เรือนไทย

เข้าไปค้นคว้าหารูปเจ้าจอมละม้าย สุวรรณทัต ในหอจดหมายเหตุแห่งชาติมา หาไม่เจอ
แต่เจอรูปเจ้าจอมท่านต่างๆ แต่งแฟนซี เก๋ๆ เลยเอามาแบ่งปันกันครับ

เจ้าจอมมารดาวาด (แมว) ในรัชกาลที่ ๔ หรือคุณท้าววรจันทร์
แต่งชุดแฟนซีจีน

เจ้าจอมมารดากลิ่น (ซ่อนกลิ่น) ในรัชกาลที่ ๔
แต่งชุดแฟนซีพราหมณ์ (สันนิษฐานว่าพราหมณ์เพราะใส่หมวกทรงบายศรี)

เจ้าจอมมารดาห่วง ใส่ชุดฝรั่ง

พระบรมฉายาลักษณ์พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงชุดแฟนซี (ไม่ทราบว่างานเดียวกันไหม)

หม่อมเจ้าพูนพิสมัย ดิศกุล ทรงเล่าว่าเมื่อครั้งทรงพระเยาว์เข้าไปอยู่ในพระบรมมหาราชวัง   พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าฯ ทรงคิดให้มีงานสนุกสนานบันเทิงในวังอยู่เสมอ   มีงานเลี้ยงบ้าง งานแฟนซี งานจับฉลาก   เจ้านายเล็กๆอย่างท่านทรงสนุกมาก
งานแฟนซีแบบนี้น่าจะมีหลายครั้ง ไม่ใช่ครั้งเดียว   น่าจะเป็นช่วงหลังของรัชกาลที่ ๕  สังเกตได้จากเจ้าจอมในรัชกาลที่ ๔ ที่แต่งแฟนซี อยู่ในวัยชรากันมากแล้ว

อย่างการแต่งฝรั่ง ในสมัยรัชกาลที่ ๔ อย่างเจ้าจอมมารดาเพ็ง ถือว่าเป็นแฟนซี ได้ไหมครับ

ดิฉันเข้าใจว่ารูปนี้เป็นการแต่งตัวนางละครในโรงละครเจ้าพระยามหินทรฯ นะคะ
เห็นเขียนคิ้วผัดหน้าทาปากด้วย

ฉากหลังเป็นที่เดียวกับที่ถ่ายในพระบรมมหาราชวังนะครับ

ถ้างั้น ไม่ทราบแล้วละค่ะ  รอผู้รู้

ภาพนี้เป็นนางละครตัวจริง แต่งแบบฝรั่ง ครับผม  8)

ไปหาท่านผู้รู้มาช่วยครับ

จากหนังสือสมุดภาพรัชกาลที่๔ของคุณรพีพัฒน์ พงศ์รพีพร อธิบายใต้ภาพว่า

ฟรันซิส จิต เจ้าจอมมารดาสังวาลย์ (ซ้าย) เจ้าจอมมารดาเปี่ยม(ขวา) ๒๔๐๔

                                                                           จะเห็นว่าเป็นภาพเดียวกับที่คุณหนุ่มเอามา(ขวาสุด)

คำบรรยายข้างล่างอ่านได้ว่า

ฟรันซิส จิต เจ้าจอมมารดาในรัชกาลที่๔ ในเครื่องแต่งกายตะวันตก <๒๔๐๔ เจ้าจอมมารดาสังวาลย์ (ซ้าย) เจ้าจอมมารดาเปี่ยม(ขวา)

ที่บรรยายว่าเจ้าจอมมารดาเปี่ยม คือภาพนี้

คำว่า "คงจะเป็นนางละครเช่นกัน" คงจะหมายถึงทั้งคู่เป็นนางละครวังหลวง

ภาพนี้มีรูปเจ้าจอมมารดาเที่ยงเข้ามาอีกคน ก็คงจะเป็นนางละครด้วย

ว่าแต่ว่าแม่นางในสองภาพนี้ เป็นบุคคลคนเดียวกันหรือเปล่า ช่างลม้ายคล้ายกันจริงๆ

คล้ายแต่ไม่ใช่ครับ. ท่านหนึ่งอยู่ในวัง อีกท่านอยู่นอกวัง สถานที่ถ่ายภาพก็คนละแห่งกัน

การแต่งกายแบบฝรั่งที่ยกมาหลายๆภาพเป็นจอมนางซีรีย์นั้น ผมเคยิ่นเจอว่าเป็นการแต่งกายเพื่อต้อนรับคณะทูตจากต่างประเทศครับ

แม่นางทางซ้ายในค.ห. 15   เธอช่างนั่งเปิดเผยจนน่าสงสัย ว่ามีเหตุอันใดให้ถลกกระโปรงขึ้นไปแบบนั้น     ทั้งๆกระโปรงก็ออกแบบให้ยาวระพื้น    จะว่าไม่ทันรู้ตัวก็ไม่ใช่ เพราะดูแขนที่พาดโต๊ะแสดงว่านั่งวางท่าให้ถ่าย
ลองซูมภาพดู    สงสัยว่าเธอจะสวมถุงน่องแค่เข่า  เห็นรอยขวางที่ใต้เข่าเหมือนขอบถุงน่อง  แต่ไม่ได้สวมลงมาถึงปลายเท้าอย่างถุงน่องสมัยนี้

เจตนาถลกกระโปรงชัดๆครับ แต่เจตนาถลกกระโปรงนี้ไม่ทราบ

เพิ่งนึกได้ว่า  ตามศีลธรรมของสมัยวิคตอเรียน(ตรงกับรัชกาลที่ ๔) "ขา" เป็นร่างกายสตรีส่วนต้องห้าม  เปิดเผยต่อสาธารณะไม่ได้เด็ดขาด   ถือว่าอนาจารพอๆกับแก้ผ้าทีเดียว
ผิดกับไทยที่ไม่ถือสา  เพราะนุ่งโจงกระเบนก็เห็นขาอยู่แล้ว     แต่ว่าเหนือเข่าขึ้นไป ถือว่าเป็นส่วนต้องปกปิด 
แม่นางผู้ถลกกระโปรงนี้  ถ้าไปนั่งแบบนี้อยู่ตามร้านรวงริมถนน อาจจะถูกตำรวจจับ  
ระบำแคนแคนที่ถือว่าเป็นระบำโป๊ของฝรั่งเศสที่ระบาดมาถึงอังกฤษ ก็คือยกชายกระโปรงขึ้นให้เห็นขา(ที่สวมชุดชั้นในยาว) เท่านั้นเองค่ะ

ขอเสริมครับ ที่สำคัญคือ เจ้าจอมทุกนางในชุดแฟนซีเหล่านี้ เป็นนางละครหมดทุกคน โดยเฉพาะเจ้าคุณจอมมารดาเปี่ยม ขึ้นชื่อมาก เรื่องบทบาทของตัวพระ ท่านเป็นตัวท้าวดาหา เป็นนายโรงพ่อเลยทีเดียว เจ้าจอมมารดาเที่ยง ก็เป็นละครเหมือนกัน แต่บทบาทอาจจะไม่เด่นนัก
ชะรอยว่าพวกท่านอาจจะจับระบำอะไรสักอย่างเพื่อเป็นเกียรติแก่คณะพระราชอาคันตุกะก็เป็นได้
หรือไม่ก็เป็นแค่การแต่งแฟนซี ซึ่งกำหนดให้แต่งเพื่อต้อนรับคณะทูต