เรือนไทย

General Category => ประวัติศาสตร์ไทย => ข้อความที่เริ่มโดย: khonbondoi ที่ 19 เม.ย. 11, 20:27



กระทู้: รบกวนสอบถาม ความแตกต่าง ระหว่าง นางสนองพระโอษฐ์ คุณข้าหลวง นางพระกำนัล ค่ะ
เริ่มกระทู้โดย: khonbondoi ที่ 19 เม.ย. 11, 20:27
รบกวนสอบถาม ความแตกต่าง ระหว่าง นางสนองพระโอษฐ์  คุณข้าหลวง  นางพระกำนัล ค่ะ

มีหน้าที่ต่างกันอย่างไร  ขอบคุณค่ะ


กระทู้: รบกวนสอบถาม ความแตกต่าง ระหว่าง นางสนองพระโอษฐ์ คุณข้าหลวง นางพระกำนัล ค่ะ
เริ่มกระทู้โดย: V_Mee ที่ 21 เม.ย. 11, 06:19
จำได้แต่เพียงว่า ท่านผู้หญิงดุษฎีมาลา  มาลากุล อดีตนางพระกำนัลในรัชกาลที่ ๗ ท่านเล่าว่า
นางสนองพระโอษฐ์นั้น เป็นสตรีที่สมรสแล้ว  ส่วนนางพระกำนัลนั้นเป็นสตรีโสด


กระทู้: รบกวนสอบถาม ความแตกต่าง ระหว่าง นางสนองพระโอษฐ์ คุณข้าหลวง นางพระกำนัล ค่ะ
เริ่มกระทู้โดย: NAVARAT.C ที่ 21 เม.ย. 11, 15:44
ไปถามผู้รู้ ตัวจริงเสียงจริงมาตอบให้ครับ

นางพระกำนัล เป็นตำแหน่งเกียรติยศ สำหรับผู้ที่สมเด็จพระราชินี หรือสมเด็จเจ้าฟ้าหญิงทรงรับไว้เพื่อสนองพระราชเสาวนีย์สำหรับงานธุรการในพระองค์ ทั้งงานในวังและมีหน้าที่ติดตามเวลาเสด็จพระราชดำเนินออกภายนอกวังด้วย

นางสนองพระโอษฐ์ คือนางพระกำนัลที่เมื่อจะแต่งงาน ต้องกราบบังคมทูลลาออกก่อนทุกคนไป หากทรงโปรดฯให้เข้ามาทำงานรับสนองพระราชเสาวนีย์อีก จะเรียกนางสนองพระโอษฐ์   เป็นตำแหน่งเกียรติยศสูงกว่านางพระกำนัล เพราะอาวุโสกว่า

คุณข้าหลวง คือพนักงานแรงงานที่รับสนองพระกรุณาในเรื่องส่วนพระองค์ทุกเรื่องบนพระตำหนัก ไม่ใช่ตำแหน่งเกียรติยศแต่ประการใด

หวังว่าคงแจ่มแจ้งนะครับ


กระทู้: รบกวนสอบถาม ความแตกต่าง ระหว่าง นางสนองพระโอษฐ์ คุณข้าหลวง นางพระกำนัล ค่ะ
เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 21 เม.ย. 11, 15:53
ขอเพิ่้มเกร็ดว่า  นางกำนัลในสมัยโบราณ แยกหน้าที่รับใช้พระมหากษัตริย์เป็น ๑๒ ตำแหน่ง  เรียกว่าสิบสองพระกำนัล   คือ
๑   กำนัลรับพระหัตถ์    ๒   กำนัลพระขันหมาก   ๓ กำนัลน้ำเสวย  ๔   กำนัลพัชนี   ๕  กำนัลพระสำอาง   ๖ กำนัลพระมาลา  ๗ กำนัลพระ บังคน ๘  กำนัลพระไสยาสน์  ๙  กำนัลทิพยรส  ๑๐  กำนัลพระโภชน์  ๑๑  กำนัลพระโอษฐ์     ๑๒  กำนัลทาพระองค์

นอกจากนี้  รอยอินให้ความหมายว่า นางกำนัลยังหมายถึงนางอยู่งานที่ทรงใช้สอยในพระราชมนเทียร และได้รับพระราชทานหีบหมากกาไหล่ แต่ยังไม่นับว่าเป็นเจ้าจอม

ส่วนนางสนองพระโอษฐ์และนางพระกำนัลก็ได้ยินมาอย่างค.ห. ข้างบนนี้ค่ะ

นางข้าหลวง ก็อย่างแม่พลอย  แม่ช้อย คุณสาย   
มีนางข้าหลวงเรือนนอก กับนางข้าหลวงเรือนใน   นางข้าหลวงเรือนนอกคือผู้ที่ไม่ได้อยู่ในตำหนัก   อาจเคยอยู่สมัยสาวๆ แต่พอแต่งงานก็ทูลลาไปอยู่บ้านสามี     พอมีงานในวังหรือในตำหนักก็เข้ามาช่วยทำงาน เป็นครั้งคราว    ส่วนพวกเรือนในคือผู้ที่ยังทำงานประจำในวังหรือตำหนัก

ป.ล. หลังไมค์ไปถามผู้รู้   ท่านไม่ตอบมาสักที เลยต้องมาตอบเองตามที่เคยได้ยินมา


กระทู้: รบกวนสอบถาม ความแตกต่าง ระหว่าง นางสนองพระโอษฐ์ คุณข้าหลวง นางพระกำนัล ค่ะ
เริ่มกระทู้โดย: khonbondoi ที่ 21 เม.ย. 11, 16:21
ขอบคุณค่ะ  เป็นความสงสัยที่เป็บมานาน แต่ไม่รู้จะถามใคร


กระทู้: รบกวนสอบถาม ความแตกต่าง ระหว่าง นางสนองพระโอษฐ์ คุณข้าหลวง นางพระกำนัล ค่ะ
เริ่มกระทู้โดย: art47 ที่ 21 เม.ย. 11, 19:19

แล้วอย่าง "พนักงานพระแสง" "พนักงานเฝ้าหอพระ" "พนักงานพระสุธารส" "พนักงานพระชวาลา"
เหล่านี้ รวมเข้าอยู่กับพวกไหนครับ ???

ระหว่างนางพระกำนัล นางสนองพระโอษฐ์ นางข้าหลวง


กระทู้: รบกวนสอบถาม ความแตกต่าง ระหว่าง นางสนองพระโอษฐ์ คุณข้าหลวง นางพระกำนัล ค่ะ
เริ่มกระทู้โดย: NAVARAT.C ที่ 21 เม.ย. 11, 19:30
^
ตำแหน่งของผู้ชายหรือเปล่าครับ


กระทู้: รบกวนสอบถาม ความแตกต่าง ระหว่าง นางสนองพระโอษฐ์ คุณข้าหลวง นางพระกำนัล ค่ะ
เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 21 เม.ย. 11, 19:37
ขอแนะนำคุณ art ให้ถามคุณหลวงเล็กค่ะ



กระทู้: รบกวนสอบถาม ความแตกต่าง ระหว่าง นางสนองพระโอษฐ์ คุณข้าหลวง นางพระกำนัล ค่ะ
เริ่มกระทู้โดย: art47 ที่ 21 เม.ย. 11, 19:38
^
ตำแหน่งของผู้ชายหรือเปล่าครับ

ผู้หญิงครับคุณชัย

คุณพุ่ม บุษบาท่าเรือจ้าง ก็เคยเป็นพนักงานพระแสงนะครับ


กระทู้: รบกวนสอบถาม ความแตกต่าง ระหว่าง นางสนองพระโอษฐ์ คุณข้าหลวง นางพระกำนัล ค่ะ
เริ่มกระทู้โดย: V_Mee ที่ 21 เม.ย. 11, 19:43
คุณพนักงานฝ่ายในนั้นเป็นข้าราชการมีหน้าที่รับผิดชอบประจำ  ได้รับพระราชทานเบี้ยหวัดเงินปีเช่นเดียวกับข้าราชสำนักฝ่ายชาย  ต่างกันแต่คุณพนักงานนั้นเป็นพนักงานรับราชการในพระราชฐานชั้นใน

ไม่ใช่ทั้งนางสนองพระโอษฐ์  นางพระกำนัล และคุณข้าหลวง

นางสนองพระโอษฐ์นั้นตรงศัพท์ภาษาอังกฤษว่า Lady in Waiting


กระทู้: รบกวนสอบถาม ความแตกต่าง ระหว่าง นางสนองพระโอษฐ์ คุณข้าหลวง นางพระกำนัล ค่ะ
เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 21 เม.ย. 11, 23:44
ผู้รู้ที่ดิฉันถามไป คือคุณ UP เพิ่งจะตอบมาค่ะ

"นางสนองพระโอษฐ์" คือสตรีที่แต่งงานแล้ว มีหน้าที่รับพระราชเสาวนีย์ ไปปฏิบัติหรือเชิญพระราชเสาวนีย์ไปติดต่อข้อราชการตามพระราชประสงค์ของพระ ราชินี ทั้งนี้ ตำแหน่งนางสนองพระโอษฐ์ เป็นตำแหน่งที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว จะทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ แต่งตั้ง มีการประกาศนามลงในราชกิจจานุเบกษา

"นางพระกำนัล" คือสตรีผู้ได้รับการโปรดเกล้าฯ ให้ดำรงตำแหน่งเช่นว่านั้น มีการประกาศในราชกิจจานุเบกษา และมีหน้าที่เช่นนางสนองพระโอษฐ์ แต่ยังไม่ได้แต่งงาน

"ข้าหลวง" เป็นคำเรียกรวมๆ หมายถึงคนใช้สตรี ของพระมหากษัตริย์หรือเจ้านาย ตำแหน่งนี้ไม่ต้องมีการประกาศลงราชกิจจานุเบกษาอย่างเป็นทางราชการ

สรุปสังเขปดังนี้ละครับ


กระทู้: รบกวนสอบถาม ความแตกต่าง ระหว่าง นางสนองพระโอษฐ์ คุณข้าหลวง นางพระกำนัล ค่ะ
เริ่มกระทู้โดย: NAVARAT.C ที่ 22 เม.ย. 11, 07:08
ขอบคุณครับ ผมจะได้เข้าใจด้วยว่า "ตำแหน่งเกียรติยศ" นั้นเป็นนามธรรม ส่วนที่เป็นรูปธรรมคือ "มีการประกาศในพระราชกิจจานุเบกษา"


กระทู้: รบกวนสอบถาม ความแตกต่าง ระหว่าง นางสนองพระโอษฐ์ คุณข้าหลวง นางพระกำนัล ค่ะ
เริ่มกระทู้โดย: luanglek ที่ 22 เม.ย. 11, 08:54

แล้วอย่าง "พนักงานพระแสง" "พนักงานเฝ้าหอพระ" "พนักงานพระสุธารส" "พนักงานพระชวาลา"
เหล่านี้ รวมเข้าอยู่กับพวกไหนครับ ???

ระหว่างนางพระกำนัล นางสนองพระโอษฐ์ นางข้าหลวง

^
ตำแหน่งของผู้ชายหรือเปล่าครับ

ขอแนะนำคุณ art ให้ถามคุณหลวงเล็กค่ะ

ในที่สุดก็ถึงตัวจนได้นะครับ   

"พนักงานพระแสง" "พนักงานเฝ้าหอพระ" "พนักงานพระสุธารส" "พนักงานพระชวาลา"
พนักงานเหล่านี้  เป็นพนักงานฝ่ายใน  อยู่ในกำกับของบรรดาคุณท้าวฝ่ายใน
หน้าที่ในการปฏิบัติก็จะอยู่เฉพาะเขตพระราชฐานฝ่ายใน  ส่วนในเขตพระราชฐานฝ่ายหน้า
จะเป็นหน้าที่ของมหาดเล็กกับกรมวังเป็นผู้ปฏิบัติ

นางสนองพระโอษฐ์และนางพระกำนัลนั้น เป็นพนักงานสตรีที่มีหน้าที่รับใช้สมเด็จพระราชินีโดยเฉพาะ
จะต่างกันก็ตรงที่นางสนองพระโอษฐ์ เป็นสตรีผู้มีบรรดาศักดิ์ที่แต่งงานออกเรือนแล้ว
ถ้าเทียบกับสมัยก่อนก็คือข้าหลวงเรือนนอก   
ส่วนนางพระกำนัล  เป็นสตรีผู้มีบรรดาศักดิ์ที่ยังไม่ได้แต่งงานออกเรือน  หากจะแต่งงาน
ต้องกราบบังคมทูลลาออกจากตำแหน่งนางพระกำนัลก่อน  เมื่อได้รับพระราชทาน
พระบรมราชานุญาตแล้ว  จึงจะไปทำการสมรสได้

ผมเข้าใจว่าการแต่งตั้งนางสนองพระโอฐ์และนางพระกำนัลอย่างนี้  น่าจะเพิ่งเริ่มมีในสมัยรัชกาลที่ ๗
ผู้ที่ได้รับโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเป็นนางสนองพระโอฐ์เป็นครั้งแรกในสมัยรัชกาลที่ ๗
มี  ๑ หม่อมพร้อย  กฤดากร ณ อยุธยา  ๒ หม่อมหลวงคลอง  ไชยันต์ 

ผู้ที่ได้รับโปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเป็นนางพระกำนัลเป็นครั้งแรกในสมัยรัชกาลที่ ๗
มี ๑ หม่อมราชวงศ์พันธุ์ทิพย์  เทวกุล   ๒ คุณประยงค์  สุขุม  ๓.คุณดุษฎี  ไกรฤกษ์
๔.คุณพโยม  ณ นคร   

ชุดนี้โปรดเกล้าฯ แต่งตั้งเมื่อ ๑๘ มีนาคม ๒๔๖๘ (คือ ๒๔๖๙ นับอย่างปัจจุบัน)
ตอนนั้นออกเป็นประกาศเสนาบดีกระทรวงวัง 
ทั้งนางสนองพระโอฐ์และนางพระกำนัลนี้อยู่ในบังคับของท้าวสมศักดิ์


กระทู้: รบกวนสอบถาม ความแตกต่าง ระหว่าง นางสนองพระโอษฐ์ คุณข้าหลวง นางพระกำนัล ค่ะ
เริ่มกระทู้โดย: bkk88 ที่ 10 มิ.ย. 11, 11:08
ได้ความรู้อีกแล้ว  ขอบคุรมากๆๆครับ  สมาชิกใหม่ครับ


กระทู้: รบกวนสอบถาม ความแตกต่าง ระหว่าง นางสนองพระโอษฐ์ คุณข้าหลวง นางพระกำนัล ค่ะ
เริ่มกระทู้โดย: hobo ที่ 10 มิ.ย. 11, 11:17
รบกวนถามอีกอันสงสัยมานาน แต่นอกเรื่องนะครับ
ห้องทองหมายถึงห้องอะไรครับ ได้ยินอยู่บ่อยๆ คงไม่ใช่สีทองแน่เพราะเห็นใช้หลายโอกาส หลายวัง


กระทู้: รบกวนสอบถาม ความแตกต่าง ระหว่าง นางสนองพระโอษฐ์ คุณข้าหลวง นางพระกำนัล ค่ะ
เริ่มกระทู้โดย: nakor ที่ 10 มิ.ย. 11, 12:22
ขอบคุณครับ


กระทู้: รบกวนสอบถาม ความแตกต่าง ระหว่าง นางสนองพระโอษฐ์ คุณข้าหลวง นางพระกำนัล ค่ะ
เริ่มกระทู้โดย: Svetanandana ที่ 22 พ.ค. 14, 04:43
ไปถามผู้รู้ ตัวจริงเสียงจริงมาตอบให้ครับ

นางพระกำนัล เป็นตำแหน่งเกียรติยศ สำหรับผู้ที่สมเด็จพระราชินี หรือสมเด็จเจ้าฟ้าหญิงทรงรับไว้เพื่อสนองพระราชเสาวนีย์สำหรับงานธุรการในพระองค์ ทั้งงานในวังและมีหน้าที่ติดตามเวลาเสด็จพระราชดำเนินออกภายนอกวังด้วย

นางสนองพระโอษฐ์ คือนางพระกำนัลที่เมื่อจะแต่งงาน ต้องกราบบังคมทูลลาออกก่อนทุกคนไป หากทรงโปรดฯให้เข้ามาทำงานรับสนองพระราชเสาวนีย์อีก จะเรียกนางสนองพระโอษฐ์   เป็นตำแหน่งเกียรติยศสูงกว่านางพระกำนัล เพราะอาวุโสกว่า

คุณข้าหลวง คือพนักงานแรงงานที่รับสนองพระกรุณาในเรื่องส่วนพระองค์ทุกเรื่องบนพระตำหนัก ไม่ใช่ตำแหน่งเกียรติยศแต่ประการใด

หวังว่าคงแจ่มแจ้งนะครับ


กระทู้: รบกวนสอบถาม ความแตกต่าง ระหว่าง นางสนองพระโอษฐ์ คุณข้าหลวง นางพระกำนัล ค่ะ
เริ่มกระทู้โดย: Svetanandana ที่ 22 พ.ค. 14, 04:50
ข้าราชการฝ่ายใน ในพระราชสำนักตามทำเนียบที่กล่าวมาในข้างต้นนี้ ในปัจจุบันไม่มีแล้วคงมีแต่ตำแหน่งตามระบบราชการทั่วไป คือ ตำแหน่งหัวหน้าแผนก ประจำแผนก และพนักงาน ส่วนการบรรดาศักดิ์เป็นท้าวนางนั้นยกเป็นบรรดาศักดิ์ สำหรับพระราชทานสตรีที่มีความสำคัญเป็นพิเศษบางท่านเท่านั้น
อธิบายเพิ่มเติม

คุณพนักงาน
  หมายถึง สตรีที่มีบิดามีบรรดาศักดิ์ตั้งแต่ชั้นพระยาขึ้นไปที่ได้รับทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ ให้มีตำแหน่งเป็นพนักงานพิเศษ เรียกว่า " คุณพนักงาน " มีคำหน้านามว่า " คุณ " ตามพระราชกฤษฎีกาว่าด้วยคำนำหน้านามสตรีเพิ่มเติม พ.ศ. 2464

I would like to add the definition of คุณพนักงาน. I hope the information mentioned above will help making you understand it better. 
คุณพนักงาน
หมายถึง สตรีที่มีบิดามีบรรดาศักดิ์ตั้งแต่ชั้นพระยาขึ้นไปที่ได้รับทรงพระกรุณาโปรดเกล้า ฯ ให้มีตำแหน่งเป็นพนักงานพิเศษ เรียกว่า " คุณพนักงาน "

Each and everyone of คุณพนักงาน was not just a loboror with very little role in the palace. Please take your time to go and visit the website to view the information there. Thanks.
Reference:

http://www.oknation.net/blog/print.php?id=289600


กระทู้: รบกวนสอบถาม ความแตกต่าง ระหว่าง นางสนองพระโอษฐ์ คุณข้าหลวง นางพระกำนัล ค่ะ
เริ่มกระทู้โดย: Svetanandana ที่ 22 พ.ค. 14, 04:57
ข้าหลวง คือ ข้าทูลละอองทุลีพระบาท หรือ ข้าราชสำนัก ประเภทหนึ่งมีหน้าที่ถวายการรับใช้เจ้านายที่ตนเองสังกัดอยู่ สามารถแบ่งตามชั้นได้ 3 ชั้นคือ

1. ข้าหลวงชั้นสูง คือ เจ้านายชั้น หม่อมเจ้า หรือ ธิดาผู้มีตระกูล อาทิ หม่อมราชวงศ์หญิง หม่อมหลวงหญิง ธิดาข้าราชการขั้นผู้ใหญ่ต่างๆ โดยมีหน้าที่หลักคือ ถวายการรับใช้ส่วนพระองค์ เช่น พนักงานพระภูษา พนักงานพัด พนักงานพระศรี หรือ พนักงานชาวที่ เป็นต้น

2. ข้าหลวงชั้นกลาง คือ ธิดาข้าราชการต่างๆ คหบดี ที่ผู้ปกครองนำไปถวายตัว เพื่อให้ฝึกฝนกริยามารยาท มีหน้าที่รับใช้ทั่วไป ตามที่จะทรงโปรด หรือคุณข้าหลวงข้าหลวงผู้ใหญ่ จะสั่ง หรืออาจหมายถึง พนักงานเชิญเครื่อง จ่าโขลน ที่รับเบี้ยหวัด

3. ข้าหลวงชั้นต่ำ มักเป็นลูกคนของหลวง มีหน้าที่ผลัดเวรเข้าไปเป็นแรงงานรับใช้ในวัง เช่น หาบน้ำ ตักส้วม ทำสวน หรืออาจหมายถึงโขลน หรือ บ่าวไพร่ ของคุณข้าหลวงชั้นสูง

กรณีคุณสาย แม่ของแม่พลอย และแม่พลอย ถือเป็นข้าหลวงงชั้นสูง เพระถือผู้รับใช้เฉพาะองค์เสด็จ โดยเฉพาะแม่พลอย ก็เป็นลูกสาวพระยา อีกทั้งมีบ่าวคอยรับใช้อีกด้วย

Reference:

Please go to view the information at:

http://www.atriumtech.com/cgi-bin/hilightcgi?Home=/home/InterWeb2000&File=/home2/searchdata/Forums2/http/www.pantip.com/cafe/library/topic/K5626667/K5626667.html


กระทู้: รบกวนสอบถาม ความแตกต่าง ระหว่าง นางสนองพระโอษฐ์ คุณข้าหลวง นางพระกำนัล ค่ะ
เริ่มกระทู้โดย: พนักงานชาวที่ ที่ 23 พ.ค. 14, 14:06
ขอบคุณมากๆครับที่นำความรู้มาให้ ผมทำงานในวังมา20ปีแล้วแต่ก็เพิ่งจะเข้ามาหาความรู้เพิ่มเติมในเว๊บนี้ไม่นานมานี้เอง อยากให้เจ้าหน้าที่สำนักพระราชวังรุ่นหลังๆได้เข้ามาศึกษาประวัติศาสตร์ในราชสำนักกันเยอะๆ เด็กเดี๋ยวนี้ไม่ค่อยเรียนรู้เรื่องเก่าๆกันเลย


กระทู้: รบกวนสอบถาม ความแตกต่าง ระหว่าง นางสนองพระโอษฐ์ คุณข้าหลวง นางพระกำนัล ค่ะ
เริ่มกระทู้โดย: Jalito ที่ 25 พ.ค. 14, 09:31
พนักงานชาวที่ มีหน้าที่อะไรบ้างครับ