เรือนไทย

กำลังอ่านหนังสือ "ตั้งเจ้าพระยากรุงรัตนโกสินทร์" อยู่ค่ะ  


เลยเอาภาพฝรั่งแท้ ที่ได้รับบรรดาศักดิ์เป็นถึงเจ้าพระยาของสยาม
มาลงให้ดูกัน

ตามประวัติบอกสั้นๆว่า เจ้าพระยาอภัยราชา เดิมชื่อโรลิน
ยัคมินส์ เคยเป็นเสนาบดีชาวเบลเยี่ยมมาก่อน
แล้วมารับราชการเป็นที่ปรึกษาในสมัยรัชกาลที่ ๕ ได้เป็นเจ้าพระยาเมื่อ พ.ศ.
๒๔๓๙
/>
เป็นอัครราชทูตผู้มีอำนาจเต็มในกระทรวงว่าการต่างประเทศด้วยค่ะ
src='http://vcharkarn.com/reurnthai/uploaded_pics/RW318x000.jpg'>

แต่ที่จริงแล้วชาวต่างชาติคนแรกที่ได้รับตำแหน่ง  "เจ้าพระยา"  น่าจะเป็น ยามาดา  หรือ ออกญาเสนาภิมุข  ในรัชสมัย  สมเด็จพระเจ้าปราสาททอง  ใช่ไหมครับ
 หากไม่นับ เจ้าพระยา โชดึกราชเศรษฐีที่เป็นชาวไทยเชื้อสายจีน

แต่ที่จริงแล้วชาวต่างชาติคนแรกที่ได้รับตำแหน่ง  "เจ้าพระยา"  น่าจะเป็น ยามาดา  หรือ ออกญาเสนาภิมุข  ในรัชสมัย  สมเด็จพระเจ้าปราสาททอง  ใช่ไหมครับ
 หากไม่นับ เจ้าพระยา โชดึกราชเศรษฐีที่เป็นชาวไทยเชื้อสายจีน

เจ้าพระยาวิชาเยนทร์ก็เป็นฝรั่งที่ได้ยศเจ้าพระยาไทยเหมือนกัน สมัยพระนารายณ์มหาราช
ที่จริง ในสมัยอยุธยานั้นเรามีชาวต่างชาติมาเป็นข้าราชสำนักไม่น้อย นอกจากฝรั่ง ญี่ปุ่น และจีนแล้วยังมีแขกชาติต่างๆ อีก

จำได้เลาๆ ว่าท่านเจ้าพระยาอภัยราชา เรียนมาเป็นนักกฏหมาย และเคยรับราชการในราชการของประเทศตัวเองคือเบลเยี่ยมมาก่อน ท่านเคยเป็นข้าราชการระดับสูงในประเทศนั้น จะถึงขั้นเป็นเสนาบดีกระทรวงยุติธรรมของเบลเยี่ยมหรือไง ไม่แน่ใจ ก่อนจะเกษียณอายุราชการจากทางเบลเยี่ยม และมาทำงานให้ราชสำนักไทย

จะต้องไปลำดับอีกทีว่าชาวต่างชาติคนไหนได้เป็นเจ้าพระยาอันดับแรกของสยาม
ก่อนออกญาเสนาภิมุข น่าจะเป็นเจ้าพระยาเฉกอะหมัดบรรพบุรุษของสกุลบุนนาคนะคะ  ไม่แน่ใจว่าสมัยพระเจ้าทรงธรรมหรือสมัยพระเจ้าปราสาททอง
ถ้ามาได้เป็นเจ้าพระยาสมัยพระเจ้าปราสาททองก็ยุคสมัยเดียวกับออกญาเสนาภิมุข
โชฎึกราชเศรษฐี เป็นพระยาเท่านั้นค่ะ ตำแหน่งเทียบเท่าอธิบดีกรมท่า
ตำแหน่งพระยาเจ้าพระยาสมัยอยุธยาค่อนข้างจะหายาก   โดยมากบรรดาศักดิ์ที่เป็นพระยาสมัยรัตนโกสินทร์  สมัยอยุธยาเป็นแค่หลวงแค่พระกันเท่านั้น

กองสตังซ์ ฟอลคอน ได้ว่าสูงสุดแค่เป็น ออกญาวิเชาเยนทร์ครับ ไม่ทราบเหมือนกันว่ามาหลงเอาสมัยไหนถึงได้กลายเป็นเจ้าพระยาวิชาเยนทร์ในแบบเรียนได้ ตำแหน่งพระยา เจ้าพระยาน่าจะมาลดลงไปในช่วงราชวงศ์บ้านพลูหลวงนี่เองครับ เนื่องจากปัจจัยทางการเมือง

ขอบคุณครับ
ผมก็ตะหงิดๆ อยู่ตั้งแต่ความเห็นคุณ Oatmeal แล้วเหมือนกัน ว่า ยามาดะ นางามาสะ ออกญาเสนาภิมุข นั้น ในเมื่อเป็น ออกญา แล้ว ถือได้ว่าเทียบเท่าชั้นเจ้าพระยาในสมัยรัตนโกสินทร์หรือเปล่า แต่ผมไม่แม่นเรื่องยศบรรดาศักดิ์สมัยอยุธยาครับ

ฝรั่งอีกคนที่ได้รับราชการกับฝ่ายไทยจนได้รับพระราชทานบรรดาศักดิ์ชั้นสูง และได้ช่วยไทยในกิจการต่างประเทศของเรา ช่วงปลายยุคสมบูรณาญาสิทธิราชย์มาก คือ ดร. ฟรานซิส บี. แซยร์ (พระยากัลยาณไมตรี) ชาวอเมริกัน ท่านผู้นี้ไม่ได้เป็นเจ้าพระยา เป็นแต่พระยาเฉยๆ
ถนนข้างกระทรวงการต่างประเทศแห่งเก่า คือที่วังสราญรมย์ ถัดจากกระทรวงกลาโหม ยังมีสายหนึ่งชื่อถนนกัลยาณไมตรี เป็นอนุสรณ์ถึงท่านจนปัจจุบัน

จำได้ว่ามี เจ้าพระยา หรือพระยา สยามานุกูลกิจ สยามมิตรมหายศ อีกท่านหนึ่งที่เป็นฝรั่ง ใช่เซ่อร์จอห์น เบาริ่ง หรือไม่ก็ไม่แน่ใจ ถ้าใช่ก็คงราวรัชสมัย ร.4
ถ้าใช่เซอร์จอห์น เบาริ่งจริง ท่านเจ้าคุณท่านนี้ก็ผิดจากเจ้าพระยาอภัยราชา ตรงที่ไม่ได้เป็นข้าราชสำนักไทย ท่านทำราชการอยู่กับอังกฤษ แต่ได้รับยศเป็นทำนองยศกิตติมศักดิ์จากฝ่ายไทย (ความหมายในราชทินนามเองก็บ่งอยู่ ว่าฝ่ายไทยให้เพราะเป็น "เพื่อนของประเทศสยาม")

เคยอ่านหนังสือผ่านๆมาว่า เซอร์จอห์น เบาริ่ง ได้รับการแต่งตั้งเป็นพระยาสยามานุกูลกิจสยามมิตรมหายศก็เพื่อให้ไปดำรงตำแหน่งราชทูตประจำยุโรปคนแรกของไทย