กระทู้: อาณาจักรศรีจนาศะ มีจริงหรือไม่
เริ่มกระทู้โดย: คุณพี่ ที่ 27 พ.ค. 06, 22:00
 อยาทราบเรื่องราวเกี่ยวกับอาณาจักรศรีจนาศะหากท่านใดมีกรุณามาให้ความรู้หน่อยครับ ขอบพระคุณครับ |
กระทู้: อาณาจักรศรีจนาศะ มีจริงหรือไม่
เริ่มกระทู้โดย: Hotacunus ที่ 28 พ.ค. 06, 04:39
ข้อมูลปฐมภูมิเกี่ยวอาณาจักรนี้ ศึกษาได้จากศิลาจารึก ซึ่งปัจจุบันพบอยู่ ๒ หลักคือ
๑. จารึกบ่ออีกา (จารึกด้วยอักษรหลังปัลลวะ ใช้ภาษาสันสกฤต กับ เขมร กำหนดอายุได้ พ.ศ. ๑๔๑๑)
สถานที่พบ บ้านบ่ออีกา อำเภอสูงเนิน จังหวัดนครราชสีมา
เนื้อหาโดยสังเขป
ด้านที่ ๑ กล่าวถึงสัตว์และทาสที่พระราชาแห่งศรีจนาศะถวายแก่พระสงฆ์
ด้านที่ ๒ เริ่มต้นด้วยการกล่าวสรรเสริญพระศิวะ แล้วกล่าวยกย่องอังศเทพซึ่งเป็นผู้สร้างศิวลึงค์นี้
๒. จารึกศรีจานาศะ (จารึกด้วยอักษรขอมโบราณ ใช้ภาษาสันสกฤต กับ เขมร กำหนดอายุได้ พ.ศ. ๑๔๘๐)
สถานที่พบ บริเวณเทวสถาน ใกล้สะพานชีกุน อำเภอเมือง จังหวัด พระนครศรีอยุธยา
เนื้อหาโดยสังเขป ด้านที่ ๑ เริ่มต้นด้วยการสรรเสริญพระศิวะ จากนั้นสรรเสริญนางปารวตี ต่อจากนั้นจึงกล่าวถึงรายพระนามพระราชาแห่งอาณาจักรจานาศปุระ คือ พระราชาองค์แรกทรงพระนามว่าภคทัตต์ ผู้ที่สืบต่อลงมาจากพระเจ้าภคทัตต์องค์หนึ่งทรงพระนามว่า สุนทรปรากรม พระเจ้าสุนทรปรากรมทรงมีโอรสทรงพระนามว่า สุนทรวรมัน พระเจ้าสุนทรวรมันทรงมีโอรส ๒ องค์องค์พี่ทรงนามว่านรปติสิงหวรมัน ได้เสด็จขึ้นครองราชย์แห่งอาณาจักรศรีจานาศะ องค์น้องทรงนามว่า มงคลวรมัน ได้โปรดให้สร้างจารึกหลักนี้เพื่อฉลองการสร้างพระรูปพระชนนีเป็นพระราชเทวี คือ ชายาของพระศิวะ เมื่อศักราช ๘๕๙ (พ.ศ. ๒๔๘๐) ส่วนจารึกด้านที่ ๒ นั้น เป็นรายชื่อของทาส
ถ้าดูจากที่ปรากฎชื่อ "ศรีจนาศะ" ในจารึก ก็แสดงว่า ดินแดนนี้มีจริงครับ แต่ว่าจะเป็นอาณาจักรเชียวหรือ ?????
ศรีจนาศะ อาจเป็นเพียงแคว้นหนึ่ง ที่มีศูนย์กลางอยู่แถวๆ โคราชก็ได้ครับ จะว่าเป็นถึง "อาณาจักรนั้น" ก็ฟังดูโม้ไปหน่อย อย่างไรก็ตาม ก็ต้องอ่านจารึกดูครับ อะไรที่นอกเหนือที่บอกในจารึกก็เป็น "ข้อสันนิษฐาน" ทั้งสิ้น ซึ่งจะถูกผิดก็ต้องไล่กันไปตามตรรกะครับ
นักวิชาการที่ศึกษามีอยู่ครับ ลองไปหาหนังสืออ่านดู รู้สึกว่า ศิลปวัฒนธรรม ได้พิมพ์รวมบทความเกี่ยวกับแคว้นนี้ไว้ มีนักวิชาการเขียนอยู่หลายท่าน
ไปอ่านเนื้อหาของจารึกทั้ง ๒ หลักนี้ได้ที่
http://www.sac.or.th/jaruk/
โดยไปที่หมวดค้น "คำสำคัญ" ใช้คำว่า "ศรีจนาศะ"
ได้ความรู้อะไรใหม่ๆ ก็มาแชร์ มาเล่ากันบ้างก็ดีครับ
๑. จารึกบ่ออีกา (จารึกด้วยอักษรหลังปัลลวะ ใช้ภาษาสันสกฤต กับ เขมร กำหนดอายุได้ พ.ศ. ๑๔๑๑)
สถานที่พบ บ้านบ่ออีกา อำเภอสูงเนิน จังหวัดนครราชสีมา
เนื้อหาโดยสังเขป
ด้านที่ ๑ กล่าวถึงสัตว์และทาสที่พระราชาแห่งศรีจนาศะถวายแก่พระสงฆ์
ด้านที่ ๒ เริ่มต้นด้วยการกล่าวสรรเสริญพระศิวะ แล้วกล่าวยกย่องอังศเทพซึ่งเป็นผู้สร้างศิวลึงค์นี้
๒. จารึกศรีจานาศะ (จารึกด้วยอักษรขอมโบราณ ใช้ภาษาสันสกฤต กับ เขมร กำหนดอายุได้ พ.ศ. ๑๔๘๐)
สถานที่พบ บริเวณเทวสถาน ใกล้สะพานชีกุน อำเภอเมือง จังหวัด พระนครศรีอยุธยา
เนื้อหาโดยสังเขป ด้านที่ ๑ เริ่มต้นด้วยการสรรเสริญพระศิวะ จากนั้นสรรเสริญนางปารวตี ต่อจากนั้นจึงกล่าวถึงรายพระนามพระราชาแห่งอาณาจักรจานาศปุระ คือ พระราชาองค์แรกทรงพระนามว่าภคทัตต์ ผู้ที่สืบต่อลงมาจากพระเจ้าภคทัตต์องค์หนึ่งทรงพระนามว่า สุนทรปรากรม พระเจ้าสุนทรปรากรมทรงมีโอรสทรงพระนามว่า สุนทรวรมัน พระเจ้าสุนทรวรมันทรงมีโอรส ๒ องค์องค์พี่ทรงนามว่านรปติสิงหวรมัน ได้เสด็จขึ้นครองราชย์แห่งอาณาจักรศรีจานาศะ องค์น้องทรงนามว่า มงคลวรมัน ได้โปรดให้สร้างจารึกหลักนี้เพื่อฉลองการสร้างพระรูปพระชนนีเป็นพระราชเทวี คือ ชายาของพระศิวะ เมื่อศักราช ๘๕๙ (พ.ศ. ๒๔๘๐) ส่วนจารึกด้านที่ ๒ นั้น เป็นรายชื่อของทาส
ถ้าดูจากที่ปรากฎชื่อ "ศรีจนาศะ" ในจารึก ก็แสดงว่า ดินแดนนี้มีจริงครับ แต่ว่าจะเป็นอาณาจักรเชียวหรือ ?????
ศรีจนาศะ อาจเป็นเพียงแคว้นหนึ่ง ที่มีศูนย์กลางอยู่แถวๆ โคราชก็ได้ครับ จะว่าเป็นถึง "อาณาจักรนั้น" ก็ฟังดูโม้ไปหน่อย อย่างไรก็ตาม ก็ต้องอ่านจารึกดูครับ อะไรที่นอกเหนือที่บอกในจารึกก็เป็น "ข้อสันนิษฐาน" ทั้งสิ้น ซึ่งจะถูกผิดก็ต้องไล่กันไปตามตรรกะครับ
นักวิชาการที่ศึกษามีอยู่ครับ ลองไปหาหนังสืออ่านดู รู้สึกว่า ศิลปวัฒนธรรม ได้พิมพ์รวมบทความเกี่ยวกับแคว้นนี้ไว้ มีนักวิชาการเขียนอยู่หลายท่าน
ไปอ่านเนื้อหาของจารึกทั้ง ๒ หลักนี้ได้ที่
http://www.sac.or.th/jaruk/
โดยไปที่หมวดค้น "คำสำคัญ" ใช้คำว่า "ศรีจนาศะ"
ได้ความรู้อะไรใหม่ๆ ก็มาแชร์ มาเล่ากันบ้างก็ดีครับ
กระทู้: อาณาจักรศรีจนาศะ มีจริงหรือไม่
เริ่มกระทู้โดย: โพธิ์ประทับช้าง ที่ 28 พ.ค. 06, 17:02
 ศิลปะแบบศรีจนาศะครับ เรื่องของศรีจนาศะขอติดไว้ก่อนครับ |
กระทู้: อาณาจักรศรีจนาศะ มีจริงหรือไม่
เริ่มกระทู้โดย: โพธิ์ประทับช้าง ที่ 28 พ.ค. 06, 17:03
 ขยายครับ |
กระทู้: อาณาจักรศรีจนาศะ มีจริงหรือไม่
เริ่มกระทู้โดย: โพธิ์ประทับช้าง ที่ 28 พ.ค. 06, 17:03
 จะเห็นว่าส่งอิทธิพลกับศิลปะแบบอู่ทองมาก |
กระทู้: อาณาจักรศรีจนาศะ มีจริงหรือไม่
เริ่มกระทู้โดย: โพธิ์ประทับช้าง ที่ 28 พ.ค. 06, 17:09
 ลองเทียบกับพระพุทธรูปแบบศิลปะอู่ทองยุค 2 ดูครับ |
กระทู้: อาณาจักรศรีจนาศะ มีจริงหรือไม่
เริ่มกระทู้โดย: กุรุกุลา ที่ 28 พ.ค. 06, 18:49
ใช่พระเมตไตรยที่บ้านฝ้าย บุรีรัมย์หรือเปล่าครับ
กระทู้: อาณาจักรศรีจนาศะ มีจริงหรือไม่
เริ่มกระทู้โดย: คุณพี่ ที่ 29 พ.ค. 06, 08:39
โบราณวัตถุนี้พบ ณ ที่ใดครับ
กระทู้: อาณาจักรศรีจนาศะ มีจริงหรือไม่
เริ่มกระทู้โดย: กุรุกุลา ที่ 29 พ.ค. 06, 10:43
ถ้าให้ผมเดาก็คงเป็น เมืองฝ้าย ลำปลายมาศ บุรีรัมย์หรือเปล่าครับ เช่นนั้นอายุก็คงราวพุทธศตวรรษที่ 13-14 เก่ากว่าศักราในจารึก ปัญหาก็คือศรีจนาศะเก่าไปถึงขนาดไหน และ
สิ้นสุดลงเมื่อใด รวมทั้งประติมากรรมเหล่านี้สร้างขึ้นเนื่องในแคว้นนี้หรือเพื่ออาณาจักรขอม ขอความรู้ด้วยครับ
สิ้นสุดลงเมื่อใด รวมทั้งประติมากรรมเหล่านี้สร้างขึ้นเนื่องในแคว้นนี้หรือเพื่ออาณาจักรขอม ขอความรู้ด้วยครับ
กระทู้: อาณาจักรศรีจนาศะ มีจริงหรือไม่
เริ่มกระทู้โดย: โพธิ์ประทับช้าง ที่ 29 พ.ค. 06, 19:07
| สวัสดีครับ คุณ Hotacunus, คุณพี่, คุณ กุรุกุลา ประติมากรรมจากประโคนชัย บุรีรัมย์ ส่วนเศียรพระพุทธรูปจาก Private Collection ครับ ผมเอาเรื่อง เขมรสูง-เขมรต่ำ มาฝากครับ ที่เหลือก็คงต้องช่วยกันค้นต่อไป ย่อมาจากของคุณ Sea Pen http://www.scubazoom.com/smf_/index.php?PHPSESSID=c9c52b2f393c1897ed76cd1818dda9f6&topic=684.msg15807 "อีสาน หรือ ที่ราบสูงโคราช" ทางด้านทิศตะวันตก มีเทือกเขาเพชรบูรณ์ และ ดงพญาเย็น ทางทิศใต้ มีเทือกเขาพนมดงรัก ทำให้พื้นที่ลาดเอียงไปทางตะวันออกจนถึงแม่น้ำโขง ตอนกลางของภูมิภาค มีเทือกเขาภูพานพาดกลาง แบ่งที่ราบสูงอิสาน ออกเป็น 2 ส่วน เรียกพื้นที่ตอนบนว่า "แอ่งสกลนคร" หรือ "เขมรสูง" คือบริเวณที่ราบลุ่มแม่น้ำ โขง ชี และแม่น้ำมูล ครอบคลุมไปจนถึงอุบลราชธานี ที่ราบสูงโบเวนและจำปาสักในลาว เรียกพื้นที่อีกแอ่งหนึ่งอีกแอ่งหนึ่งว่า "แอ่งโคราช" หรือ "เขมรต่ำ" ตั้งแต่เมืองพิมายไปจนถึงประเทศ กัมพูชาในปัจจุบัน ราวพุทธศตวรรษที่ 7-8 ไม่พบอารยธรรมขอมอยู่ในบริเวณนี้ แต่มาพบในบริเวณ ที่เรียกว่า "เขมรสูง" คือแอ่งสกลนคร ทั้งในส่วนประเทศไทย และสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว บริเวณนี้ พบร่องรอยของอารยธรรมเก่าแก่ตั้งแต่ยุคค่อนประวัติศาสตร์ โดยมีการพบภาพเขียนสีผนังถ้ำ และเครื่องปั้นดินเผา เครื่องสัมริดต่างๆมากมาย (เช่นที่ผาแต้มและบ้านเชียง) ลบล้างความเชื่อที่ว่า อีสาน เป็นดินแดนลี้ลับโดดเดี่ยว จากหลักฐานทางโบราณคดี ในจารึก และจดหมายเหตุต่าง ๆ พบว่าผู้คนในดินแดนนี้ มีการติดต่อกับ สังคมภายนอกอย่างกว้างขวางตลอดทั่วทั้งแอ่งสกลนครและแอ่งโคราช โดยเริ่มก่อตัวเป็นชุมชนเล็กๆ จากนั้น จึงได้ขยายใหญ่เป็นเมือง และกลายเป็นรัฐแรกในยุคประวัติศาสตร์ ที่รู้จักกันในนาม "อาณาจักรเจนละ" หรือ กำเนิดแห่งอาณาจักรขอมโบราณ ที่มีมาตั้งแต่ปลายพุทธศตวรรษที่ 10  |
กระทู้: อาณาจักรศรีจนาศะ มีจริงหรือไม่
เริ่มกระทู้โดย: โพธิ์ประทับช้าง ที่ 29 พ.ค. 06, 19:10
 เรื่องประติมากรรม เอามาฝากครับ "ศิลปะเขมรสูงชาวพุทธ" คัดลอกจาก หนังสือพระพุทธรูปศิลปะสมัยอยุธยา ประวัติศาสตร์ชนชาติไทยกับปฏิมากรรมในพุทธศาสนา เล่ม 1 ของ สมเกียรติ โล่ห์เพชรัตน์ พิพม์ครั้งที่ 2 หน้า373 "เป็นศิลปะที่มีอายุอยู่ช่วงสมัยกับศิลปะทวาราวดีและลวะปุระ ที่ปัจจุบันเรายังอนุโลมให้เรียก พระพุทธรูปและปฏิมากรรมทางศาสนาอื่นๆ ที่มีอายุตั้งแต่ปีคริสต์ศตวรรษที่ 7-11 ว่าเป็นกลุ่มศิลปะทวา-อีสาน แต่ที่ถูกต้องตามความเป็นจริงในหน้าประวัติศาสตร์จะต้องเป็น ศิลปะเขมรสูง ตั้งแต่สมัยก่อนเมืองพระนครหลวงจนถึงยุคนครหลวงตอนต้น จริงอยู่ในสมัยนั้น โดยสิ่งแวดล้อมตามธรรมชาติ ศิลปะเขมรสูงกลุ่มนี้ได้ร่วมศิลปะกับศิลปะทวาราวดีที่อยู่ใกล้กัน มานานแล้ว แต่ถึงอย่างไรก็ตาม ประชาชนและดินแดนส่วนนี้ก็ยังขึ้นอยู่ภายใต้การปกครอง ของอาณาจักรกัมพูชาอย่างปฏิเสธมิได้ ศิลปะที่ค้นพบในดินแดนเขมรสูงแห่งนี้ มีทั้งปฏิมากรรม ทางศาสนาพราหมณ์ แต่ส่วนใหญ่จะเป็นงานปฏิมากรรมที่สร้างขึ้นเพื่อศาสนาพุทธฝ่ายมหายาน เช่น พระพุทธรูปที่แสดงสัญลักษณ์ของเหล่าธยานิพุทธ หรือ พระโพธิสัตต์ศรีอริยเมตไตรที่ค้นพบ ที่อำเภอประโคนชัยที่โด่งดังไปทั่วโลก ที่มีอายุอยู่ระหว่างคริสศตวรรษที่ 8-9 มีรูปแบบคล้ายกับ ศิลปะแบบสมโบร์ไพรกุกของเขมรเมืองพระนครหลวง แต่มีรูปแบบที่แตกต่างออกไปตามสาย สกุลช่างพื้นถิ่น จากการศึกษาถึงด้านประติมานวิทยาจะเห็นว่า ตั้งแต่ก่อนคริสต์ศตวรรษที่ 8 ช่างในดินแดน ประเทศไทยส่วนนี้มีประติมานวิยาทางการหล่อสำริดจะสูงกว่าในเมืองนครหลวงของอาณาจักร กัมพูชามาก ดังพระราชวินิจฉัยของสมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพ ที่พระองค์กล่าวว่า หากเป็นการแกะสลักศิลาช่างเขมรจะเก่งกว่า แต่หากเป็นงานหล่อโลหะสำริดช่างลพบุรีจะ เก่งกว่ามาก เพราะฉะนั้นจึงมีความเป็นไปได้สูงมากที่ปฏิมากรรมโลหะที่พบในกัมพูชาอาจจะ หล่อจากเมืองลพบุรี แล้วส่งไปยังนครหลวงของกัมพูชา ซึ่งเป็นข้อสันนิษฐานที่ไม่น่าจะเกิน ความเป็นจริงนัก เพราะมีการพบหลักฐานหล่อปฏิมากรรมรูปแบบต่างๆ ที่หล่อไม่ติดมีมากมาย ที่ค้นพบในเมืองลพบุรี จนถึงทุกวันนี้ยังมีการค้นพบปฏิมากรรมโลหะแบบสำริดผสมในลพบุรี จำนวนมากกว่ากัมพูชา เพราะเหตุนี้ ผู้เขียนจึงขอฝากงานวิจัยให้ท่านนักปราชญ์ช่วยนำเรื่องศิลปะลพบุรีไปช่วยศึกษา ค้นคว้าต่อ โดยเฉพาะหน่วยงานการศึกษาของทางราชการที่เกี่ยวข้องโดยตรง เพราะเหตุว่า สิ่งที่ค้นพบเหล่านี้เป็นศิลปะภูมิปัญญาของบรรพบุรุษไทย ที่น่าจะมีการขยายวงกว้างเจาะลึก เขียนเป็นงานศึกษาวิจัยขนาดใหญ่สำคัญของชาติ ดีกว่าจะให้คนบางกลุ่มที่ไม่รู้เรื่องประวัติศาสตร์ ชอบนำมากล่าวแบบลอยๆ ไร้หลักฐานว่า ศิลปะเหล่านี้เป็นของกัมพูชา แต่เราก็ไม่ปฏิเสธว่า กลุ่มเขมรสูงและกลุ่มมอญทวาราวดีซึ่งเคยตกอยู่ภายใต้การปกครองของอาณษจักรกัมพูชาที่ ศูนย์อำนาจอยู่ที่เมืองพระนครหลวงนั้น เป็นบรรพบุรุษตัวจริงผู้มีส่วนริเริ่มการก่อตั้งรัฐไทย โดยเฉพาะอาณาจักรกรุงศรีอยุธยาที่ยิ่งใหญ่ของชนชาติไทย" |
กระทู้: อาณาจักรศรีจนาศะ มีจริงหรือไม่
เริ่มกระทู้โดย: โพธิ์ประทับช้าง ที่ 29 พ.ค. 06, 19:12
 ลองเทียบดูกับประติมากรรมแบบทวา อายุไม่ห่างกันเท่าไหร่ครับ |