เรือนไทย

กราบสวัสดีปีใหม่อาจารย์ทุกท่าน   และสวัสดีปีใหม่เพื่อนๆทุกคนค่ะ

ขึ้นหัวข้อตามติดด้วยเครื่องหมายคำถามเพื่อความชัดเจนเลยค่ะ  ว่ามาขอความรู้ 
เพื่อนๆจะได้ไม่แห่กันเข้ามาอ่านด้วยความเข้าใจผิดว่าเอาความรู้มาแบ่งปัน  ;D

ตรงเข้าประเด็นเลยนะคะ   ขอเรียนถามว่า

1. เรือนขนมปังขิงเป็นเรือนไม้ที่สามารถจะถอดเป็นชิ้นๆ   ย้ายไปปลูกที่ใหม่ได้อย่างเรือนไทยอย่างอื่นหรือไม่คะ ?

2. การฉลุลายใช้มือบวกฝีมือช่างล้วนๆ   หรือมีอุปรณ์กลไกใดช่วย  แล้วช่างที่ฉลุลายเป็นช่างฝีมือเฉพาะ  หรือช่างที่แกะไม้ก็ทำได้คะ ?

3. ลวดลายที่ฉลุมีลายเฉพาะไหมคะ  เช่น  ดอกไม้ดอกประเภทนั้นประเภทนี้เท่านั้น  หรือลายชื่อเฉพาะ  หรือสุดแล้วแต่จินตนาการของช่างคะ

4. การขึ้นทะเบียนเป็นอาคารอนุรักษ์ (อาคารของเอกชน  เจ้าของยังมีชีวิตอยู่)  จะต้องให้ทางราชการเป็นผู้เล็งเห็นเองว่าควรจะอนุรักษ์
    หรือเจ้าของไปยื่นเรื่องร้องขอเองคะ  แล้วมีหลักเกณฑ์อย่างไร ?
   ได้พยายามหาความรู้จากหน่วยงานที่คิดว่าเกี่ยวข้องแล้วค่ะ  ทางเว็บไชท์ไม่มีรายละเอียดชัดเจน  โทร.ไปก็โดนโอนสายต่อหลายทอด 
    เสร็จจากโอนสายต่อก็ให้เบอร์อื่นติอต่อใหม่อีกหลายหน่วย  โทร.ไปตามที่บอกหมด   จนระทดท้อ  แต่ก็ไม่ได้รับความรู้ใดเลย
    จึงคิดว่ามาขอพึ่งเว็บบี้ดีกว่า  เพราะมีท่านผู้รู้มากมายคอยกรุณาให้ความรู้
 
   ขอขอบพระคุณล่วงหน้าค่ะ     

คงต้องเรียนตรงๆ ว่าเรือนขนมปังขิงที่คุณ Anna ถามมา
ไม่ใช่เรือนสมัยเดียว ยุคเดียว หรือหลังเดียวแล้วก็หายไป ไม่มีการสร้างอีก
แถมยังเป็นที่อยู่อาศัยของคนทั่วๆไป ทั้งยากดีมีจนไม่จำเพราะผู้ดีเสียอีกด้วย

เมื่อเป็นเช่นนี้ รูปแบบก็ย่อมมีความหลากหลายมากเป็นธรรมดา
เผลอๆเรือนอย่างว่านี่จะมีมากมายหลายแสนหลังในประเทศ
และยังอาจจะมีการสร้างต่อเนื่องมาถึงปัจจุบันเสียด้วยซ้ำ

การจะตอบคำถามคุณได้ คงต้องเห็นภาพตัวอย่างเรือนหลังที่คุณสนใจเสียก่อนน่าจะเหมาะที่สุด
ไม่ทราบว่าคุณมีภาพของเรือน หรือพระที่นั่งองค์ใดอยู่ในมโนภาพไหมครับ ?
ถ้ามีแล้วนำมาพูดคุยกัน น่าจะคุยกันได้หลายเรื่องอยู่ครับ

ขอบพระคุณค่ะ  คุณติบอ   จะเข้ามาตอบหลายวันแล้ว  แต่เข้าระบบไม่สำเร็จ  ติดค่า cookies ทุกครั้งไป  :'(

พยายามพากเพียรแก้ไขลบค่า cookies ตามที่คุณ CVT เคยแนะนำแล้ว  แต่ก็ไม่สำเร็จจนแล้วจนรอด  :(

วันนี้มีโอกาสเลยลองเสี่ยงดู  ก็เข้าระบบได้ตามปกติ  ทั้งที่ไม่ได้ทำอะไรผิดแปลกไปจากเดิมเลย  งงงงมากกกก  ???

คำถามเกี่ยวกับเรือนขนมปังขิงที่ดิฉันถาม  ไม่ได้ระบุเจาะจงว่าเป็นบ้านหรือวังของท่านใดหรอกค่ะ   เพียงแต่เกิดติดใจ

ภาพสวยๆของเรือนขนมปังขิงที่เห็น  ทำให้เกิดความสงสัยขึ้นมาเท่านั้นเอง  ก็เลยเข้ามาขอความรู้จากท่านผู้รู้ในห้องศิลปะวัฒนธรรมค่ะ

ลายมีซื่อไหม
มีครับ  เฉพาะบางหลังที่ใช่ช่างมลายูนะครับมี

1. เรือนขนมปังขิงเป็นเรือนไม้ที่สามารถจะถอดเป็นชิ้นๆ   ย้ายไปปลูกที่ใหม่ได้อย่างเรือนไทยอย่างอื่นหรือไม่คะ ?

ทำได้ครับ เรือนขนมปังขิงในบ้านเรามาพร้อมระบบตะปูก็จริง  แต่เท่าที่เคยเข้าไปชมๆโครงสร้างยังคงยึดด้วยสลักไม้อยู่  ตัวอย่างอาคารที่ย้ายปลูกสร้างใหม่คือ พระที่นั่งวิมานเมฆ

2. การฉลุลายใช้มือบวกฝีมือช่างล้วนๆ   หรือมีอุปรณ์กลไกใดช่วย  แล้วช่างที่ฉลุลายเป็นช่างฝีมือเฉพาะ  หรือช่างที่แกะไม้ก็ทำได้คะ ?

มีอุปกรณ์ช่วยบ้าง แต่เป็นกลุ่มอุปกรณ์ที่ไม่ซับซ้อนอะไร และช่างฝีมือทั่วไปก็ทำได้  เพราะแค่ฉลุออก
(https://fbcdn-sphotos-g-a.akamaihd.net/hphotos-ak-snc6/217801_511905085490233_882392147_n.jpg)
แต่ในส่วนที่มีการแกะให้นูนด้วย  อันนั้นช่างฝีมือ
(https://fbcdn-sphotos-e-a.akamaihd.net/hphotos-ak-snc6/182160_3514223296683_747702086_n.jpg)
3. ลวดลายที่ฉลุมีลายเฉพาะไหมคะ  เช่น  ดอกไม้ดอกประเภทนั้นประเภทนี้เท่านั้น  หรือลายชื่อเฉพาะ  หรือสุดแล้วแต่จินตนาการของช่างคะ

ขอตอบในส่วนที่รู้นะครับ
ในส่วนของมลายูจะมีกลุ่มลายฉลุมาตั้งแต่ก่อนการเข้ามาของเรือนขนมปังขิง  ทำให้ลายมีความเฉพาะและซื่ออยู่แล้ว  เช่นลายช่องลมใต้ชายคาคือกลุ่มบัวคว่าบัวหงาย(หัวใจ)
(https://fbcdn-photos-a.akamaihd.net/hphotos-ak-ash3/552131_496074293736872_125628304_a.jpg)
ลายฉลุเหนือหน้าต่าง ฯลฯ
(https://fbcdn-sphotos-d-a.akamaihd.net/hphotos-ak-snc7/305077_3681765358968_538871999_n.jpg)
ส่วนทางเหนือเท่าที่ทราบ จะเรียกกลุ่มลายที่เชิงชายว่า น้ำค้าง และส่วนประดับยอดหลังคาว่า ปีกผีเสื้อ

4. การขึ้นทะเบียนเป็นอาคารอนุรักษ์ (อาคารของเอกชน  เจ้าของยังมีชีวิตอยู่)  จะต้องให้ทางราชการเป็นผู้เล็งเห็นเองว่าควรจะอนุรักษ์
    หรือเจ้าของไปยื่นเรื่องร้องขอเองคะ  แล้วมีหลักเกณฑ์อย่างไร ?
   ได้พยายามหาความรู้จากหน่วยงานที่คิดว่าเกี่ยวข้องแล้วค่ะ  ทางเว็บไชท์ไม่มีรายละเอียดชัดเจน  โทร.ไปก็โดนโอนสายต่อหลายทอด
    เสร็จจากโอนสายต่อก็ให้เบอร์อื่นติอต่อใหม่อีกหลายหน่วย  โทร.ไปตามที่บอกหมด   จนระทดท้อ  แต่ก็ไม่ได้รับความรู้ใดเลย
    จึงคิดว่ามาขอพึ่งเว็บบี้ดีกว่า  เพราะมีท่านผู้รู้มากมายคอยกรุณาให้ความรู้
 
กำลังทำอยู่ครับ  แชร์ประสบการณ์ คือทางเจ้าของต้องไปยื่นเรื่องแจ้ง  จากนั้นทางกรมศิลป์ฯจะส่งเจ้าหน้าที่มาตรวจสอบ  หากอาคารมีคุณค่าก็จะขึ้นทะเบียนและสามารถของบมาซ่อมแซมดูแลได้
แต่
หากทางเจ้าของจะบูรณะเองต้องได้รับอนุญาติจากกรมศิลป์ฯก่อน

จะว่าเฉพาะรอมาตรวจ  คิวก็อาจจะเป็นปีแล้วครับ
   ขอขอบพระคุณล่วงหน้าค่ะ   

น่าสนใจครับเพราะห็นอยู่บ่อยๆ (ในอดีต)
อยากเรียนถามท่านผู้รู้ (ด้วยความอยากรู้) ว่าทำไมถึงเรียกว่า ลายขนมปังขิง ครับ?

มันคล้ายบ้านขนมของฝรั่งอย่างนี้ครับ

https://www.google.co.th/search?hl=th&tok=lltbq0HPQ51Jk8gwkqQ7sQ&cp=13&gs_id=1k&xhr=t&q=gingerbread+house&bav=on.2,or.r_gc.r_pw.r_qf.&bpcl=35466521&biw=1093&bih=443&wrapid=tljp1350790624713026&um=1&ie=UTF-8&tbm=isch&source=og&sa=N&tab=wi&ei=7G2DUNmVNrGaiQfw7oGoDw

^
ขอบคุณคุณลุงเนาวรัตน์
ว่าแต่ว่า มันเหมือนไงครับ เพราะดูเท่าไรก็เหมือนเฉพาะตรงที่เป็น "บ้าน" ที่เหลือดูไม่ออกและยังไม่เข้่ใจครับ
อีกประการหนึ่งอยากเรียนถามว่า คำว่า "บ้านขนมปัง" สำหรับบ้านเก่าที่มีลายฉลุนั้นเป็นคำอย่างเป็นทางการ หรือ รับรู้ทั่วไป หรือ ใช้ในกลุ่มคนสนใจบ้านเก่า หรือ ใช้เฉพาะเว็บนี้ครับ
ขอบพระคุณครับ

Ginger Bread House หรือ บ้านขนมปังขิงเป็นสถาปัตยกรรมในยุค วิคเตอร์เรียน Victorian styles

(http://www.longmeadowma.org/ourtown/townphotos/photoalbum/architecture/2-Gingerbread.jpg)

เป็นสถาปัตยกรรมที่ปรากฏทั่วไปโดยเฉพาะอย่างยิ่งในเขตอาณานิคมของอังกฤษ  จะว่าไปบ้านในอเมริกาและออสเตรเลียเก่าๆก็เป็นงานขนมปังขิง
ของอเมริกา
(http://www.flickr.com/photos/thehorror/2176480594/lightbox/)
ของ ออสเตรเลีย
(http://1.bp.blogspot.com/-w4NNeRgE73o/T3hgOqVMr3I/AAAAAAAAC-E/RUQtbuybRhE/s1600/%2B032.JPG)
ลองเทียบกับรูปบ้านขนมปังของจริงแล้วจะเข้าใจทำไมเขาเรียกบ้านขนมปัง

บ้านแบบนี้มีอยู่ทั่วโลกครับ  ของไทยเชื่อว่ารับมาจากพม่าและ มลายู  ทำให้บ้านแบบนี้มีมากทางเหนือและทางใต้

ส่วนในกรุงนั้นมาจากช่างต่างชาติที่เข้ามารับราชการครับ

บ้านขนมปังขิงอย่างในรูปบนถ้าสร้างในเมืองไทยจะเหมาะกับสภาพภูมิอากาศไหมคะ   งบประมาณการสร้างน่าจะอยู่ที่เท่าไหร่  ถูกล็อตเตอรี่รางวัลที่หนึ่งสักครั้งจะเอาอยู่ไหมคะ  ;D

ถ้าเป็นหลังนี้ ๑๒ ล้านน่าจะเอาอยู่นะคะ  ไม่รวมราคาที่ดิน

เห็นหลังนี้ยิ่งกรี๊ดสลบ  กิเลสในใจพลุ่งพล่าน  คงต้องหมั่นซื้อหวยแล้วละค่ะ

ผมพอจะนึกเข้าใจแล้วครับ
บ้านฝรั่งจะดูคล้ายบ้านขนมปังขิงมากกว่าเพราะไม้ฉลุที่อยู่ตามชายคาเป็นสีขาว
แต่บ้านเราไม่ค่อยมีลายไม้ฉลุที่ชายคายื่นยาวลงมา อีกทั้งถ้าจะมีก็ไม่ใช่สีขาวแต่เป็นลายไม้ฉลุสีไม้เดิม

เข้าใจแล้วว่าทำไมผมถึงไม่เข้าใจแต่แรกครับ

ลายขนมปังขิง หมายถึงลวดลายไม้ฉลุที่ใช้ประดับประดาเรือนไม้ เรียกว่า ลายขนมปังขิง  นิยมกันในสมัยวิกตอเรียของอังกฤษค่ะ 
ไทยเราก็มารับมาใช้กันในบ้านเรือนสมัยปลายรัชกาลที่ 5 จนถึงรัชกาลที่ 6

เมื่อก่อนนี้ลายฉลุทำด้วยมือ  กว่าจะได้แต่ละแผ่นช่างก็คงเมื่อยแล้วเมื่อยอีก    แต่เดี๋ยวนี้มีสำเร็จรูปขาย ซื้อมาติดชายคาหรือระเบียงได้เลย    เคยเห็นบ้านบางหลังสร้างใหม่นี่แหละแต่เลียนแบบของเก่า ออกมาสวยดีค่ะ

Gingerbread house ดั้งเดิมเลยเป็นขนมเทศกาลคริสมาส ทำด้วยแป้งแต่แทนที่จะใช้น้ำตาลกลับใช้น้ำผื้ง หรือ molasses (ผลิตภัณฑ์จากการผลิตน้ำตาลทราย เป็นน้ำข้นๆยังมีน้ำตาลเหลืออยู่มาก ไม่บริสุทธิ์เท่าน้ำตาลทราย รสชาดผิดกับน้ำตาลทราย) กับ ขิง ทำให้มีรสชาดต่างกับขนมทั่วๆไป บางอย่างนิ่มมีฟองอากาศแบบ cake หรือ bread บางอย่างแข็งเป็นแผ่นแบบ cookie  มีคนช่างประดิษฐ์เอาตำรับที่แข็งแบบ cookie มาแผ่เป็นชิ้นใหญ่แต่บาง แล้วตัดเป็นชิ้นๆเพื่อใช้ประกอบเป็นผนัง เป็นหลังคาบ้าน ฯลฯ เอาเข้าเตาอบ ปิ้งเสร็จก็เอามาประกอบเป็นบ้านเล็กๆ ใช้น้ำตาลข้นๆหยดตามขอบชายคา หรือ ทำเป็นหน้าต่าง ประตู อาจมีน้ำตาลสีต่างๆ หรือ ของที่กินได้มาช่วยประดับ เลยกลายเป็นบ้านที่อะไรลวดลายมากกว่าปกติ  บ้านจริงๆที่มีลวดลายมากเช่นที่หน้าจั่วหรือชายคา ที่ระเบียง ฯลฯ เลยเรียกกันว่า Gingerbread house เพราะมีลวดลายคล้ายบ้านที่ทำจาก gingerbread

Gingerbread houses

ชักหิวอีกแล้ว

แบบนี้พอจะซื้อหามาครอบครองได้ค่ะ   แต่แบบที่เห็นผ่านๆมายังไม่มีปัญญาเป็นเจ้าของสักที   เพราะจะซื้อล็อตเตอรี่ทีไรถามคนขายว่าชุดไหนถูกรางวัลใหญ่ได้สามร้อยล้านแน่ๆ   ก็ไม่มีใครกล้ายืนยัน   เลยไม่ได้ซื้อจนกระทั่งบัดนี้  ;D