|
กระทู้: หม่อมสุ่น คัคณางค์ ณ อยุธยา เริ่มกระทู้โดย: Wandee ที่ 15 ก.ย. 12, 00:04 หม่อมราชวงศ์หญิงรสลิน คัคณางค์ พิมพ์สนองคุณคุณย่า ชุมนุมพระนิพนธ์ ของพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงพิชิตปรีชากร วันที่ ๕ มีนาคม พ.ศ. ๒๔๙๓ กระทู้: หม่อมสุ่น คัคณางค์ ณ อยุธยา เริ่มกระทู้โดย: Wandee ที่ 15 ก.ย. 12, 00:16 คุณย่าเกิดที่ตำบลสะพานหัน จังหวัดพระนคร เมื่อปีมะแม วันเสาร์ที่ ๑๓ สิงหาคม พ.ศ. ๒๔๐๒ บิดาท่านชื่อ กิม เป็นพ่อค้าผ้าลายและผ้าแพร มารดาชื่อเต่า คุณย่าได้รับการศึกษาพอสมควรกับฐานะของกุลสตรีในสมัยนั้น เมื่อ พ.ศ. ได้ถวายตัวเป็นหม่อมของเสด็จปู่ ตั้งแต่ยังทรงดำรงพระยศเป็นพระเจ้าน้องเธอ พระองค์เจ้าคัคนางยุคล พระธิดาและพระโอรสของเสด็จปู่ และคุณย่ามี ๕ องค์คือ ๑. ท่านป้าพระองค์ใหญ่ พระเจ้าวรวงศ์เธอ พระองค์เจ้าอาภาพรรณี สิ้นพระชนม์เมื่ออายุ ๖๔ ปีเศษ ๒. ท่านป้าองค์กลาง สิ้นชีพตักษัยเสียแต่เยาว์ ๓. ท่านป้าองค์เล็ก (หม่อมเจ้าฉวีวิลัย สวัสดิวัฒน์์์์) สิ้นชีพิตักษัยเมื่อชันษา ๔๘ ปีเศษ ๔. ท่านป้าพระองค์น้อย สิ้นชีพิตักษันตั้งแต่ยังเยาว์ ๕. ท่านพ่อ หม่อมเจ้าปรีดิยากร คัคณางค์ สิ้นชีพิตักษัยเมื่อชันษาย่างเข้า ๒๑ ปี หลังจากที่เสด็จปู่สิ้นพระชนม์ไปไม่กี่เดือน กระทู้: หม่อมสุ่น คัคณางค์ ณ อยุธยา เริ่มกระทู้โดย: giggsmay ที่ 15 ก.ย. 12, 12:28 ;Dคุณวันดี มีรูปหม่อมสุ่นมั้ยคะเห็นว่ากันว่าท่านสวยมาก
กระทู้: หม่อมสุ่น คัคณางค์ ณ อยุธยา เริ่มกระทู้โดย: Wandee ที่ 15 ก.ย. 12, 14:52 หนังสือดี ๆ ที่ผ่านมา ถ้าไม่รีบเล่า หนังสือจะเข้าไปในหลุมดำ หรือแยกประเภทไปลงในกล่องพลาสติคที่มีล้อ แล้วเป็นอันว่า ไม่เจอกันอีกค่ะ ตอนนี้มีหนังสืออนุสรณ์เก่า ๆ มาก ยิ่งพยายามจะจัดก็ยิ่งกระจายค่ะ คุณย่าเป็นสตรีที่เลื่องลือว่างามมากในสมัยที่ท่านยังเป็นสาว มีผู้กล่าวกันว่าผิวของท่านเหมือนงาช้าง และหน้าตาเหมือนรูปปั้น ท่านป้า ท่านอาหลายองค์ เคยทรงเล่าประทานว่า เมื่อท่านชมความงามของสมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณีพระบรมราชินี เสด็จพ่อของท่านเห็นด้วย แต่ตรัสว่า "ถึงอย่างนั้น ยังไม่ถึงหญิงอาภาฯ และหญิงอาภาฯ ก็ยังไม่ถึงหม่อมสุ่น" นอกจากรูปสมบัติแล้ว คุณย่ายังมีรุปสมบัติซึ่งปรากฎแก่ผู้ที่รู้จักคุ้นเคยทั้วไป เมื่อถวายตัวกับเสด็จปู่แล้ว ก็ปฎิบัติ หน้าที่ของท่านมาเป็นอย่างดี การเดินทางไปต่างจังหวัดในสมัยที่ยังไม่มีรถไฟและรถยนต์ ต้องลำบากตรากตรำเพียงใดย่อม ทราบกันอยู่แล้ว แต่เมื่อเสด็จปู่เสด็จไปราชการทางภาคพายัพและอิสาณ คุณย่าตามเสด็จไปด้วยทุกครา กระทู้: หม่อมสุ่น คัคณางค์ ณ อยุธยา เริ่มกระทู้โดย: Wandee ที่ 15 ก.ย. 12, 15:06 ต้องเหน็ดเหนื่อยและยุ่งยากมากก็เมื่อตอน ร.ศ.๑๑๒ (พ.ศ. ๒๔๓๖) ในเวลาที่ไทยกับฝรั่งเศสเกิดผิดใจกัน และเกิดสู้รบกันขึ้นตามริมแม่น้ำโขง ขณะนั้นเสด็จปู่ทรงมีตำแหน่งเป็นข้าหลวงใหญ่มณฑลอีสาณ ต้องทรงบัญชางาน คุณย่าอยู่แนวหลังทำหน้าที่เป็นผู้จัดเตรียมสะเบียงและยาสำหรับส่งไปให้ทหาร นอกจากนั้นยังต้องช่วยดูแลทุกข์สุขของภรรยาและครอบครัวข้าราชการผู้ต้องทิ้งบ้านไปราชการฉุกเฉินในครั้งนั้นด้วย ท่านเล่าว่า ท่านเป็นห่วงพระโอรสธิดามาก เพราะยังเยาว์อยู่ เกรงว่าถ้าเกิดฉุกเฉินจนถึงเสียชีวิตผู้ใหญ่ เด็กก็จะลำบาก แต่เสด็จปู่ตรัสปลอบว่า ถ้าพระองค์ท่านต้องสิ้นพระชนม์ในราชการแล้ว พระเจ้าอยู่หัว ก็จะทรงพระกรุณาเลี้ยงลูกพระราชทานเอง กระทู้: หม่อมสุ่น คัคณางค์ ณ อยุธยา เริ่มกระทู้โดย: V_Mee ที่ 15 ก.ย. 12, 18:25 คุณ Wandee กรุณาเล่าไว้ในความเห็นข้างบนว่า "หม่อมเจ้าปรีดิยากร คัคณางค์ สิ้นชีพิตักษัยเมื่อชันษาย่างเข้า ๒๑ ปี"
เพราะเหตุที่ทรงประชวรจนคาดว่าพระชันษาจะไม่ยืนยาวนี้แหละครับ เมื่อล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๖ พระราชทานนามสกุลแก่ ราชสกุลรัชกาลที่ ๔ จึงทรงเว้นไม่พระราชทานนามสกุลแก่พระทายาทในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงพิชิตปรีชากร ด้วยมี พระราชดำริว่า หม่อมเจ้าปรีดิยากร จะไม่ทรงมีพระโอรสสืบราชสกุลอีกต่อไป แต่การมาปรากฏในภายหลังว่า ทรงมีพระธิดา คือ เมื่อ ม.ร.ว.หญิงรสลิน จึงมาได้รับพระราชทานนามสกุล คัคณางค์ ในรัชกาลที่ ๗ และเมื่อคุณหญิงถึงอนิจกรรมแล้ว ก็เป็นอันสิ้นสุดราชสกุลคัครางค์ลงแต่เพียงนั้น กระทู้: หม่อมสุ่น คัคณางค์ ณ อยุธยา เริ่มกระทู้โดย: Wandee ที่ 16 ก.ย. 12, 00:38 ขอบคุณคุณวีมีที่มาเพิ่มเติมความรู้ ที่เป็นประโยชน์ ชื่นใจกระไรเลย ดีใจที่ข้อมูลของท่านจะช่วยให้คนรุ่นหลังที่รักการอ่านมีความเฉียบแหลม ในการมองเรื่องราวในอดีตได้ชัดยิ่งขึ้น (กำลังขยายความการประชุมของกลุ่มสตรีแนวหน้าที่คัดสรรของส่งไปแสดงที่ชิคาโก สนุกมากค่ะ เพราะท่านผุ้หญิงเปลี่ยนท่าน แช้บ แช้บ แช้บ) กระทู้: หม่อมสุ่น คัคณางค์ ณ อยุธยา เริ่มกระทู้โดย: Wandee ที่ 16 ก.ย. 12, 00:53 ในครั้งนั้นเจ้านายฝ่ายใน หม่อมห้าม และภรรยาข้าราชการในพระนครชักชวนกันจัดตั้งสภาอุณาโลมแดง (ภายหลังเปลี่ยนชื่อเป็นสภาก่ชาดไทย) เพื่อช่วยในการรักษาพยาบาลทหารป่วยไข้ เมื่อสภาอุณาโลมแดง จัดยาและเครื่องอุปโภคบริโภคเสร็จแล้ว ก็ส่งไปมณฑลอิสานเพื่อแจกจ่ายต่อไป คุณย่าได้รับมอบหมายจาก สภาอุณาโลมแดงให้เป็นผู้จัดการแจกจ่ายด้านนครจำปาศักดิ์ โดยที่ท่านทำงานของสภาอุณาโลมแดงมาแต่ต้นนี้เอง จึงเป็นเหตุให้ท่านมีใจผูกพัน ต่องานของสภากาชาดไทย และให้การอุปการะสงเคราะห์แก่องค์การนี้ตามกำลังของท่านตลอดชีวิต กระทู้: หม่อมสุ่น คัคณางค์ ณ อยุธยา เริ่มกระทู้โดย: Wandee ที่ 16 ก.ย. 12, 01:08 เสด็จปู่สนพระทัยในการกสิกรรม และโปรดทดลองทำนาทำสวน จนถึงได้ทรงสั่งเครื่องจักร และปศุสัตว์พันธุ์ต่างประเทศซึ่งมีลักษณะดีกว่าพันธุ์พื้นเมืองมาเลี้ยงไว้ เมื่อเสด็จปู่โปรดเช่นนั้น คุณย่าก็สนองพระประสงค์ ไปควบคุมดูแลการทำนา ทำสวนและเลี้ยงสัตว์ด้วยตนเอง แม้จะอยู่ไกล พระนครก็มิได้หวาดเกรงอันตรายแต้อย่างใด จนตลอดพระชนม์ชีพของเสด็จปู่ เมื่อเสด็จปู่สิ้นพระชนม์ในปี พ.ศ. ๒๔๕๒ แล้ว คุณย่าก็ปลดปล่อยภาระทั้งปวง คงเอาใจฝักใฝ่ อยู่แต่ในการกุศลสาธารณสงเคราะห์ และอุปการะลูกหลาน คุณย่าเสียชีวิตเมื่อวันที่ ๑๘ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๔๙๒ ณ บ้านถนนประมวญ อายุเกือบจะ ๙๐ ปี ได้รับพระราชทานโกษฐ์เป็นเกียรติยศในงานพระราชทานเพลิงศพด้วย กระทู้: หม่อมสุ่น คัคณางค์ ณ อยุธยา เริ่มกระทู้โดย: Ratananuch ที่ 20 ก.ย. 12, 14:53 มีภาพของหม่อมสุ่นอยู่ค่ะ แต่upรูปขึ้นไม่เป็น
กระทู้: หม่อมสุ่น คัคณางค์ ณ อยุธยา เริ่มกระทู้โดย: han_bing ที่ 20 ก.ย. 12, 15:22 ภาพหม่อมสุ่น จากหนังสืออนุสรณ์งานพระราชทานเพลิงพระศพ หม่อมสุ่น คัคณางค์ ณ อยุธยา
กระทู้: หม่อมสุ่น คัคณางค์ ณ อยุธยา เริ่มกระทู้โดย: han_bing ที่ 20 ก.ย. 12, 15:23 ภาพหม่อมสุ่นในวัยชรา ที่มาจากหนังสือเล่มเดียวกัน
อ่านได้จากลิงค์ http://www.digitalrarebook.com/index.php?lay=show&ac=cat_show_pro_detail&cid=10542&pid=78589 กระทู้: หม่อมสุ่น คัคณางค์ ณ อยุธยา เริ่มกระทู้โดย: สมรชัย คุณรักษ์ ที่ 27 มี.ค. 19, 18:09 บ้านถนนประมวญ ที่คุณย่าสุ่นท่านสิ้น อยู่ตรงไหน ตรงข้ามเซนต์คาเบรียล หรือไม่ครับ
อยากไปเยี่ยมสถานที่ กระทู้: หม่อมสุ่น คัคณางค์ ณ อยุธยา เริ่มกระทู้โดย: azante ที่ 28 มี.ค. 19, 10:59 คุณ Wandee กรุณาเล่าไว้ในความเห็นข้างบนว่า "หม่อมเจ้าปรีดิยากร คัคณางค์ สิ้นชีพิตักษัยเมื่อชันษาย่างเข้า ๒๑ ปี" เพราะเหตุที่ทรงประชวรจนคาดว่าพระชันษาจะไม่ยืนยาวนี้แหละครับ เมื่อล้นเกล้าฯ รัชกาลที่ ๖ พระราชทานนามสกุลแก่ ราชสกุลรัชกาลที่ ๔ จึงทรงเว้นไม่พระราชทานนามสกุลแก่พระทายาทในพระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงพิชิตปรีชากร ด้วยมี พระราชดำริว่า หม่อมเจ้าปรีดิยากร จะไม่ทรงมีพระโอรสสืบราชสกุลอีกต่อไป แต่การมาปรากฏในภายหลังว่า ทรงมีพระธิดา คือ เมื่อ ม.ร.ว.หญิงรสลิน จึงมาได้รับพระราชทานนามสกุล คัคณางค์ ในรัชกาลที่ ๗ และเมื่อคุณหญิงถึงอนิจกรรมแล้ว ก็เป็นอันสิ้นสุดราชสกุลคัครางค์ลงแต่เพียงนั้น หม่อมเจ้าปรีดิยากร มีธิดากี่ท่าน ครับ นอกจาก มรว รสลิน เห็นมี มรว รสมาลี อีกท่านหนึ่ง กระทู้: หม่อมสุ่น คัคณางค์ ณ อยุธยา เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 28 มี.ค. 19, 15:07 ดิฉันนึกว่ามีม.ร.ว. รสลินท่านเดียวเสียอีก เพิ่งมารู้ว่าท่านมีน้องสาวด้วยในกระทู้นี้ละค่ะ
|