เรือนไทย

สวัสดีค่ะ  เพิ่งเข้ามาเป็นสมาชิกใหม่นะคะ เนื่องจากว่าเคยได้เข้ามาอ่านประวัติศาสตร์ของคนสำคัญในอดีตแล้วรู้สึกสนใจ และอยากทราบรายละเอียดเกี่ยวกับพิธีฝังคนเป็นที่เสาหลักเมืองในอดีตน่ะค่ะ  และขอบคุณสำหรับทุกคำตอบนะคะ

เรือนไทยเคยคุยกันถึงเรื่องนี้มาแล้ว  ขอให้ใช้ "ค้นหา" แถวบนของหน้าแรก  พิมพ์คำว่า เสาหลักเมือง   ลงไป  มีหลายกระทู้ค่ะ

สมัยรัตนโกสินทร์ ไม่มีเรื่องฝังคนเป็นๆลงเสาหลักเมือง  เว้นจะอ้างว่าทำกันโดยไม่บันทึกเอาไว้  อย่างนั้นก็จนใจ เพราะถ้าไม่มีหลักฐานก็ไม่รู้ว่าจริงหรือไม่จริง
แต่ที่รู้แน่ๆว่ามีจริงคือในเรื่องราชาธิราช  พูดถึงการผลักหญิงมีครรภ์ลงหลุมเสาหลักเมือง  แต่นั่นเป็นเรื่องของประเพณีมอญ ไม่ใช่ไทย

ในหนังสือชื่อ พม่าเสียเมือง ม.ร.ว.คึกฤทธิ์อธิบายพิธีนี้ (ของพม่า) ไว้สนุกสนานน่าสนใจมากค่ะ ลองไปหาอ่านดูนะคะ

ผมเคยเขียนเรื่องนี้ไว้ ถ้าสนใจก็ลองเข้าไปดูได้ครับ


พม่าบูชายัญ ตอน2ของ “มาดูรูปพิธีกรรมสำเร็จโทษเจ้านายในพม่ากัน”  

http://topicstock.pantip.com/library/topicstock/2009/10/K8404784/K8404784.html

ตามอ่านด้วยความเพลิดเพลินเจริญใจ  และสนุกสนานไปด้วย   
เสียดายว่าเน็ตความเร็วสูงของดิฉันเกิดลดความเร็วลงมาในวันนี้     รูปในค.ห.66 เป็นต้นไปเลยโหลดไม่ขึ้น    ต้องรอพรุ่งนี้ เผื่อจะโหลดรูปมาดูได้อีกที
ขอบคุณมากค่ะ

^
ขอบคุณครับ

คุณนวรัตน ไปเขียนเรื่องอะไรไว้ที่ไหนอีก  ช่วยทำลิ้งค์ให้ชาวเรือนไทยเข้าไปอ่านด้วย ได้ไหมคะ

พิธีฝังคนทั้งเป็นในหลุมหลักเมือง โดย ส. พลายน้อย

เมื่อละครโทรทัศน์เรื่องหนึ่งนำเหตุการณ์เกี่ยวกับการยกเสาหลักเมืองหรือประตูเมืองว่ามีการฝังคนทั้งเป็นออกเผยแพร่ ทำให้คนสงสัยว่าการกระทำดังกล่าวมีจริงหรือไม่ และในฉากนั้นมีพระสงฆ์นั่งทำพิธีอยู่ด้วยดูไม่เป็นการสมควร เท่ากับนำพระเจ้าไปรู้เห็นเป็นใจกับการฆ่าคน จึงเกิดความสงสัยถามไถ่กันขึ้น บางคนก็ว่าเคยได้ยินได้ฟังมาอย่างนั้น ทำท่าจะเชื่อ แต่บางคนก็สงสัยว่าได้หลักฐานมาจากตำราใด และเชื่อได้หรือไม่

ความเชื่อเรื่องฝังคนทั้งเป็นนี้เข้าใจว่าจะมีการบอกเล่าสืบต่อกันมา เป็นการเชื่อแบบชาวบ้านโดยที่ไม่มีหลักฐานไตร่ตรองจนถึงกับนำมาเขียนเป็นประวัติศาสตร์ก็มี เท่าที่พบมีอยู่แห่งหนึ่งคือการฝังหลักเมืองของเมืองถลาง ในหนังสือ "ประวัติจังหวัดภูเก็ตฉบับฉลอง ๒๕ พุทธศตวรรษ" เมื่อพ.ศ. ๒๕๐๐ ได้กล่าวถึงการฝังหลักเมืองไว้ตอนหนึ่งว่า

"เมื่อท้าวเทพกษัตรีและท้าวศรีสุนทรได้ถึงอสัญกรรมแล้ว พระยาถลาง (ทองพูน) ได้เป็นเจ้าเมืองถลาง ได้จัดหาสถานที่เพื่อสร้างเมืองใหม่ขึ้น และได้ตกลงให้สร้างเมืองใหม่ขึ้น ที่ตำบลเทพกษัตรี อำเภอถลางในปัจจุบันนี้ โดยเรียกว่า "บ้านเมืองใหม่" เมื่อจัดหาที่ได้แล้ว จึงได้ประกอบพิธีกรรมขึ้นเพื่อฝังหลักเมืองโดยนิมนต์พระภิกษุสงฆ์รวม ๓๒ รูป เจริญพระพุทธมนต์อยู่ ๗ วัน ๗ คืน แล้วจึงให้อำเภอทนายป่าวร้องหาตัวผู้ที่จะเป็นแม่หลักเมือง (ผู้ที่จะเป็นแม่หลักเมืองได้ต้องเป็นคนที่เรียกกันว่า สี่หูสี่ตา คือกำลังมีครรภ์นั่นเอง) การป่าวร้องหาตัวแม่หลักเมืองนี้ได้ประกาศป่าวร้องไปเรื่อย ๆ ไปตลอดทุกหมู่บ้านว่า โอ้เจ้ามั่น โอ้เจ้าคง อยู่ที่ไหนมาไปประจำที่ ในที่สุดจึงไปได้ผู้หญิงชื่อนางนาคท้องแก่ประมาณ ๘ เดือนแล้ว นางนาคได้ขานตอบขึ้น ๓ ครั้ง แล้วได้เดินตามผู้ประกาศไป ขณะนั้นเป็นเวลาพลบค่ำแล้ว เมื่อไปถึงหลุมที่จะฝังหลักเมือง นางนาคก็กระโดดลงไปในหลุมนั้นทันที ฝากหลุมก็เลื่อนปิด เจ้าพนักงานก็กลบหลุมฝังหลักเมืองเป็นอันเสร็จพิธีการฝังหลักเมือง

ตามเรื่องข้างต้นนี้ไม่มีในพงศาวดาร คนเขียนขึ้นตามที่เคยฝังเขาเล่ากัน หรือจับเอาเรื่อง "ราชาธิราช" เมื่อพระเจ้าฟ้ารั่วสร้างปราสาทมาเป็นพิธีฝังหลักเมืองดังมีข้อความตอนหนึ่งว่า
 
"ครั้นวันฤกษ์พร้อมกันคอยหาฤกษ์แล้วนิมิตกึ่งฤกษ์เวลากลางวัน พอหญิงมีครรภ์คนหนึ่งเดินมาริมหลุม คนทั้งปวงพร้อมกันว่าได้ฤกษ์ แล้วก็ผลักหญิงนั้นลงในหลุม จึงยกเสาปราสาทนั้นลงหลุม"

บางทีจะเป็นเรื่องนี้เองก็ได้ ที่คนเอาไปโจษขานเล่าลือกัน แล้วเลยหลงเข้าใจผิดไปว่า การฝังหลักเมืองหรือประตูเมืองนั้นต้องฝังคนท้องทั้งเป็นหรือคนที่มีชื่อว่า อิน จัน มั่น คง จนพวกฝรั่งฟังไม่ได้ศัพท์จึงเอาไปเขียนอธิบายกันยืดยาว และที่น่าอัศจรรย์ใจก็คือ หนังสือประวัติจังหวัดภูเก็ตเล่มดังกล่าวได้ตีพิมพ์เรื่องตอนนี้ไปได้อย่างไร คนอ่านไม่ได้คิดก็จำเรื่องผิด ๆ ไป
 
ตามตำราพระราชพิธีฝังหลุมพระนคร หรือที่เรียกอีกอยางหนึ่งว่า "ตำราพระราชพิธีนครฐาน" ฉบับโบราณก็มีอยู่หลายฉบับ ได้พรรณนาพิธีการตั้งแต่ต้นจนสุดท้ายอย่างละเอียดพิสดาร ก็ไม่มีตอนใดกล่าวถึงคนชื่อ อิน จัน มั่น คง หรือคนมีท้อง มีแต่ให้เอาดินจากทิศทั้ง ๔ มาปั้นเท่าผลมะตูม สมมติว่าเป็นธาตุดิน น้ำ ไฟ ลม มีคนถือก้อนดินคนละก้อนยืนปากหลุมทั้ง ๔ ทิศ เมื่อทำพิธีมีโหรผู้ใหญ่ถามถึงก้อนดินแต่ละก้อนนั้นมีคุณสมบัติประการใด ผู้ที่ถือก้อนดินก็ตอบไปตามลำดับ คือธาตุดินมีพระคุณจะทรงไว้ซึ่งอายุพระนครให้บริบูรณ์ด้วยคามนิคมเป็นที่ประชุมประชาชนพลพาหนะตั้งแต่ประถมตามเท่าอวสาน, คนถือธาตุน้ำตอบว่า มีพระคุณให้สมเด็จบรมกษัตริย์แลเสนาอำมาตย์ราษฎรทั้งหลายเจริญอายุวรรณะสุขะพละสิริสวัสดิมงคลทั้งปวง, คนที่ถือธาตุไฟตอบว่า มีพระคุณให้โยธาทหารทั้งปวงแกล้วกล้า มีตบะเดชะแก่หมู่ข้าศึก, คนที่ถือธาติลมตอบว่า มีพระคุณให้เจริญสมบัติธนธัญญาหารกสิกรรมวาณิชกรรมต่าง ๆ เมื่อกล่าวตอบครบแล้วก็ทิ้งก้อนดินนั้นลงในหลุมแล้วเชิญแผ่นศิลายันต์ลงในหลุม และเชิญหลักตั้งบนแผ่นศิลานั้น อัญเชิญเทวดาเข้าประจำรักษาหลักพระนคร

พิธีสำคัญก็มีเพียงเท่านี้ ไม่มีการฝังคนทั้งเป็นแต่อย่างไรเลย

จากนิตยสารสารคดี ปีที่ ๑๖ ฉบับที่ ๑๙๐ เดือนธันวาคม ๒๕๔๓
http://www.sarakadee.com/feature/2000/12/contemporary_siam.htm
 
   

ราชกิจจานุเบกษาได้ลงข่าวการพระราชพิธีกลบบาทสุมเพลิงปักผังพระตำหนักจิตรลดารโหฐาน  เมื่อวันพฤหัสบดีที่  ๒๒  สิงหาคม  พ.ศ. ๒๔๕๕   ไว้ว่า

“."..ครั้นถึงเวลาเช้า ๓ โมง  กับ ๓๐ นาทีอันเปนศิริมงคลได้ฤกษ์  ก็ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้นายมั่น นายคง  นายอยู่  นายไชย  กระทำพิธีกลับพื้นปถพีปักผังตามพระราชประเพณีแต่โบราณมา  แล้วโปรดเกล้าฯ พระราชทานรางวัลเงินคนละ ๑๒ บาท  กับเสื้อผ้าแก่คนทั้ง ๔ นี้คนละสำรับ  ฝ่ายพระสิทธิไชยบดีก็กระทำพิธีกลบบาทสุมเพลิง  ในขณะเมื่อเริ่มกลับพื้นปถพี  พระมหาราชครูพิธีก็หลั่งน้ำสังข์บนพื้นปถพีที่กลับตามแบบพราหมณ์แล้วเปนเสร็จการ...”

ขอบคุณค่ะคุณ V_Mee   แสดงว่าเราเอาชื่อคนมาเป็นเคล็ดเท่านั้นเอง




ขอสังเกต
- ป่าวร้องหาตัวแม่หลักเมือง  เป็นผู้หญิงมีครรภ์
- แต่ตอนป่าวร้อง กลับไปร้องหา เจ้ามั่นเจ้าคง  ไม่ยักหาผู้หญิง
- แม่นาคคนนี้ก็ช่างกระไรเลย  เขาไม่ได้เรียกตัวสักหน่อย  กลับไปขานรับตั้ง ๓ ครั้ง
- อุ้มท้องตั้ง ๘ เดือน เดินตามไป   ท้องขนาดนี้แล้วไม่น่าจะเดินไกลๆจากหมู่บ้านเข้าเมืองได้ไหว
- สมัครใจโดดลงไปในหลุม    ท้อง ๘ เดือน โดดไหวหรือแม่คุณ

ใครก็ตามที่เขียนหนังสือประวัติภูเก็ต  ไม่ต้องถึงกับเช็คประวัติศาสตร์  แค่เช็คความเป็นไปได้ในเนื้อเรื่องก็น่าจะรู้แล้วว่าควรนำลงหรือไม่ 

ขอบคุณ คุณเพ็ญชมพู  ที่นำงานของสมบัติ พลายน้อยมาลง    งานของท่านรี้พลสกลไกรแถวนี้ไม่เคยผิดหวัง

ขอบคุณคุณวีมีที่เคารพนำเรื่องน่ารู้มาเล่า

อ่านที่คุณเทาชมพูเขียนแล้ว  ชื่นชม



เรื่องไสยศาสตร์ปฏิบัติเหล่านี้  อ่านมามาก เพราะพยายามจะอ่านดวง เล่นหมากรุก ไปพร้อม ๆ กัน  ไม่ได้ผลค่ะ

ขอกระซิบช้าง(แปลว่าพูดดัง ๆ) กับคุณเพ็ญว่า   ก.ศ.ร. กุหลาบ  ไม่สนับสนุนเชื่อถือเรื่องเหล่านี้เลย  เขียนไว้หลายแห่ง หลายเล่ม



เสียงใครมาเรียกชื่อตอนกลางคืนก็ไม่ควรขานทั้งนั้น      ส่วนตอนกลางวันถ้าอยู่บ้านก็ควรขานไว้บ้างเพราะโจรมาสุ่มบ้านที่ไม่มีคนอยู่

ไสยศาสตร์นั้น  ในสมัยศึกสงคราม  เป็นการสงบใจ  ทำสมาธิ  กำหนดลมหายใจก่อนเข้าสู่สมรภูมิ  ระลึกถึงคุณของบิดามารดาและบรรพบุรุษ

จะสร้างบ้านสร้างเมือง  ใครที่ไหนจะฆ่าคนทั้งเป็น   ปีศาจที่เฝ้าเสาจะป้องกันเราไปทำไมเพราะคนในเมืองนี้ไปทำลายชีวิตเขา

การเลือกชื่อคนก็เหมือนกัน   เห็นมีแต่นายมั่น นายคง       ทำไมไม่มีคนชื่อ ทรงศักดิ์  รุ้จักทีหนีทีไล่  รู้แพ้  รู้ชนะ  รู้อภัย  ให้ครบชุดไปเลย


เพื่อนบ้านในหมู่บ้านมีพิธีกรรมมากมาย  บ้างก็ย้ายศาลพระภูมิไปตามทิศต่างๆ     ตอนตั้งเสาเอกไม่ค่อยได้เห็น

การทำอาถรรพ์ก็มีการนำเสาเงินเสาทองมาตอกไว้ตามรั้วบ้าน  ว่อบ ๆ แว่บ ๆ ดี     ได้ยินว่าราคาแพงมาก

พอทำพิธีได้ไม่นาน  ก็บอกขายบ้าน

เรียน คุณวันดี ครับ ผมเคยได้ข่าวว่ามีคนพบโครงกระดูกฝังอยู่ที่ผนังโบสถ์วัดขุนอินทประมูล(ไม่แน่ใจในราชทินนามนะครับ) ไม่ทราบรายละเอียดว่าจะเกี่ยวข้องกับการฝังคนทั้งเป็นหรือเปล่าครับ แล้วเหตุใดถึงทำที่ผนังโบสถ์ครับ ???

ขออภัยค่ะ     ไม่อาจจะทราบได้เหมือนกัน

คิดอย่างง่ายที่สุด  เจ้าของโครงกระดูกนั้นคงรับการอุทิศส่วนกุศลซ้ำแล้วซำ้เล่า  จนไปสู่สุคติแล้วค่ะ

เข้าใจว่าเป็นกระดูกและอัฐิของผู้ตาย เจาะช่องเก็บไว้ที่ผนังโบสถ์ด้านล่างนะคะ  อาจเป็นผู้สร้างหรือบูรณะวัดนั้น    ลูกหลานนำมาเก็บไว้เพื่อทำบุญประจำปีให้ได้สะดวก
ไม่น่าจะเป็นโครงกระดูก   พระท่านคงไม่ยอมให้มีใครฝังคนทั้งเป็นตอนสร้างโบสถ์  เป็นเรื่องอัปมงคลมากๆ ชาวบ้านที่รู้เห็นก็คงไม่ยอมอยู่ดี
แต่ถ้าชาวบ้านฆ่ากันเองแล้วอำพรางศพไว้เหมือนในหนังสยองขวัญก็อีกกรณีหนึ่ง