้อื่นด้วย

There's a word that wakes our spirits ,lifts our thoughts on high
Where St.Ursula's own emblem sparkles in the sky.
As unto the Pole Star pointing brightly shines the Bear
She doth point the way to heaven, leads our footsteps there
And the badge that shows our motto shall be ever dear
And for God we'll serve our neighbour, His own Image here.

Serviam shall be our watchword, marching on we'll sing
Battling 'gainst the pride of Satan serving Christ our King
Battling' gainst the pride of Satan serving Christ our King. 

"The Bear" ในที่นี้คือดาวหมี  เป็นกลุ่มดาวเรียงกัน ๗ ดวง  ภาษาละตินเรียกว่า Ursa จึงนำมาเป็นเครื่องหมายของนักบุญ Ursula ที่มาของคณะนักบวชนิกายอุรฺสุลินซึ่งเป็นผู้ตั้งโรงเรียนขึ้นมาในประเทศไทย ตั้งแต่พ.ศ. ๒๔๗๐ ค่ะ

ผมย้ายโรงเรียนบ่อย แต่ละแห่งเรียนอยู่ได้ไม่กี่ปี โรงเรียนสมัยประถมและมัธยมต้นนั้น นึกไม่ออกว่ามีเพลงประจำโรงเรียนเลย

แต่ถ้าย้อนรำลึกถึงโรงเรียนที่เรียนสมัยมัธยมต้น ผมจะนึกถึงเพลงยะวาครับ

เพลงนี้ไม่ได้เป็นเพลงประจำโรงเรียน แต่เป็นเพลงไทยเดิม เนื้อร้องจะมีหรือไม่ เป็นอย่างไรนั้นไม่ทราบได้ แต่ผ่านมาเกือบ 25 ปี ยังจำทำนองได้หลายท่อน เพราะเคยเล่นมาเป็นร้อยเที่ยว ถึงแม้จะเล่นแค่โน๊ตสองตัว มี และ ฟา เท่านั้นเอง

อย่าได้แปลกใจว่าโน๊ตสองตัวจะเป็นเพลงได้อย่างไร เพราะถึงผมเล่นแค่สองตัว แต่เพื่อนนักเรียนทั้งห้องรวมกันก็เหลือจะพอครับ เพราะเครื่องดนตรีที่เราเล่นคืออังกะลุง

เพลงนี้ประพันธ์โดยหลวงประดิษฐ์ไพเราะ ในคราวตามเสด็จประพาสชวา เลียนสำเนียงเพลงของชวาครับ