ผมไม่รู้ด้วยว่ามีศัพย์คำว่า "สถาปัตยกรรม" ตอนที่รู้ก็ไม่รู้ด้วยว่าแปลว่าอะไร คิดว่าคงเหมือนกับ "ก่อสร้าง" นั่นแหละ ถึงตอนนี้ก็ยังไม่รู้
ใครมีรากศัพย์ดี ๆ ช่วยขยายให้ทานหน่อย ครูบาอาจารย์ท่านใดมีความรู้ดี ๆ ก็ช่วยตอบเผยแพร่กันให้ด้วย เผื่อจะมีเด็กโง่ ๆ อย่างผมเหลืออยู่บ้างจะได้พอมีความรู้ต่อไปบ้าง
ผมขอตอบเฉพาะคำถามข้างบน เพราะคิดว่าน่าจะเป็นประโยชน์ต่อผู้สนใจอื่นๆด้วย
ที่อัญเชิญมาเหนือกระทู้นี้ เป็นสำเนาลายพระราชหัตถเลขาของพระบาทสมเด็จพระมงกุฏเกล้าฯ ที่ได้พระราชทานแด่หม่อมเจ้า อิทธิเทพสรรค์ กฤดากร ผู้ที่เพิ่งจะทรงเรียนจบการศึกษาวิชาสถาปัตยกรรมจากประเทศอังกฤษ เป็นการส่วนพระองค์
เมื่อจะมีการจัดตั้งสมาคมสถาปนิกสยามในพระบรมราชูปถัมภ์ในรัชกาลต่อมา ได้มีการประชุมหารือในเรื่องศัพท์บัญญัติภาษาไทย โดยใช้แนวทางที่พระราชทานไว้มาปรับปรุงเล็กน้อย คือ
Architecture เป็น สถาปัตยกรรม
Architecture Science เป็น สถาปัตยกรรมศาสตร์
Architect เป็น สถาปนิก
Architectural Drawing เป็น สถาปัตยเรขา
สถาปัตยกรรม น่าจะตั้งต้นรากศัพท์มาจากคำว่า
สถาปนาที่สมเด็จพระมหาธีรราชเจ้าทรงเลือกใช้ แปลเป็นไทยในที่นี้ว่า
ก่อร่างสร้างขึ้น เมื่อเติมคำว่า
นิกลงไป ก็เปลี่ยนความหมายเป็น
ผู้สร้าง สิ่งที่สถาปนิกสร้างขึ้นเรียกว่า
สถาปัตยกรรมครูบาอาจารย์สถาปนิกท่านหนึ่งได้เขียนเรียบเรียงไว้ให้เข้าใจง่ายๆว่า
สถาปนิก สถาปนา สถาปัตยกรรม