มุกตา หนึ่งในนพรัตน์ หมายถึงไข่มุก ไม่ใช่พลอยสีขาวที่เราเรียกว่ามุกดา
ท่านรอยอินชี้แจงเป็นทั้ง ๒ อย่าง
มุกดา, มุกดาหาร น. ไข่มุก; ชื่อรัตนะอย่างหนึ่งในพวกนพรัตน์ สีหมอกอ่อน ๆ. (ส. มุกฺตา, มุกฺตาหาร; ป. มุตฺตา, มุตฺตาหาร, ว่า สร้อยไข่มุก).
ตำราไม่ได้อยู่ใกล้มือ ตอบจากความทรงจำนะคะ
เดิมในตำรารัตนชาติของอินเดีย พูดถึง มุกดา ว่าเป็นมณีที่เกิดจากท้องทะเล สีขาว สัณฐานกลมเหมือนไข่จิ้งจก ฟังแล้วก็รู้ว่าหมายถึงไข่มุก
แต่ไข่มุกไม่ใช่รัตนชาติกำเนิดในอินเดียหรือ ยังไงก็ไม่ทราบ เมื่อมีการรวบรวมกันขึ้นมาภายหลัง เพื่อเป็นเครื่องประดับ จึงไปเลือกแก้วสีขาวชนิดหนึ่งมาเป็นหนึ่งในเก้า แล้วเรียกว่าคือมุกดา
ไข่มุกก็เลยหลุดจากตำแหน่ง แก้วอย่างนั้นก็อยู่แทนที่ มาจนทุกวันนี้ค่ะ
มีศัพท์ในภาษาสันสกฤตคำหนึ่ง คือ
मुक्तारत्न muktaratna
ดูเหมือนจะยืนยันตำรารัตนชาติของอินเดียว่า
ไข่มุก เป็น รัตนะ