เรือนไทย

สวัสดีครับผมของใจเรื่องการใช้สีของโบราณอะครับ.. ???
เพราะกรรมวิธีที่กว่าจะได้มาของแต่ละสีอันได้จากธรรมชาตินั้น  นับวันจะหล่อยหลอขาดคนสนใจเพราะมีสีสมัยใหม่ใช้กันโดยไม่ต้องผ่านขั้นตอนยุ่งยากซับซ้อน  ผมเคยเห็นอาคนรู้จักเขียนรูปสีสวยมาก สอบถามได้ความว่าเป็นสีจากธรรมชาติเอาใบแคไปหมักจนได้สี มีทั้งสีจากดินจากเปลือกหอย(จำไม่ได้แล้วงะ) อาบอกเป็นเคล็ดลับของแต่ละสกุลช่างบอกกรรมวิธีไม่ได้ แต่อาเขาก็เล่าให้ฟังคร่าวๆ... :(......

มีท่านใดที่เจนจัดเรื่องสีโบราณ...ช่วยแนะนำด้วยนะครับถือเป็นวิทยาทาน อย่าได้มองว่าเป็นของแต่ละสกุลช่างเลย เชื่อว่าหลายคนที่ได้อ่านคงนำไปใช้ในทางที่เกิดประโยชน์อนุรักษ์สืบสาน หาไม่แล้ววิชาจะขาดการงอกเงย 

......................ขอบคุณคร๊าฟ..... ;D ;D ;D

ก็แนะนำให้ไปถามพี่ยุทธกะพี่ยีนส์ดูครับ รับรองได้คำตอบชัวร์
แต่คงต้องอ้อนหน่อยครับ พี่เขางานเยอะ

 :D ;D

ต้องเข้าใจว่ากระบวนการทำสีโบราณนั้นมีได้ยุ่งยากจนเกินไปครับเพียงแต่ว่าในปัจจุบันบางทีมีสีทดแทนได้ครับแต่จะใช้สีโบราณในบางสีที่ยังต้องใช้อยู่ครับเนื่องจากยังหาสีที่มีคุณสมบัติทดแทนไม่ได้ครับ
ก่อนอื่นขอทำความเข้าใจเรื่องส่วนประกอบของสีโบราณเสียก่อนนะครับ   คือ ๑.จุลสีหรือผงสีที่ได้จากธรรมชาติไม่ว่าจากสัตว์หรือพืชก็ตาม    ๒.  ตัวทำละลายส่วนใหญ่เป็น น้ำ และแอลกอฮออล์(ใช้ในกรณีที่จุลสีไม่สามารถละลายด้วยน้ำ  ๓. กาวที่ใช้ยึดติดส่วนมากใช้ยางไม้จากธรรมชาติ  เช่นยางมะตูม   ยางกระฐิน
วิธีการผลิตสี   คือนำจุลสีที่บดแล้วกรองอย่างละเอีบดแล้ว  ยิ่งละเอียดได้มากเท่าไหร่สียิ่งติดนานเท่านั้น   มาบดกับตัวทำละลายจนละเอียด  หลังจากตัวจุลสีละลายจนละเอียดแล้วนำมาผสมกับกาวซึ่งละลายน้ำด้วยวิธีการต้มแล้วค่อยๆผสมให้เข้ากัน   ทีละนิดแล้วทดสอบด้วยการเขียนลงบนกระดาษ หรือ ผ้าใบที่ใช้เขียนรอแห้งเอามือถูดูถ้าไม่หลุดก็ใช้ได้ครับ  ถ้าเป็นมันที่ผิวแสดงว่าแก่กาวเกินไปให้ผสมตัวทำละลายเพิ่มครับ เวลาผสมใช้ผสมในโกร่งบดยาครับเวลาใช้ไปบดไปทำให้สีละเอียดขึ้นครับ
วัสดุที่นำมาใช้ทำสี    ชาด ได้ สีแดง  (ใช้ละลายกับเหล้าขาวบดยากมากกว่าจะละเอียดแต่เป็นสีแดงตัวเดียวที่ตัดเส้นบนทองแล้วทำให้เส้นขาดจมลงในทองไม่ลอยอยู่บนทองเหมือนสีสมัยใหม่ยังใช้อยู่ในปัจจุบัน               ดินแดง ได้สีแดง  มาจากดินอยู่ที่แร่ธาตุแต่ละพื้นที่คือถ้ามีออกไซด์มากจะเป็นสีแดง 
                       สนิมเขียวหรือสีตังแช  ได้จากสนิมของทองแดงโดยหมักด้วยกรดซัลฟูลิคกับทองแดงจนขึ้นสนิมเขียว
                       ยางจากต้นรงค์  ได้สีเหลือง ใช้ผสมน้ำบดแล้วใช้ได้เลยไม่ต้องผสมกาวเนื่องจากยางไม้มีความเหนียวในตัว
                       ครามได้สีน้ำเงิน  ไม่ได้เอาครามมาเขียนนะครับเขาเอาครามมาหมักกับปูนขาวจนปูนกลายเป็นสีครามแล้วนำเอาปูนที่หมักมาใช้ครับ
                       เขม่า  หมึกจีน  ได้สีสีดำนำมาผสมตามสูตร
                       ขาว จากเปลือกหอยเผา  อย่าทำเลยลำบากพี่ลองมาแล้ว
                       ขาวจากดินขาว
                       นำ้ตาลจากดิน
                       เสนได้สีส้มแดงหาซื้อตามร้านขายยา(อันนี้ไม่แน่ใจมีเพื่อนนำมาให้ต้องรอถามพี่ยินส์ครับ)
                       ใบแคได้สีเขียว  ต้องหมักและใช้สารเคมีทางวิทยาศาสตร์สกัดเอาจุลสีออกมาครับ
เอาคร่าวๆแล้วกันครับถ้าอยากรู้ละเอียดเดี๋ยวมาคุยกันอีกที  แต่ผมอยากแนะนำว่าปัจจุบันมีสีที่ใช้เขียนจิตรกรรมได้ดีและสวยเหมือนสีโบราณยกเว้นสีเดียวคือสีแดงชาดต้องใช้อยู่ใช้ตัดเส้นบนทอง
คือใช้วิธีการผสมแบบโบราณ  เพียงแต่จุลสีหรือผงสีที่นำมาใช้ให้ใช้สีชอล์กแท่งของแลมบรันเนี่ยแหละครับ เวลาซื้อให้เทียบสีกับสีไทยแล้วเลือกใช้ตามใจชอบครับนำมาบดเป็นผงและ ผสมตามสูตรก็ใช้ได้เหมือนกันครับดีและสะดวกกว่าครับ  ส่วนความรู้ที่ละเอีบดกว่านี้ต้องถามพี่ยีนส์ครับเพราะเขาทำเป็นอาชีพ ครับ

...ขอบคุณพี่ยุทธมากมายครับ...ว่าแต่สีโบราณที่ใช้กันมีทั้งหมดกี่สีอะคับ แล้วมีข้อจำกัดของการใช้สีหรือปล่าว.. ???
...ว่าแต่ช่วงนี้ไม่มีทริปที่ไหนหรอคับ เผื่อผมจะได้ชมภาพศิลปกรรมสวยๆ จากพี่ๆบ้าง ผมจะได้เรียนรู้ประวัติศาสตร์ศิลป์จากข้อมูลของชมรมอะคร๊าฟ....ว่าแต่พี่เนมีรูปงานเขียนของครูสุดสาคร(เพาะช่าง) ไหมอะคับอ๊อฟอยากเห็นไว้ศึกษาเป็นแนวทางงะ... :D :D

..........แล้วช่วงนี้พี่แพรคนสวยไปไหนน้า... ;D

เรื่องรูปงานเขียนของอาจารย์ท่าน ก็คงต้องคุยกับคนอื่นอีกล่ะครับ คือ..
เอาเป็นว่าผมมีแต่รูปถ่ายน่ะครับที่คุณออฟจะพึ่งพาได้ 55555

เข้ามาต้อนไก่ในห้องนี้อีกตัว

น้องออฟ กุ๊กๆๆๆๆๆ

ภูมิปัญญาไทย สุดยอดจริงคะ อยากเห็นเวลาผสมสีจริงจังเลย ;D

เสน่ห์ของงานช่างเขียนของไทยจับใจเหลือเกินว่าไหมครับ แค่เรื่องสีก็พิศดารพอแรงยิ่งเส้นสายลายเขียนก็พริ้วไหวดุจต้องลม อ่อนช้อยแลดูมีชีวิตชีวา
....เชิญท่านผู้รู้ ได้แสดงทัศนะอันจะก่อให้เกิดประโยชน์ในทางสร้างสรรค์

(ว่าแต่พี่แพรจะตอนไก่อะไรอะคร๊าฟฟฟ...หุหุ ;))

แหม๋เล่นเรื่องยากๆ สีโบราณปัจจุบันคงหาทำยายากยิ่ง เพระแต่ละตัวราคาแพงริบริ้ว อย่างชาดนี่โคตรละแพง กรรมวิธีในการใช้ก็ยุ่งยาก การใช้ฝุ่นสีสำเร็จในปัจจุบัน ในฐานะคนเขียนรูปสีฝุ่นอยู่อย่างโบราณ ก็ถือว่าใช้ได้ดีและใกล้เคียงของเดิม ส่วนผสมสำคัญจะอยู่ที่ตัวทำละลายมากกว่า โดยเฉพาะกาว พี่ใช้กาวกระถิน ตอนนี้โลละเหยียบพันบาทแล้ว ปัจจุบัน ช่างเขียนคงกันไปใช้สีอะคริลิคกันหมดแล้ว เรื่องสีโบราณแท้ๆคงไปหาดูได้ที่วัดหน่อพุทธางกูร สุพรรณบุรี ที่ญาติของช่างเขียนสมัยร.3เก็บเอาไว้ น่าจะยังอยู่ ทริปที่อยากจัดต่อไปก็ที่สุพรรณบุรีนี่แหละ 555555555555555

อุ๊ย... ทำไมคุณยีนส์ขำน่ากลัวจัง

ลองอ่านผลงานของอาจารย์ชมพูนุท ประศาสน์เศรษฐ์ ดูครับ ทำเรื่องการอนุรักษ์จิตรกรรมฝาผนังไว้พอสมควร แต่ใช้เทคนิคทางวิทยาศาสตร์เป็นส่วนใหญ่ โดยเก็บตัวอย่างชั้นสีโบราณมาวิเคราะห์ว่า แต่เดิมเขาใช้อะไรกันบ้าง

บทความเท่าที่ค้นคว้ามาได้บางส่วนครับ ลองเสิร์ชดูตามเวปห้องสมุดมหาวิทยาัลัยต่างๆ จะรวมอยู่ในวารสารหลายๆเล่มครับ

-จิตรกรรมฝาผนังไทยโบราณกับขบวนการวิทยาศาสตร์.

- เทคนิคและวัสดุของจิตรกรรมฝาผนังไทยแบบดั้งเดิม.

- ผงสีและโครงสร้างของจิตรกรรมฝาผนังที่วัดป่ารวก นครหลวงพระบาง : ศึกษาเปลียบเทียบกับจิตรกรรมฝาผนังของไทย.

-ผงสีและโครงสร้างชั้นของจิตรกรรมฝาผนังที่โบสถ์วัดใหม่เทพนิมิตร ธนบุรี.

-ผงสีและโครงสร้างชั้นสีของจิตรกรรมฝาผนังที่พระปรางค์ วัดมหาธาตุ ราชบุรี = Pigments and paint layer structures of the murals at Phra Prang of Wat Mahathat in Ratchaburi

-รายงานการวิจัยเรื่องการศึกษาผงสีและโครงสร้างชั้นสีของ จิตรกรรมฝาผนังในภาคตะวันตกของประเทศไทย = Study of pigments and stratified structures of the wall paintings is Western Thailand

-เรื่องของปูน : เทคนิคการเตรียมปูนและปูนปั้นแบบประเพณีของภาคเหนือ และจังหวัดเพชรบุรี.

งืมๆ..ขอบคุณมากมายคาบ..การใช้สีโบราณคงจะยากมาก :( :(
ผมกำลังจะเตรียมตัวเรียนช่างเขียนอะครับพร้อมตั้งใจว่าจะศึกษาแบบเทคนิคโบราณเพื่อการอนุรักษ์ เผื่อต่อไปจะหาช่างเขียนสีโบราณไม่ได้ เพราะหันมาใช้ของใหม่เสียหมด หากปล่อยไว้สืบไปเบื้องหน้าวรรณะสีโบราณคงเหลือเพียงตำนาน แล้วเราจะเหลือภูมิปัญญาเชิงช่างของบรรพบุรุษใดเล่าไว้สืบลูกสอนหลาน ผมจึงอยากรวบรวมองค์ความรู้นี้ไว้....

สีโบราณสามารถทำได้ไม่ยากเกินไปหรอกครับ  อาจจะทำยากเป็นบางสีบ้างแต่เมื่อทำไว้ใช้แล้วจะใช้ได้นานจนลืมเลยทีเดียวครับ  อย่างทีี่พี่ยินส์บอกสีที่แพงคือชาด จำได้ว่าเมื่อก่อนซื้อมาครึ่งโล ๓๐๐๐บาทแต่ใช้ได้นานมากเลยครับ  ส่วนสีอื่นๆจำพวกดินเนี่ยอยู่ที่แร่ธาตุในดินแต่ละพื้นที่ครับบางทีเป็นหินก็มีครับเวลาทดสอบเอาไปขีดบนพื้นปูนหรือหินถ้ามีสีออกก็ใช้ได้เหมือนกันครับ มีทั้งสีเหลือง  สีแดง  สีน้ำตาลนำมาบดมากรองและผสมกับกาวกระถิน(อันนี้บางแห่งอาจไม่ต้องซื้อครับเพราะมีต้นกระถินในพื้นที่มีกาวตกผลึกเกาะตามต้นเอามาต้มละลายน้ำก็ใช้ได้ครับ)ถ้าเป็นกรุงเทพก็ซื้อที่ร้านนานาภัณฑ์ท่าพระจันทร์ครับ   นอกนั้นก็ตามที่บอกครับ  แต่อย่างที่บอกนะครับว่าสีชอล์กแท่งของแลมบรานด์ นำมาบดเป็นผงก็ใช้ได้เช่นกันได้อารมณ์โบราณเหมือนกันแต่ง่ายกว่าที่ไม่ต้องหาตัวสีให้ยุ่งยากครับ  สิ่งหนึ่งที่อยากฝากไว้ก็คือ  แม้สีจะทำได้แบบโบราณได้ แต่รูปแบบและเทคนิคการเขียนภาพก็สำคัญครับ  ควรฝึกและสังเกตงานครูให้มากครับ  มีรูปงานที่ดีของเพื่อนที่เขียนด้วยสีฝุ่นมาให้ดูครับเป็นงานแบบรัชกาลที่๓ครับลองดูความงามและความละเอียดในทีพู่กันครับ  สำหรับเพื่อนคนนี้เคยอาศัยอยู่บ้านอาจารย์ด้วยกันและเป้นคนที่เขียนจิตรกรรมไทยเก่งดีสุดในรุ่นผมเลย ลองศึกษางานแกให้ดีๆครับ

ภาพที่พี่ยุทธโพสต์เส้นบางเหมือนลมหายใจจริงๆครับ
ยิ่งถ้าลองเอามาปรับแสงใหม่ให้เส้นชัดขึ้นก็จะยิ่งงามมากครับ



ขออนุญาตเอาภาพที่ลองปรับแสงแล้วมาลงให้ชมกันนะครับ
ผมปรับได้เท่านี้ ถ้าสมาชิกท่านอื่นกรุณาแก่ผมได้มากกว่าก็จะขอบพระคุณมากครับ



.

ขอคุณมาครับพี่ยุทธ งานเขียนสวยมากครับผมจะจำไว้เป็นแนวทาง  ว่าแต่อาจารย์ที่พี่ยุทธกล่าวถึงนี่คือท่านใดครับ... ???

พี่ๆครับ...ออฟสงสัยอีกแล้ว   ??? ???

"สีบัวโรย" ทำจากอะไรครับมีกรรมวิธีการผสมอย่างไรบ้างผมเห็นในกระทู้ภาพพระบฎของพี่ยุทธ
สวยมากกกกกกกกกก...... ;D ;D ;D

ด้วยจรรยาบรรณของลูกศิษย์ไม่สามารถเปิดเผยในที่สาธารณะด้ายประเดี๋ยวแกงอนแล้วเข้าบ้านแกไม่ได้ครับ เอาไว้คุยกันหลังไมค์ดีกว่าครับ
สีบัวโรยเป็นสีที่เกิดจากการผสมครับ(เเดงบวกขาวและเบรคดำนิดหน่อยแต่พี่ว่าน้องไปซื้อสีชอล์คแรมบรันที่เป็นสีใกล้เคียงมาบดจะง่ายกว่าคุณได้สีสวยเหมือนโบราณเหมือนกันครับ ;D

งืมๆๆๆ......ครับขอบคุณมากมาย :( :( :(

(ต้องเรียนรู้ฝึกฝนไปอีกนาน...เมื่อไหร่จะได้ครึ่งพี่ๆงะ.. ::) )

ขอบคุณพี่ๆ ด้วยพานดอกไม้อย่างธรรมเนียมไทยเราก็แล้วกันคร๊าฟ
(ทำเองเลยนะครับเนี่ย.. :D)

อ่ะพี่ๆครับได้ลูกศิษย์อย่างเป็นทางการแล้วครับ .... :D

หุหุ...มีแซวนะครับ... :P :P
ว่าแต่พี่เนงะ...ช่วงนี้ไม่มีเกล็ดความรู้ไรมาฝากผมเลยนะ
...................... ;D ;D ;D
(งั้นก็รับผมเป็นศิษย์น้องละกันนะ...ว่าแต่ใครคือศิษย์พี่ใหญ่คร๊าฟ....งืมๆๆ)

ส่งไปให้หลังไมค์ครับ ลองอ่านดูไม่รู้จะพอได้ไหม  :)

ที่นี่มีศิษย์พี่หลายคน ลองไล่ๆดูครับ 555

...พี่ๆครับ  ใบแคที่นำมาทำสีต้องใช้ชนิดไหนครับ มีลักษณะอย่างใร ต้องแก่จัดไหมกรรมวิธีการหมักเป็นอย่างไรครับมีส่วนผสมอะไรบ้าง... ???
งืมๆ  คือว่าผมจะทดลองทำดูอะคาบ... ::)

วันนี้เลยไปหาเพื่อนที่วังชายมาเลยไปดู ราคาชาดที่ร้านนานาภัณฑ์ท่าพระจันทร์มาผื่อคุณออฟครับ  ราคาชาดโลละ ๑๙๖๐ บาทส่วนราคากาวกระถินโลละ  ๕๕๐  บาทครับเผื่อคุณออฟอยากจะซื้อบ้าง

ขอบคุณมากพี่ยุทธ

ช่วงนี้สอบวิจัยครับ...ทำการแก้เล่มอีก...มากมายปวดหัว/จน/เคลียด/กินนม...หุหุ ;) ;)

สวัสดีครับ ตอนนี้อยู่เมืองย่าโม ครับ ได้ข่าวว่าสมาชิกเราจะนัดท่านข้าว วันไหนโทรบอกล่วงหน้าน่ะคับ

พี่เซียอยู่เมืองย่าโมหรอครับ อยากไปเที่ยววัดตะคุจัง ได้ข่าวว่าเขียนสวยนักหนา

""" ;) อยากกลับโคราชจังเลย.....คาบ

วัดตะคุ งามนักหนาแก่กม

วันนี้ ได้มีโอกาศไปเที่ยววัดบูรพา ที่ในตัวเมืองโคราชมาขอรับ ที่นั้นมีหน้าบันสมัยอยุธยาที่นี่เขาทำหน้าบันคล้ายกับวัดบึงคือมีข้างด้านหน้าเป็นลายก้านขดแบบอยุธยามีพระอินทร์ทรงช้างเอราวัณ  ด้านหลังจะเป็นพระยาครุฑแต่ไม่เห็นมีพระนารายณ์ เห็นธรรสน์หลังหนึ่งถามพระท่านว่าเป็นของเก่าของวัด แปลกดีบานเป็นอยุธยาข้างบนยอดเป็นแบบอีสาน หากเพื่อนในชมรมสนใจเชิญแวะมาเที่ยวได้น่ะคับ ผมอยู่อีก5วัน แล้วจะกลับพระนครแล้ว

อยู่อีกห้าวันเองหรอ นึกว่าจะอยู่สักสองปี อิอิครับ :P

โถเอามาพูดให้ฝันแต่ไม่ยอมมีภาพ  อยากนี้ต้องปรับของฝากเป้นหมูยอโคราชเสียนี่อิอิ   ทริปน่าสงสัยต้องไปโคราชบ้างแล้ว

สงสัยจะมีคนคิดถึงมากเลยนะคะ พี่เซีย

ดีครับน้องแพร กับพี่ยุธไม่เจอเสียนาน บายดีมัยครับ เมื่อไหร่ไปกินข้าวกันอีก ล่ะคับ

งืมๆๆ...... ;D ;D ;D

ไปมีทติ้งกันไหมครับ ;D

คิดไว้เหมือนกันครับว่าน่าจะมีมิทติ้งกันตอนต้นเดือนหน้าแต่ถ้าไป ไม่ทราบว่าจะสะดวกที่ไหน    กันดี  อนุสาวรีย์   นนบุรี    หรือที่ไหนลองออกความเห็นดูครับไม่รู้ว่าแต่ละท่านบ้านอยู่ไกลแค่ไหน  ขอคำเสนอแนะของสมาชิกชมรมหน่อยครับ

เงียบหายไปนาน....
ผมอยากให้ท่านผู้รู้เรื่องของสีโบราณทั้งหลาย...ได้ช่วยสืบต่อการใช้สีของบรรพบุรุษไทย แลบอกต่อลูกหลานหรือสาธารณชน
...ทั้งนี้ผมเองไม่ได้หวังประโยชน์ส่วนตนที่จะอยากเรียนรู้  หากแต่จะมีผู้คนที่สนใจได้เข้ามาอ่านนำไปปฏิบัติ อันจะเป็นวิทยาทานแลด้วยอานิสงส่งต่อครูช่างศิลปกรรม  ด้วยกรรมวิธีการทำนั้นหาเป็นลายลักษณ์อักษรยากมาก  มักสืบทอดกันปากต่อปาก แก่ลูกหลาน หรือศิษย์ในสกุลช่างนั้นๆ ทำให้ลดความนิยมลงไป
...ขอท่านผู้รู้เจนจัดการใช้สีโบราณได้ช่วยถ่ายทอดแก่คนทั้งหลายไว้เป็นสมบัติของชาติสืบไป..

.....ขอขอบพระคุณยิ่ง.... ;D ;D :-[

 :'( :'(......ผมคงหาคำตอบเรื่องสีไม่ได้จริงๆ..
แต่ผมก็เข้าใจนะครับที่ผู้รู้หลายท่านจำเป็นต้องรักษาสัจจะต่อครูบาอาจารย์
ซึ่งเรื่องแบบนี้ถือเป็นขนบนิยมของช่างไทยในอดีต

 ???''งง  ตกลงน้องออฟต้องการคำตอบเรื่องสีโบราณแบบไหนกันหรือ ครับพี่สงสัยช่วยบอกควมต้องการว่าอยากได้กรรมวิธีแบบใดกันแน่พี่จะได้ตอบให้ถูกครับ

.....ขอบคุณพี่ยุทธมากคับที่ยังไม่ลืมกระทู้นี้.. :( :(...
คือผมอยากเรียนรู้การใช้สีโบราณ...รวมไปถึงกรรมวิธีการที่จะได้มาของสีแต่ละชนิดอะคับ..(ผมคงไม่อยากรู้มากจนเกินงามใช่ป่าวคับ.. ;D)
อย่างเช่นว่า...สีเขียวใบแค...การหมักสีนั้นทำกันเช่นไรกว่าจะได้สีมาใช้ในงานจิตรกรรมไทย?...รวมไปถึงโดยปกติสีธรรมชาติของช่างเขียนในอดีตได้จากอะไรบ้าง?
..อย่างที่ได้จากดิน..ต้องเป็นดินแบบไหน,อะไร,แล้วนำมาผ่านกรรมวิธีใดบ้างกว่าจะมาเป็นสีที่ช่างเขียนไทยโบราณ..?... ;D ;D
....ซึ่งที่จริงปัจจุบันมีสีฝุ่นทดแทนสีเหล่านี้ได้ แต่ถ้าสังเกตกันแล้วสีโบราณที่ได้จากธรรมชาตินั้นจะมีความสดฉ่ำดูแล้วมีชีวิตชีวา...ต่างจากสีฝุ่นที่ใช้เลียนแบบสีโบราณซึ่งจะดูแห้งๆ ยังไงไม่รู้ผมบอกไม่ถูกซึ่งผมเองก็ด้อยความสามารถจำต้องเรียนรู้ไปเรื่อยคับ
.ขอถวายมาลัยแด่ครูศิลปกรรมไทยทุกท่านเทริญ...ขอบคุณมากนะครับที่ทุกท่านได้เห็นความสำคัญ...

คุณ yutthana  หายเงียบไปเลยครับ

แวะเข้ามาบ้างไหมครับ รบกวนขอเมลล์มีเรื่องสอบถามนิดนึงครับ
ขอบคุณครับ