เรือนไทย

General Category => ภาษาวรรณคดี => ข้อความที่เริ่มโดย: เขียวนเรศ ที่ 31 ม.ค. 18, 12:43



กระทู้: ทำไมถึงบอกว่าสำเนียงสุพรรณ, สำเนียงเจรจาโขน เป็นสำเนียงหลวงในสมัยกรุงศรีอยุธยา?
เริ่มกระทู้โดย: เขียวนเรศ ที่ 31 ม.ค. 18, 12:43
เห็นมาจากซีรี่ส์เรื่องนึงที่กำลังแพร่ภาพอยู่ในขณะนี้ ฉากที่ประกาศพระบรมราชโองการ พูดด้วยสำเนียงโขน ถามจริงๆ ไม่ต้องบอกว่าเกิดทันหรือไม่ทัน แค่เอาความเป็นมนุษย์ปุถุชนเข้ามาจับ เราพูดกับแบบนั้นจริงๆรึเปล่า

           เราขอแย้งด้วยหลักฐานที่มีระบุเอาไว้ชัดๆตามข้อมูลทางประวัติศาสตร์ ตอนเสียกรุงศรีอยุธยาครั้งที่ 1 พม่ากวาดต้อนผู้คนในกรุงศรีอยุธยาไปเกือบจะหมด เหลือไว้รั้งพระนครแค่ 2 หมื่นได้มั้ง ประชากรส่วนใหญ่กรุงศรีอยุธยาในช่วงหลังจากสมเด็จพระนเรศวรมหาราชเป็นต้นมา ได้มาจากการกวาดต้อนหัวเมืองเหนือ หัวเมืองมอญ เขมร และจีนเข้ามาทั้งนั้น นั่นคือ หลังจากรัชสมัยสมเด็จพระนเรศวรเป็นต้นมา แทบจะหาคนกรุงรุ่นดั้งเดิมไม่ได้แล้ว แล้วเรายังจะสามารถสรุปแบบกำปั้นทุบดินว่า สำเนียงโขนเป็นสำเนียงหลวงดั้งเดิมของกรุงศรีอยุธยาได้อีกหรือ แน่ใจได้อย่างไรว่าไม่ใช่สำเนียงที่เกิดการควบรวมระหว่าง ไทย ลาว มอญ เขมร ในขณะนั้น ไม่ทราบว่าท่านเหล่านั้นหรือท่านทั้งหลายที่เห็นด้วยความคิดเรื่องสำเนียงเจรจาโขนนี้ พอจะตอบข้อสงสัยเราได้บ้างไหม

          แล้วที่บอกว่าสำเนียงรัตนโกสินทร์เนี่ย ผสมสำเนียงจีน สำเนียงเจ๊ก เนี่ย มันเป็นอย่างนั้นจริงๆรึเปล่า เรามีเพื่อนที่พ่อแม่เค้า จี๊นจีน คือ พูดภาษาไทยยังไม่ชัด ใช้อั๊ว ใช้ลื้อ ม่ายล่าย อะไรประมาณนี้ ถามว่าเพื่อนเรามีสำเนียงผสมระหว่างพ่อแม่เค้า กับสำเนียงไทยรึเปล่า คำตอบคือ ไม่ เค้าก็พูดชัดถ้อยชัดคำดี แล้วเอาตรรกะอะไรมาคิดว่า สำเนียงกรุงเทพฯปัจจุบันเป็นสำเนียงผสม

          โดยส่วนตัวคิดว่าเราอย่าหลงเชื่อนักวิชาการอย่างหัวปักหัวปำ เช่น กรณีที่บอกว่า สำเนียงสุพรรณหรือสำเนียงแบบเจรจาโขน เป็นสำเนียงหลวงของราชสำนักกรุงศรีอยุธยา ถามว่าท่านเหล่านั้นได้คิดรอบคอบหรือยัง มีหลักฐานเพียงพอในการมารองรับหรือไม่ เท่าที่เห็นก็เพียงแต่นั่งยันนอนยันว่าถูกเฉยๆ พอพูดบ่อยๆเข้า พูดซ้ำๆ ออกสื่อบ่อยๆ กลายเป็นน่าเชื่อถือ กลายเป็นเรื่องจริงไปซะอย่างนั้น

ตรง "เอาไจยช้วย" ที่โกษาปานเขียนเนี่ย อยากเรียนถามว่า ทราบได้อย่างไรว่า "ช้วย" ของโกษาปาน ไม่ได้อ่านเหมือน "ช่วย" ในปัจจุบัน

ถ้าสมมุติว่า สมัยอยุธยา ผันแบบ
ชวย = ชวย (ปัจจุบัน)
ช่วย = ฉ่วย (ปัจจุบัน)
ช้วย = ช่วย (ปัจจุบัน)


กระทู้: ทำไมถึงบอกว่าสำเนียงสุพรรณ, สำเนียงเจรจาโขน เป็นสำเนียงหลวงในสมัยกรุงศรีอยุธยา?
เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 31 ม.ค. 18, 12:52
ขอเอาบทพากย์โขนมาประกอบกระทู้ก่อนนะคะ

https://www.youtube.com/watch?v=L_OT84nUtcg


กระทู้: ทำไมถึงบอกว่าสำเนียงสุพรรณ, สำเนียงเจรจาโขน เป็นสำเนียงหลวงในสมัยกรุงศรีอยุธยา?
เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 31 ม.ค. 18, 15:27
https://www.facebook.com/History.KingdomOfSiam/photos/a.104656613019804.12631.104622813023184/181916271960504/?type=1&theater

สุจิตต์ วงษ์เทศ แห่งนิตยสารรายเดือนศิลปวัฒนธรรมเคยอธิบายไว้ว่า เสียงเหน่อสุพรรณเป็นสำเนียงในราชสำนัก อย่างน้อยก็ตั้งแต่ในสมัยกรุงศรีอยุธยา หลักฐานที่นำมายืนยัน ก็คือเสียงพากย์โขน เพราะโขนเกิดในสมัยกรุงศรีอธุยาและต้องใช้เสียงเหน่อตามแบบฉบับสุพรรณ เท่านั้นถึงจะพากย์ได้ลงตัว สำเนียงอื่นๆไม่อาจพากย์โขนได้ไพเราะอย่าง เด็ดขาด

สำเนียงท้องถิ่นในประเทศไทยมีมากมายหลายสำเนียง ผู้ที่มีภูมิลำเนาคนละจังหวัดมักมีสำเนียงพูดที่แตกต่างกัน สำเนียงสุพรรณเป็นสำเนียง หนึ่งที่รู้จักโดยทั่วไป อาจกล่าวได้ว่าบรรดาสำเนียงต่างๆในภาษาไทย สำเนียงสุพรรณเป็นสำเนียงที่มีชื่อเสียงโด่งดังมากที่สุด แต่เท่าที่ผ่านมาสำเนียง สุพรรณมักถูกกล่าวถึงในทางลบเป็นส่วนใหญ่ คือคนต่างถิ่นมักเห็นว่าสำเนียงสุพรรณเหน่อ และมักหัวเราะอย่างขบขันเมื่อได้ยินสำเนียงนี้

ผศ.ดร.ม.ร.ว.กัลยา ติงศภัทย์ อาจารย์คณะอักษรศาสตร์ ผู้เชี่ยวชาญด้านภาษาศาสตร์ แห่งจุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย เป็นผู้สนใจศึกษาค้นคว้าสำเนียง ท้องถิ่นต่างๆในประเทศไทย โดยเฉพาะอย่างยิ่งสำเนียงในภาคกลาง อาจารย์กัลยามีความเห็นว่าสำเนียงสุพรรณเป็น สำเนียงที่มีความไพเราะ หาสำเนียงอื่นเปรียบเทียบได้ยาก

สุจิตต์ วงษ์เทศ ได้เขียนถึงสำเนียงสุพรรณไว้ในหนังสือสุพรรณบุรี 400 ปี ยุทธหัตถี ในหัวข้อเรื่องว่า คนสมัยนี้ว่า "เหน่อ" แต่คนสมัยอยุธยาว่า "สำเนียงหลวง" โดยกล่าวว่าเราไม่สามารถบอกได้อย่างแน่นอนว่าคนกรุงศรีอยุธยามีสำเนียงพูดเหมือนคนกรุงเทพหรือไม่ เพราะสมัยนั้นไม่มีเครื่องบันทึกเสียงและคน กรุงศรีอยุธยา ก็มีหลายกลุ่มหลาย เผ่าพันธ์

แต่สำเนียงหลวงในราชสำนักน่าจะใกล้เคียงกับสำเนียง เหน่อ แบบสุพรรณ เพราะสังเกตได้จาก ร่องรอยพากษ์และเจรจาโขน เป็นพยานอยู่ เหตุที่เจรจาโขนมีสำเนียงเช่นนี้ ก็เพราะราชสำนักอยุธยาพูดจาในชีวิตประจำวันด้วยสำเนียงอย่างนั้น

เมื่อโขนเป็นการละเล่นศักดิ์สิทธิ์ในราชสำนัก การสืบทอดจะต้องรักษาขนบธรรมเนียมสำคัญของสมัยโบราณเอา ไว้ให้มากที่สุด ปัจจุบันกรมศิลปากรก็ยังพากษ์และเจรจาโขนด้วยสำเนียงดั้งเดิม เป็นสำเนียงหลวงสมัยกรุงศรีอยุธยา

สำเนียงสุพรรณมีเสียงวรรณยุกต์ส่วนใหญ่เป็นเสียงวรรณยุกต์เปลี่ยนระดับ จึงมีเสียงขึ้นๆลงๆทำให้เสียงเด่นขึ้น บางลักษณะมีระดับเสียงอยู่ ในช่วงสูง ทำให้สำเนียงสุพรรณ อยู่ไปในช่วงสูง จากลักษณะดังกล่าวทำให้สำเนียงสุพรรณนี้มีความไพเราะ

ไม่รู้นะ แต่สำหรับผมมองว่าเสียงเหน่ออะ น่ารักดี เป็นเอกลักษณ์ในท้องถิ่นที่ควรจะอนุรักษ์ดีกว่าดูถูกดูแคลนนะ

ปล. สำเนียงบางกอก (อย่างที่พูดทั่วประเทศปัจจุบัน) เป็น “บ้านนอก” หรือ “เหน่อ” ของยุคอยุธยานะครับ

ขอบคุณข้อมูลจาก : สมาคมประวัติศาสตร์ไทย


กระทู้: ทำไมถึงบอกว่าสำเนียงสุพรรณ, สำเนียงเจรจาโขน เป็นสำเนียงหลวงในสมัยกรุงศรีอยุธยา?
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 31 ม.ค. 18, 15:39
บทความจาก นิตยสาร ศิลปวัฒนธรรม
 
สืบสำเนียงชาวกรุงเก่า จากเสียงเจรจาโขน และ จินดามณี

https://www.silpa-mag.com/club/art-and-culture/article_7915


กระทู้: ทำไมถึงบอกว่าสำเนียงสุพรรณ, สำเนียงเจรจาโขน เป็นสำเนียงหลวงในสมัยกรุงศรีอยุธยา?
เริ่มกระทู้โดย: เพ็ญชมพู ที่ 31 ม.ค. 18, 15:56
ตรง "เอาไจยช้วย" ที่โกษาปานเขียนเนี่ย อยากเรียนถามว่า ทราบได้อย่างไรว่า "ช้วย" ของโกษาปาน ไม่ได้อ่านเหมือน "ช่วย" ในปัจจุบัน

ถ้าสมมุติว่า สมัยอยุธยา ผันแบบ
ชวย = ชวย (ปัจจุบัน)
ช่วย = ฉ่วย (ปัจจุบัน)
ช้วย = ช่วย (ปัจจุบัน)


ในหนังสือจินดามณีมีตัวอย่างการผันวรรณยุกต์ เอก โท ทั้งอักษรสูง กลาง ต่ำ

อักษรสูง ๑๑ แม่นั้น คำต้นอ่านสูงแล้วลดลงไปตามที่ไม้เอกไม้โทนั้น

ฉา
     ฉ่า
          ฉ้า

อักษรเสียงกลางก้องต่ำ ๒๔ ตัวนั้น คำต้นให้อ่านเป็นกลางแล้วอ่านทุ้มลงแล้ว แล้วอ่านสูงขึ้นไป ตามไม้เอกไม้โท

          ช้า
ชา
     ช่า

เขียนตามวิธีผันปัจจุบันคือ  ชา ฉ่า ช่า/ฉ้า ช้า ฉา

ในกรณีคำตัวอย่างของคุณเขียวนเรศผันได้ดังนี้  ชวย ฉ่วย ช่วย/ฉ้วย ช้วย ฉวย

คำที่มีเสียงเดียวกันคือ ช่วย และ ฉ้วย

http://www.sac.or.th/databases/manuscripts/files/article/22/article-Chindamanee%20Book%20I.pdf


กระทู้: ทำไมถึงบอกว่าสำเนียงสุพรรณ, สำเนียงเจรจาโขน เป็นสำเนียงหลวงในสมัยกรุงศรีอยุธยา?
เริ่มกระทู้โดย: เขียวนเรศ ที่ 31 ม.ค. 18, 17:40
ขอบพระคุณ คุณเพ็ญชมพูที่กรุณาหยิบยกวิธีการผันในจินดามณี เพื่อให้ความกระจ่างครับ


กระทู้: ทำไมถึงบอกว่าสำเนียงสุพรรณ, สำเนียงเจรจาโขน เป็นสำเนียงหลวงในสมัยกรุงศรีอยุธยา?
เริ่มกระทู้โดย: แพรวพิม ที่ 31 ม.ค. 18, 18:25
ปัจจุบันนี้ สำเนียงคนอยุธยาในเกาะเมืองไม่เหน่อแล้วค่ะ บ้านดิฉันอยู่ อ. อุทัย (ตั้งอยู่ห่างจากเกาะเมืองประมาณ 15 กม.) ก็ไม่ได้พูดเหน่อกัน แต่ที่พูดติดสำเนียงเหน่อน่าจะเป็นคนที่มาจากแถบ อ. ผักไห่ อ. บางซ้าย อ. เสนา แต่ก็ไม่ได้เหน่อมากอะไร เหน่อแค่ตรงหางเสียงเท่านั้นเอง


กระทู้: ทำไมถึงบอกว่าสำเนียงสุพรรณ, สำเนียงเจรจาโขน เป็นสำเนียงหลวงในสมัยกรุงศรีอยุธยา?
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 02 ก.พ. 18, 09:31
ล่าสุด,คุณสุจิตต์ วงษ์เทศ เขียนถึง เหน่อสุพรรณ สร้างสรรค์ความเป็นไทย สมัยอยุธยา (อีก)
ในนสพ.มติชน ฉบับวานนี้

https://www.matichon.co.th/news/825264


กระทู้: ทำไมถึงบอกว่าสำเนียงสุพรรณ, สำเนียงเจรจาโขน เป็นสำเนียงหลวงในสมัยกรุงศรีอยุธยา?
เริ่มกระทู้โดย: Naris ที่ 07 ก.พ. 18, 10:49
ผมไม่มีความรู้เกี่ยวกับเรื่องนี้เลย แต่ผมมีข้อสังเกตว่า โขน เป็นการละเล่นหรือเป็นการแสดงชนิดหนึ่ง ซึ่งผสมผสานศิลปะหลายแขนงเข้าด้วยกัน มีทั้งการรำ การเต้น การร้อง ตลอดจนศิลปะแขนงอื่นๆ ที่ใช้สร้างชุดหรืออุปกรณ์ประกอบการแสดง

ดังนั้น หากตั้งหลักการไว้ว่า วิธีการพูดแบบโขน = วิธีการพูดของคนสุพรรณในยุคนั้น ถ้าเป็นเช่นนี้ จะมิเท่ากับว่า การแต่งกายแบบโขน = การแต่งกายของคนสุพรรณในยุคนั้น หรือ ท่าทางการเดินของตัวโขน = ท่าทางการเดินของคนสุพรรณในยุคนั้น ไปด้วยหรอกหรือครับ (ถ้าผมทำละครเกี่ยวกับราชสำนักสุพรรณบุรี แล้วใช้สมมุติฐานนี้ทำละคร ก็คงโดนยำเละไม่น้อยไปกว่าหม่อมน้อยท่านหละครับ)

หันไปมองดูศาสตร์การแสดงสาขาอื่น งิ้วของชาวจีนเกิดขึ้นในยุคไหน อันนี้ผมไม่ทราบจริงๆนะครับ ผมขอสมมุติละกันครับ สมมุติเกิดในสมัยราชวงศ์ถัง เคยมีใครสงสัยไหมครับว่า คนสมัยถังเขาจะต้องพูดกันเอื้อนๆยาวๆ แบบการร้องงิ้วนั้น การแสดงโน ของญี่ปุ่นเกิดในสมัยใดครับ อันนี้ก็แสดงว่า คนญี่ปุ่นในยุคนั้น เขาพูดกันในชีวิตประจำวัดด้วยสำเนียงแบบละครโน นั้นด้วยหรืออย่างไร   

ด้วยตรรกเดียวกัน ในอนาคต อีกหลายร้อยปีข้างหน้า อาจมีคนมาศึกษาว่า คนไทยยุคปี 2500 เศษๆ พูดกันด้วยสำเนียงอย่างไร แล้วก็มีคนไปค้นพบเพลงแร็ป เขาจึงสันนิษฐานว่า คนไทยยุคนั้น คงพูดกันเร็วปรื๋อ อย่างเพลงแร็ปนั้น

ผมว่า สมมุติฐานที่ว่า เพราะมีโขนอยู่ จึงเป็นหลักฐานว่า คนยุคนั้นพูดกันด้วยสำเนียงโขน เป็นสมมุติฐานที่ยังฟังดูแปลกๆ อยู่นะครับ     


กระทู้: ทำไมถึงบอกว่าสำเนียงสุพรรณ, สำเนียงเจรจาโขน เป็นสำเนียงหลวงในสมัยกรุงศรีอยุธยา?
เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 07 ก.พ. 18, 11:17
ต่อไปนี้คือการเดา (ภาษาวิชาการเรียกว่าสันนิษฐาน) ของดิฉันเองค่ะ
คือพยายามเดาว่าสำเนียงโขนกลายเป็นสำเนียงราชสำนักบ้านพลูหลวงและเรื่อยมาถึงชาวกรุงศรีฯตอนปลายได้อย่างไร

เดาว่า การบันทึกเอกสารต่างๆในอดีตทำให้คนรุ่นหลังรู้ว่า คนรุ่นก่อนโน้นเขาใช้ภาษาอย่างไร มีคำอะไรบ้าง คำนี้แปลว่าอะไร แตกต่างจากปัจจุบันอย่างไร     ก็ทำให้สรุปได้ว่า อ้อ  เขาเขียนกันอ่านกันแบบนี้เอง
ทีนี้ เอกสารเขียน ไม่สามารถออกเสียงได้   คนรุ่นหลังก็ไม่รู้ว่าคนสมัยก่อนโน้นเขาพูดกันสำเนียงแบบไหน
การพากย์โขน เป็นวัฒนธรรมที่ตกทอดกันมาเป็นร้อยๆปี    วัฒนธรรมการแสดงของไทยมีเอกลักษณ์แบบหนึ่งคือพยายามถ่ายทอดกันมาแบบไม่ให้ผิดเพี้ยนจากครู     ดังนั้นก็ทำให้อนุมานกันได้ว่า เสียงพากย์โขนสูงๆต่ำๆออกเสียงผิดจากสำเนียงกรุงเทพในสมัยนี้ น่าจะมีมาแต่โบราณ อย่างน้อยก็ปลายอยุธยา
ก็ทำให้อนุมานกันว่า สำเนียงพากย์โขนน่าจะมาจากสำเนียงพูดจริงๆในสมัยนั้น 

ทีนี้ก็เกิดความเห็นว่า สำเนียงที่ว่านั้นคล้ายสำเนียงสุพรรณ   
ในเมื่อถือว่าโขนเป็นการแสดงระดับสูง  ราชสำนักเล่นกัน (เห็นได้จากตอนเฉลิมพระนครรัตนโกสินทร์  ก็มีการเล่นโขนรามเกียรติกันระหว่างวังหลวงกับวังหน้า) สำเนียงสุพรรณเข้าไปอยู่ในราชสำนักได้ยังไง  อ๋อ ก็มาจากพระเพทราชานั่นไง   ต้นราชวงศ์บ้านพลูหลวงท่านมาจากสุพรรณนี่นา
จึงได้ข้อสรุปกับตัวเองว่า ใช่แล้ว สำเนียงโขนคือสำเนียงชาวราชสำนักอยุธยา   ขุนนางทั้งหลายคงจะเจริญรอยตามพระราชนิยม  พูดสำเนียงนี้กันหมด   รวมทั้งขุนนางที่ไม่มีเชื้อสายสุพรรณหรือไม่เคยไปสุพรรณบุรีมาก่อนก็ย่อมพูดตามสำเนียงนี้อยู่ดี
จึงเกิดเป็นข้อสรุปที่นานๆเข้าก็เชื่อว่าเป็นข้อเท็จจริงไปแล้ว  ว่าสำเนียงโขนคือ...อย่างที่บอกไว้ในหัวข้อเรื่องนี้น่ะละค่ะ


กระทู้: ทำไมถึงบอกว่าสำเนียงสุพรรณ, สำเนียงเจรจาโขน เป็นสำเนียงหลวงในสมัยกรุงศรีอยุธยา?
เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 07 ก.พ. 18, 11:24
ทีนี้ก็เกิดคำถามว่า ถ้าสำเนียงนี้เป็นสำเนียงราชสำนัก   ข้าราชสำนักอย่างท่านทองด้วง ท่านบุญมา ท่านบุนนาค  และอีกนับร้อยนับพันท่านที่อยู่รอดมาจนถึงสมัยตั้งกรุงรัตนโกสินทร์   รวมทั้งเจ้านายฝ่ายในที่เคยเป็นนางข้าหลวงอย่างเจ้าครอกทองอยู่  ทำไมไม่รักษาสำเนียงนี้เอาไว้  ไม่ถ่ายทอดให้ลูกหลานซึ่งก็สืบตระกูลกันมาจนถึงปัจจุบัน ได้พูดตามสำเนียงนี้กันด้วย
หายไปตั้งแต่เมื่อไหร่ ถึงไม่เหลือเค้าไว้เลย
เหลือแต่เพียงโขนเท่านั้นที่อนุรักษ์ไว้


กระทู้: ทำไมถึงบอกว่าสำเนียงสุพรรณ, สำเนียงเจรจาโขน เป็นสำเนียงหลวงในสมัยกรุงศรีอยุธยา?
เริ่มกระทู้โดย: เพ็ญชมพู ที่ 07 ก.พ. 18, 12:01
สำเนียงสุพรรณเข้าไปอยู่ในราชสำนักได้ยังไง  อ๋อ ก็มาจากพระเพทราชานั่นไง   ต้นราชวงศ์บ้านพลูหลวงท่านมาจากสุพรรณนี่นา

สำเนียงสุพรรณเข้าก่อนรัชสมัยของพระเพทราชา เนื่องด้วยราชวงศ์ที่สองที่ครองกรุงศรีอยุธยาต่อจากราชวงศ์อู่ทองคือราชวงศ์สุพรรณภูมิอันมีสมเด็จพระบรมราชาธิราชที่ 1 หรือ ขุนหลวงพะงั่ว ซึ่งเคยครองสุพรรณบุรีเป็นต้นราชวงศ์

ราชวงศ์สุพรรณบุรี (https://th.wikipedia.org/wiki/ราชวงศ์สุพรรณภูมิ) ครองอยุธยาอยู่ ๑๙๙ ปี ตั้งแต่ พ.ศ. ๑๙๑๓ จนถึงเสียกรุงครั้งที่ ๑ พ.ศ. ๒๑๑๒ (เว้นช่วง พ.ศ. ๑๙๓๑ - ๑๙๕๒ ซึ่งคั่นด้วยราชวงศ์อู่ทอง)


กระทู้: ทำไมถึงบอกว่าสำเนียงสุพรรณ, สำเนียงเจรจาโขน เป็นสำเนียงหลวงในสมัยกรุงศรีอยุธยา?
เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 08 ก.พ. 18, 10:16
หมายความว่า คุณเพ็ญชมพูเห็นด้วยว่า สำเนียงสุพรรณน่าจะเข้ามาอยู่ในอยุธยาตั้งแต่ขุนหลวงพะงั่ว
ถ้าราชสำนักมีอิทธิพลให้สำเนียงชาวอยุธยาทั้งเมืองเปลี่ยนเป็นสำเนียงพูดตามถิ่นฐานเดิมของกษัตริย์   ชาวอยุธยาก็คงพูดเหน่อสุพรรณมาจนถึงเปลี่ยนราชวงศ์ เช้นพอถึงราชวงศ์สุโขทัยของพระมหาธรรมราชา ก็พูดสำเนียงสุโขทัยแทน
พอราชวงศ์ปราสาททองขึ้นมา  สำเนียงก็คงเปลี่ยนไปอีก    แล้วมาเปลี่ยนอีกครั้งเมื่อถึงราชวงศ์บ้านพลูหลวง
ข้อสุดท้ายได้ความคิดมาจากเสียงพากย์โขน

แต่ถ้าเป็นชาวจังหวัดสุพรรณบุรีละก็   สำเนียงไม่เปลี่ยนเลย  ไม่ว่าจะผ่านมากี่ยุคกี่สมัยก็ตาม



กระทู้: ทำไมถึงบอกว่าสำเนียงสุพรรณ, สำเนียงเจรจาโขน เป็นสำเนียงหลวงในสมัยกรุงศรีอยุธยา?
เริ่มกระทู้โดย: เพ็ญชมพู ที่ 08 ก.พ. 18, 10:58
ถ้าราชสำนักมีอิทธิพลให้สำเนียงชาวอยุธยาทั้งเมืองเปลี่ยนเป็นสำเนียงพูดตามถิ่นฐานเดิมของกษัตริย์   ชาวอยุธยาก็คงพูดเหน่อสุพรรณมาจนถึงเปลี่ยนราชวงศ์ เช้นพอถึงราชวงศ์สุโขทัยของพระมหาธรรมราชา ก็พูดสำเนียงสุโขทัยแทน

สันนิษฐาน (หรือเดา) ดังนี้

เมื่อผู้มีอำนาจจากเมืองหนึ่งมาครองเมืองอีกเมืองหนึ่งคงไม่ได้มาเฉพาะราชวงศ์หรือญาติพี่น้อง ขุนหลวงพะงั่วจากสุพรรณบุรีมายึดอำนาจจากพระราเมศวรผู้ครองศรีอโยธยา ต้องใช้กำลังทหารแลผู้คนมากมาย การเคลื่อนย้ายคนสุพรรณจำนวนมากจึงเกิดขึ้น เหตุการณ์นี้น่าจะเป็นการเริ่มต้นของสำเนียงสุพรรณในอยุธยา ราชวงศ์สุพรรณภูมิครองอยุธยาอยู่เกือบ ๒๐๐ ปี เพียงพอที่จะกลืนสำเนียงเดิมของอยุธยาครั้งราชวงศ์อู่ทอง  ราชวงศ์ต่อมาคือราชวงศ์สุโขทัยมีอายุ ๖๐ ปี  ราชวงศ์ปราสาททองก็มีอายุพอ ๆ กัน พอมาถึงราชวงศ์สุดท้ายบ้านพลูหลวง ต้นราชวงศ์ก็เป็นคนสุพรรณอีก สำเนียงสุพรรณจึงดำรงคงอยู่ในศรีอโยธยาด้วยเหตุฉะนี้แล


กระทู้: ทำไมถึงบอกว่าสำเนียงสุพรรณ, สำเนียงเจรจาโขน เป็นสำเนียงหลวงในสมัยกรุงศรีอยุธยา?
เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 08 ก.พ. 18, 11:13
เป็นการเดาที่น่าสนใจมาก
ถ้าสำเนียงสุพรรณยังดำรงอยู่ในราชสำนัก ในสมัยราชวงศ์บ้านพลูหลวงมากรุงแตก      ต่อมา ขุนนางที่รวบรวมกันเป็นกำลังให้สมเด็จพระเจ้าตากสินก็มาจากราชสำนักอยุธยาเป็นส่วนใหญ๋
สำเนียงสุพรรณยังมีมาตลอดสมัยธนบุรีหรือไม่
 15 ปีหลังจากนั้น  เมื่อมีกรุงรัตนโกสินทร์  ขุนนางก็ชุดเดียวกับที่เหลือรอดจากกรุงแตกและรับราชการในธนบุรี  สำเนียงสุพรรณน่าจะติดมาถึง    มันหายไปในยุคไหนคะ


กระทู้: ทำไมถึงบอกว่าสำเนียงสุพรรณ, สำเนียงเจรจาโขน เป็นสำเนียงหลวงในสมัยกรุงศรีอยุธยา?
เริ่มกระทู้โดย: Koratian ที่ 08 ก.พ. 18, 13:28

สำเนียงของท้องถิ่นต่างๆ เปลี่ยนไปเรื่อยๆ ครับ
เราคาดเดาได้ยากว่าสองร้อยปีที่แล้ว คนกรุงเทพฯพูดสำเนียงเหน่อยานคางแบบใด

ลองดูโฆษณาในช่วงห้าสิบปีที่แล้วจะเห็นว่า
คนกรุงเทพฯ พูดเสียงห้วนขึ้น เร็วและสั้นขึ้นเรื่อยๆครับ


โฆษณา-อ.สรรพสิริ วิริยศิริ
https://www.youtube.com/watch?v=HD4iLBq7ewA&t=123s (https://www.youtube.com/watch?v=HD4iLBq7ewA&t=123s)

โฆษณาผงพิเศษ (พ.ศ.2510)
https://www.youtube.com/watch?v=aa4cNZg7aEo (https://www.youtube.com/watch?v=aa4cNZg7aEo)

โฆษณาปี พ.ศ.2520
https://www.youtube.com/watch?v=LA0wNabRtTw (https://www.youtube.com/watch?v=LA0wNabRtTw)

โฆษณาปี พ.ศ.2530
https://www.youtube.com/watch?v=LxhOr8ECUcM (https://www.youtube.com/watch?v=LxhOr8ECUcM)

โฆษณาปี พ.ศ.2540
https://www.youtube.com/watch?v=v-TY0YqJGfI (https://www.youtube.com/watch?v=v-TY0YqJGfI)

โฆษณาปี พ.ศ.2550
https://www.youtube.com/watch?v=dMKBefvS0l4 (https://www.youtube.com/watch?v=dMKBefvS0l4)

โฆษณาปี พ.ศ.2560
https://www.youtube.com/watch?v=k5KtCtK2x4s (https://www.youtube.com/watch?v=k5KtCtK2x4s)


กระทู้: ทำไมถึงบอกว่าสำเนียงสุพรรณ, สำเนียงเจรจาโขน เป็นสำเนียงหลวงในสมัยกรุงศรีอยุธยา?
เริ่มกระทู้โดย: เพ็ญชมพู ที่ 08 ก.พ. 18, 14:04
๑.
ถ้าสำเนียงสุพรรณยังดำรงอยู่ในราชสำนัก ในสมัยราชวงศ์บ้านพลูหลวงมากรุงแตก      ต่อมา ขุนนางที่รวบรวมกันเป็นกำลังให้สมเด็จพระเจ้าตากสินก็มาจากราชสำนักอยุธยาเป็นส่วนใหญ่
สำเนียงสุพรรณยังมีมาตลอดสมัยธนบุรีหรือไม่

ขุนนางที่หนีจากกรุงศรีฯมากับพระเจ้าตากเห็นจะเป็นกองกำลังส่วนน้อยไม่เกิน ๑,๐๐๐ คน (พระราชพงศาวดารฉบับพระราชหัตถเลขา, ฉบับพันจันทนุมาศ (เจิม) และฉบับบริติชมิวเซียม กล่าวตรงกันว่า ๑,๐๐๐ นาย, จดหมายความทรงจำของกรมหลวงนรินทรเทวีว่ามี ๕๐๐ นาย) กองกำลังส่วนใหญ่ได้จากหัวเมืองตะวันออกแถวจันทบุรีและตราด สำเนียงคนธนบุรียุคนั้นอาจจะเป็นสำเนียงอยุธยาเดิมประสมสำเนียงตะวันออกบ้างก็เป็นได้

๒.
15 ปีหลังจากนั้น  เมื่อมีกรุงรัตนโกสินทร์  ขุนนางก็ชุดเดียวกับที่เหลือรอดจากกรุงแตกและรับราชการในธนบุรี  สำเนียงสุพรรณน่าจะติดมาถึง    มันหายไปในยุคไหนคะ

สำเนียงคนกรุงเทพฯ สมัยรัตนโกสินทร์ราวรัชกาลที่ ๑-๓ น่าจะเป็นสำเนียงที่รับมาจากสมัยกรุงธนบุรีประสมสำเนียงท้องถิ่นที่สำคัญคือสำเนียงคนจีนแต้จิ๋วพูดภาษาไทย (สำเนียงนี้แหละสืบทอดมาถึงคนไทยปัจจุบัน น้อยคนจะออกเสียง ร เรือได้ชัด เหตุเพราะภาษาจีนมีแต่เสียง ล ลิง ไม่มี ร เรือ) กระบวนการประสมสำเนียงน่าจะเข้าที่เข้าทางราวรัชกาลที่ ๔-๕ แลใช้เรื่อยมาจนปัจจุบัน

ข้อสันนิษฐานแลการเดาก็มีด้วยประการฉะนี้แล ;D


กระทู้: ทำไมถึงบอกว่าสำเนียงสุพรรณ, สำเนียงเจรจาโขน เป็นสำเนียงหลวงในสมัยกรุงศรีอยุธยา?
เริ่มกระทู้โดย: CrazyHOrse ที่ 08 ก.พ. 18, 16:13
ถ้าตั้งสมมุติฐานว่าสำเนียงเจรจาของโขนสืบทอดกันมาโดยไม่เปลี่ยนแปลงเลย เราจะรู้ได้อย่างไรว่าสำเนียงนี้ก็อาจจะเก่าแก่กว่านั้นมากโดยที่ราชสำนักตอนปลายอยุธยาก็อาจจะไม่ได้พูดสำเนียงนี้แล้วด้วยซ้ำ หรือยิ่งไปกว่านั้น อาจจะเป็นสำเนียงของเจ้าของศิลปะนี้ซึ่งราชสำนักรับเข้ามาแล้วให้คงสำเนียงเดิมของตนไว้ เท่ากับว่าสำเนียงนี้ไม่เคยถูกใช้พูดกันในราชสำนักเลยก็เป็นได้เช่นกันนะครับ

ส่วนสำเนียงกรุงเทพนั้นน่าสนใจกว่าอีก เพราะ70-80 ปีที่แล้ว สำเนียงต่างจากปัจจุบันไม่น้อย สมมติฐานที่ว่าเกิดจากสำเนียงแต้จิ๋วปนเข้ามาก็น่าสนใจ เพราะช่วงเวลานี้คนจีนอพยพเข้ามามาก และก็น่าสนใจว่าสำเนียงแต้จิ๋วช่วงเวลาประมาณ 50 ปีที่ผ่านมาก็กลายอย่างรุนแรงไม่น้อย วรรณยุกต์แต้จิ๋ว 8 เสียง คนอายุต่ำกว่า 60 ปี (เฉพาะที่ยังพูดแต้จิ๋วได้นะครับ) ส่วนมากพูดเหลือ 5 เสียงตรงกับวรรณยุกต์ไทย แต่ที่น่าสังเกตคือ สำเนียงกรุงเทพก่อนหน้านั้น ซึ่งผมเห็นว่าได้รับอิทธิพลจากเสียงแต้จิ๋วน้อยมาก ก็ยังต่างกับสำเนียงในจังหวัดข้างเคียงอยู่ดี


กระทู้: ทำไมถึงบอกว่าสำเนียงสุพรรณ, สำเนียงเจรจาโขน เป็นสำเนียงหลวงในสมัยกรุงศรีอยุธยา?
เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 08 ก.พ. 18, 17:46
คนกรุงเทพเมื่อ 60-70 ปีก่อน   พูด  ร. ล. แยกกันได้ชัดเจนค่ะ    อีกอย่างคือพูดคำควบกล้ำได้ชัด เพราะสอนกันในโรงเรียน   
ครูภาษาไทยกวดขันกันมากในเรื่องนี้
ส่วนคนจีนเชื้อสายแต้จิ๋วในไทย จำได้ว่าเขาออกเสียง ด. ไม่ได้  ออกเป็น ล.  เช่นเด็กดี  อาแปะออกเสียงเป็น เหล็กลี

คำที่ชาวบ้านออกเสียงไม่ได้คือเสียงควบกล้ำ  คว  ออกเสียงเป็น ฟ   ควันไฟ เป็น ฟันไฟ   ควาย เป็น ฟาย

ต่อมา ไม่มีการกวดขันกันเรื่องออกเสียง ร ล   เสียง ร ก็หายไปกลายเป็น ล    ยิ่งควบกล้ำแล้วพูดไม่ได้เลย   
กรอง กับ กอง   รา กับ ลา กลายเป็นคำเดียวกัน