เรือนไทย

ผมมีภาพภาพหนึ่งเอาจากหนังสือภาษาอังกฤษชื่อ "Through the Eyes of the King"
เป็นหนังสือเกี่ยวกับพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เขียนโดย P. Lim  Pui  Huen  
และเพิ่งออกวางจำหน่ายมาไม่นาน  

คำถามคือ

ภาพนี้

๑.บุคคลในภาพนี้ มีใครบ้าง?  แต่ละคนตอนนั้นมียศบรรดาศักดิ์อะไร?
ถ้าสามารถบอกข้อมูลประวัติแต่ละคนได้อย่างละเอียดยิ่งดี 

๒.พวกเขาเหล่านี้ถ่ายภาพนี้ในขณะที่ปฏิบัติหน้าที่อะไร?

๓.ภาพนี้ถ่ายเมื่อไร? สามารถระบุวันเดือนปีและเวลาที่ชัดเจนได้หรือไม่?  

๔.ภาพนี้ถ่ายขึ้นที่ไหน? สถานที่แห่งนั้นสำคัญหรือประวัติเป็นมาอย่างไร?

ขอให้ทุกท่านสนุกสนานเพลิดเพลินกับการไขปริศนาภาพนี้นะครับ :) ;D

จากชื่อหนังสือ เดาว่าอยู่ในมาเลเซีย

 ;D

สถานที่ถ่ายภาพ คือ บ้านจักรพงษ์ ที่ปีนังครับ

ใช่ครับ  ภาพนี้ถ่ายที่มาเลเซีย
แต่ชื่อสถานที่ยังไม่ถูกต้อง(ตามยุคสมัยของภาพ)

จวนของพระยารัษฎานุประดิษฐ์ แห่งมณฑลภูเก็ต ที่ปีนัง

การเสด็จเยือนดินแดนมลายูของพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เสด็จอยู่ ๓ ครั้งด้วยกัน
๑. เสด็จเยือนต่างประเทศครั้งที่ ๒ เมื่อ พ.ศ. ๒๔๑๔ เสด็จอาณานิคมอังกฤษ คือ อินเดียว โดยแวะปีนัง และมะละกา
๒. เสด็จเยือนต่างประเทศครั้งที่ ๓ เมื่อ พ.ศ. ๒๔๓๑ เสด็จรัฐมลายูทางเหนือ ซึ่งยังเคยเป็นอาณานิคมของสยาม
๓. เสด็จเยือนต่างประเทศครั้งที่ ๔ เมื่อ พ.ศ. ๒๔๓๓ เสด็จมณฑลปักษ์ใต้แล้วเลยเสด็จไปยังเกาะลังกาวี และปีนัง

สถานที่นี้มีชื่อเรียกเฉพาะครับ 
ที่คุณ siamese ตอบมา เป็นข้อมูลสถานที่ที่ถูกต้องแล้ว
แต่ชื่อเรียกในช่วงเวลานั้นยังไม่ใช่ครับ
พยายามอีกนิดครับ :D

การเสด็จฯ ไปทรงเยือนต่างประเทศทั้ง ๓ ครั้ง ที่ตอบมา  ยังไม่ใช่คำตอบปีที่ถ่ายภาพนี้
พยายามค้นอีกครับ  เอาใจช่วยอยู่ครับ :)

ภาพถ่ายจากสถานที่เดียวกัน

ใช่ บ้านระนอง เมืองปีนัง หรือเปล่าคะ  ;D

คุณหลวงใบ้มาหลังไมค์ว่า มีคนสกุลบุนนาค ๓ ท่าน

เท่าที่ดูรูป พอเดาได้อยู่คนเดียว คือ คนนั่งตรงกลาง
น่าจะเป็น นายพลโท เจ้าพระยาสุรวงศ์วัฒนศักดิ์ (โต บุนนาค)

อีก ๒ ขอเดาว่า

คนที่ยืนอยู่ด้านซ้ายของฝรั่ง เดาว่าเป็น พระยาสุริยานุวงศ์ประวัติ (เต็น บุนนาค)
และคนที่ยืนเอียง ๆ ถือหมวกขวาสุดของรูป เดาว่าเป็น พระยาไกรเพ็ชรรัตนราชสงคราม (แฉ่ บุนนาค)

๒ ท่านนี้ มั่ว ล้วน ๆ

คุณ : D  : D ตอบชื่อสถานที่ถูกต้องครับ ;D

ส่วนคุณ siamese ใช่ครับ  ภาพนั้นถ่ายในสถานที่เดียวกับภาพโจทย์
ที่สำคัญคือ  เป็นเหตุการณ์เดียวกันกับภาพโจทย์ด้วย ;D (ให้เบาะแสเพิ่มเติม)

ถ้าเป็นยศและบรรดาศักดิ์สุดท้าย ถูกต้องครับ
แต่ที่ต้องการ คือ ยศและบรรดาศักดิ์ในตอนที่ถ่ายภาพนี้
ฉะนั้นที่คุณภาณุเมศร์ตอบมา ถูก ๑/๒ ครับ


ยังไม่ใช่ทั้ง ๒ คนครับ เชิญสันนิษฐานใหม่ครับ :)

อาจจะเปลี่ยนชื่อไปมาหลายครั้ง สถานที่แห่งนี้ "บ้านจักรพงษ์" อดีตเป็นบ้านระนอง ตามที่คุณดีดี กล่าวมา ผมก็ลงภาพจวนหลังนี้ให้ชมครับ
อาณาเขตของบ้านมีอีกหลังหนึ่ง แต่เล็กย่อมกว่า ชื่อ "บ้านอัษฎางค์" ซึ่งเคยเป็นที่รับเสด็จและประทับแรมของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าฯ คราวเสด็จประพาสปีนัง เมื่อ ร.ศ. ๑๒๘

ล่าสุดจวนหลังนี้พร้อมอาณาบริเวณ ได้ถูกรื้อลงหมดแล้ว เมื่อเดือนสิงหาคม ปีค.ศ. 2010 เพื่อจะสร้างคอนโดอันทันสมัย

ประวัติ บ้านระนอง เมืองปีนัง ค่ะ
บ้านระนอง เป็นบ้านของตระกูล ณ ระนอง สร้างขึ้นโดย พระยารัตนราชเศรษฐี (คอ ซิม ก๊อง)
ไว้เป็นที่พักที่ปีนัง ซึ่งล้นเกล้ารัชกาลที่ 5 ได้เคยเสด็จเข้าประทับ ณ บ้านหลังนี้ด้วย

คำถามภาพนี้

๑.บุคคลในภาพนี้ มีใครบ้าง?  แต่ละคนตอนนั้นมียศบรรดาศักดิ์อะไร?
ถ้าสามารถบอกข้อมูลประวัติแต่ละคนได้อย่างละเอียดยิ่งดี  
(คุณภาณุเมศร์ตอบถูก ๑ คน ได้ครึ่งคะแนนเพราะยศบรรดาศักดิ์ยังไม่ถูกต้องตามยุคสมัยของภาพ
นอกนั้นยังไม่มีใครทาย)

๒.พวกเขาเหล่านี้ถ่ายภาพนี้ในขณะที่ปฏิบัติหน้าที่อะไร?
(ยังไม่มีคำตอบที่ถูกต้อง)

๓.ภาพนี้ถ่ายเมื่อไร? สามารถระบุวันเดือนปีและเวลาที่ชัดเจนได้หรือไม่?  
(ยังไม่มีใครตอบ)

๔.ภาพนี้ถ่ายขึ้นที่ไหน? สถานที่แห่งนั้นสำคัญหรือประวัติเป็นมาอย่างไร?
(มีคนตอบถูกต้องแล้ว คือ คุณ : D : D  และคุณ siamese ได้ให้ข้อมูลประกอบชัดเจนแล้ว ขอปรบมือชมเชยครับ)

ให้คำใบ้เพิ่มเติมว่า

ในภาพนี้มีบุคคลที่อยู่ในสกุลเจ้าของบ้านนี้อยู่ด้วยคนหนึ่ง
แต่เป็นคนใด  เชิญเพ่งดูเถิด

แถวหน้าที่ 2 จากขวา คลับคล้ายคลับคลาเหมือนว่าเป็น พระยาศรีสหเทพ (เส็ง วิริยศิริ) ปลัดทูลฉลองกระทรวงมหาดไทย
ภายหลังเป็นที่พระยามหาอำมาตยาธิบดี รองเสนาบดีกระทรวงมหาดไทย ในรัชกาลที่ 6

ส่วนคนกลาง นายพลโท พระยาสีหราชเดโชชัย (โต บุนนาค) สมุหราชองครักษ์ ภายหลังเป็นที่เจ้าพระยาสุรวงศ์วัฒนศักดิ์

ขอสนับสนุน พระยาศรีสหเทพ (เส็ง วิริยศิริ) ด้วยคนครับ

นั่งขวาสุด คลับคล้ายว่า เป็น เจ้้าฟ้ายุคลฯ....สารภาพว่า เดาครับ

บ้านจักรพงษ์ = บ้านระนอง ?

จากพระราชหัตถเลขาในพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เมื่อคราวเสด็จประพาสยุโรปครั้งที่สอง พ.ศ. ๒๔๕๐ พระราชทานแก่สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้านิภานภดล กรมขุนอู่ทองเขตขัตติยนารี (พระราชนิพนธ์ "ไกลบ้าน") ฉบับที่สอง  กล่าวถึง "บ้านจักรพงษ์" และ "บ้านระนอง" ดังนี้

                                                                                                                         บ้านจักรพงษ์ เมืองปีนัง
                                                                                                                            วันศุกรที่ ๕ เมษายน

.................กลับมาพบพระยายุทธการ แลรายามุดาที่บ้านจักรพงษ์คือบ้านพระยารัษฎานี้ เรือนก็ทำนองบ้านระนอง แต่เล็กไปกว่า.......

                                                                                                                             จุฬาลงกรณ์ ป.ร.

สมเด็จพระเจัาบรมวงศ์เธอ กรมพระยาดำรงราชนุภาพ ทรงให้คำอธิบายเรื่องบ้านจักรพงษ์ไว้ว่า "เปนบ้านของพระยารัษฎานุประดิษฐ์ที่เกาะหมาก เมื่อทำแล้วได้รับเสด็จสมเด็จเจ้าฟ้า กรมขุนพิษณุโลกประชานาถ เปนเริ่มแรก จึงให้ชื่อว่าบ้านจักรพงศ์"

 ;D

คุณสัญชัย ตัณฑวณิช ทายาทตระกูล ณ ระนอง ได้เล่าไว้ว่า บ้านของตระกูล ณ ระนอง ที่ปีนัง มีทั้งหมด ๕ หลังส่วนใหญ่จะใช้ชื่อเป็นภาษาอังกฤษ แต่มีบ้านอยู่ ๒ หลังที่มีชื่อเป็นภาษาไทยคือบ้านจักรพงษ์ และบ้านอัษฎางค์ และมีบ้านตากอากาศอยู่บนปีนังฮิลล์อยู่อีกหนึ่งหลัง

พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จประทับที่บ้านตระกูล ณ ระนองอยู่สองครั้ง ครั้งแรกที่บ้านระนอง ส่วนครั้งที่สองที่บ้านจักรพงษ์

บ้านระนองหรือ Ranong House อยู่ติดกับศาลาว่าการเมืองปีนัง ต่้อมาตระกูล ณ ระนองได้บริจาคที่ดินที่ตั้งบ้านหลังนี้ให้กับเมืองปีนังสร้างเป็นสนามฟุตบอลชื่อว่า Ranong Ground ปัจจุบันเป็นที่ตั้งของหอศิลปและโรงละคร ต่อมาตระกูล ณ ระนองจึงได้สร้างบ้านหลังใหม่คือบ้านจักรพงษ์หันหน้าออกทะเล และบ้านอัษฎางค์หันหน้าออกถนน บ้านสองหลังนี้หันหลังชนกัน  บ้านจักรพงษ์เมื่อสร้างเสร็จใหม่ ๆ ชื่อว่าบ้านสโกเทีย ต่อมาจึงเปลี่ยนชื่อเป็นบ้านจักรพงษ์ตามพระนามสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าจักรพงษ์ภูวนาท กรมหลวงพิษณุโลกประชานาถ   ส่วนบ้านอัษฎางค์เดิมชื่อว่าบ้านโนวา สโกเทีย ต่อมาจึงเปลี่ยนเป็นชื่อบ้านอัษฎางค์ตามพระนามสมเด็จพระเจ้าบรมวงศ์เธอ เจ้าฟ้าอัษฎางค์เดชาวุธ กรมหลวงนครราชสีมา ที่ได้เสด็จไปประทับ

 ;D

ที่คุณเพ็ญฯ ตั้งข้อสงสัยเรื่องบ้านระนองกับบ้านจักรพงษ์นั้น
ผมเองก็ติดใจอยู่เหมือนกัน  ก็ลองไปค้นดู  ก็ทราบว่า
บ้านระนองกับบ้านจักรพงษ์ เป็นบ้านคนละหลัง  
แต่คงเป็นเพราะรูปแบบสถาปัตยคล้ายหรือเหมือนกัน  
คนภายหลังที่เห็นแต่รูปเลยจับเอามารวมกันเป็นหลังเดียว
ทั้งที่ประวัติการสร้างบ้านระนอง กับบ้านจักรพงษ์นั้นเวลาก็ห่างกันอยู่มาก

ความที่ติดใจ  ผมจึงไม่รับว่าเป็นบ้านจักรพงษ์ตั้งแต่แรกที่คุณsiamese ตอบ
จนกระทั่งคุณ : D  : D ตอบว่าบ้านระนอง  ผมจึงให้ถูก  
เพราะมีเอกสารยืนยันว่า ภาพนี้ถ่ายที่บ้านระนอง  ไม่ใช่บ้านจักรพงษ์
อีกทั้งตัวบุคคลในภาพก็ใช้พิสูจน์ได้ว่า บางท่านไม่ได้ไปที่บ้านจักรพงษ์
ขอบคุณที่กรุณาทักท้วงมา  (คุณเพ็ญฯ จะไม่ลองตอบชื่อคนในภาพบ้างหรือครับ ;D)

จาก

http://www.theooifamily.com/ThePenangfileb/jun-2009/penang66.htm

ป.ล. จะพยายามแกะรอยบุคคลในภาพด้วยความสามารถอันน้อยนิด

 ;D

ที่ตอบว่า คนที่ ๒ แถวหน้า จากขวา ว่าเป็น "พระยาศรีสหเทพ (เส็ง วิริยศิริ)"  ถูกต้องครับ
แต่บรรดาศักดิ์ของท่านในขณะนั้นไม่ใช่ พระยาศรีสหเทพ ครับ
(ขอข้อมูลประวัติเพิ่มเติมด้วยนะครับ  คนนี้เป็นคนสำคัญสำหรับกระทรวงมหาดไทย)

ส่วนที่ตอบว่า คนนั่งกลางแถวหน้า  คือ  นายพลโท พระยาสีหราชเดโชชัย (โต บุนนาค) สมุหราชองครักษ์
ภายหลังเป็นที่เจ้าพระยาสุรวงศ์วัฒนศักดิ์  ถูกต้องครับ
แต่ยศของท่านเจ้าคุณในขณะนั้น  ยังไม่ใช่  นายพลโท ครับ



ไม่ถูกครับ  ภาพนี้ไม่มีเจ้านายแม้แต่พระองค์เดียวครับ มีแต่ขุนนางล้วนๆ

ข้อมูลชัดเจนดีมากครับ คุณเพ็ญ ขอบคุณอีกครั้ง ;)

ให้คำใบ้เพิ่ม

คำใบ้แรก  ภริยาของฝรั่งที่ยืนอยู่ข้างหลังพระยาสีหราชเดโชไชย (โต  บุนนาค) นั้น
มีอายุยืนยาวและได้เข้าเฝ้าฯ ในหลวงรัชกาลปัจจุบันในคราวที่เสด็จฯ ไปทรงเยือนประเทศยุโรปด้วย

คำใบ้ที่สอง  คนหนึ่งในภาพ  เป็น...?...คนที่ ๒ ต่อจากขุนหลวงพระยาไกรสีห์ (เปล่ง  เวภาระ)

 ??? ช่วยหรือเปล่าเนี่ย ???

หมอไรเตอร์ Dr. Eugene Reytter

(http://www.oknation.net/blog/home/blog_data/120/47120/images/RS126/P4030561.JPG)

 ;D

ขุนหลวงพระยาไกรสี (เทียม บุนนาค)

 ???

ถูกต้องครับ  ฝรั่งที่ยืนข้างหลังเจ้าพระยาสุรวงศ์วัฒนศักดิ์ (โต  บุนนาค)
คือ หมอไรเตอร์  ต่อมา ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็น พระยาประเสริฐสาตรธำรง

(ไม่ใช่ พระยาประเสริฐศักดิ์ธำรง  เพราะราชทินนาม ประเสริฐสาตรธำรง
เป็นราชทินนามของกรมหมอมาแต่เดิม)

ไม่ใช่ครับ   ผมไม่ได้หมายถึงคนที่ได้บรรดาศักดิ์ขุนหลวงพระยาไกรสีห์ ต่อจากขุนหลวงพระยาไกรสีห์ (เปล่ง  เวภาระ)
แต่เป็นคนที่ ๒ ของอะไร ? คิดๆๆ ;)

คำใบ้บุคคลในภาพเพิ่มเติม

คำใบ้ที่สาม  ๑ คนในภาพนี้  ขณะนั้นเป็นทูตอยู่ต่างประเทศ

คำใบ้ที่สี่      "เด็กก็ได้ตราด้วยหรือ"

อธิบดีกรมอัยการคนที่ ๒   ???

ยังไม่ถูกครับ  ไม่ใช่เรื่องตำแหน่งหน้าที่  แต่เป็นเรื่องที่ตำแหน่งหน้าที่นี้ขาดไม่ได้  ใบ้ให้มากที่สุดแล้วครับ

คำใบ้เพิ่มเติม

คำใบ้ที่ห้า  คนที่นั่งอยู่นั้น  ๑ คนมีเชื้อสายมอญ

คำใบ้ที่หก  ข้าวคลุกกะปิ

 ท่านหนึ่งในภาพ คือ พระยาบุรุษรัตนราชพัลลภ (นพ ไกรฤกษ์) ใช่หรือไม่คะ  ???

ใช่ครับ  แต่เป็นคนไหนและตอนที่ถ่ายรูปนี้ ท่านเจ้าคุณมียศบรรดาศักดิ์อะไร :)

คำใบ้เพิ่มเติม

คำใบ้ที่เจ็ด   ๑ คนเป็นคนในสายราชสกุลรัชกาลที่ ๒

คำใบ้ที่แปด   ๑ คนเคยลาออกจากราชการไปประกอบอาชีพในรัชกาลที่ ๕  แล้วกลับเข้ารับราชการอีกในสมัยรัชกาลที่ ๖

พระยาบุรุษรัตนราชพัลลภ (นพ ไกรฤกษ์) ยืนด้านหลังพระยาสีหราชเดโชชัย ติดกับหมอไรเตอร์ ค่ะ
ตำแหน่งในขณะนั้น ไม่แน่ใจว่าจะเป็น
เจ้าหมื่นสรรพเพธภักดี หรือ นายจ่ายวด หรือยังเป็น นายรองพินัยราชกิจ คะ  :-[

ใช่ครับ  คนที่ยืนชิดติดกับคุณหมอไรเตอร์คือ พระยาบุรุษรัตนราชพัลลภ (นพ ไกรฤกษ์)


ลองเลือกตอบสักบรรดาศักดิ์หนึ่งสิครับ  จะได้เฉลยให้ว่าถูกหรือไม่ 8)

นายรองพินัยราชกิจ คะ  
เรียนถามอีกข้อค่ะ ในภาพมี เจ้าพระยายมราช (ปั้น สุขุม) ด้วยหรือไม่คะ

ผิดครับ   ท่านมีบรรดาศักดิ์อื่นครับ

และไม่มีเจ้าพระยายมราช (ปั้น สุขุม) ในภาพนี้ครับ
แต่มีภาพท่านอยู่ในอีกภาพหนึ่งที่ถ่ายในสถานที่และวันเดือนปีเดียวกันกับภาพนี้
ภาพที่คุณ : D : D เอามาตอบยืนยันว่าเป็นบ้านระนองนั่นแหละครับ

แสดงว่าไม่ใช่เหตุการณ์ในรศ.112 เพราะขณะนั้นท่านเป็น นายรองพินัยราชกิจ
ขอตอบใหม่ว่า นายจ่ายวด ค่ะ

เอ้า   ถูกครับ ;D

ตอนนี้รู้ชื่อคนในภาพแล้วดังนี้

คนนั่งกลาง  พระยาสีหราชเดโชไชย (โต บุนนาค)  แต่ยศยังไม่ถูก

คนยืนข้างหลัง  หมอไรเตอร์  (ต่อมาเป็นพระยาประเสริฐสาตรธำรง)

คนที่นั่งลำดับที่ ๒ จากขวา  เป็นเจ้าคุณเส็ง  วิริยศิริ  แต่บรรดาศักดิ์ยังไม่ถูก

คนยืนติดกับหมอไรเตอร์ คือ นายจ่ายวด (นพ  ไกรฤกษ์)  ซึ่งต่อมา เป็นพระยาบุรุษรัตนราชพัลลภ

ท่านที่เป็นฑูตใช่ พระยาสุริยานุวัตร (เกิด บุนนาค) หรือไม่คะ  ;D

ไม่ใช่ครับ   ตอนนั้นเจ้าคุณสุริยานุวัตร  (เกิด  บุนนาค)
น่าจะเป็นทูตอยู่ที่สหปาลีอเมริกากระมัง

ผมชี้เบาะแสให้อีกก็ได้ว่า
ภาพนี้ถ่ายที่ไหน  ทูตที่อยู่ในภาพก็เกี่ยวข้องกับดินแดนนั้น
คนที่เป็นทูตนั้น  ไม่ใช่คนสกุลบุนนาค

ขอตอบอีกครั้งครับ

แถวหน้าที่ 2 จากขวา พระยาสฤษดิพจนกร (เส็ง วิริยะศิริ)
แถวหน้าตรงกลาง เจ้าคุณเดโช (โต บุนนาค) ยศนายพลตรี

อีกเพิ่มเติมอีกท่าน
คือ แถวหน้าคนขวาสุด คลับคล้ายคลับคลา (เหมือนๆ )ว่าเป็น พระยาประดิพัทธภูบาล (คอยู่เหล ณ ระนอง)
ตอนนั้นน่าจะเป็นที่หลวงสุนทรโกษา (?) กงสุลเยเรนาลประจำสิงคโปร์และมลายู

ขอลองอีกครับ
คราวนี้สองท่าน

แถวแรก ท่านแรกที่ 2 จากซ้าย พระยามหาโยธา (นกแก้ว คชเสนี) ราชทูตไทย ณ กรุงลอนดอน
ผู้สืบสกุลลงมาจากเจ้าพระยามหาโยธา (เจ่ง) ต้นสกุล คชเสนี เชื้อสายมอญ

แถว 2 ท่านขวาสุดที่ถือหมวก คิดว่าคือ พระยาทิพโกษา (โต โชติกเสถียร)
ข้าหลวงรักษาราชการหัวเมืองฝ่ายทะเลตะวันตก
(เห็นหน้าตาคล้ายๆ กับรูปที่ถ่ายในคราวประชุมเทศาภิบาล พ.ศ. 2468 เลยคิดว่าคงใช่)

ขอร่วมทายภาพด้วยคนครับ

(แถวนั่งจากซ้าย)  ๑. พระราชวรินทร์ (วิเชียร  บุนนาค ภายหลังเป็นพระยามนตรีสุริยวงศ์) เจ้ากรมพระตำรวจนอกซ้าย  ๒.พระยาประสิทธิ์ศัลการ (สอาด  สิงหเสนี - ภายหลังเป็น นายพลตรี พระยาสิงหเสนีย์) อัคราชทูตสยาม ณ กรุงลอนดอน  ๓. นายพลตรี พระยาสีหราชเดโชชัย (โต  บุนนาค - ภายหลังเป็น นายพลโท เจ้าพระยาสุรวงศ์วัฒนศักดิ์) สมุหราชองครักษ์  ๔. พระสฤษดฺพจนกร (เส็ง  วิรยศิริ - ภายหลังเป็น พระยาศรีสหเทพ ราชปลัดทูลฉลองกระทรวงมหาดไทย  แล้วเป็นพระยามหาอำมาตยาธิบดี นองเสนาบดีกระทรวงมหาดไทย แล้วเป็นอุปราชมณฑลภาคตะวันตก)  ๕. พระยารัษฎานุประดิษฐ์มหิศรภักดี (คอซิมบี๊  ณ ระนอง) ข้าหลวงเทศาภิบาลสำเร็จราชการมณฑลภูเก็ต

(ยืนแถวหน้าจากซ้าย)  ๑. หลวงฤทธิ์ นายเวร (เพิ่ม  ไกรฤกษ์ - ต่อมาเป็นพระยาประเสริฐศุภกิจ)  ๒. นายพันเอก พระยาสุรเสนา (กลิ่น  แสง - ชูโต) ผู้ช่วยสมุหราชองครักษ์  ๓. นายแพทย์ อี. ไรเตอร์ (ต่อมาเป็นพระยาประเสริฐศาสตร์ธำรง)  ๔. พระยาบุรุษรัตนราชพัลลภ (นพ  กรฤกษ์) จางวางมหาดเล็ก 

ตรวจคำตอบคุณ art47


คนที่ ๒ แถวนั่งจากขวา  คือ พระยาสฤษดิพจนกร (เส็ง วิริยะศิริ) บรรดาศักดิ์ถูกต้องครับ
และคนนั่งตรงกลางคือ นายพลตรี  พระยาสีหราชเดโชไชย (โต  บุนนาค)  ยศถูกต้องครับ

ส่วนคนที่นั่งขวาสุด  คือ พระยาประดิพัทธภูบาล (คอยูเหล  ณ ระนอง)
ตอนนั้นเป็นหลวงสุนทรโกษา   ถูกต้องครับ  

แต่ที่ว่า ท่านดำรงตำแหน่งเป็น  กงสุลเยเรนาลประจำสิงคโปร์และมลายู  ไม่ถูกครับ

แถวนั่งคนที่ ๒ จากซ้าย  คือ พระยามหาโยธา (นกแก้ว คชเสนี) ราชทูตไทย ณ กรุงลอนดอน
ผู้สืบสกุลลงมาจากเจ้าพระยามหาโยธา (เจ่ง) ต้นสกุล คชเสนี เชื้อสายมอญ   ถูกต้องครับ

แถวยืนคนขวาสุดถือหมวก  ไม่ใช่ พระยาทิพโกษา (โต โชติกเสถียร)
ข้าหลวงรักษาราชการหัวเมืองฝ่ายทะเลตะวันตก  ครับ

ส่วนคำตอบคุณ V_Mee

แถวนั่งจากซ้าย
๑. พระราชวรินทร์ (วิเชียร  บุนนาค ภายหลังเป็นพระยามนตรีสุริยวงศ์)  ถูกคนครับ  แต่ยศบรรดาศักดิ์ในขณะที่ถ่ายรูปนี้ไม่ใช่ พระราชวรินทร์ ครับ
๒. พระยาประสิทธิ์ศัลการ (สอาด  สิงหเสนี - ภายหลังเป็น นายพลตรี พระยาสิงหเสนีย์) อัครราชทูตสยาม ณ กรุงลอนดอน    ผิดครับ มีคำตอบที่ถูกตอบไว้แล้ว
๓. นายพลตรี พระยาสีหราชเดโชชัย (โต  บุนนาค - ภายหลังเป็น นายพลโท เจ้าพระยาสุรวงศ์วัฒนศักดิ์) สมุหราชองครักษ์    ถูกต้องครับ
๔. พระสฤษดิพจนกร (เส็ง  วิรยศิริ - ภายหลังเป็น พระยาศรีสหเทพ ราชปลัดทูลฉลองกระทรวงมหาดไทย  แล้วเป็นพระยามหาอำมาตยาธิบดี นองเสนาบดีกระทรวงมหาดไทย แล้วเป็นอุปราชมณฑลภาคตะวันตก)  ราชทินนามถูก แต่บรรดาศักดิ์ผิดครับ  ตอนนั้นท่านเป็นพระยาครับ ไม่ใช่ พระ
๕. พระยารัษฎานุประดิษฐ์มหิศรภักดี (คอซิมบี๊  ณ ระนอง) ข้าหลวงเทศาภิบาลสำเร็จราชการมณฑลภูเก็ต    ผิดครับ  ที่ถูกต้องดูที่คุณ art47 ตอบ

แถวยืนแถวแรก
๑. หลวงฤทธิ์ นายเวร (เพิ่ม  ไกรฤกษ์ - ต่อมาเป็นพระยาประเสริฐศุภกิจ)  ถูกคนครับ  แต่ยศบรรดาศักดิ์ยังไม่ใช่ครับ
๒. นายพันเอก พระยาสุรเสนา (กลิ่น  แสง - ชูโต) ผู้ช่วยสมุหราชองครักษ์   ผิดครับ
๓. นายแพทย์ อี. ไรเตอร์ (ต่อมาเป็นพระยาประเสริฐศาสตร์ธำรง)  ถูกต้องครับ
๔. พระยาบุรุษรัตนราชพัลลภ (นพ  กรฤกษ์) จางวางมหาดเล็ก  ถูกคนครับ  แต่ยศบรรดาศักดิ์ไม่ถูกครับ (มีคนตอบถูกไปแล้ว)

คำใบ้เพิ่ม

คนขวาสุดที่ยืนต่อกับนายจ่ายวด  เกี่ยวข้องกับ "แร้งกระพือปีก" (ซึ่งไม่ได้หมายถึงหัวล้านแบบหนึ่ง)

คนที่ยืนข้างบนสุด ๓ คน  ๑ คนเป็นคนที่นายทรงอานุภาพกล่าวถึง

ป.ล.  ในภาพนี้ คน ๒ คนใน ๓ คนที่ยืนบนสุดยังไม่สามารถหารูปภาพมาเทียบเพื่อระบุชื่อบุคคลได้ว่าเป็นใครแน่
แต่พอจะระบุได้คร่าวๆ ว่าน่าจะเป็นคนสกุลบุนนาค ๑ คน กับหมอไทยอีก ๑ คน

ขออีกครั้งครับ

เริ่มต้นด้วยการแก้ตัว
หลวงสุนทรโกษา (คอยู่เหล ณ ระนอง) เจ้ากรมกองกฏหมาย กระทรวงการต่างประเทศ
เป็นเนติบัณฑิตอังกฤษคนที่ 2 ต่อจากขุนหลวงพระยาไกรสี (เปล่ง)
ต่อมาลาออกจากราชการไปประกอบอาชีพค้าขาย แล้วกลับเข้ารับราชการอีกครั้งในรัชกาลที่ 6
เป็นกงสุลประจำสิงคโปร์ ปีนัง มลายา เกาะบอร์เนียว

ส่วนแถวยืนขวาสุดถือหมวกนั้น ยังหาไม่พบครับว่าเป็นท่านใด

สองเพิ่มเติมจากคุณ V_Mee ที่ตอบผิด
แถวหน้าคนแรก เจ้าหมื่นเสมอใจราช (วิเชียร บุนนาค) หัวหมื่นมหาดเล็กสิทธิ์
บุตรพระยามนตรีสุริยวงศ์ (ชื่น บุนนาค) ภายหลังเป็นที่พระยามนตรีสุริยวงศ์

สามตอบเพิ่มเติม
แถวยืนที่สองจากขวา นายกวดหุ้มแพร (ม.ล. วราห์ กุญชร) หุ้มแพรต้นเชือกเวรฤทธิ์
บุตรเจ้าพระยาเทเวศร์วงศ์วิวัฒน์ (ม.ร.ว. หลาน กุญชร) สืบราชสกุลจากกรมพระพิทักษ์เทเวศร์ ในรัชกาลที่ 2
ภายหลังเป็นที่ มหาเสวกโท พระยาเทเวศร์วงศ์วิวัฒน์

ถูกต้องครับ ;D


ถูกต้องครับ  ;D


ถูกต้องครับ ;D

เก็บสามคะแนน รวดเดียว

เรื่องแถวบนสุดนั้น ท่านขวาสุด
ตอนแรกก็ใคร่ครวญคิดว่าใช่ท่านที่เก็งไว้หรือไม่ เพราะไม่แต่งกายเหมือนมหาดเล็กคนอื่นๆ (ใส่สูท)
แต่พอคุณหลวงบอกว่าอยู่ในจดหมายของนายทรงอานุภาพ (สมเด็จฯ กรมพระยาดำรง) กล่าวถึงในจดหมายเหตุเรื่องเสด็จประพาสต้นแล้ว
ก็พอแน่ใจ (เกือบ) 100 %

ขอตอบครับ
ตอบว่า นายพินัยราชกิจ (อ้น นรพัลลภ) หุ้มแพรเวรศักดิ์
ภายหลังเป็นที่ มหาเสวกตรี พระยานิพัทธราชกิจ เจ้ากรมพระราชวังสวนสุนันทา

(ถ้าไม่ใช่หน้าแตกยับเลย ฟันธงซะขนาดนี้)

ปล. ขอถามคุณหลวงอีกคำถาม ว่าท่านที่ยืนก่อนหมอไรเตอร์นั้น เป็นทหาร หรือตำรวจหลวง

คนยืนบนสุดคนขวา  คือ นายพินัยราชกิจ (อ้น นรพัลลภ) หุ้มแพรเวรศักดิ์  ถูกต้องครับ

ส่วนที่ถามว่า  ท่านที่ยืนก่อนหมอไรเตอร์นั้น เป็นทหาร หรือตำรวจหลวง
ตอบว่า  ไม่ใช่ทหาร  

หาชื่อคนได้มากพอสมควรที่จะระบุได้แล้วว่า  คนเหล่านี้ถ่ายภาพนี้เมื่อไร
และเขาทั้งหลายมาทำภารกิจอะไรที่บ้านระนอง เกาะปีนัง
(แน่นอนว่า คงไม่ใช่ตากอากาศพร้อมกันโดยมิได้นัดหมาย)

ตามความคิดผม ภาพนี้น่าจะถ่ายในคราวเสด็จประพาสยุโรปครั้งแรก ร.ศ. 116 ของรัชกาลที่ 5 ขากลับจากยุโรปครับ
ด้วยเหตุผลจาก
1.  ยศและบรรดาศักดิ์ขณะถ่ายภาพของท่านทั้งหลายในรูป
เช่น เจ้าคุณเดโช (โต) ได้ตามเสด็จทั้งสองคราว ในครั้งแรกนั้นท่านยังเป็นแค่ พระยา
แต่ได้เลื่อนเป็นเจ้าพระยา ในปี 2443 ฉะนั้นจะเป็นครั้งประพาสยุโรปคราวหลัง พ.ศ. 2450 ไม่ได้แน่
2. พบรายชื่อผู้ตามเสด็จพระราชดำเนินครั้งแรก ลงในราชกิจจานุเบกษา
ซึ่งก็มีในภาพถ่ายเกือบครบทุกคน (ที่เป็นข้าราชการ ไม่ใช่พระบรมวงศานุวงศ์และนักเรียน)
จะขาดก็แต่เจ้าพระยาสุรสีห์ (เชย กัลยาณมิตร-แต่ยังเป็นพระยาศรีสุริยาราชวรานุวัตร) กับอีกคนหรือสองคนเท่านั้น
ท่านอื่นที่ไม่มีในรายชื่อ ก็ตามเสด็จภายหลังเช่น หลวงสุนทรโกษา (คอยู่เหล) ก็ตามมาที่เมืองลังกา

แต่เรื่องวันเดือนปีนั้น จนด้วยเกล้าจริงๆ ค้นในราชกิจฯ ดู ก็พบแต่ว่า วันที่ 29 พฤศจิกายน เสด็จออกจากลังกาเวลาค่ำมาเกาะปีนัง เท่านั้นเอง
มีข่าวแจ้งอีกทีก็เมื่อเสด็จถึงเกาะสีชังแล้ว (เลยไม่รู้เลยว่าเสด็จปีนังจนได้ถ่ายภาพกันหรือเปล่า หรือว่าเพียงแค่แล่นเรือผ่านไปเฉยๆ)
จะค้นในจดหมายเหตุเสด็จประพาสยุโรป ร.ศ. 116 ของเจ้าคุณศรีสหเทพ ก็หาไม่เจอไม่รู้ว่าหนังสือแอบซ่อนตัวอยู่ที่ไหน
แต่หลักฐานที่มีอยู่ก็พอจะเชื่อว่าภาพนี้ได้ถ่ายในครั้งนั้นจริงๆ

...จึงแจ้งเบาะแสมาเพื่อทราบ...หากใครได้ข้อมูลอย่างไรก็ช่วยสงเคราะห์กันและกันด้วยครับ

ปล. พระยาประเสริฐศุภกิจ (เพิ่ม) น้องชายสุดท้องของเจ้าคุณบุรุษ (นพ) ตอนนั้นท่านเป็นมหาดเล็กธรรมดายังไม่มีบรรดาศักดิ์กระมังครับ
เพราะเห็นว่าเรียก "นายเพิ่ม มหาดเล็ก" (น่าจะคนเดียวกัน)

จากคำถาม :
๑.บุคคลในภาพนี้ มีใครบ้าง?  แต่ละคนตอนนั้นมียศบรรดาศักดิ์อะไร?
๒.พวกเขาเหล่านี้ถ่ายภาพนี้ในขณะที่ปฏิบัติหน้าที่อะไร?
๓.ภาพนี้ถ่ายเมื่อไร? สามารถระบุวันเดือนปีและเวลาที่ชัดเจนได้หรือไม่?
๔.ภาพนี้ถ่ายขึ้นที่ไหน? สถานที่แห่งนั้นสำคัญหรือประวัติเป็นมาอย่างไร?
--------------------------------------------------------
สรุปผลการตอบคำถาม :

๔. ภาพนี้ถ่ายขึ้นที่ไหน? สถานที่แห่งนั้นสำคัญหรือประวัติเป็นมาอย่างไร?
ภาพนี้ถ่ายที่ : บ้านระนอง เมืองปีนัง
ประวัติ : บ้านระนอง เป็นบ้านของตระกูล ณ ระนอง
สร้างขึ้นโดย พระยารัตนราชเศรษฐี (คอ ซิม ก๊อง)
เพื่อเป็นที่พักที่ปีนัง ซึ่งล้นเกล้ารัชกาลที่ 5 ได้เคยเสด็จเข้าประทับ ณ บ้านหลังนี้ด้วย

๑. บุคคลในภาพนี้ มีใครบ้าง?  แต่ละคนตอนนั้นมียศบรรดาศักดิ์อะไร?
จากภาพ :
1. เจ้าหมื่นเสมอใจราช (วิเชียร บุนนาค) หัวหมื่นมหาดเล็กสิทธิ์
    บุตรพระยามนตรีสุริยวงศ์ (ชื่น บุนนาค) ภายหลังเป็นที่พระยามนตรีสุริยวงศ์
2. พระยามหาโยธา (นกแก้ว คชเสนี) ราชทูตไทย ณ กรุงลอนดอน
    ผู้สืบสกุลลงมาจากเจ้าพระยามหาโยธา (เจ่ง) ต้นสกุล คชเสนี เชื้อสายมอญ
3. นายพลตรี  พระยาสีหราชเดโชชัย (โต  บุนนาค)
    ภายหลังเป็น นายพลโท เจ้าพระยาสุรวงศ์วัฒนศักดิ์ สมุหราชองครักษ์  
4. พระยาสฤษดิพจนกร (เส็ง วิริยะศิริ)
    ภายหลังเป็น พระยาศรีสหเทพ ราชปลัดทูลฉลองกระทรวงมหาดไทย แล้วเป็นพระยามหาอำมาตยาธิบดี รองเสนาบดีกระทรวงมหาดไทย แล้วเป็นอุปราชมณฑลภาคตะวันตก
5. หลวงสุนทรโกษา (คอยู่เหล ณ ระนอง) เจ้ากรมกองกฏหมาย กระทรวงการต่างประเทศ
    ต่อมาเป็น พระยาประดิพัทธภูบาล เป็นเนติบัณฑิตอังกฤษคนที่ 2 ต่อจากขุนหลวงพระยาไกรสี (เปล่ง) และได้ลาออกจากราชการไปประกอบอาชีพค้าขาย แล้วกลับเข้ารับราชการอีกครั้งในรัชกาลที่ 6 เป็นกงสุลประจำสิงคโปร์ ปีนัง มลายา เกาะบอร์เนียว
6. ?หลวงฤทธิ์ นายเวร (เพิ่ม ไกรฤกษ์)  ต่อมาเป็นพระยาประเสริฐศุภกิจ  (ถูกคนครับ  แต่ยศบรรดาศักดิ์ยังไม่ใช่ครับ)
7.  ?
8. นายแพทย์ อี. ไรเตอร์
    ต่อมา ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์เป็น พระยาประเสริฐศาสตร์ธำรง
9. นายจ่ายวด (นพ ไกรฤกษ์)
    ต่อมา เป็นพระยาบุรุษรัตนราชพัลลภ
10. นายกวดหุ้มแพร (ม.ล. วราห์ กุญชร) หุ้มแพรต้นเชือกเวรฤทธิ์
     บุตรเจ้าพระยาเทเวศร์วงศ์วิวัฒน์ (ม.ร.ว. หลาน กุญชร) สืบราชสกุลจากกรมพระพิทักษ์เทเวศร์ ในรัชกาลที่ 2
ภายหลังเป็นที่ มหาเสวกโท พระยาเทเวศร์วงศ์วิวัฒน์
11.  ?
12.  ?
13.  ?
14. นายพินัยราชกิจ (อ้น นรพัลลภ) หุ้มแพรเวรศักดิ์
     ภายหลังเป็นที่ มหาเสวกตรี พระยานิพัทธราชกิจ เจ้ากรมพระราชวังสวนสุนันทา
(บุคคลในภาพที่คำตอบยังไม่ถูกต้อง คือ หมายเลข 6,7,11,12 และ 13 ค่ะ)

ส่วนคำถามอีก 2 ข้อ ยังไม่มีใครตอบได้ค่ะ
๒.พวกเขาเหล่านี้ถ่ายภาพนี้ในขณะที่ปฏิบัติหน้าที่อะไร?
๓.ภาพนี้ถ่ายเมื่อไร? สามารถระบุวันเดือนปีและเวลาที่ชัดเจนได้หรือไม่?
                                 ;D

ตอบคุณ art47 ก่อน

คุณ art47 มาถูกทางแล้วครับ  

๑.ภาพนี้น่าจะถ่ายในคราวเสด็จประพาสยุโรปครั้งแรก ร.ศ. 116 ของรัชกาลที่ 5 ขากลับจากยุโรป   ถูกต้องครับ

๒.เหตุผลสนับสนุนข้อ ๑ นั้น ถูกต้องทุกประการ  ยิ่งถ้าทราบข้อมูลคนอื่นๆ ในภาพด้วย จะทราบว่า เป็นเหตุการณ์อื่นไปไม่ได้เลย
เช่น พระยามหาโยธา (นกแก้ว คชเสนี) เมื่อ ร. ๕ เสด็จฯ กลับแล้วไม่นาน ท่านก็ถูกเปลี่ยนให้กลับมาประจำที่กรุงเทพฯ
และจากนั้นท่านก็ถึงแก่อนิจกรรม เป็นต้น

๓.เหตุผลข้อ ๒ นั้น ก็ถูกอีกเช่นกัน  แต่ข้าราชการบางท่านที่ไม่ปรากฏชื่อ หรือมีชื่อแต่ไม่มีภาพ  
เพราะท่านเหล่านั้นเป็นเจ้าหน้าที่ส่วนล่วงหน้า ซึ่งต้องเดินทางมาจัดการประสานงานก่อนที่ร.๕ จะเสด็จฯ มาถึงจุดหมาย
โดยเฉพาะ หลวงสุนทรโกษา (คอยู่เหล) ท่านเป็นเจ้าหน้าที่ส่วนล่วงหน้าของขบวนเสด็จฯ
ซึ่งท่านได้เล่าไว้ในหนังสืองานศพของท่านเอง "เรื่องของเจ้าคุณประดิพัทธฯ"

๔.ปล. พระยาประเสริฐศุภกิจ (เพิ่ม) น้องชายสุดท้องของเจ้าคุณบุรุษ (นพ) ตอนนั้นท่านเป็นมหาดเล็กธรรมดายังไม่มีบรรดาศักดิ์กระมังครับ
เพราะเห็นว่าเรียก "นายเพิ่ม มหาดเล็ก" (น่าจะคนเดียวกัน)
ถูกแล้วครับ  นายเพิ่ม เคยรับราชการเป็นมหาดเล็กในสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้าวชิรุณหิศ ฯ มาก่อน แต่คงจะได้รับราชการไม่นาน
ต่อมา สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช พระองค์นั้นเสด็จทิวงคต  นายเพิ่มคงกลับไปอยู่บ้าน ไม่ได้รับราชการต่อด้วยว่ายังเป็นเด็ก

เมื่อรัชกาลที่ ๕ จะเสด็จฯ ประพาสยุโรป  นายจ่ายวดได้พานายเพิ่ม น้องชาย ไปช่วยจัดที่ประทับในเรือพระที่นังที่จะทรงใช้ในการเสด็จฯ
รัชกาลที่ ๕ ทอดพระเนตรเห็นนายเพิ่มมีรูปร่างดี และท่าทางคล่องแคล่วดี   จึงมีพระราชดำริที่จะทรงพานายเพิ่มตามเสด็จด้วย
เพื่อให้เป็นพนักงานสำหรับทรงใช้สอยกิจเล็กน้อยต่างๆ ซึ่งสะดวกกว่าที่จะทรงใช้ผู้ใหญ่  และจะให้ออกไปศีกษาที่ต่างประเทศด้วย
(แต่ภายหลังทรงเปลี่ยนพระราชดำริ) ต่อจากนั้น นายเพิ่มจึงได้รับราชการมหาดเล็ก


ส่วนวันเดือนปีที่ถ่ายภาพนี้  ลองหาดูอีกครั้งด้วยใจเย็นๆ

ตอบคุณ : D : D

บุคคลในภาพ หมายเลข ๖ คุณart47 ตอบถูกแล้วว่าเป็น นายเพิ่ม มหาดเล็ก

บุคคลหมายเลข ๗ ,๑๑ ,๑๒ ,๑๓  ถึงหาไม่ได้ก็พอจะตอบได้ว่า ภาพนี้ถ่ายเมื่อไร
และแต่ละคนทำหน้าที่อะไร

บุคคลหมายเลข ๑๒,๑๓ ผมไม่มีรูปเทียบว่าใช่คนนั้นๆ หรือไม่
แต่อาศัยข้อมูลอื่นๆ ทำให้สันนิษฐานได้ว่าน่าจะเป็นคนที่อยู่ในขบวนเสด็จฯ

คำถาม ๒ ข้อนั้น  มีคำตอบครับ  ไม่เช่นนั้นผมไม่เอามาถามแน่นอน

ที่ทำสรุปคำตอบมาเพื่อให้ดูได้ง่ายขึ้น ว่าท่านไหนมีผู้ตอบถูกแล้ว
จะได้ไม่ต้องหาคำตอบซ้ำอีก
และท่านไหนยังไม่มีผู้ตอบ ค่ะ...



บอกว่า  ยังไม่มีใครตอบได้  ค่ะ
ไม่ได้บอกว่า ไม่มีคำตอบ

ถ่ายเนื่องในโอกาสอะไร ? ยากจังเลยครับ ใบ้สักนิดได้ไหมครับ

คำใบ้วันเดือนปีและโอกาสที่ถ่ายภาพนี้
ผมได้บอกใบ้ไว้ในข้อความที่ตอบคุณ art47 ล่าสุดแล้ว
จะให้ใบ้เพิ่มก็ได้ว่า  มีเอกสารอะไรที่เกี่ยวข้องก็ได้โปรดค้นมาอ่านเถิดเจอแน่ๆ
โดยเฉพาะเอกสารที่คน ๑ คนในภาพเป็นคนเขียน

ส่วนถ้าอยากรู้ว่า ใครมีที่หน้าอะไรในครั้งนั้น
ถาม "แม่เล็ก" ดูนะครับ ;D

เรื่องวันเดือนปีสถานที่และเหตุการณ์ของภาพถ่ายนั้น ผมว่าคงจะมีคนหาคำตอบได้ไม่ยากแล้ว
เพราะข้อมูลกับแหล่งเบาะแสก็ปรากฎมากมาย

แต่เรื่องที่ยังยาก จะเห็นเป็นบุคคลในภาพอีก 4 ท่านที่ยังไม่มีใครทายถูกเลย
(ผมก็ยังทายไม่ถูกเหมือนกัน)

จึงขอความกรุณาจากคุณหลวงว่าช่วยใบ้เพิ่มหน่อยนะครับ... ซักนิดก็ยังดี
พอให้กระผมและคนอื่นๆ คลำหาหนทางต่อไปได้นะครับ  ;D

คำใบ้ข้อมูลบุคคล

บุคคลหมายเลข ๗  "บุนนาค"

บุคคลหมายเลข ๑๑  กระทรวงการต่างประเทศ และ ราชินิกูล

บุคคลหมายเลข ๑๒  จับเส้น

บุคคลหมายเลข ๑๓ "บุนนาค" 

ขอให้โชคดีครับ

ถ้าพ้นวันที่ ๓๑ ธันวาคม ๒๕๕๓ ไปแล้ว
ไม่ปรากฏว่า มีผู้ใดตอบได้ว่า

ภาพนี้ถ่ายขึ้นเมื่อวันเดือนปีเท่าไร
บุคคลหมายเลข ๗,๑๑,๑๒,๑๓ คือใคร
และคำถามอื่นๆ ที่ค้างคาอยู่

ผมก็จะเริ่มเฉลยคำตอบทีละคำตอบ
ตั้งแต่วันที่ ๑ มกราคม ๒๕๕๔ เป็นต้นไป

ด้วยความกรุณาจากคุณหลวง กระผมจึงขอเรียนคำตอบดังนี้

1. บุคคลหมายเลข 7 ผมเคยถามคุณหลวงว่าเป็นทหารหรือตำรวจหลวง คุณหลวงว่าไม่ใช่ทหาร (แต่แต่งตัวเหมือนทหาร มีสายยงยศพร้อม)
และมีคำใบ้อีกว่าเป็นคนในสกุลบุนนาค ผมก็ยังไม่แน่ใจว่าใช่กับบุคลที่สงสัยหรือไม่
ครั้นสืบไปสืบมา ถึงรู้ว่าคนที่สงสัยอยู่ เป็นคนในสกุลบุนนาค จึงตอบว่า
บุคคลหมายเลข 7 คือ นายพันตรี พระอินทรเดช (ไทย บุนนาค)* เจ้ากรมพระตำรวจนอกซ้าย บุตรเจ้าพระยาสุรพันธ์ (เทศ)
ภายหลังเป็นที่ ขุนตำรวจเอก พระยามหานุภาพ
* ราชทินนามเป็นของตำรวจหลวง แต่มียศเป็นนายทหารบก ข้อนี้ผมจึงลังเลใจ

2. บุคคลหมายเลข 13 คนนี้ก็เป็นบุนนาค ดูจากผู้ตามเสด็จก็มีอีกคนที่เป็นบุนนาค เลยตอบ (แบบเดาล้วนๆ) ว่า
นายราชาณัตยานุหาร (พาส์น บุนนาค) พนักงานรับส่งหนังสือต่างประเทศ บุตรเจ้าพระยาภาสกรวงศ์ (พร) กับท่านผู้หญิงเปลี่ยน (ต้นตำรับแม่ครัวหัวป่าก์)

3. บุคคลหมายเลข 11 ที่เคยตอบผิดไปว่าเป็นพระยาทิพโกษา แต่ไม่ใช่ คำใบ้ว่าอยู่กระทรวงการต่างประเทศ และเป็นราชินิกูล
(มีอยู่ตระกูลเดียวคือ สุจริตกุล นอกนั้นเป็นราชสกุล หรือราชนิกูล) ก็เหลือเพียงคนเดียวที่พอรู้จัก คือพระยาสิริรัตนมนตรี (สงบ สุจริตกุล)
ที่ต่อมาได้เป็นอัครราชทูตในหลายประเทศทางยุโรป ในภาพถ่ายนั้น น่าจะครั้งยังมีบรรดาศักดิ์เป็นพระ (หลวง?) รัตนาญัป์ติ

4. บุคคลหมายเลข 12 หมอจับเส้น (หมอนวด) ... จนด้วยเกล้าจริงๆ ไม่มีข้อมูลเลย

คุณ art47

       มีความพยายามดีจริง ๆ    ตกลงเหลือแค่หมายเลข ๑๑ และ หมายเลข ๑๒

สหายนักค้นหนังสือใบ้มาว่าหมอนวดนั้นนามเดิมว่า แฉ่ง  ดิฉันก็อยู่ระหว่างถอดรหัสหนังสือหลายเล่ม

วันนี้จะต้องนำหนังสือไปคืนสหาย  และรับหนังสือภาษาอังกฤษที่คนไทยแต่งมาอ่าน

เขียร์คุณอาร์ตนะคะ

ขอบพระคุณคุณวันดีครับ ช่วยผมได้เยอะทีเดียวสำหรับบุคคลหมายเลข 12
ท่านนั้นคือ หลวงภูริบาลบริมัทน์ (แฉ่ง) ปลัดจางวางกรมหมอนวด ครับ
มีรายชื่อในขบวนผู้ตามเสด็จ แต่หน้าที่ที่ระบุไว้นั้นคือพนักงานเครื่องต้น

หมายเลข 11 ยศและบรรดาศักดิ์ตอนนี้แน่นอนว่าเป็นหลวงรัตนาญัปติ
(ได้เลื่อนบรรดาศักดิ์จากนายขันหุ้มแพร เป็นหลวงรัตนาญัปติ รับราชการในกระทรวงการต่างประเทศ เมื่อพ.ศ. 2439
แทนท่านเดิมคือหลวงรัตนาญัปติ (เปล่ง เวภาระ) ที่เลื่อนขึ้นเป็นขุนหลวงพระไกรสี)
แต่ตำแหน่งที่ท่านรับราชการอยู่ในช่วงเวลาภาพถ่ายนั้น ยังไม่พบครับ

โอย...โล่งใจไปที    ที่จำคุณหลวงแฉ่งได้       

ธรรมดาดิฉันฟังใครคุยกันก็จะมี ชื่ออื่น ๆ  ตั้งให้บุคคลผู้นั้น

ความจำของดิฉันก็จะบันทึกเรื่องราวสมัยโบราณที่กำลังสนทนากัน

เพื่อนศิลปินเล่าให้ฟังว่าบางทีพวกเขาก็สังเกตว่า  ชื่อ  ไม่ค่อยจะไปกับตัว

นักอ่านหนังสือเก่าก็มีนามมงคลมอบให้คนในวงการเหมือนกัน     ผู้ใดทำเฉย ๆ

อดทนได้      เราก็จะเปลี่ยนชื่อให้ใหม่      สหายของดิฉันที่สติปัญญาเฉียบแหลมเล่าให้ฟังว่า

คุณหลวงแฉ่งนวดจับเส้นไม่เก่ง     ในหลวงไม่ค่อยโปรด

คุณอาร์ต   ยูฮู!   กลับไปสุจริตกุลค่ะ

คุณวิ่งเลยป้ายแล้ว    เลี้ยวกลับมาก่อนเจ้าข้า

โอ้ยยยย..... ขอบพระคุณคุณวันดีอย่างยิ่งครับ... ผิดมหันต์ไม่อาจให้อภัยได้
ราชินิกูล ไม่ใช่สุจริตกุลอย่างเดียว ทุกสายทางญาติสมเด็จพระชนนี พระมเหสี
ทั้ง ณ บางช้าง สุจริตกุล ชูโต แม้กระทั่งบุนนาค ก็ถือเป็นราชินิกูล
(อยากจะตายสักร้อยครั้งตอบไปได้ไงว่ะว่าแค่สุจริตกุล อาจารย์รู้ด่าตายเลย)

เลยไปไกลมากๆๆๆๆ จะเข้าป้ายที่ลาดพร้าว แต่วิ่งไปถึงรังสิตแล้ว... ดีนะเนี่ยที่ยังเลี้ยวกลับมาทัน เฮ้ย!!!!  :'(

มาฝากสิ่งสุดท้ายก่อนกลับนิวาศสถาน ณ เมืองโคราชครับ

....
วันที่ 5 ธันวาคม ร.ศ. 116 เวลาเช้า 5 โมง พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จออก..............
แล้วโปรดเกล้าฯ ให้เจ้าพนักงานจัดการถ่ายรูปข้าราชการที่ได้ตามเสด็จพระราชดำเนินหมู่หนึ่ง
และข้าราชการที่ได้มารับเสด็จพระราชดำเนินหมู่หนึ่ง เพื่อเป็นที่ระลึกสืบไป.......................
....

จาก จดหมายเหตุเสด็จประพาสยุโรป ร.ศ. 116 พระยาศรีสหเทพ (เส็ง วิริยศิริ) เรียบเรียง

(หาหนังสือเจอสักที... เล่นเอาเหนื่อยเลย ;D)

คุณ art47 เป็นสมาชิกที่ติดตามกระทู้ผมอย่างเหนียวแน่นมาก
มีความพากเพียรพยายามและความอดทนในการค้นหาข้อมูลดีมาก  ควรแก่การยกย่อง

ที่ตอบมา


ถูกต้องครับ   และขอบอกเพิ่มเติมว่า  ราชทินนามเป็นของตำรวจหลวง แต่มียศเป็นนายทหารบก
เพราะท่านน่าจะเป็นทหารมหาดเล็กรักษาพระองค์ด้วย  จึงได้มียศทางทหาร
ทั้งนี้  เมื่อมีการตั้งกรมตำรวจภูธรสังกัดกระทรวงมหาดไทย
ในระยะแรกของการพระราชทานยศตำวจ ยังใช้ยศทางทหารก่อนแล้วจึงมาบัญญัติยศตำรวจภายหลัง


ผมก็สันนิษฐานว่า เป็นนายราชาณัตยานุหาร (พาสน์ บุนนาค)เหมือนกัน
เพราะอยู่ในกลุ่มผู้ตามเสด็จในครั้งนั้น
แต่หารูปเทียบยากมาก  ที่มีก็เป็นรูปตอนเป็นเด็กหนุ่มมาก  เทียบแทบไม่เห็นเค้าเลย
แต่ที่เดาว่าเป็นนายราชาณัตยานุหาร (พาสน์ บุนนาค) เพราะหน้าตาเป็นแขก
กับมีเหรียญตรามาก ดูเป็นข้าราชการคนสำคัญ


ยังไม่ถูกครับ   คนนี้ผม ผมก็ค้นหาแทบแย่เหมือนกันกว่าจะได้ชื่อมา  


ถูกต้องครับ  อันนี้ยกความดีให้กับแม่นางผู้บอกใบ้
ส่วนที่ระบุตำแหน่งว่า เป็นพนักงานเครื่องต้น
อันนี้เป็นหน้าที่ที่จัดไว้กว้างๆ  แต่ในความเป็นจริง
อาจจะต้องทำมากกว่าหน้าที่ที่กำหนดไว้  
ไม่ต้องดูใครอื่น  เจ้าคุณบุรุษ (นพ ไกรฤกษ์)
ท่านยังทำหน้าที่อื่น เช่น หุงพระกระยาเสวย และ ถวายงานนวด เป็นต้น

ไชโย้....เย้  ในที่สุดก็มีคนตอบถูกจนได้    :) ;) :D ;D

ขอบพระคุณคุณหลวงที่ชมเชยครับ
แต่กว่าจะสำเร็จก็เหนื่อยจริงๆ คิดโน้นคิดนี่ สันนิษฐานไปเรื่อยเปื่อยกว่าจะหาข้อมูลได้จนแน่ใจ

เรื่องรูปของนายราชาณัตยานุหารผมก็เคยเห็นที่เป็นรูปหมู่ของครอบครัวเจ้าพระยาภาสกรฯ
ตอนนั้นก็ดูหนุ่มหล่อเหลาอยู่ ยังไม่เหมือนคราวในรูปถ่าย แต่ใบหน้าก็คล้ายอยู่หลายส่วน  คิดว่าน่าจะใช่

เรื่องคุณหลวงภูริบาลนั้น เห็นคุณวันดีว่าในหลวงไม่ทรงโปรดเรื่องจับเส้น
เลยอาจจะตามเสด็จในฐานะชาวเครื่องก็เป็นได้ (งานหลัก) ส่วนเรื่องนวดเป็นงานรอง (เผื่อทรงเรียกใช้)

สุดท้ายท้ายสุด
บุคคลคนเดียวที่มีตัวตน แต่ยังไม่ทราบนามของท่านนั้น
ผมพยายามเพียรหานานมากๆๆๆๆ แต่ไร้วี่แวว และดูท่าทางคงไม่ได้ในปีนี้แน่
เพราะวันนี้ผมต้องไปต่างจังหวัด กลับมาพระนครอีกทีคงศักราชใหม่แล้ว
เลยจำต้องยกให้เป็นหน้าที่ผู้อื่นวินิจฉัยต่อไป
(เห็นรูปถ่ายของท่านในคราวเสด็จยุโรปก็มาก แต่จากรายชื่อผู้ตามเสด็จก็ไม่ยักจะมีราชินิกูลเลย)

คราวหน้าถ้าคุณหลวงมีภาพหรืออะไรให้ทายเช่นนี้อีก กระผมก็ยินดีร่วมสนุกด้วยครับ
เพราะเพิ่มพูนความรู้อันน้อยนิดในกะลาขี้เรื่อยของผมได้ดียิ่ง

ต้นไม้ย่อมมีกิ่งค้อมลงเพราะน้ำหนักของผลไม้ฉันใด
ผู้หมั่นศึกษาย่อมถ่อมตนเพราะความรู้ฉันนั้น


ผมกับคุณเห็นภาพเดียวกัน  จากหนังสือสีน้ำเงินเล่มใหญ่ๆ (นักอ่านย่อมรู้จักดี)
ผมทราบว่า นายราชาฯ (พาสน์ บุนนาค) มีธิดา ๑ คน
ซึ่งแต่งงานกับคนในสกุล ณ นคร (หรือ โกมารกุล ณ นคร นี่แหละไม่แน่ใจ)
ด้วยความสงสัยว่า นายราชาฯ แต่งงานกับสาวสกุลใด จึงได้มี ธิดา
ในสาแหรกบถนนาค ไม่กล่าวถึงเลย  เพิ่งมาถึงบางอ้อว่า
มารดาของธิดานั้น ไปมีครอบครัวใหม่ แถมมีลูกอีกหลายคนด้วย



อย่าถ่อมตนเลยครับ  คุณน่ะตอบภาพเริ่มจาก ๐ โดยใช้เวลาไม่กี่วัน นับว่าเก่งมาก
ผมน่ะกว่าได้ข้อมูลภาพนี้หมด กินเวลาเป็นเดือนเลย
และไม่ต้องห่วง  ขึ้นปีใหม่ผมมีแผนว่าจะหาวรรณคดีสักเรื่องมาตั้งปัญหา ๑๐๐ ข้อ
เพื่อท้าทายหาสุดยอดแฟนพันธุ์แท้  ส่วนจะเป็นเรื่องอะไร คอยติดตามนะครับ


ขอให้คุณอาร์ต เดินทางในช่วงปีใหม่โดยสวัสดิภาพนะครับ

       ขอเรื่องธรรมดานะคะ     ชาดกที่แจกกันตามกระทรวงโปรดอย่านำมาเชียว

คุณวันดีครับ  เล่นดักทางอย่างนี้ผมก็แย่สิ
ไม่หรอกอันนั้นง่ายไป  ผมกะจะเล่นวรรณคดีตามแผ่นการ์ดยาซิกูแรต (ล้อเล่น)

ยาซิกาแรตไทย พิมพ์ในประเทศ     มี วรรณคดี  ๕  เรื่องเองค่ะ



รามเกียรติ์   มี ๕  ชุด     ขำมากเพราะ มังกรกัณฐ  พิมพ์ว่าแมงกรกัณฐ์  แถมมีพระสังข์ทอง และ เงาะแถมมาด้วย

พระอภัยมณี   สังฆราชใส่เสื้อคลุมสีน้ำเงิน  ส่วนล่างสีน้ำตาล  เหมือนซามูไร

อิเหนา   เมเดหวีเป็นมะดีหวี

ขุนช้างขุนแผน มี ๒ ชุด  แปลกที่รูปนางบัวประจันที่เราแทบไม่รู้จัก   นางตะเคียนดูสวยที่สุด

ราชาธิราชมี ๒ ชุด     รูปสวยมากมีอาการเคลื่อนไหว


ดูเล่มสีน้ำเงิน ของคุณ เสริม  สุนทรานันท์  ๒๕๔๐

คุณหลวงครับ กระผมกลับมาแล้ว (แม้เพียงวันเดียว เพราะพรุ่งนี้จะต้องเดินทางต่ออีก)

หาคนสุดท้ายได้แล้วครับ
พระรัตนโกษา (เล็ก สุจริตกุล) ภายหลังเป็นพระยารัตนโกษา กระทรวงการต่างประเทศ
ตอนแรกที่ปรากฏชื่อคือจมื่นจิตรเสน่ห์ เลขานุการของพระองค์เจ้าสวัสดิโสภณ (กรมพระสวัสดิ์ฯ)
แต่ได้รับพระราชทานบรรดาศักดิเลื่อนขึ้นเป็นที่พระรัตนโกษา ในระหว่างเสด็จประพาสยุโรปครับ

ขอแสดงความยินดีด้วยค่ะ  มั่นคงจริง ๆ  

ถูกต้องครับ  บุคคลหมายเลข ๑๑ ในภาพ
คือ พระรัตนโกษา (เล็ก สุจริตกุล)
เลขานุการของพระองค์เจ้าสวัสดิโสภณ (กรมพระสวัสดิ์ฯ)
ข้อมูลเรื่องการได้รับพระราชทานเลื่อนบรรดาศักดิ์
ก็ถูกต้องตามนั้น

ผมกำลังลุ้นอยู่ว่า  จะมีใครตอบได้หรือไม่
แต่ในที่สุดก็มีคนตอบได้จนหมด
ไม่น่าเชื่อว่า ภาพถ่ายเก่าภาพเดียวสามารถตั้งเป็นกระทู้
ที่มีความเห็นยาวเกือบ ๑๐๐ ความเห็นได้

ทั้งนี้ต้องยกความดีความชอบในการไขข้อมูลภาพนี้ให้แก่ทุกท่าน
ซึ่งได้ปรากฏนามในกระทู้นี้แล้ว  โดยเฉพาะคุณ art47 ติดตาม
ค้นหาข้อมูลกันสุดชีวิต

เอาเป็นว่า  วันที่ ๑ มกราคม ๒๕๕๔  ผมจะสรุปข้อมูลภาพถ่ายที่ได้ทั้งหมดอีกครั้งครับ
และถือเป็นการจบกระทู้นี้ด้วย  ขอบคุณทุกท่านที่มาช่วยกันค้นหาข้อมูลภาพถ่ายนี้ :) ;D

สวัสดีปีใหม่ พุทธศักราช ๒๕๕๔

ไม่ทราบมีใครตอบหรือยัง  พอดีมีหนังสืออยู่  เขาเขียนว่า

Group photographs of the princes and officials who accompanied the King on his trip to Europe taken at Ranong House on 5 December 1897.

Seated from left: Chaomuen Samoechairat (Chian Bunnag); Phraya Mahayotha (Nokkaew Khochaseni); Phraya Siharatdechochai (To Bunnag); Royal Aide-de-Camp; Phra Siriphotchanakon (Seng Wiriyasiri), Private Secretary to the King; Luan Sunthonkosa (Khaw Joo Ley na Ranong).
Standing 2nd row from left: Nai Phoem (Phoem Krairiksh); Phra Intharadej (Thai Bunnag); Dr E. Reiter, Royal Physician; Nai Jayuat (Nop Krairiksh); Nai Kuathumphrae (M.L. Wara Kunjara); Phraya Ratanokosa.

ไม่ครบคนอ่อค่ะ

ผมบอกให้คุณsally chu ทราบก็ได้ว่า
ผู้เขียนหนังสือเล่มนี้
ได้ส่งภาพดังกล่าวมาให้ทางเมืองไทยช่วยค้นหาให้ด้วย
แต่เมื่อแรกค้นข้อมูลได้นั้น ยังได้ข้อมูลไม่ครบทุกคน
โดยเฉพาะแถวหลังสุดไม่ได้ระบุข้อมูลเลย

แต่ที่มาระบุได้ทั้งหมดก็เพราะได้ค้นหลังจากนั้นไปแล้วเป็นเดือน
หนังสือดังกล่าวได้ตีพิมพ์ออกเป็นเล่มไปเรียบร้อยแล้วด้วย

ขอบคุณค่ะ คุณหลวงเล็ก  จะรอดูคำเฉลยนะคะ

โอ้ยๆๆๆ
กว่าจะจบกระทู้นี้ได้


เหนื่อย........ครับท่าน 8)

มาสรุปข้อมูลภาพทั้งหมดครับ

๑.บุคคลในภาพนี้ มีใครบ้าง?  แต่ละคนตอนนั้นมียศบรรดาศักดิ์อะไร?

ตอบ  หมายเลข ๑ เจ้าหมื่นเสมอใจราช (วิเชียร บุนนาค) หัวหมื่นมหาดเล็กสิทธิ์
หมายเลข ๒ พระยามหาโยธา (นกแก้ว คชเสนี) ราชทูตไทย ณ กรุงลอนดอน
หมายเลข ๓ นายพลตรี  พระยาสีหราชเดโชชัย (โต  บุนนาค)
หมายเลข ๔ พระยาสฤษดิพจนกร (เส็ง วิริยะศิริ)
หมายเลข ๕ หลวงสุนทรโกษา (คอยู่เหล ณ ระนอง) เจ้ากรมกองกฏหมาย กระทรวงการต่างประเทศ
หมายเลข ๖ นายเพิ่ม (ไกรฤกษ์) มหาดเล็ก
หมายเลข ๗ นายพันตรี พระอินทรเดช (ไทย บุนนาค)
หมายเลข ๘  นายแพทย์ อี. ไรเตอร์
หมายเลข ๙  นายจ่ายวด (นพ ไกรฤกษ์)
หมายเลข ๑๐ นายกวดหุ้มแพร (ม.ล. วราห์ กุญชร) หุ้มแพรต้นเชือกเวรฤทธิ์
หมายเลข ๑๑  พระรัตนโกษา (เล็ก สุจริตกุล) เลขานุการของพระองค์เจ้าสวัสดิโสภณ (กรมพระสวัสดิ์ฯ)
หมายเลข ๑๒  หลวงภูริบาลบริมัทน์ (แฉ่ง (กุลแพทย์)) หมอนวด
หมายเลข ๑๓  นายราชาณัตยานุหาร (พาส์น บุนนาค) พนักงานรับส่งหนังสือต่างประเทศ
หมายเลข ๑๔  นายพินัยราชกิจ (อ้น นรพัลลภ) หุ้มแพรเวรศักดิ์
    

๒.พวกเขาเหล่านี้ถ่ายภาพนี้ในขณะที่ปฏิบัติหน้าที่อะไร?

ตอบ  พวกเขาเหล่านี้ถ่ายภาพร่วมกันในระหว่างที่ได้ตามเสด็จพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว
ในคราวที่เสด็จประพาสยุโรปเมื่อ ปีรัตนโกสินทร์ศก ๑๑๖

๓.ภาพนี้ถ่ายเมื่อไร? สามารถระบุวันเดือนปีและเวลาที่ชัดเจนได้หรือไม่?  

ตอบ  ข้อมูลในหนังสือ จดหมายเหตุเสด็จประพาสยุโรป ร.ศ. ๑๑๖
พระยาศรีสหเทพ (เส็ง วิริยศิริ) เรียบเรียง ระบุว่า "วันที่ ๕ ธันวาคม ร.ศ. ๑๑๖
เวลาเช้า ๕ โมง พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวเสด็จออก...ฯลฯ
...แล้วโปรดเกล้าฯ ให้เจ้าพนักงานจัดการถ่ายรูปข้าราชการที่ได้ตามเสด็จพระราชดำเนินหมู่หนึ่ง
และข้าราชการที่ได้มารับเสด็จพระราชดำเนินหมู่หนึ่ง เพื่อเป็นที่ระลึกสืบไป..."


๔.ภาพนี้ถ่ายขึ้นที่ไหน? สถานที่แห่งนั้นสำคัญหรือประวัติเป็นมาอย่างไร?

ตอบ  ภาพนี้ถ่ายที่บ้านระนอง เมืองปีนัง
บ้านระนอง เป็นบ้านที่พระยารัตนราชเศรษฐี (คอ ซิม ก๊อง) สร้างขึ้น
ไว้เป็นที่พักที่ปีนัง  รัชกาลที่ ๕ เคยเสด็จฯ ไปประทับ ณ บ้านหลังนี้หลายครั้ง


เป็นอันว่ากระทู้นี้จบเรียบร้อยเท่านี้  ขอบคุณท่านทั้งหลายที่เข้ามาช่วยกันไขอีกครั้งนะครับ ;D

(http://www.reurnthai.com/index.php?action=dlattach;topic=3619.0;attach=15956;image)


คุณศรีสรรเพชญ์ได้นำภาพถ่ายหนึ่งในอัลบั้มของเจ้าจอมพิศว์ พี่สาวของนายราชาณัตยานุหาร (พาสน์ บุนนาค) มาแสดง


เมื่อเทียบดูแล้ว



เป็นอันสรุปได้ว่า หมายเลข ๑๓ คือ นายราชาณัตยานุหาร (พาสน์ บุนนาค) แน่นอน   ;D

เมื่อกลับมาจากการตามเสด็จประพาสยุโรป ร.ศ. ๑๑๖ อีก ๕ ปีท่านก็เสียชีวิต

(http://www.reurnthai.com/index.php?action=dlattach;topic=6549.0;attach=62278;image)
 
 

ถ้าไม่มีภาพจากกระทู้นี้ ผมก็คงไม่สันนิษฐานว่ารูปถ่ายใบนี้คือนายราชาณัตยานุหาร (พาสน์) ครับ :)

สวัสดีครับยังมีใครเล่นเวปอยู่ไหมครับ

มีใครพอจะทราบสามคนล่างสุดบ้างไหมครับ