เรือนไทย

 
ผู้บอกสักรวา
ม.ร.ว.คึกฤทธิ์  ปราโมช   
นายมนตรี  ตราโมท 
นายเปลื้อง ณ นคร
คุณหญิงสิน สุพรรณสมบัติ     
คุณหญิง (ท่านผู้หญิง)สมโรจน์ สวัสดิกุล ณ อยุธยา 
นางสาวสุมน สุดบรรทัด (นางสุมน อมรวิวัฒน์)

ประกอบวงมโหรีวงใหญ่ กรมศิลปากร  โดยมีนักร้องชั้นครูคือ นางอุษา สุคันธมาลัย
นายประเวช กุมุท  นางสุดา เขียววิจิตร นายเสรี หวังในธรรม นายโชติ ดุริยประณีต   นางศรีนาฏ เสริมศิริ  และนางแช่มช้อย ดุริยพันธุ์

บทถวายพระพร –นายมนตรี (เพลงพระทอง –นางอุษา ขับร้อง)
       สักรวาถวายบังคมบรมราช      ภูวนาถนฤบดินทร์ปิ่นเกศี
   ทั้งสมเด็จพระบรมราชินี      พระบารมีปกเกล้าเหล่าสักรวา
   ขอถวายพระพรทวีในปีใหม่      ให้สองไท้ทรงเกษมสุขหรรษา
พระชนม์ยงธำรงรัฐวัฒนา         ปกประชาไทยระรื่นฉ่ำชื่นเอย

บทเกริ่นชาย-ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ (เพลงลีลากระทุ่ม –นายประเวช ขับร้อง)
        สักรวามาพร้อมน้อมประณต               แทบพระบาทบงกชบทศรี
   จะออกปากฝากรักไว้สักที               ได้ยลโฉมวงสตรีก็นึกอาย
   ที่ยังสาวก็สาวคราวลูกหลาน                อีกสองท่านออกจะลึกดึกใจหาย
   จำกล่าวเกริ่นพอประทังซังกะตาย                 เชิญคุณยายตอบสุนทรเป็นกลอนเอย

บทตอบหญิง-คุณหญิงสิน (เพลงกล่อมนารี –นางสุดา ขับร้อง)
      สักรวาถูกเกณฑ์เป็นวันทอง       เห็นลูกมองสบตาหน้าแฉล้ม
   มาค่อนแม่แก่เก็บทั้งเหน็บแนม          ยังซ้ำแถมมองพ่อเหมือนล้อเลียน
   พระนายไวยใหญ่โตโก้ไม่น้อย          ต้องเรียบร้อยพูดอะไรไม่มีเสี้ยน
   แม่สอนไว้ให้กำหนดเหมือนบทเรียน       จะแนบเนียนดีกว่าล้อก่อกรรมเอย

บทแจกตัว-นายมนตรี (เพลงสารถี -นายเสรี ขับร้อง)
        สักรวาลองว่าเรื่องขุนช้างขุนแผน                 วิวาห์พระไวยให้แฟนฟังดูบ้าง
        คุณหญิงสินเป็นวันทองผ่องสรรพางค์      คุณหญิงสมโรจน์เป็นนางศรีมาลา
        คุณเปลื้องเป็นขุนช้างล้านบ้านรั้วใหญ่      พระนายไวยคุณคึกฤทธิ์ประดิษฐ์ว่า
   คุณสุมนนิพนธ์ต่างนางสร้อยฟ้า                ส่วนตัวข้าจะว่าแทนขุนแผนเอย
บทขุนแผน-นายมนตรี (เพลงโยนดาบ-นายเสรี ขับร้อง)
   สักรวาขุนแผนแสนกระหยิ่ม                 ให้นึกกริ่มที่จะได้สะใภ้สวย
   มีไม่มีก็ต้องแสร้งแกล้งสำรวย                 บอกแขกช่วยงานวิวาห์หน้าชื่นบาน
   แต่งงานลูกครั้งนี้ดีทุกอย่าง                 มีวันทองน้องนางมาค้างบ้าน
   ไปอยู่เสียกับขุนช้างร้างมานาน               ได้พบพานถ่านที่ดับกลับคุเอย

บทวันทอง-คุณหญิงสิน (เพลงพราหมณ์ดีดน้ำเต้า –นางสุดา ขับร้อง)
   สักรวาท่านผู้หญิงวันทอง                   ตะลึงมองศรีมาลาหน้าอ่อนหวาน
   สมกับเจ้าหมื่นไวยผู้ชัยชาญ         ได้แต่งงานวันนี้ฤกษ์ดีจริง
   มองไปทางหน้าหอเห็นพ่อผัว         อ้อแต่งตัวมาประกวดอวดผู้หญิง
   เอกเขนกอรชรแอบหมอนอิง         ยังเพราพริ้งไม่แก่เฒ่าเหมือนเราเอย
บทขุนช้าง-นายเปลื้อง (เพลงอาเฮีย –นายโชติ ขับร้อง)
   สักรวาขุนช้างย่างขึ้นหอ                    แต่ครั้นพอเห็นวันทองก็จ้องหน้า
   ให้แปลกใจแลไปเหมือนคุณน้า         ดูผิดตาวันทองเคยยองใย
   แล้วจึงทักพระไวยเป็นไรเจ้า         ดูผมเผ้าขาวขึ้นเป็นไหนไหน
   คงจรจัดเที่ยวซัดชาตรีไป            วงใครใครก็เที่ยวเล่นไม่เว้นเอย

บทพระไวย –ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ (เพลงแขกมอญบางช้าง –นายประเวช ขับร้อง)
      สักรวาพระไวยใส่บาตรค้าง      อยู่เคียงข้างศรีมาลามารศรี
   เอาหัตถ์ป้องประคองจับคันทัพพี         พอสร้อยฟ้านารีมาถึงครัน
           ให้อักอ่วนป่วนใจอยู่ไปมา         แทบจะตักกระยาไม่ตรงขัน
   เหมือนกับถูกล็อตเตอรี่มีรางวัล         แล้วซ้ำดันถูกกินรวบประจวบเอย
บทสร้อยฟ้า-นางสาวสุมน (เพลงลาวล่องน่าน – นางอุษา ขับร้อง)
      สักรวาสาวน้อยเจ้าสร้อยฟ้า      พระปิ่นหล้าประทานให้พระไวยนั่น
   มาถึงบ้านพรานใหญ่สงสัยครัน         หรือรับขวัญวันข้าเจ้าเข้าสมรส
   ขยับย่างวางท่าข้าคุณนาย         ลงจากวอกรีดกรายให้ปรากฏ
   ขึ้นข้างบนยลทั้งคู่ดูช้อยชด         ริษยาพาพยศหมดอายเอย

บทพระไวย-ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ (เพลงบุหลัน-นายประเวช ขับร้อง)
      สักรวาพระไวยตั้งใจมอง         เห็นสร้อยฟ้านวลน้องนั้นหมองศรี
   คิดจะใคร่ไปปลอบให้ชอบที         ก็เกรงศรีมาลาจะว่าเอา
   โอ้พระปิ่นมงกุฎอยุธเยศ            จะโปรดเกศทั้งทีมีสามเส้า
   มีหนึ่งครองแล้วยังสองประทานเรา      ไอ้ที่เขายังโสดไม่โปรดเอย
บทสร้อยฟ้า –นาวสาวสุมน (เพลงลาวหัวเรือ-นางศรีนาฏ ขับร้อง)
      สักรวาพบพระไวยให้งุ่นง่าน       ทำหน้าบานตักบาตรนาฏสนอง
   แหมเจ้าบ่าวทั้งทีมีคู่ครอง                    ทีละสองเจ้าสาวอื้อฉาวจริง
   เป็นน้อยเขาตัวข้าเจ้าบ่ยอมดอก          น้ำใต้ศอกกินบ่หวานปานคุณหญิง
        คร้านเป็นนางค้างเรือนหอพอช่วงชิง                โดนท้วงติงบ่อยากแต่งแข่งดีเอย

บทศรีมาลา-คุณหญิงสมโรจน์ (เพลงจระเข้ขวางคลอง-นางแช่มช้อย ขับร้อง)
      สักรวาศรีมาลาน่าสงสาร         แลเห็นมารชาวเหนือเนื้อเหลืองเหลือง
   สู้สะกดอดใจไม่ขุ่นเคือง            เพราะพ่อเราเจ้าเมืองเชื้อผู้ดี
   แล้วหันมาไล่พระไวยไปหน้าบ้าน         จะได้รับพระราชทานให้ถึงที่
   ขอแต่อย่ามัวปลื้มลืมวจี            ในราตรีเมืองพิจิตรคิดบ้างเอย
บทพระไวย-ม.ร.ว.คึกฤทธิ์  (เพลงคลื่นกระทบฝั่ง – นายประเวช ขับร้อง)
      สักรวาพระไวยได้ฟังว่า         จึงปลอบโยนศรีมาลาอย่าขุ่นข้อง
   พี่สมัครรักใคร่ในตัวน้อง            ไม่หวังปองสตรีอื่นมาชื่นชิด
   แต่สร้อยฟ้าเป็นนางพระราชทาน         จะหลีกเลี่ยงราชการก็กลัวผิด
   ถึงอย่างไรใจจอดยอดชีวิต         แม่อย่าคิดหวงแฟนให้แค้นเอย

ศรีมาลา-คุณหญิงสมโรจน์ (เพลงสามเส้า – นางแช่มช้อย ขับร้อง)
สักรวาศรีมาลาประสาซื่อ                ไม่ดึงดื้อฟังพี่ไวยเธอไขขาน
จึงตอบว่าถ้าเมียพระราชทาน      ใหญ่กว่าเมียแต่งงานก็ใหญ่ไป
เพียงแต่อย่าคึกฤทธิ์มาคิดแข่ง      กับเมียแต่งน้องก็พอทนได้
อย่าว่าแต่เมียสองของพี่ไวย      ถึงสามสี่มีไหวมีไปเอย

บทขุนแผน-นายมนตรี (เพลงขึ้นพลับพลา –นายเสรี ขับร้อง)
สักรวาขุนแผนเดินเที่ยวเชิญชวน      แขกทั้งมวลให้มาโต๊ะอาหาร
อย่านิ่งเนิ่นเชิญครับรับประทาน      ทั้งเหล้าข้าวคาวหวานสำราญใจ
แบบบุฟเฟ่ต์เฮก็ได้ไม่ต้องเกรง      เรากันเองมิได้มีใครที่ไหน
ถึงดื่มเหล้าเมามากไม่อยากไป      จะนอนค้างก็ยังได้ตามใจเอย

บทขุนช้าง-นายเปลื้อง (เพลงเขมรไล่ควาย –นายโชติ ขับร้อง)
สักรวาขุนช้างนั่งฟังเขาเกี้ยว         ชักปากเปรี้ยวกินเหล้าเข้าหลายแก้ว
เลยมึนเมางุ่นง่านเป็นพาลแล้ว         ทำบ้องแบ๊วยืนไชโยโห่คนเดียว
เห็นพระไวยให้นึกคลั่งชังน้ำหน้า         ครั้นเห็นป้าวันทองเลยใจเหี่ยว
พลางร้องว่าพระไวยชะใหญ่เจียว         ช่างลืมคุณข้าวเหนียวเราเลี้ยงเอย
บทพระไวย-ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ (เพลงทะเลบ้า –       นายประเวช ขับร้อง)
สักรวาพระไวยฟังขุนช้างว่า         พลางโกรธาหุนหันคันหัวหู
ชะไอ้คนเปลื้องผมมาข่มกู         แล้วเหลียวดูเพื่อนขุนช้างที่กลางงาน
เห็นว่านั่งห้อมล้อมพร้อมจะห้าม         ก็อวดเก่งเบ่งกล้ามอยู่งุ่นง่าน
แล้วชกลมลิ่วออกมานอกชาน         ทำอาการเหมือนเซ็นเต้นเร่าเอย

สักวาในยุคนั้น ไม่เล่นเรื่องการเมืองอย่างสักวายุคนี้    แต่มีการแซวคนเล่นกันไปมา  พอหอมปากหอมคอ ให้คนฟังเฮฮากัน

บทวันทอง-คุณหญิงสิน (เพลงสร้อยเพลง-นางสุดา ขับร้อง)
สักรวาวันทองไม่ผ่องใส         ฟังพระไวยถกเถียงเสียงโขมง
ขุนช้างเมาเกาขาลืมตาโพลง      นอนโก้งโค้งให้เขาต่อยสักร้อยที
ลุกถลันกั้นกางขวางหน้าลูก      อย่าดูถูกเห็นเขาเมาเจ้าต้องหนี
เป็นหัวหมื่นมหาดเล็กเด็กผู้ดี      ทำอย่างนี้ไม่ถูกนะลูกเอย

บทขุนแผน-นายมนตรี (เพลงลิงโลด – นายเสรี ขับร้อง)
สักรวาขุนแผนฟังนางวันทอง      ส่งเสียงร้องห้ามพระไวยให้แค้นคั่ง
ป็นคนกลางอย่างไรจึงไม่ฟัง      ว่าใครพลั้งใครพลาดประมาทใคร
หรือความรวยช่วยเบนให้เอนไป      รักผัวใหม่ยิ่งกว่าลูกถูกหรือเอย

คุณหญิงสิน สุพรรณสมบัติเป็นใคร ไม่ทราบ   เดาว่าน่าจะเป็นภรรยาของพระยาสุพรรณสมบัติ  ใช้ราชทินนามสามีต่อท้ายชื่อตามพระราชกำหนดนามสกุลที่ออกในรัชกาลที่ 6 
ที่ขอตั้งข้อสังเกต คือท่านแต่งกลอนเก่ง   คนที่กล้าลงท้าย เสียง โ - ง    ซึ่งหาคำสัมผัสยาก    แสดงว่ามั่นใจที่จะแต่ง  แล้วได้ความกลมกลืนกันตลอด

บทพระไวย-ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ (เพลงเบ้าหลุด –นายประเวช ขับร้อง)
สักรวาพระไวยครั้นได้ฟัง         ขุนช้างเผยความหลังคั่งแค้นจิต
ยืนขึ้นร้องบอกกล่าวแก่เหล่ามิตร         ขุนช้างนี้มีจริตเป็นอันธพาล
คิดจะต่อยกระทั่งเด็กเล็กกว่าตัว         มาไล่ทุบหูหัวไม่สงสาร
ควรจะส่งลาดยาวเกลาสันดาน         แล้วทะยานพุ่งหมัดซ้ายหมายน็อคเอย
บทขุนช้าง-นายเปลื้อง (เพลงสังขารา- นายโชติ ขับร้อง)
      สักรวาขุนช้างถูกรุมชก         จนพลัดตกไปข้างล่างนอนครางอี๋
   เจ้าชีวิตโปรดช่วยลูกด้วยที         พวกเหล่านี้ล้วนลาดยาวพลัดเข้ามา
   ถวายบังคมบรมนาถแม้นพลาดผิด                 ก็หมายจิตขอประทานซึ่งโทษา
   บัดนี้เล่าก็สมควรจวนเวลา         จะทูลลาขอพระเดชปกเกศเอย

บททูลลาแทนฝ่ายหญิง-คุณหญิงสมโรจน์ (เพลงแป๊ะ-นางแช่มช้อย ขับร้อง)
สักรวาอาลัยใจจะขาด         บังคมบาททูลลาน้ำตาไหล
โอ้เวลาก็มาค่ำลงรำไร         ต้องจำไกลพระที่นั่งบัลลังก์ทอง
   (สร้อย)  แสนอาลัยในบาทบงสุ์   ซบเศียรลงบังคมลา
      ได้ถวายสักรวา  ชื่นใจข้าพระบาทเอย
ขอสองพระภูบดินทร์ปิ่นไทยรัฐ         ดำรงฉัตรเรืองชัยไร้ทุกข์ผอง
ขอภาษาชาติไทยได้ครอบครอง         เป็นเจ้าของถิ่นไทยใหญ่ยิ่งเอย
   (สร้อย)  ขอพระทองทั้งสององค์ พระชนม์ยืนยงทรงสราญ
      ภาษาไทยจะได้ยืนนาน   งามตระการคู่ชาติไทยเอย

บททูลลาแทนฝ่ายชาย-ม.ร.ว.คึกฤทธิ์ (เพลงแขกสาหร่าย -นายประเวช ขับร้อง)
สักรวาเวลามาหมดลง                    เสียดายวงสักรวาไม่ลาได้
จะขอหอบเสน่หาพากลับไป         เหลืออาลัยสุดที่จะทรมาน
   (สร้อย) โอ้แสนเสียดายกายต้องคลาด  แต่จิตพิศวาสไม่ยอมนิราศร้างรา
   ด้วยมุ่งรักวงสักรวา  สุดแสนเสน่หา  จึงไม่ลากลับเอย   
แม้วันนี้มิได้เฝ้าบาทยุคล                            จะหลั่งล้นชลเนตรนองสถาน
ดชะบุญได้พระคุณมาเจือจาน                  จึงชื่นบานพอจะคลายหายโศกเอย
   (สร้อย)  พระเมตตาธิคุณอุ่นเกศา เหล่าวงสักรวาชื่นอุราเริงใจ
   ถึงเวลาแสนอาลัย  มิอยากคลาดพระบาทไป  กราบทูลด้วยใจจริงเอยฯฯ
   
         

สงสัยว่า  น่าจะพิมพ์กลอนตกไป ๑คำกลอน (๒ วรรค) นะครับ ???

เช็คแล้ว   ผิดตั้งแต่ต้นฉบับค่ะ   หายไป ๒ วรรคจริงๆ

คุณหญิงสิน สุพรรณสมบัติ  เป็นนักกลอนสักวาคนสำคัญ  เมื่อตอนท่านอายุครบ ๖๐ ปี  มีการประชันกลอนสักวาไปรษณีย์และจัดพิมพ์สักวานั้นเป็นเล่มหนังสือชื่อ สักวาไปรษณีย์ ปัจจุบันเป็นหนังสือหายาก เพราะพิมพ์เผยแพร่ไม่มากนัก   ส่วนประวัติละเอียดนั้นยังไม่พบ  ต้องหากันต่อไป