เรือนไทย

ข้าพเจ้าได้มีโอกาสอ่านเรื่องราวการทำลายพระพุทธรูปของชาวพุทธกลุ่มหนึ่ง ที่นับถือสำนักสงฆ์วัดป่าสามแยก

ข้าพเจ้าอ่านแล้วสะเทือนใจ เพราะว่าส่วนตัวถ้าไม่มองว่าเป็นรูปเคารพ ก็มองว่าเป็นงานศิลปะอย่างหนึ่ง

คือ ทำไมเขาไม่คิดถึงงานศิลปะที​่อยู่ในงานประติมากรรมที่เข​าทำลาย เขาคิดอะไรของเขา เขาเห็นว่าการกราบไหว้บูชาค​ือการเคารพพระเจ้าหรือ ไม่ใช่นะ การไหว้รูปเคารพบูชาคือการม​องแล้วชวนน้อมระลึกถึงคุณงา​มความดีต่างๆ ไม่ใช่กราบไว้ที่ตัวรูปบูชา​ แต่ระลึกผ่า
นยามเห็นรูปบูชา
 
การที่เขาทำลายรูปบูชาไม่ใช​่การแสดงว่าเขาไม่นับถือรูป​บูชา แต่เป็นเพราะว่าเขายึดในรูป​บูชาเกินไปว่านั้นคือตัวแทน​ของศาสนา ไม่ได้มองว่ารูปบูชาคือเครื​่องมองเข้าไป เป็นวิธีการน้อมใจอย่างหนึ่​งของคนโบราณ

นี้คือความคิดเห็นส่วนตัวของข้าพเจ้า ท่านใดไม่เห็นด้วยก็ไม่ว่า

ข้าพเจ้าขอนำลิงค์มาลง แต่ว่าไม่ขอนำภาพมาลง ให้ท่านทั้งหลายลองดูกัน

http://www.samyaek.com/board2/index.php?topic=2485.60

มีอย่างนี้ด้วย  :o
เห็นแล้วดิฉันสะเทือนใจ   ไม่ทราบว่าคุณหาญบิงคิดอย่างไรบ้าง

พระพุทธรูปในทัศนะของท่านพุทธทาส

http://www.youtube.com/watch?v=eTln7pDcoe4

(http://sahavicha.kalasin3.go.th/blogicon/1247309705.jpg)

สวัสดีครับ คุณ han_bing

การสนทนาที่เขาไม่ให้สนทนาคือ เรื่องความเชื่อความศรัทธา ศาสนา, การเมือง และสถาบัน คุยกันเมื่อไรได้เรื่องเมื่อนั้น

ของแบบนี้นานาจิตตัง นะครับ คือ เห็นด้วย และ ไม่เห็นด้วย หากไม่เคารพไม่ศรัทธารูปเคารพก็เชิญออกไป ไม่ต้องถึงกับเข้าเบ้าหลอม และนำไปเผาไปขนาดนั้น เป็นการปฏิบัติที่รุนแรงเกินไป

คิดว่า รูปเคารพต่าง ๆ มิได้กล่าวไว้ในพุทธบัญญัติ ตรงนี้เองเป็นจุดหลักที่เป็นดังในภาพ ซึ่งฝ่ายที่เคารพอื่น ๆ ก็ศรัทธาในองค์พระพุทธรูปก็สะเทือนใจ

อย่ามองให้เกิดอารมณ์ใด ๆ อย่าไปยึดติดให้มาก องค์พระพุทธเจ้าสอนไว้กับพระอานนท์ว่า เมื่อเราได้ปรินิพานไปแล้วจะให้ยึดถือสิ่งไรเป็นตัวแทนองค์พระศาสดา

พระพุทธเจ้าทรงตรัสว่า "ผู้ใดเห็นธรรม ผู้นั้นเห็นเรา"


ในทำนองเดียวกันศาลได้ตัดสินให้พระสงฆ์ที่ตบหน้าพระพุทธรูปมีความผิดในฐานะหมิ่นศาสนา ซึ่งรูปเคารพเหล่านี้เป็นเสมือนสิ่งยึดเหนี่ยวจิตใจ ทำให้เห็นว่าเป็นศาสนาพุทธ

ครั้งแรกที่เห็นแล้วให้รู้สึกใจหาย และเสียดาย อารมณ์เดียวกับตอนอ่านเรื่องกองทัพเรดการ์ดบุกไปเผารูปเจ้าแม่กวนอิมอายุหลายร้อยปีในนานกิงที่สลักจากไม้จันหอมทั้งต้นจนวินาศ และเผาวัดทิ้งจนหมด เรื่อยไปจนถึงทำลายสุเหร่าตั้งแต่สมัยราชวงศ์หมิงจนแหลกลาญ

ข้าพเจ้าเห็นเหตุการณ์นี้นอกจากจะสะเทือนใจเนื่องจากเป็นสิ่งที่ข้าพเจ้าเคารพ ยังเสียดายคุณค่าทางศิลปะที่ถูกทำลาย ท่านใดจะหาว่ายึดติดโปรดอย่าได้ถือสาละกัน

รูปลักษณ์ของพระพุทธรูป พิจารณาได้ 3 สถานะ ครับ

1. รูปเคารพ (Idol) เหมือนกับเป็นมเหสักข์ (หัวหน้าเทวดา) ผู้มีอำนาจดลบันดาล
แก่ผู้กราบไหว้ จึงออกแนวไสยศาสตร์

2. งานศิลป์ ให้สุนทรียะแก่ผู้มอง ทำให้ดื่มด่ำในความงาม และเกิดความสงบ (สมถะ)

3. สื่อรหัสนัย  เป็นสัญลักษณ์แทนช่วงขณะที่พระพุทธองค์ตรัสรู้

เก็บความจากบทความชื่อ "ระเบียบความงามในพระพุทธประติมา" ของ เขมานันทะ
ตีพิมพ์ในหนังสือ "อันเนื่องกับทางไท"

มีคนไข้มาหาผมด้วยเรื่อง ปวดหัวเข่าเวลานั่งคุกเข่าไหว้พระสวดมนต์
ผมก็แนะว่า "ก็อย่าคุกเข่าไหว้พระซิครับจะได้ไม่ปวด จะยืนไหว้ก็ได้" คนไข้ก็ทำหน้างงๆ
ผมก็อธิบายต่อว่า "ถ้าพระท่านมีอยู่จริง ท่านคงไม่โกรธถ้าป้าจะไม่คุกเข่ากราบไหว้ท่าน อีกทั้งท่านคงไม่ต้องการให้ป้ามากราบไหว้ท่านหรอก ท่านคงอยากให้ป้าเอาเวลาไปช่วยเหลือคนอื่นมากกว่า"

ทั้งในพระไตรปิฎก ทั้งใน Bible ฉบับ Old Tetament หรือใน Torah รวมทั้ง อัลกุรห์อ่าน ต่างล้วนไม่ให้เคารพรูปบูชา
ผมเข้าใจว่า เหตุผลนั้นเพราะเมื่อเคารพกราบไหว้บูชารูปเคารพ คนก็จะหลงในรูปบูชาจนลืม "ปฏิบัติธรรม" หรือลืมการช่วยเหลือผู้อื่น เพราะหลงว่าเราทำดีแล้ว
ข้อสำคัญจะไม่สนใจในเนื้อหาของธรรมหรือสิ่งที่สั่งสอนจริง แต่ไปหลงอยู่กับบทสวดมนต์
หลายท่านอาจแย้งว่า "ไม่จริง ผมไม่หลงอยู่กับบทสวดมนต์ ผมยังสนใจเนื้อหาด้วย" ก็เป็นสิ่งที่ดีครับและขออนุโมทนาด้วย
แต่อย่าลืมว่าในเชิงสถิติแล้ว ท่านหนึ่งคนมิได้เป็นตัวแทนของประชากรทั้งหมด คนอื่นอาจมิได้เป็นเช่นท่าน

ถ้าการมีรูปเคารพทำให้เราทำความดีช่วยเหลือผู้อื่น รูปเคารพก็จะมีประโยชน์มาก
แต่ถ้ารูปเคารพทำให้เราละเลยคนอื่นหรือรูปเารพทำให้เรายิ่งเพิ่มการภาวนาหรืการร้องขอ "เพื่อตัวเอง" "เพื่อชีวิตที่ดีขึ้น" "เพื่อชาติหน้าจะได้ดีขึ้น" รูปเคารพก็กลับจะมีพิษภัยเพราะยิ่งทำให้คนเรา "เห็นแก่ตัว"

ผมมิได้บอกว่าเห็นด้วยหรือไม่เห็นด้วยในสิ่งที่เขาทำนะครับ แต่ถ้าคนเหล่านี้บังคับขืนใจหรือใช้กำลังหรือความรุนแรงเพื่อไปทำลายรูปเคารพ "ของสาธารณะ" หรือ รูปเคารพ "ของคนอื่น" อันนี้ผมคงไม่เห็นด้วยและรับไม่ได้ ดังเช่นที่อาฟกานีสถาน

ที่บ้านผมก็มีรูปเคารพมากมายเพราะคนอื่นให้มา ผมก็มิได้ไปทำลายหรือทุบทิ้ง เพียงแต่ไว้ที่อันควร แต่กิมิได้ใช้เวลาเคร่งครัดกับการกราบไหว้

ดิฉันชอบหลักการของพุทธศาสนาอยู่อย่างหนึ่งคือ สอนให้มีจิตใจผ่องใส สงบเยือกเย็น   ไม่ถูกครอบงำจากอารมณ์ทั้งหลาย ไม่ว่าในอารมณ์ในทางบวกหรือลบ       ส่วนใครจะทำได้ขนาดไหนก็แล้วแต่ศีล สมาธิและปัญญา ของผู้นั้น    
ถ้าหากว่าบุคคลเหล่านั้นท่านกระทำการที่เห็นในรูปถ่าย ตามลิ้งค์ ด้วยจิตใจที่ผ่องใส ปลอดโปร่ง  เยือกเย็น   ดิฉันก็โมทนาด้วย  
ส่วนดิฉันยังไปไม่ถึงขั้นนั้น  ก็เลยทำได้คล้ายๆอย่างที่คุณสุจิตราทำ คือตั้งพระพุทธรูปไว้ในที่อันควรในบ้าน  โดยถือว่าถ้าจะคลายความยึดมั่นต้องคลายที่ใจ  ไม่ใช่คลายที่พระ

ในไบเบิ้ลมีถึง 157 แห่งที่พูดถึงการห้ามมีรูปเคารพ ตัวอย่างช่น
เลวีนิติ 19 : 4"อย่าหันไปนับถือรูปเคารพ และห้ามหล่อรูปเคารพไว้สำหรับตน เราคือยาห์เวห์พระเจ้าของเจ้า"

คำให้การของนายชีค มีร์ซา ฮุสเซน มือระเบิดทำลายพระพุทธรูปบามิยัน ตามคำสั่งของอำนาจของตาลีบัน กล่าวว่าถ้าเขาไม่ระเบิดพระพุทธรูป ตาลีบันจะฆ่าเขาทิ้ง เพราะก่อนหน้านั้นตาลีบันฆ่าลูกชายสองคนของเขาเหมือนสุนัขข้างถนน เขาจึงต้องทำเพื่อการอยู่รอด เขามีความเชื่อว่าด้านหน้าของพระพุทธรูปที่ถูกทำลายลง มีพระพุทธรูปปางไสยาสน์องค์หนึ่ง เป็นพระพุทธรูปขนาดใหญ่มีพระพักตร์อมยิ้ม ฝังอยู่ใต้ดิน ซึ่งเป็นความเชื่อที่ได้ยินมาจากบรรพบุรุษสืบขานกันต่อหลายชั่วอายุคนสอดคลึงกับ คำบอกกล่าวของพระถังซัมจั๋ง ที่ได้เห็นพระพุทธรูปปางไสยาสน์นี้เช่นกัน[1] ซึ่งนักโบราณคดีได้ขุดพบ ส่วนพระบาทของของพระนอน เมื่อ พ.ศ. 2548

พระพุทธรูปแห่งบามิยันได้รับการขึ้นทะเบียนเป็นมรดกโลกในการประชุมคณะกรรมการมรดกโลกสมัยสามัญครั้งที่ 27 เมื่อปี พ.ศ. 2546 ที่กรุงปารีส ประเทศฝรั่งเศส ด้วยข้อกำหนดและหลักเกณฑ์ในการพิจารณา ดังนี้
(i) - เป็นตัวแทนในการแสดงผลงานชิ้นเอกที่จัดทำขึ้นด้วยการสร้างสรรค์อันชาญฉลาดของมนุษย์
(ii) - เป็นสิ่งที่มีอิทธิพลยิ่ง ผลักดันให้เกิดการพัฒนาสืบต่อมาในด้านการออกแบบทางสถาปัตยกรรม อนุสรณ์สถาน ประติมากรรม สวน และภูมิทัศน์ ตลอดจนการพัฒนาศิลปกรรมที่เกี่ยวข้อง หรือการพัฒนาการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ ซึ่งได้เกิดขึ้นในช่วงเวลาใดเวลาหนึ่ง หรือบนพื้นที่ใดๆ ของโลกซึ่งทรงไว้ซึ่งวัฒนธรรม
(iii) - เป็นสิ่งที่ยืนยันถึงหลักฐานของวัฒนธรรมหรืออารยธรรมที่ปรากฏให้เห็นอยู่ในปัจจุบันหรือว่าที่สาบสูญไปแล้ว
(iv) - เป็นตัวอย่างอันโดดเด่นของประเภทของสิ่งก่อสร้างอันเป็นตัวแทนของการพัฒนา ทางด้านวัฒนธรรม สังคม ศิลปกรรม วิทยาศาสตร์ เทคโนโลยี อุตสาหกรรม ในประวัติศาสตร์ของมนุษยชาติ
(v) - เป็นตัวอย่างอันโดดเด่นของวัฒนธรรมมนุษย์ ขนบธรรมเนียมประเพณีแห่งสถาปัตยกรรม วิธีการก่อสร้าง หรือการตั้งถิ่นฐานของมนุษย์ ซึ่งเสื่อมสลายได้ง่ายจากผลกระทบจากการเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรมตาม กาลเวลา

http://th.wikipedia.org/wiki/พระพุทธรูปแห่งบามิยัน (http://th.wikipedia.org/wiki/พระพุทธรูปแห่งบามิยัน)

การทำลายอย่างบ้าคลั่ง โดยไม่ดูที่มาก็เหมือนทำลายรากหง้าตนเอง สมัยก่อนที่บาบิยัน มุสลิมในพื้นที่ยังช่วยรักษาด้วยซ้ำ จากบันทึกพระเหี้ยนจั๋ง
พระปฏิมาที่คนโบราณสร้างก็มีคุณค่าทางศิลปะ คนไม่สนใจก็ไม่ต้องเก็บไว้ แต่ไม่ควรยุยงให้ทำลายเพียงแค่ความเชื่อ ที่ไม่มีข้อความในคัมภีร์สายที่ตนนับถือ

อย่างเถรวาทไม่มีข้อห้าม แต่สมัยก่อนนิยมใช้กวาง ธรรมจักร เป็นสัญลักษณ์จะได้รู้ว่าเป็นพุทธ พวกฮินดู เชน จะได้รู้แนวเขต ไม่ต้องมีเรื่องกัน

คนที่หลอกหากินกับความเชื่อมาชาวบ้าน กลับไม่ไปลงโทษ มาลงโทษงานศิลป์ที่ไม่มีความผิด ดีที่งานทรงคุณค่ายังไม่ถูกทำลาย แบบหลายประเทศ