|
กระทู้: สอบถามค่ะ สงสัยเรื่องการตั้งกรมเจ้านายฝ่ายใน เริ่มกระทู้โดย: นางมารน้อย ที่ 09 ก.ค. 14, 18:47 อยากทราบว่าเจ้านายฝ่ายในที่ได้รับพระราชทานกรมขณะยังทรงพระชนม์อยู่ เช่น กรมหลวงศรีรัตนโกสินทร กรมหลวงทิพยรัตนกิริกุฎรินี กรมหลวงเพชรบุรีราชสินทร นี้ เมื่อได้รับพระราชทานกรมแล้ว มีการตั้งเจ้ากรม ปลัดกรม แบบฝ่ายหน้าไหมคะ แล้วเจ้ากรม ปลัดกรมเหล่านี้เป็นชายหรือหญิง
เคยอ่านชีวิตในวังของมล.เนื่อง เธอเล่าว่าเวลาเจ้ากรมเข้าเฝ้าพระวิมาดาต้องรออยู่ข้างนอก เข้าไปภายในเขตวังสวนสุนันทาไม่ได้ แสดงว่าเจ้ากรมเป็นผู้ชาย แต่ไม่แน่ใจว่าเป็นแต่เฉพาะพระวิมาดาหรือเปล่า แล้วเจ้านายอื่นๆ เช่นเสด็จอธิบดีล่ะคะ สงสัย ขอบพระคุณค่ะ กระทู้: สอบถามค่ะ สงสัยเรื่องการตั้งกรมเจ้านายฝ่ายใน เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 09 ก.ค. 14, 20:27 ไม่มีใครมาตอบเลยหรือคะ คุณ V_Mee คุณหนุ่มสยาม คุณเพ็ญชมพู
คุณ NAVARAT.C ยังไม่เคยได้ยินว่าเจ้านายฝ่ายในมีเจ้ากรมปลัดกรมแบบเจ้านายฝ่ายหน้านะคะ ส่วนพระวิมาดา เมื่อทรงย้ายออกจากพระบรมมหาราชวังมาอยู่ภายนอก คือที่วังสวนสุนันทา จึงทรงมีเจ้ากรมสำหรับรับผิดชอบงานที่ต้องติดต่อประสานงานกับภายนอก กระทู้: สอบถามค่ะ สงสัยเรื่องการตั้งกรมเจ้านายฝ่ายใน เริ่มกระทู้โดย: V_Mee ที่ 10 ก.ค. 14, 06:40 เจ้านายฝ่ายในที่ทรงกรม ตามธรรมเนียมไม่มีเจ้ากรม ปลัดกรม และะสมุหบาญชี มีแต่จางวางที่รับผิดชอบงานทางฝ่ายหน้าแทนพระองค์ เช่น จางวางคำ สุวรรณเสวก ที่เป็นจางวางข้าหลวงเดิมในสมเด็จพระนางเจ้าเสาวภาผ่องศรี พระบรมราชินีนาถมาแต่รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เหตุที่ไม่มีเจ้ากรม ปลัดกรมและสมุหบาญชีสำหรับเจ้านายฝ่ายในนั้นคงจะเป็นเพราะเจ้านายฝ่ายในนั้นไม่ทรงมีเลกในสังกัดเช่นฝ่ายหน้า
ต่อมาในรัชกาลที่ ๖ มีการตั้งราชสำนักสมเด็จพระศรีพัชรินทราบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนี พันปีหลวง เป็นเอกเทศ มีการตั้งตำแหน่งกรมวัง มหาดเล็ก ราชเลขานุการเป็นอีกสำรับแยกจากที่เคยรวมอยู่ในของหลวง จึงได้ปรากฏว่าทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ตั้งให้จางวางคำเป็นพระยาอรรเทวิทนทรามาตย์ เจ้ากรมขอเฝ้าในสมเด็จพระพันปีหลวง รวมทั้งมีตำแหน่งปลัดกรมและสมุหบาญชีขอเฝ้าด้วย นอกจากนั้นเมื่อพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จสวรรคตแล้ว พระบรมราชเทวี พระราชเทวี พระอรรคชายา ต่างก็ทรงแยกวังไำปประทับนอกวังหลวง รัชกาลที่ ๖ ก็ได้โปรดเกล้าฯ ให้ทรงตั้งจางวางในแต่ละพระองค์เป็นเจ้ากรม ปลัดกรม สมุหบาญชีขอเฝ้า มีบรรดาศักดิ์เป็น พระยา พระ หลวง ขุนลดหลั่นกันลงมาด้วย กระทู้: สอบถามค่ะ สงสัยเรื่องการตั้งกรมเจ้านายฝ่ายใน เริ่มกระทู้โดย: กะออม ที่ 10 ก.ค. 14, 07:41 คุณ V_Mee ค่ะ
ในรัชกาลที่ ๕ เมื่อทรงสถาปนาสมเด็จพระนางเจ้าสว่างวัฒนา พระบรมราชเทวี พ.ศ. ๒๔๒๓ โปรดเกล้าฯ ให้ตั้งข้าราชการรับราชการในสมเด็จพระบรมราชเทวี ได้แก่ พระบรมนารินทรามาตย เจ้ากรมขอเฝ้า พระบรมนาฎนิตยภักดี ปลัดกรมขอเฝ้า หมื่นวรนาฎพลารักษ์ สมุหบาญชี ขุนบริบาลบรมบาท ขุนรัตนเทวีภัตติการ กระทู้: สอบถามค่ะ สงสัยเรื่องการตั้งกรมเจ้านายฝ่ายใน เริ่มกระทู้โดย: เพ็ญชมพู ที่ 10 ก.ค. 14, 09:57 อยากทราบว่าเจ้านายฝ่ายในที่ได้รับพระราชทานกรมขณะยังทรงพระชนม์อยู่ เช่น กรมหลวงศรีรัตนโกสินทร กรมหลวงทิพยรัตนกิริกุฎรินี กรมหลวงเพชรบุรีราชสินทร นี้ เมื่อได้รับพระราชทานกรมแล้ว มีการตั้งเจ้ากรม ปลัดกรม แบบฝ่ายหน้าไหมคะ คำตอบคือ "มี" ;D ๑. กรมหลวงศรีรัตนโกสินทร ประกาศตั้งกรมสมเด็จพระเจ้าลูกเธอฝ่ายใน ให้สถาปนาสมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสุทธาทิพยรัตน์ สุขุมขัตติยกัลยาวดี เป็นพระเจ้าลูกเธอเจ้าฟ้าต่างกรม มีพระนามจารึกในสุพรรณบัตรว่า สมเด็จพระเจ้าลูกเธอ เจ้าฟ้าสุทธาทิพยรัตน์ สุขุมขัตติยกัลยาวดี กรมหลวงศรีรัตนโกสินทร วรรคบริวาร ทรงศักดินา ๔๐๐๐๐ กระทู้: สอบถามค่ะ สงสัยเรื่องการตั้งกรมเจ้านายฝ่ายใน เริ่มกระทู้โดย: เพ็ญชมพู ที่ 10 ก.ค. 14, 10:30 ให้ทรงตั้งเจ้ากรม เป็นหลวงศรีรัตนโกสินทร ถือศักดินา ๘๐๐
ให้ทรงตั้งปลัดกรม เป็นขุนนครเขื่อนขันธสีมา ถือศักดินา ๖๐๐ ให้ทรงตั้งสมุห์บัญชี เป็นหมื่นนนทประชาภิบาล ถือศักดินา ๓๐๐ จาก ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๒๐ หน้า ๓๑๒-๓๑๓ วันที่ ๙ สิงหาคม ร.ศ. ๑๒๒ (พ.ศ. ๒๔๔๖) (http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2446/019/312.PDF) ;D กระทู้: สอบถามค่ะ สงสัยเรื่องการตั้งกรมเจ้านายฝ่ายใน เริ่มกระทู้โดย: เพ็ญชมพู ที่ 10 ก.ค. 14, 11:04 ๒. กรมหลวงเพชรบุรีราชสิรินธร
ประกาศเลื่อนแลตั้งกรมแลตั้งเจ้าพระยา ให้สถาปนาพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าวไลยอลงกรณ์ เป็นสมเด็จพระเจ้าน้องนางเธอ เจ้าฟ้าวไลยอลงกรณ์ นรินทรเทพยกุมารี กรมหลวงเพชรบุรีราชสิรินธร วรรคศรีเป็นอาทิอักษร ทรงศักดินา ๕๐๐๐๐ เจ้ากรม เป็นหลวงเพชรบุรีราชสิรินธร ถือศักดินา ๘๐๐ ปลัดกรม เป็นขุนปราณนครเขตรพิพัฒน์ ถือศักดินา ๖๐๐ สมุห์บาญชี เป็นหมื่นศรีสวัสดิ์พลประมวญ ถือศักดินา ๔๐๐ จาก ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๒๘ หน้า ๑๗๑๘-๑๗๔๕ วันที่ ๑๑ พฤศจิกายน ร.ศ. ๑๓๐ (พ.ศ. ๒๔๕๔) (http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2454/D/1718.PDF) ;D กระทู้: สอบถามค่ะ สงสัยเรื่องการตั้งกรมเจ้านายฝ่ายใน เริ่มกระทู้โดย: เพ็ญชมพู ที่ 10 ก.ค. 14, 11:04 ๓. กรมหลวงทิพยรัตนกิริกุฎลินี
ประกาศสถาปนาตั้งกรม ให้สถาปนาพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้านภาพรประภา เป็นพระองค์เจ้าต่างกรมฝ่ายใน มีพระนามตามจารึกในพระสุพรรณบัฎว่า พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงทิพยรัตนกิริกุฎลินี วรรคอุตสาหะ ทรงศักดินา ๑๕๐๐๐ เจ้ากรม เป็นหลวงทิพยรัตนกิริกุฎลินี ถือศักดินา ๖๐๐ ปลัดกรม เป็นขุนดุษฎีวิศวิไจย ถือศักดินา ๔๐๐ สมุหบัญชี เป็นหมื่นสมไนยนุทวิจารณ์ ถือศักดินา ๓๐๐ จาก ราชกิจจานุเบกษา เล่ม ๔๔ หน้า ๒๔๘-๒๕๒ วันที่ ๘ พฤศจิกายน พ.ศ. ๒๔๗๐ (http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2470/A/248.PDF) ;D กระทู้: สอบถามค่ะ สงสัยเรื่องการตั้งกรมเจ้านายฝ่ายใน เริ่มกระทู้โดย: นางมารน้อย ที่ 10 ก.ค. 14, 11:08 ขอบพระคุณอาจารย์เพ็ญชมพูเจ้าค่ะ ชัดเจนมาก
ว่าแต่ ศักดินา กรมหลวงศรีรัตนโกสินทร กับ กรมหลวงเพชรบุรีราชสิรินทร ไม่เท่ากันหรอกหรือคะเนี่ย กรมหลวงศรีรัตรโกสินทร ศักดินา ๔๐๐๐๐ กรมหลวงเพชรบุรีราชสิรินทร ศักดินา ๕๐๐๐๐ โอ้ เพิ่งทราบ |