เรือนไทย

General Category => หน้าต่างโลก => ข้อความที่เริ่มโดย: han_bing ที่ 20 มิ.ย. 10, 23:10



กระทู้: สัตว์...บนหลังคาจีน
เริ่มกระทู้โดย: han_bing ที่ 20 มิ.ย. 10, 23:10
สัตว์...บนหลังคาจีน

หลังจากห่างหายเรือนไทยไปเสียนาน ช่วงนี้พึ่งมีเวลาว่างมาทำอะไรเล่นกุ๊กกิ๊กให้บันเทิงใจ เมื่อนานมาแล้ว มีผู้อ่านท่านหนึ่งเคยถามเรื่องสัตว์ที่ประดับบนหลังคาพระราชวังโบราณในกรุงปักกิ่ง ว่าเป็นอะไร มีความหมายอย่างไรบ้าง มา...ข้าพเจ้าจะเล่าให้ฟัง

เวลาเราเดินเข้าไปในพระราชวังต้องห้ามของกรุงปักกิ่ง หรือจริงๆแล้วเดินไปตามอาคารโบราณที่เจ้าของไม่ใช่ชาวบ้านร้านตลาดธรรมดา แต่เป็นเคหาสน์ของเจ้านาย ขุนนาง ไม่ก็วัดวาอาราม หากเรามองขึ้นไปดีๆบนชายคาเราจะพบว่ามีอะไรดูเล็กๆน่ารักเกาะอยู่เป็นระเบียบบนชายคา มันคืออะไร นกกระจอกหรือ หรือตัวเวตาลย่อส่วน

หลังจากใช้เวลาพินิจพักใหญ่ นกกระจอกคงไม่ใช่ เพราะมันเกาะนานเกินไปผิดวิสัยนกกระจอก ตัวเวตาลคงไม่ใช่อีกเพราะว่ามันต้องห้อยหัว แถมแถวนี้ไม่ใช่ป่าช้า มองไปมองมาสุดท้ายจึงพบว่าเป็นตุ๊กตากระเบื้องเคลือบรูปสัตว์ต่างๆ ดูไป...น่ารักเนอะ สัตว์ดังกล่าวตามความเชื่อดังเดิมของชาวจีนคือสัตว์วิเศษ เรียกว่า “โจวโชว่”(走兽:Zou shou) ทำหน้าที่ปกป้องอาคาร กันไฟไหม้ ไล่เสนียด และในเวลาเดียวกัน ยังบ่ง
ถึงศักดิ์ของอาคารดังกล่าวเช่นกัน โดยสัตว์ที่ใช้ประดับอาคารมีดังต่อไปนี้ ไล่ตั้งแต่ตัวที่ตั้งข้างนอกเข้ามาข้างใน


กระทู้: สัตว์...บนหลังคาจีน
เริ่มกระทู้โดย: han_bing ที่ 20 มิ.ย. 10, 23:29
เซียนขี่หงส์(骑凤仙人: Qi feng xian ren)

ตุ๊กตาตัวแรกที่มองเห็นจะเป็นรูปคนขี่ไก่ แต่จริงๆไม่ใช่ไก่หากเป็นหงส์ และที่เห็นไม่ใช่คนแต่ เป็นเซียน ภาษาจีนเรียกว่า “เซียนขี่หงส์”  อย่างไรก็ตามตำนานของเซียนขี่หงส์นี้ข้าพเจ้าไปอ่านมา แล้วทะแม่งๆหากี่ที่ก็ได้ความตรงกันว่า เป็นตุ๊กตากระเบื้องจำลองรูปเจ้าผู้ครองนครรัฐฉี (齐: Qi) ทรงพระนามว่าพระเจ้าหมิน(闵王:Min Wang)

พระองค์เป็นที่กล่าวขวัญถึงพระนิสัยดุร้าย ใช้คนไม่สู้เก่งนักนักในการใช้คน และไม่ชำนาญด้านการรบใดๆทั้งสิ้น สุดท้าย เมื่อพระองค์ทำสงครามกับกองกำลังร่วมจากห้าแคว้น พระองค์จึงพ่ายแพ้อย่างหมดท่า ต้องลี้ภัยไปต่างแดน และถูกลอบปลงพระชนม์

จากพระประวัติที่ค่อยข้างจะบัดสบของพระองค์ ภายหลังจึงมีสำนวนขึ้นมาว่า “พระเจ้าหมินนั่งตากสุริยา, จะหนีโจนไปไหนก็ไร้ซึ่งมรรคา” (日晒闵王,走投无路) สำนวนดังกล่าว มาจากนิทานบรรยายพระชนม์ชีพใหม่ กล่าวคือคือ เมื่อพระองค์ถูกข้าศึกจากต่างแคว้นบุก ด้วยความตกพระทัยเป็นที่ยิ่งจึงหนีอย่างกระเสือกกระสน จนลืมมองไปว่าที่อุตส่าห์หนีมาแทบตายสุดท้ายเป็นทางตัน มองซ้ายมองขวามมีแต่กำแพง สุดท้ายมีพญาหงส์ตัวหนึ่งบินผ่านมาพอดี พระองค์จึงทรงกระโดดเกาะหลังพญาหงส์ หนีข้ามแม่น้ำไป รอดการถูกปลงพระชนม์ได้อย่างหวุดหวิด ถือเป็นเรื่องร้ายกลายเป็นดี

ด้วยเหตุดังกล่าว การที่ประดับรูปปั้นของพระองค์ทรงหงส์ไว้เหนือหลังคามีมีความประสงค์เพื่อจะสื่อความหมายอันเป็นมงคลว่า แม้มีสิ่งร้ายใดๆเข้ามาสุดท้ายจะกลายเป็นสิ่งดีเอง (แม้เรื่องจริงๆจะไม่เป็นมงคลเท่าไร)


กระทู้: สัตว์...บนหลังคาจีน
เริ่มกระทู้โดย: han_bing ที่ 20 มิ.ย. 10, 23:34
มังกร    (龙:Long)

คงไม่ต้องบอกถึงความสำคัญของมังกร ว่าเป็นสัตว์สูงศักดิ์และมีพลังอำนาจยิ่งใหญ่แค่ไหน ทุกท่านคงจะทราบกันดี นอกจากนี้มังกรยังมีความหมายถึงการมองเห็นทุกอย่างจากที่สูงอย่างแจ่มชัด


กระทู้: สัตว์...บนหลังคาจีน
เริ่มกระทู้โดย: han_bing ที่ 20 มิ.ย. 10, 23:39
หงส์    (凤:Feng)

มีความหมายถึงผู้มีคุณธรรม ดังสำนวนที่สำนวนว่า “พญาหงส์ไซร้ไป่อยู่ร่วมฝูงกับนก หยานฉเว่” (凤凰不与燕雀为群:feng huang  bu yu yan que wei qun) กล่างคือ หงส์เป็นสัญลักษณ์ของสิ่งสูงศักดิ์ แต่นกหยานเฉว่ซึ่งเป็นนกตระกูลนกกระจอก ถือเป็นสัญลักษณ์ของสิ่งต่ำศักดิ์ การที่หงส์ไม่อยู่ร่วมกับนกชั้นต่ำ หมายถึงคนดีย่อมไม่คลุกคลีกับคนเลว

ทั้งนี้การพบเห็นพญาหงส์ยังเป็นสัญลักษณ์ของบ้านเมืองที่สุขสมบูรณ์ ประชาชนอยู่ดีกินดี

การประดับหลังคาด้วยมังกรและหงส์จึงสื่อถึงความสูงศักดิ์และยิ่งใหญ่ของสถานที่ดังกล่าว


กระทู้: สัตว์...บนหลังคาจีน
เริ่มกระทู้โดย: han_bing ที่ 20 มิ.ย. 10, 23:41
พญาสิงห์ (狮子: Shi zi)    

ตามความเชื่อของพระพุทธศาสนาที่จีนได้รับมา สิงห์เป็นพญาสัตว์ที่คอยปกป้องพุทธศาสนา เป็นสัญลักษณ์ของพลังอันกล้าแข็ง

การประดับด้วยพญาสิงห์จะสื่อถึงพลังอำนาจในการปกป้องคุ้มครองดินแดนต่างๆ ดังพญาสิงห์คอยปกป้องพระพุทธศาสนา เรื่อยไปจนขุนเขาทุกแห่งหน


กระทู้: สัตว์...บนหลังคาจีน
เริ่มกระทู้โดย: han_bing ที่ 20 มิ.ย. 10, 23:42
ม้าสวรรค์ (天马:Tian ma)

สัตว์วิเศษสามารถวิ่งตามเมฆที่ลอยอยู่บนท้องฟ้า ไล่ตามดวงตะวัน


กระทู้: สัตว์...บนหลังคาจีน
เริ่มกระทู้โดย: han_bing ที่ 20 มิ.ย. 10, 23:44
ม้าน้ำ (海马: Hai ma)

เป็นสัตว์วิเศษที่สามารถดำดิ่งลงไปใด้ทะเลลึกได้

การประดับอาคารด้วยสัตว์วิเศษสองชนิด หมายถึงพระราชอำนาจของพระจักรพรรดิจะปกแผ่ไพศาลไปทั่วทุกที่ ไม่ว่าใต้น้ำ หรือบนฟ้าก็ตาม


กระทู้: สัตว์...บนหลังคาจีน
เริ่มกระทู้โดย: han_bing ที่ 20 มิ.ย. 10, 23:45
ยาหยู่ (押鱼:Ya yu)

ปลาวิเศษ อยู่ใต้ท้องทะเลลึก ทำให้เมฆกลายเป็นฝน คอยดับไฟยามเกิดเพลิงไหม้ เป็นสัญลักษณ์ป้องกันอัคคีภัย


กระทู้: สัตว์...บนหลังคาจีน
เริ่มกระทู้โดย: han_bing ที่ 20 มิ.ย. 10, 23:47
ซวนหนี (狻猊:Suan ni)

หน้าตาคล้ายพญาสิงห์ แต่มีขนแผงคอยาวกว่า ดุร้าย กินเสือและเสือดาวเป็นอาหาร บ้างกล่าวว่าเป็นหนึ่งในลูกของมังกร

การประดับซวนหนีเป็นในสัญลักษณ์ของอำนาจเหนือเขตดินแดนทุกแห่งหน กล่าวคือ ไม่ว่าจะเป็นขุนเขาลูกใด หรือสรรพสิ่งไหน ล้วนศิโรราบอยู่ใต้การควบคุมของพระจักรพรรดิ


กระทู้: สัตว์...บนหลังคาจีน
เริ่มกระทู้โดย: han_bing ที่ 20 มิ.ย. 10, 23:48
เซี่ยจื้อ (獬豸: Xie Zhi)

เป็นสัตว์ตระกูลเดียวพญาสิงห์ มีความสามารถพิเศษ คือ เมื่อฟังคนพูดแล้ว สามารถแยกแยะได้ว่าคนนั้นพูดจริงเท็จประการใด เป็นสัญลักษณ์ของความยุติธรรม

การใช้เซี่ยจือประดับบนหลังคา เป็นสัญลักษณ์ของความดีงามยุติธรรมของราชสำนัก ตามคติที่ว่า “เปิดกว้างตรงไปตรงมาม สงบหนักหนาและยุติธรรม”  (正大光明清平公正:zheng da guang ming, qing ping gong zheng)


กระทู้: สัตว์...บนหลังคาจีน
เริ่มกระทู้โดย: han_bing ที่ 20 มิ.ย. 10, 23:50
โตว่หนิว (斗牛:Dou niu)

ตามตำนานจีนเป็นมังกรไม่มีเขาประเภทหนึ่ง  ทำให้เกิดฟ้าครึ้มและเมฆหมอก  เป็นสัญลักษณ์ของการกันอัคคีภัยเช่นเดียวกับยาหยู่


กระทู้: สัตว์...บนหลังคาจีน
เริ่มกระทู้โดย: han_bing ที่ 20 มิ.ย. 10, 23:52
หางสือ (行什:Hang shi)

ชื่อของสัตว์วิเศษชนิดนี้ แปลตรงตัวว่า “ตัวที่สิบ” เพราะอยู่เป็นตัวที่สิบของแถวพอดี หน้าตาเหมือนลิง แต่มีปีก มือถือกระบอง สามารถหยุดปีศาจต่างๆได้ นอกจากนี้หน้าตายังเหมือนกับเทพแห่งสายฟ้า การประดับไว้บนหลังคาสามารถกันฟ้าผ่าได้

ข้าพเจ้ามองสัตว์วิเศษตัวนี้กี่ทีกี่ทีก็ให้รู้สึกว่าหน้าตาเหมือนพญาครุฑ ความหมายของการประดับหางสือ คือ เป็นสัญลักษณ์ของความสูงศักดิ์และโชคลาภ เรื่อยไปจนถึงอำนาจและความรู้ รวมทั้งป้องกันภูตผีและอัคคีภัย ในสายตาของข้าพเจ้า นับว่าเป็นสัตว์มงคลรวบยอดจริงๆ มีครบทุกอย่างเลย


กระทู้: สัตว์...บนหลังคาจีน
เริ่มกระทู้โดย: han_bing ที่ 20 มิ.ย. 10, 23:58
จำนวนสัตว์วิเศษที่ประดับบนชายคานี้จะลดหลั่นไปตามศักดิ์ของผู้อยู่อาศั ยในอาคารนั้นๆ โดยจะยึดเอาตามความสูงของเสาเป็นหลัก กล่าวคือ เสาสูง ๒ ฉื่อ (เป็นหน่วยควมยาวแบบจีน คือ ๑/๓ เมตร) ประดับสัตว์วิเศษได้หนึ่งตัว ในสมัยราชวงศ์ชิงจะประดับสัตว์วิเศษเป็นจำนวนเลขคี่


กระทู้: สัตว์...บนหลังคาจีน
เริ่มกระทู้โดย: han_bing ที่ 21 มิ.ย. 10, 00:02
ข้าพเจ้าจำได้คลับคล้ายคลับคลาว่าอ่านเจอที่ไหนสักที่ เขาอธิบายว่าเสาเช่นนั้นดูเตี้ยเกินไป น่าจะเป็นหน่วยกำหนดศักดิ์ของอาคารมากกว่า แต่ข้าพเจ้าลืมแล้วข้อสันนี้นิษฐานนี้มาจากไหน ไว้หาเจอเมื่อไรแล้วจะมาเล่าต่อ

จำนวนสัตว์วิเศษที่ลดลง จะลดลงได้หลายลักษณะ ตั้งแต่ลดจากจากสัตว์ที่อยู่ลำดับหลังสุดเรื่อยไป หรือเซียนขี่หงส์ข้างหน้าอาจหายไป แต่สัตว์อื่นๆอยู่ หรือมังกร หงส์ หายไปแต่ว่าพญาสิงห์ ม้าสวรรค์ และม้าน้ำยังอยู่จะหายไปเป็นต้น สิ่งเหล่านี้จะเกิดตามแต่กรณีศักดิ์ของอาคารนั้นๆว่าบังเอิญสร้างในสถานที่บ้านนอกเพียงใด ควรค่าแกการยกย่องเท่าไหน


กระทู้: สัตว์...บนหลังคาจีน
เริ่มกระทู้โดย: han_bing ที่ 21 มิ.ย. 10, 00:08
ทั้งนี้ ทั่วแผ่นดินจีนมีเพียงพระที่นั่งไทเหอ (太和殿: Tai he dian) เท่านั้นจะมีสัตว์วิเศษครบทั้งสิบตัวประดับได้ เพราะถือเป็นพระที่นั่งสำคัญเอกเอี่ยม ซึ่งสัตว์ตัวที่สิบคือตัวหางสือหรือในสายตาของข้าพเจ้าเรียกว่าพญาครุฑ


กระทู้: สัตว์...บนหลังคาจีน
เริ่มกระทู้โดย: han_bing ที่ 21 มิ.ย. 10, 00:11
สีของกระเบื้องหลังคาจะเป็นตัวกำหนดทำให้เรารู้ได้อีกเช่นกันว่าจะประดับสัตว์วิเศษได้กี่ตัว หากเป็นกระเบื้องเคลือบซึ่งอาคารเนื่องในราชสำนัก หรือศาสนสถานเท่านั้นจะใช้ได้ สามารถใช้เซียนขี่หงส์วางเป็นตัวแรกได้ เว้นเสียแต่ว่าเมืองดังกล่าวจะบ้านนอกเกินทน



กระทู้: สัตว์...บนหลังคาจีน
เริ่มกระทู้โดย: han_bing ที่ 21 มิ.ย. 10, 00:13
หากเป็นกระเบื้องที่ไม่ได้เคลือบ ซึ่งจะเป็นกระเบื้องที่ขุนนาง และประชาชนใช้กันในการก่อสร้างอาคารต่างๆ  กระเบื้องลักษณะดังกล่าว อาจมีหรือไม่มีกระเบื้องรูปเซียนขี่หงส์ได้ และสัตว์วิเศษที่จะนำมาใช้จะมีเพียงพญาสิงห์ ม้าสวรรค์ และม้าน้ำ ทั้งนี้ทั้งนั้นอาจเพิ่มได้แล้วแต่ฐานะของอาคารและความสำคัญของเมืองที่สร้างดังที่ได้กล่าวมาข้างต้น


กระทู้: สัตว์...บนหลังคาจีน
เริ่มกระทู้โดย: han_bing ที่ 21 มิ.ย. 10, 00:18
ถัดจากสัตว์ที่อยู่เป็นชุดบนชายคาจะเป็นมังกรอมสันหลังคา เรียกว่าตัว ชือ (螭:Chi) เป็นหนึ่งในลูกของมังกรทั้งเก้า เชื่อว่าอมน้ำดับไฟได้อีกเช่นกัน จริงๆประโยคของกระเบื้องที่หุ้มสันหลังคานี้คือการช่วยป้องกันไม่ใช้โครงสร้างไม้ผุกร่อน เนื่องจากการผุของไม้จะผุจากส่วนปลายก่อน การหาอะไรมาหุ้มไว้จึงเป็นการปลอดภัยดี


กระทู้: สัตว์...บนหลังคาจีน
เริ่มกระทู้โดย: han_bing ที่ 21 มิ.ย. 10, 00:20
ก่อนที่จะพัฒนาเป็นรูปมังกรอมสันหลังคาดังกล่าว เดิมจะทำเป็นรูปคล้ายหางนกฮูก เรียกว่า “ชือเหว่ย” (鸱尾:Chi wei) ซึ่งถือว่าเป็นสัตว์วิเศษอีกเช่นกัน คอยสร้างฝน


กระทู้: สัตว์...บนหลังคาจีน
เริ่มกระทู้โดย: han_bing ที่ 21 มิ.ย. 10, 00:29
อย่างไรก็ตามจากประวัติศาสตร์จีนจะเห็นได้ว่าอาคารไม้มักถูกเผาวอดเป็นประจำแม้จะมีสัตว์คุ้มครองประดับอยู่เต็มอัตตรา แต่ความนิยมในการนำสัตว์วิเศษมาประดับหลังคาในใจคนก็ยังไม่เสื่อมคลาย โดยเฉพาะในใจประชาชน กล่าวคือ ในหมู่ชาวบ้านแล้วโดยเฉพาะบ้านเรือนปกติ ไม่สามารถใช้สัตว์วิเศษได้ แต่ด้วยความอยากได้สิริมงคลเข้ามาสู่บ้าน จึงใช้สัตว์มงคลทั้งหก (六畜:Liu chu) ประดับชายคาแทน ได้แก่ โค ม้า แพะ ไก่ ลูกสุกร และสุนัข หรืออาจทำเป็นรูปแปดเซียนข้ามทะเล หรือรูปฉากดีๆในละครงิ้วเลยก็ได้ไม่ว่ากัน


กระทู้: สัตว์...บนหลังคาจีน
เริ่มกระทู้โดย: han_bing ที่ 21 มิ.ย. 10, 00:32
ส่วนบริเวณที่เป็นส่วนปลายสันหลังคา เนื่องจากชาวบ้านไม่อาจทำรูปมังกรได้ (จริงๆทำก็ได้ถ้าอยากหัวหลุดจากบ่า) ภาคใต้นิยมทำหลังคาเป็นสันงอนสูงขึ้นมา หรืออาจทำเป็นรูปปลามังกร (อย่างน้อยไม่ใช่มังกรแท้ๆ) อมหลังคา เรื่อยไปจนถึงทำเป็นรูปนก หรืออาจทำเป็นช่อดอกไม้งดงาม (อันนี้เป็นที่นิยมในแถบฟูเจี้ยน)


กระทู้: สัตว์...บนหลังคาจีน
เริ่มกระทู้โดย: han_bing ที่ 21 มิ.ย. 10, 00:34
ขณะที่ทางภาคใต้จะสร้างอย่างหรูหรา แต่ทางภาคเหนือรูปร่างจะเรียบง่ายกว่า กล่าวคือ ทำเป็นรูปสี่เหลี่ยมคล้ายสันจมูก เป็นต้น

เอวังเรื่องราวของสัตว์บนหลังคาจีนมีด้วยประการฉะนี้ โอกาสหน้ามีเวลาจะหาเรื่องอื่นมาลงใหม่

สวัสดี ;D


กระทู้: สัตว์...บนหลังคาจีน
เริ่มกระทู้โดย: han_bing ที่ 21 มิ.ย. 10, 08:08
ข้าพเจ้ามีความประสงค์แก้ไขข้อความบางส่วนและเพิ่มเติมรูปภาพให้สมบูรณ์ แต่ว่าหาส่วน "แก้ไข" ไม่เจอ เหมือนว่าพิมพ์ทิ้งไว้สักหนึ่งวันแล้วแก้ไขไม่ได้หรืออย่างไร

วอนท่านผู้เมตตาอ่านแล้วบอกข้าพเจ้าหน่อย เพราะข้าพเจ้ากับคอมพิวเตอร์ไม่ใช่ของคู่กัน :'(

สวัสดี


กระทู้: สัตว์...บนหลังคาจีน
เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 21 มิ.ย. 10, 09:01
เมื่อโพสต์เสร็จส่งไปแล้ว    ขอให้ไปคลิกดูข้อความที่โพสต์แล้ว  จะเห็นคำว่า แก้ไข อยู่แถวบนข้างขวาของข้อความนั้น ก็คลิกที่" แก้ไข" เพื่อจะเข้าไปแก้ในช่องข้อความเดิมได้ค่ะ


กระทู้: สัตว์...บนหลังคาจีน
เริ่มกระทู้โดย: han_bing ที่ 21 มิ.ย. 10, 11:06
เรียนคุณเทาชมพูทราบ

           ข้าพเจ้าทดลองโพสแล้วเจอคำว่าแก้ไขหลังจากที่โพสไม่นาน แต่หลังจากผ่านไปหนึ่งวัน ข้าพเจ้าต้องการกลับมาแก้ไขไหม ปรากฏว่าหาคำว่าแก้ไขไม่เจอ เจอแต่คำว่า "อ้างถึง"
         ข้าพเจ้าเลยไม่รู้จะทำฉันใดดี
           หากท่านผู้ใดทราบวานแจ้งทีเถิด
           ขอบพระคุณอย่างสูง


กระทู้: สัตว์...บนหลังคาจีน
เริ่มกระทู้โดย: admin ที่ 21 มิ.ย. 10, 12:38
ระบบในเรือนไทยตั้งไว้ให้แก้ไขได้หลังจากที่พิมพ์เสร็จทันทีเท่านั้นครับ ทิ้งไว้นานแล้วคนอื่นได้อ่านแล้วกรุณาใช้การอ้างถึงเพื่อชี้แจงแก้ไข เพราะไม่อย่างนั้นถ้ามีคนตอบ คคห. แล้ว มีการกลับไปแก้ไข คนที่มาอ่านทีหลังจะงง จับต้นชนปลายไม่ถูกครับ

ขออภัยในความไม่สะดวกด้วยครับ


กระทู้: สัตว์...บนหลังคาจีน
เริ่มกระทู้โดย: han_bing ที่ 21 มิ.ย. 10, 14:55
สีของกระเบื้องหลังคาจะเป็นตัวกำหนดทำให้เรารู้ได้อีกเช่นกันว่าจะประดับสัตว์วิเศษได้กี่ตัว หากเป็นกระเบื้องเคลือบซึ่งอาคารเนื่องในราชสำนัก หรือศาสนสถานเท่านั้นจะใช้ได้ สามารถใช้เซียนขี่หงส์วางเป็นตัวแรกได้ เว้นเสียแต่ว่าเมืองดังกล่าวจะบ้านนอกเกินทน



ด้วยความเมื่อคืนง่วง เลยคร้านจะเขียนขยายความ ตั้งใจว่าใส่ไปแล้วจะมาแก้ไขภายหลังให้ละเอียดขึ้น แต่ด้วยความที่ทำไม่ได้ เลยมาต่อส่วนหนึ่ง ณ ที่นี้

จำนวนสัตว์วิเศษที่ลดลง จะลดลงได้หลายลักษณะ ตั้งแต่ลดจากจากสัตว์ที่อยู่ลำดับหลังสุดเรื่อยไป หรืออาจลดจากข้างหน้า มีวิธีการลดดังนี้

หากเป็นอาคารที่เกี่ยวเนื่องกับราชสำนัก แต่ความสำคัญแต่ไม่สูงนัก หรือศาสนสถานบางแห่ง มักเหลือเพียงเซียนขี่หงส์และสัตว์วิเศษจะเหลือเพียงมังกรและปิดท้ายด้วยพญาสิงห์ หากฐานะสูงขึ้นมาสักนิดอาจประดับม้าสวรรค์และม้าน้ำเข้าไป

อย่างไรก็ตามแม้ประดับสัตว์วิเศษไว้จำนวนเท่าใด – จะเป็นห้าหรือสาม – หากว่าศักดิ์ของอาคารสถานที่ไม่สูงจะไม่ประดับรูปเซียนขี่หงส์ จะมีเพียงสัตว์วิเศษเท่านั้น

การประดับที่เริ่มจากเซียนขี่หงส์และปิดท้ายด้วยม้าน้ำ ลักษณะดังกล่าวจะเป็นการประดับอาคารที่มีความสำคัญรองลงมาในพระราชวัง หรือเป็นอาคารที่สร้างในเมืองที่ความสำคัญสูงดังหัวเมืองชั้นเอก ตลอดเป็นอาคารที่มีศักดิ์สูงในตัวแต่ไม่ได้สร้างในพระราชวัง ดังศาลบูชาขงจื้อ ซึ่งลักษณะดังกล่าวยังพบได้น้อยมาก ไม่ใช่เพราะคนไม่นิยมทำ คนเขาคงอยากทำ แต่ว่าไม่มีสิทธิที่จะทำ

หากอาคารได้สร้างในเมืองที่ไม่มีศักด์สูงนัก ดังหัวเมืองชั้นโท การประดับชายหลังคาอาจเหลือเพียงพญาสิงห์และปิดท้ายแถวด้วยม้าน้ำ เซียนขี่หงส์อาจมีหรือไม่มีก็ได้แล้วแต่ศักดิ์อาคาร หากศักดิ์อาคารไม่สูงก็ไม่อาจประดับได้

ทั้งนี้หากเป็นอาคารที่ประชาชนสร้างเองแล้ว แม้จะเป็นศาสนาสถานก็ไม่อาจมีเซียนขี่หงส์ได้ เว้นเสียแต่ว่าผู้นั้นจะมีบารมีสูงสุด อุปมาดังสมเด็จเจ้าพระยาในไทยสมัยก่อน หรือใครที่มีบุญมากๆในสมัยนี้ โปรดกวาดตาพินิจด้วยตนเอง

หากขอให้พึงระลึกว่า อาคารนี้หากอยู่ในหัวเมืองไกลกันดารเท่าใด แต่หากพระจักรรดิให้ความสำคัญยกย่องมาก อาจประดับได้จำนวนเท่ากับพระราชวัง แต่ว่าสัตว์วิเศษที่ประดับจะมีครบสิบตัวไม่ได้เด็ดขาด มีเพียงพระที่นั่งองค์ไท่เหอ (太和殿: Tai he dian) เท่านั้นจะประดับได้

ภาพที่ลงเพิ่มเติมคือภาพของอาคารที่มีฐานะไม่สูงนัก จึงมีลักษณะการประดับที่ต่างกัน เป็นการเพิ่มเติมจากข้างบน

คิดไปคล้ายกับการประดับช่อฟ้าใบระกาบ้านเราดีเนอะ :)


กระทู้: สัตว์...บนหลังคาจีน
เริ่มกระทู้โดย: siamese ที่ 21 มิ.ย. 10, 19:32
ไปเที่ยวพระราชวังหลวง ที่กรุงปักกิ่งพอดี เลยถ่ายภาพสัตว์มงคลชัดๆ แนบให้ชื่นชม


กระทู้: สัตว์...บนหลังคาจีน
เริ่มกระทู้โดย: virain ที่ 23 มิ.ย. 10, 02:33
ขอบคุณมากๆเลยครับ เป็นเรื่องที่น่าสนใจมาก
และไม่รู้มาก่อน ฐานานุศักดิ์สถาปัตยกรรมจีน ...


กระทู้: สัตว์...บนหลังคาจีน
เริ่มกระทู้โดย: werachaisubhong ที่ 23 มิ.ย. 10, 15:28
สัตว์มงคลเล็กๆเรียกว่า(กิ๊กเสี่ยงสิ่ว)บนหลังคาของวัดบรมราชาฯ
       ลักษณะหลังคาของวัดบรมราชาฯ มุงด้วยกระเบื้องเผาแบบจีน สีเหลืองเข้ม ปลายหลังคามีลักษณะโค้งได้สัดส่วนอ่อนช้อยงดงามที่ตรงมุมหลังคาทั้ง ๔ มุม มีสัตว์มงคลเล็กๆเรียกว่า(กิ๊กเสี่ยงสิ่ว))ได้แก่ เทวดาขี่หงส์ มังกร สิงโต ม้าน้ำ ม้าเทวดา แพะเทวดาเขาเดียว กระทิงเทวดา ปลาเทวดาและนกเค้าแมว ซึ่งวังหรือวัดบางแห่งมี ๑๐ ตัวบ้าง ๙ ตัวบ้าง ๘ ตัวบ้าง แต่จำนวนที่มากที่สุดคือทั้งหมด ๑๐ ตัว


กระทู้: สัตว์...บนหลังคาจีน
เริ่มกระทู้โดย: werachaisubhong ที่ 25 มิ.ย. 10, 11:03
มังกรบนยอดหลังคา ท้องพระโรงว่าราชการ


กระทู้: สัตว์...บนหลังคาจีน
เริ่มกระทู้โดย: han_bing ที่ 06 ก.ค. 10, 22:58
จากที่อ่านมิตรในเรือนไทยเขียนเพิ่มเติมมา ข้าพเ้จ้าสันนิษฐานเองว่าผู้สร้างในยุคปัจจุบันโดยเฉพาะในไทย คงดูตัวอย่างสถาปัตยกรรมมาจากพระราชวังหลวงกรุงปักกิ่ง แล้วสร้างเลียนแบบ

ส่วนมังกรที่อยู่บนยอดหลังคาอาคารสีเหลือง ถ้าข้าพเจ้าจำไม่ผิด คงเป็นของพระที่นั่งเวหาสจำรูญ ที่พระราชวังบางปะอิน พระที่นั่งองค์นี้สร้างโดยใช้ลักษณะ
สถาปัตยกรรมแบบทางใต้สกุลแต้จิ๋ว จึงมีการนำมังกรไปประดับบนสันหลังคา หากไปที่พระราชวังหลวงกรุงปักกิ่งแล้วไซร้หัวเด็ดตีนขาดคงไม่พบ

พระที่นั่งองค์นี้เดิมใช้พระเบื้องห้าสีประดับ มิได้ใช้สีเหลือง พึ่งมาเปลี่ยนตอนบูรณะครั้งล่าสุดนี้เอง

สวัสดี


กระทู้: สัตว์...บนหลังคาจีน
เริ่มกระทู้โดย: Namplaeng ที่ 09 พ.ย. 21, 23:18
อ้างถึง
ก่อนที่จะพัฒนาเป็นรูปมังกรอมสันหลังคาดังกล่าว เดิมจะทำเป็นรูปคล้ายหางนกฮูก เรียกว่า “ชือเหว่ย” (鸱尾:Chi wei) ซึ่งถือว่าเป็นสัตว์วิเศษอีกเช่นกัน คอยสร้างฝน

ขออนุญาตแสดงความเห็นต่างย้อนหลัง...

ด้วยความข้างต้น ที่อ่านได้ความเหมือนว่า นกฮูก เป็นสัตว์วิเศษ คอยสร้างฝน น่าจะมีการเขียน หรือแปลความมาคลาดเคลื่อน

นกฮูก หรือ 貓頭鷹 ในต่างวัฒนธรรมมีการให้ความหมายต่างกันครับ

คนญี่ปุ่น และจีนไต้หวัน ที่เคยถูกปกครองและรับคติคิดแบบญี่ปุ่น ถือว่า เป็นนกโชคลาภ การกินดีอยู่ดี

แต่ในวัฒนธรรมจีนโบราณตั้งแต่สมัยฮ้่น นกฮูก หรือจีนโบราณเรียก 鸱鸮 ท่านถือว่าเป็น นกอัปมงคลครับ

ด้วยคติจีนโบราณเชื่อว่า  นกฮูก เป็นนกอกตัญญู ()  ที่ยามหิวกินได้แม้กระทั่งนกที่เป็นพ่อแม่ หรือนกร่วมพงศ์พันธุ์ครับ


กระทู้: สัตว์...บนหลังคาจีน
เริ่มกระทู้โดย: Namplaeng ที่ 09 พ.ย. 21, 23:31
(http://www.reurnthai.com/index.php?action=dlattach;topic=3365.0;attach=11062;image)

鸱尾 อ้างความจาก https://www.zdic.net/hans/鸱吻

《太平御览》载:“唐会要目,汉相梁殿灾后,越巫言,‘海中有鱼虬,尾似鸱,激浪即降雨’,遂作其像于尾,以厌火祥。”

ท่านว่า ประมาณ ลายประดับสันหลังคาเรียก 鸱尾 เพราะรูปร่างคล้าย หางนกฮูก

อันเป็นลักษณะหางของ ปลาวิเศษในคติจีนโบราณที่ชื่อ 鱼虬 ปลานี้ตีหางทีน้ำจะกระเด็นและตกลงมาเป็นฝน


ท่านทำ 鸱尾 เพื่อเป็นการข่มนาม ป้องกันไฟไหม้ครับ


กระทู้: สัตว์...บนหลังคาจีน
เริ่มกระทู้โดย: CVT ที่ 28 พ.ย. 21, 13:22
(https://scontent.fhdy2-1.fna.fbcdn.net/v/t31.18172-8/16602183_1359499937404295_5189815127405581186_o.jpg?_nc_cat=110&ccb=1-5&_nc_sid=730e14&_nc_eui2=AeHq6LPL94dT-Y1CXHf5iwMSXhSx2N668mteFLHY3rrya4avMfTxcL8bJqgJm1DotkyKurT4HM3_2ncATLeis4JD&_nc_ohc=L3UAAXNTVT8AX9VBOau&_nc_ht=scontent.fhdy2-1.fna&oh=e4392541b0b46ea306f67d8165981db3&oe=61C93B88)

ตุ๊กตานี้อยู่กึ่งกลางหลังคาบ้านทวดผมที่ปัตตานี เป็นบ้านตึกจีน ๒ ชั้น


กระทู้: สัตว์...บนหลังคาจีน
เริ่มกระทู้โดย: เพ็ญชมพู ที่ 28 พ.ย. 21, 13:43
ย่อขนาดภาพเพื่อดูได้ง่ายขึ้น ;D