เรือนไทย

ไปเจอไฟล์สักรวา(สะกดได้ทั้งสองแบบคือสักวา และสักรวา ) ชิ้นเก่าแก่คลาสสิก เรื่องคาวี  ตอนชุบตัวท้าวสันนุราช
แสดงที่  สถานีโทรทัศน์กองทัพบก เมื่อคืนวันที่ ๕ สิงหาคม ๒๕๐๒
ผู้บอกสักรวา     
ม.ร.ว.คึกฤทธิ์  ปราโมช   
หลวงอิศราภรณ์ประพันธ์พงศ์ 
นายไสว  โชคมั่งมี
คุณหญิง(ท่านผู้หญิง)สมโรจน์ สวัสดิกุล ณ อยุธยา
นางศุภร บุนนาค

ท่านผู้บอกสักรวา ทั้งหลายนี้  น่าจะไปสวรรค์กันหมดแล้ว    ชื่อม.ร.ว.คึกฤทธิ์  ปราโมช   
ท่านผู้หญิง)สมโรจน์ สวัสดิกุล ณ อยุธยา และคุณศุภร บุนนาค  เป็นที่รู้จักกันดีในวงวรรณกรรม
ส่วนอีก ๒ ท่าน ดิฉันไม่รู้จัก  ค้นในกูเกิ้ลก็ไม่เจอ
ในเมื่อท่านมาร่วมวงกับปรมาจารย์ทางการกวีได้ ก็ต้องถือว่าฝีมือระดับเดียวกัน

พิธีกร – ผู้ดำเนินรายการ ม.ร.ว.คึกฤทธิ์  ปราโมช
ไหว้ครู – หลวงอิศราภรณ์  (เพลงนางนาค)
   สักรวาไหว้บิดามารดาพร้อม                                แล้วไหว้จอมบพิตรอดิศร
   ไหว้ครูบาอาจารย์เชี่ยวชาญกลอน                         ไหว้อมรหมดฟ้าโปรดปรานี
   ไหว้พระรัตนตรัยด้วยใจมั่น                              จะประพันธ์พจน์กลอนอักษรศรี
   จงแคล่วคล่องว่องไวไพเราะดี                            ขออย่ามีติดประหม่าทั่วหน้าเอย

บทเกริ่นชาย-นายไสว โชคมั่งมี (เพลงการะเวก)
   สักรวาบุญบันดานให้พานพ้อง                           ประสบสองยอดกวีศรีสมร
   ขยับปากอยากเผยเอ่ยสุนทร                          เชิญเอมอรเอี่ยมองค์ส่งสักรวา
   ด้วยผมด้อยน้อยเหนียมจำเจียมจิต                 มิกล้าคิดเอื้อมอาจหวาดผวา
   หากคุณชายหมายหมั่นคาดคั้นมา                 จึงเอื้อนอ้าโอษฐ์เอิ้นขอเชิญเอย

บทหญิงตอบ-คุณหญิงสมโรจน์ สวัสดิกุลฯ (เพลงลมพัดชายเขา)
      สักรวาเสียงใครในโทรทัศน์                         มาเอ่ยอรรถอ่านกลอนอักษรศรี
   ฟังสำนวนสักรวาช่างพาที                                เหมือนกวีสยามรัฐพลัดเข้ามา
   ลองฟังเล่นจึงได้เห็นใจสาวสาว                     เพราะตัวฉันนั้นก็คราวคุณยายคุณย่า
   ยังใจลอยหลงลมชมวาจา                                ยอมรับท้าไมตรีโดยดีเอย
บทแจกตัว-ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ ปราโมช (เพลงช้างประสานงา)
      สักรวาจะขอว่าเรื่องคาวี                     ตามที่มีตำนานเล่ามาเก่าก่อน
   ตอนตาแก่อยากสวยจนม้วยมรณ์                       คุณศุภรขอให้เล่นเป็นจันทสุดา
   คุณสมโรจน์รับบทคันธมาลี                       คุณไสวเป็นคาวีคงเข้าท่า
   สันนุราชมอบเป็นสิทธิ์หลวงอิศราฯ                    ผมอาสาเป็นหลวิชัยดีไหมเอย

ท้าวสันนุราช-หลวงอิศราภรณ์ฯ (เพลงแขกไทร)
สักรวาราชันย์สันนุราช                               อภิวาทวอนคดีฤาษีเสือ
หลงรักขวัญจันทสุดากว่าญาติเครือ                 นางไม่เอื้อเห็นว่าแหยแก่ชรา
ฉีดฮอร์โมนเม้คอัพกลับไร้ผล                          ขอนิมนต์ชุบให้เห็นเป็นหนุ่มกล้า
เรื่องปัจจัยไม่ขัดเต็มศรัทธา                           โปรดบัญชาตั้งพิธีนี้เถิดเอย

หลวิชัย-ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ (เพลงมอญรำดาบ)
สักรวาฤาษีแปลงแกล้งว่ายาก                       จะชุบท้าวนั้นลำบากมิใช่ย่อย
เพราะว่าขาดไขข้อฮอร์โมนน้อย                        เมื่อหนุ่มหนุ่มคงจะปล่อยมันเกินไป
ท้าวมาพบไม้งามยามขวานบิ่น                        ถึงจะลับกับหินไม่คมได้
จำต้องตั้งโรงพิธีมีกองไฟ                                  เอาม่านใหญ่กั้นล้อมให้พร้อมเอย

ท้าวสันนุราช-หลวงอิศราภรณ์ฯ (เพลงคลื่นกระทบฝั่ง)
สักรวาสันนุราชประมาทเขลา                                  ไม่รู้เท่าทันมุนีมีเล่ห์เหลี่ยม
สั่งขุดหลุมสุมไฟให้ตระเตรียม                                ตัวจะเกรียมกรอบฝังเผาทั้งเป็น
เพราะอยากมีเมียสาวคราวลูกหลาน                            รีบเข้าม่านนั่งชิดติดหลุมเห็น
ร้อนกระทั่งหนังจะปอกลอกกระเด็น                            ข้าขอเผ่นก่อนซีมุนีเอย

หลวิชัย-ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ (เพลงกระเรียนทอง)
สักรวาหลวิชัยจึงไขขาน                                      ต้องทนทานอย่าให้เสียพิธีได้
หลับตานึกถึงสาวสาวจะหนาวใจ                                ถึงใกล้ไฟคงจะผ่อนให้ร้อนคลาย
ไหนอยากเป็นพระเอกโหยกเหยกจริง                              ร้อนเข้าหน่อยไยจะวิ่งเอาง่ายง่าย
เดี๋ยวเลยเลิกพืธีใหญ่ไม่ชุบกาย                                 ปล่อยให้ตายเป็นตาแก่จะแย่เอย

ท้าวสันนุราช-หลวงอิศราภรณ์ฯ (เพลงสารถี)
สักรวาฟังวาจาพระดาบส                                               ค่อยประณตนบหัตถ์ตรัสแถลง
เพลิงในหลุมสุมระอุคุรุนแรง                                     โปรดเปลี่ยนแปลงวิธีนี้ร้อนครัน
แม้พลัดองค์ลงไปไฟคงเผา                                      กลายเป็นเถ้าถ่านป่นจนอาสัญ
พระสิทธาถ้าฉวยช่วยไม่ทัน                                        ตัวหม่อมฉันคงไม่ฟื้นคืนชีพเอย

หลวิชัย-ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ (เพลงเขมรปี่แก้วน้อย)
สักรวาหลวิชัยมีไหวพริบ                                 แสร้งกระซิบบอกพระยาว่าอย่าพรั่น
จะทดลองให้เห็นเป็นสำคัญ                               ชุบรูปปั้นให้ประจักษ์กันสักที
หยิบขี้ผึ้งมาขยำทำรูปคน                                   แล้วใช้กลบอกพระยาหลับตาปี๋
เอาขี้ผึ้งดึงองค์พระคาวี                              มานั่งที่ชวนตาแก่แลดูเอย

สันนุราช-หลวงอิศราภรณ์ (เพลงจีนแส)
สักรวาสันนุราชประหลาดจิต                           สำคัญผิดคิดเห็นเป็นรูปปั้น
ดูงามยิ่งอาจารย์เชี่ยวชาญครัน                        โปรดช่วยชุบหม่อมฉันได้ทันที
ให้โสภาน่าชมสมเหมือนรูป                            เพลิงร้อนวูบอดทนไม่ร่นหนี
รีบรุดไปนั่งใกล้หลุมอัคคี                                หลับตาปี๋คอยท่าสิทธาเอย

หลวิชัย-ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ (เพลงขอมใหญ่)
สักรวาเห็นตาแก่นั่งแน่นิ่ง                                เชื่อถือเอาจริงจริงไม่สงสัย
จึงผลักตัวพระยาเฒ่าเข้ากองไฟ                          เอาฟืนใส่สุมอีกก็หงิกตาย
ด้วยอำนาจชาติเสือเจือจิ้งเหลน                       ไม่แลเห็นบาปกรรมทำได้ง่าย
นึกถึงนางจันทสุดาพาน้องชาย                         รีบผันผายออกมาข้างหน้าเอย

คันธมาลี-คุณหญิงสมโรจน์ (เพลงบุหร่ง)
สักรวาคันธมาลีศรีใส                                        แอบอยู่ในฉากกั้นสำคัญผิด
เห็นคาวีนึกว่าองค์พระทรงฤทธิ์                            พระนักสิทธิ์ชุบให้เห็นเป็นหนุ่มน้อย
ฤทธิ์ความรักล้นอุราจนตาบอด                             กระแอมไออ้อนออดพระยอดสร้อย
นิจจาคันธมาลีนี้หลงคอย                                    ทักน้องหน่อยเถิดเจ้าพี่อย่าหนีเอย

คาวี-นายไสว   (เพลงพราหมณ์ดีดน้ำเต้า)
สักรวาคาวีศรีอร่าม                                            เพิ่งเสด็จออกจากย่ามมาหยกหยก
ยังงุนงงสงสัยใจเวียนวก                                    เล่นละครตอนตลกอัดอกใจ
เห็นนางคันธมาลีที่แอบเฝ้า                                   นึกเบื่อหน่ายยายเฒ่ามาแต่ไหน
จึงเมินเมยเฉยอยู่มิรู้ใคร                                     แล้วประวิงนิ่งไว้ไม่ทักเอย

หลวิชัย-ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ (เพลงสร้อยสนตัด)
สักรวาฤาษีแปลงแกล้งร้องห้าม                                 อย่าเดินตามใกล้นักชักเสียวไส้
เพิ่งชุบเสร็จเสด็จออกนอกกองไฟ                          กระเทือนในกระเทือนนอกจะช้อคตาย
ระยะนี้สำคัญนักต้องพักฟื้น                                    นอนคนเดียวสิบห้าคืนจึงจะหาย
แล้วจะส่งตัวให้ไม่วุ่นวาย                                  ขอโยมยายผันผ่อนไว้ก่อนเอย

จันทสุดา-นางศุภร (เพลงนกจาก)
สักรวาจันทสุดาให้แค้นคั่ง                                   นั่งหันหลังปากขยิบกระซิบด่า
นี่เนื้อเคราะห์เพราะกรรมที่ทำมา                              อันธพาลได้ท่าเข้าครอบครอง
จนแก่เฒ่าเฝ้าแลกฟันกับแว่น                                ถึงหนุ่มแน่นข้าก็ไม่เป็นใจสอง
อวดว่าชุบตัวมาท่าลำพอง                                 ต่อให้ล่องลอยฟ้ามาด้วยเอย

คาวี-นายไสว (  ม.ร.ว.ถนัดศรี   สวัสดิวัตน์ ขับร้องในเพลงพัดชา)
สักรวายอดชีวิตกนิษฐา            จันทสุดานารีของพี่เอ๋ย
จงหันหน้ามานี่ให้พี่เชย            มัวเฉยเมยอยู่ไยไม่เข้าที
ใช่เนื้อย่นคนแก่พี่แน่นะ             หนึ่งเทียวละประเปรียวเทียวน้องพี่
สวยเก๋โก้โอ่อ่าเหมือนคาวี         ยินพาทีแล้วอย่าอึ้งตะลึงเอย

หลวิชัย-ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ (เพลงกล่อมนารี)
สักรวาหลวิชัยให้สงสาร                   จึงปลอบเจ้าเยาวมาลย์อย่าร้องไห้
อันชุบกายไม่ลำบากยากอะไร         เสียงนั้นชุบกันไม่ได้ดอกนงลักษณ์
สันนุราชเสียงเครือเหลือจะทน         เสียงใหม่นี้เหมือนคนเคยรู้จัก
ละม้ายเสียงถนัดศรีเพราะดีนัก         จงผินพักตร์มาดูให้รู้เอย

จันทสุดา –นางศุภร (เพลงจำปาทองเทศ)
สักรวาเอ๊ะใจได้ยินเสียง                    นี่สำเนียงรูปทองของน้องนี่
เสียงครูนเนอร์ละก็ใครเป็นไม่มี         เทียบกับกลุ่มหนุ่มกวีสยามรัฐ
ชำเลืองดูรู้แน่แท้ว่าใช่                    งามกว่าดาวหนังใดในจังหวัด
น้องโทษผิดคิดขึ้นมาสารพัด         อย่าพ้อตัดบริภาษบาดจิตเอย

คันธมาลี-คุณหญิงสมโรจน์ (เพลงแขกอาหวัง)
      สักรวาองค์พระมเหษี                                เฝ้าโสกีเพราะข่าวว่าท้าวผัว
   ไปหลงใหลจันทสุดาจนตามัว                                ให้นึกกลัวท้าวทิ้งต้องวิ่งตาม
   คว้าแป้งเสกเม้กอัพตำรับใหญ่                          ทั้งทองเพชรพอกเข้าไปให้อร่าม
   ไปอวดมันจันทสุดาว่าใครงาม                          กะรุ่มกะร่ามขึ้นเฝ้าท่านท้าวเอย
คาวี-นายไสว (เพลงขอมกล่อมลูก)
สักรวาคาวีหนุ่มพุ่มทีนเอจ                                        นึกสังเวชอยู่ในจิตคิดขำขัน
พบแฟนสาวคราวแม่ยักแย่ยักยัน                                แก้มปากฟันถันพร่องต้องเสริมทรง
ให้อัดอึกนึกในจะไม่ทัก                                    เกรงความจักไม่สนิทผิดประสงค์
จึงฝืนใจไต่ถามความอนงค์                                 แม่หนูคงมาคอยเชียร์โอ้เดียร์เอย

คันธมาลี-คุณหญิงสมโรจน์ (เพลงทยอยญวน)
สักรวาช่างกระไรใจเจ้าพี่                                     มาเห็นคันธมาลีนี้เป็นสนิม
พูดกับเมียเสียไม่ได้ไม่แย้มยิ้ม                           หรือใหม่กว่าจุ๋มจิ๋มเลยลืมรัง
อุแม่เอ๋ยเมียน้อยนั่งลอยหน้า                            เจ้าของเขาตามมาปล่อยเสียมั่ง
พระฤาษีชีไพรไยมาฟัง                                     นิมนต์นั่งห้องกลางอย่าขวางเอย

หลวิชัย-ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ (เพลงตวงพระธาตุ)
สักรวาดาบสอดไม่ไหว                                        ร้องตอบไปว่าเหม่มเหสี
มายียวนลวนลามเอาพราหมณ์ชี                                    อย่าลืมว่าฤาษีก็มีใจ
สมัยนี้เขามักมีสหกรณ์                                     เป็นเมียหลวงควรจะผ่อนให้กันได้
ยึดสามัคคีธรรมประจำไว้                                            ทันสมัยเสียสักทีสีกาเอย

คันธมาลี-คุณหญิงสมโรจน์ (เพลงสามเส้า)
สักรวาปวดยิ่งกว่าปลิงเกาะ                                         จะเย้ยเยาะอื่นใดไม่เจ็บจิต
เยาะว่าหึงก็เหมือนฆ่าด้วยยาพิษ                                      จะช่วยกันคึกฤทธิ์ไม่เยงยำ
พระฤาษีชีบานี้น่าทุบ                                           เที่ยวไล่ชุบคนเล่นไม่เห็นขำ
จงกลับกุฏิสยามรัฐตัดบาปกรรม                                        บุญคงนำนางฟ้ามาหาเอย

บทลาหญิง-คุณหญิงสมโรจน์(เพลงแป๊ะ)
สักรวาโอ้นาฬิกาเอ๋ย                           ไยมาเลยล่วงไปน่าใจหาย
นึกถึงวงสักรวาพาเสียดาย                       แต่ล้วนรายคารมนิยมกัน
   (สร้อย) แสนอาลัยในสักรวา  จะต้องอำลาลับไป หักอารมณ์ข่มอาลัย
              อีกเมื่อใดจะเห็นหน้าเอย
   ขออำลาอาลัยด้วยใจรัก                ประสานักกลอนไทยเฝ้าใฝ่ฝัน
   ถึงผู้ดูผู้เล่นเป็นนิรันดร์                  จงสุขสันต์หรรษาทั่วหน้าเอย
   (สร้อย) หอมอะไรไม่เท่าคำหอม ได้ดมดอมทุกทิวา ชีพคงยืนชื่นวิญญา
      ฝันหาแต่คำหอมเอย
               
   
บทลาชาย-ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ (ม.ร.ว.ถนัดศรี สวัสดิวัตน์ ขับร้องด้วยทำนองลาวสมเด็จ)
สักรวาดาวเลื่อนเดือนย้อยหยด                              ลงจรดฟากฟ้าเวหาหาว
                  (สร้อย) ช่อขจร ให้นึกอาวรณ์ ยิ่งนักเอย      
ต้องจำจากจอแก้วอันแพรวพราว                              ให้นึกหนาวทรวงสะท้านสงสารใจ
   (สร้อย) ช่อชำมะนาด หัวใจไหวหวาดเสียจริงเอย
เสียดายวงสักรวาที่มาเล่น                                       ได้พบเห็นใกล้ชิดพิสมัย
   (สร้อย) ช่อมณฑา  จำจากจำลาเสียแล้วเอย
เพียงชั่วครู่ก็ต้องพรากจากกันไป                           สักเมื่อไรจะได้พบประสบเอย
   (สร้อย) ช่อกระดังงา  อย่าลืมสักรวาวันนี้เอย

การแสดงนี้นับเป็นครั้งแรกของสถานีโทรทัศน์กองทัพบก  รายการจบประมาณ ๒๓.๐๐นาฬิกา ฯฯ

ไปค้นหาว่า  หลวงอิศราภรณ์ประพันธ์พงศ์   คือใคร   ได้ข้อมูลมานิดหนึ่ง  และต้องค้นต่ออีก

หลวงอิศราภรณ์ประพันธ์พงศ์  ชื่อจริง คือ หม่อมหลวงวงศุตม์ธร  อิศราภรณ์  ชื่อนี้เป็นชื่อที่คุณหลวงท่านนี้ใช้เมื่อกราบบังคมทูลลาออกจากบรรดาศักดิ์เมื่อ ๒๔๘๕  พอถึงปี ๒๔๘๘  ท่านก็ได้รับพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้กลับคืนมีบรรดาศักดิ์ดังเดิม    แต่สงสัยอยู่ว่า  ราชสกุล อิศราภรณ์ มีด้วยหรือ?  คงต้องค้นต่อไปว่า ตกลงคุณหลวงท่านนี้เป็นสายราชสกุลไหนแน่   :-\

น่าสนใจมาก   ชื่อราชสกุล อิศราภรณ์ ไม่เคยผ่านตามาก่อนเลยค่ะ

เดาว่าปี 2485 เป็นปีที่ข้าราชการต้องกราบถวายบังคมลาออกจากบรรดาศักดิ์
หม่อมหลวงวงศุตม์ธร  มีบรรดาศักดิ์เป็นหลวงอิศราภรณ์    ท่านก็เลยใช้บรรดาศักดิ์เป็นนามสกุลแทนราชสกุลเดิมของท่าน

แต่สมัยนั้นเขาทำกันแบบนั้น เป็นขนบนิยม  หรือว่าคุณหลวงอิศราภรณ์ ตั้งนามสกุลของท่านเอง แยกจากราชสกุลเดิมของท่าน   ข้อนี้ไม่รู้จริงๆ เดาไม่ออก
นึกถึงคุณ V_Mee  ถ้าเข้ามาอ่าน อาจจะช่วยให้ความกระจ่างได้บ้าง

ราชสกุลที่ใกล้เคียงกับอิศราภรณ์    เท่าที่นึกออกคือ อิศรางกูร   และอิศรศักดิ์
สังเกตชื่อเดิมของคุณหลวง   วงศุตม์ธร  แยกออกมาเป็น วงศ์+ อุตม+ธร   สองคำหลังจะบ่งถึงพระนามบรรพชนของท่านได้หรือไม่

เพิ่งค้นข้อมูลพบเพิ่มอีกนิดหนึ่ง

หลวงอิศราภรณ์ประพันธ์พงศ์  (หม่อมหลวงวงศุตม์ธร  อิศราภรณ์) เดิมใช้นามสกุลว่า อิศรศักดิ์    เมื่อคุณหลวงอิศราภรณ์ฯ กราบบังคมทูลลาออกจากบรรดาศักดิ์หลวงอิศราภรณ์ประพันธ์พงศ์  มาใช้ชื่อเดิมว่า หม่อมหลวงวงศุตม์ธร เมื่อ ๒๔๘๕  ในครั้งนั้น ท่านได้กราบบังคมทูลขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตใช้ราชทินนามบางส่วนจากราชทินนามเดิมของท่าน อิศราภรณ์ประพันธ์พงศ์ เป็นนามสกุลว่า อิศราภรณ์  ด้วย   

ในบรรดาข้าราชการที่มียศบรรดาศักดิ์ราชทินนามและได้กราบบังคมทูลขอพระราชทานพระบรมราชานุญาตใช้ราชทินนามเป็นนามสกุลแทนนามสกุลเดิมนั้น  มีเพียงหลวงอิศราภรณ์ประพันธ์พงศ์  (หม่อมหลวงวงศุตม์ธร  อิศราภรณ์) เพียงคนเดียว ที่เป็นเชื้อสายราชสกุลแล้วเปลี่ยนมาใช้นามสกุลจากราชทินนามของท่านเองหลังจากกราบบังคมทูลลาออกจากบรรดาศักดิ์    ส่วนผู้มีบรรดาศักดิ์และเป็นเชื้อสายราชสกุลคนอื่นๆ   เมื่อกราบบังคมทูลลาออกจากบรรดาศักดิ์เดิมของท่านแล้ว  ก็กลับไปใช้นามสกุลราชสกุลของแต่ละคนทั้งสิ้น

เอ...  หลวงอิศราภรณ์ประพันธ์พงศ์  (หม่อมหลวงวงศุตม์ธร  อิศราภรณ์)  อาจจะเป็นบุตรของมหาอำมาตย์ตรี  พระยาอุดมพงศ์เพ็ญสวัสดิ์ (หม่อมราชวงศ์ประยูร อิศรศักดิ์)  กระมัง  ดูจากชื่อวงศุตม์ธร  กับราชทินนามอุดมพงศ์  ก็มีส่วนเหมือนกันอยู่ ???

ขอบคุณสำหรับข้อมูลที่ไปค้นมาให้อ่านกันค่ะ
น่าทึ่งมาก 
เราไม่รู้ว่าคุณหลวงอิศราภรณ์ คิดอย่างใด   แต่มองเห็นว่า ท่านไม่ประสงค์จะใช้ราชสกุล อิศรศักดิ์ เช่นพี่น้องอื่นๆของท่าน
ดังนั้นก็เกิดคำถามขึ้นมา  ว่า ลูกๆของท่าน(ถ้ามี) ก็จะใช้นามสกุล อิศราภรณ์     กลายเป็น นาย...หรือนางสาว.........อิศราภรณ์
แทนที่จะเป็น นาย...........นางสาว.........อิศรศักดิ์ ณ อยุธยา
หรือว่าลูกๆท่านจะกลับไปใช้  อิศรศักดิ์ ณ อยุธยา  อย่างคุณปู่คุณลุงคุณอา ก็ไม่ทราบเหมือนกัน