เรือนไทย

ขณะนี้ข้าพเจ้ากำลังหัวปั่นแก้วิทยานิพนธ์ สำหรับจะสอบวิทยานิพนธ์ในเวลาอันใกล้นี้ ด้วยความเครียด เลยขอพักสายตาบ้าง เปิดอินเตอร์เน็ตไปมา ไปเจอเรื่องของเศรษฐีไหหลำแซ่ห่าน สร้างบ้านไว้ที่เกาะไหหลำ อำเภอเหวินฉาง ท่านเศรษฐีผู้นี้ เกิดในครอบครัวยากจน ภายหลังอายุ ๑๖ ได้มาอยู่เมืองไทย ทำการค้าจนร่ำรวย แล้วกลับไปสร้างบ้าน ต่อมาเกิดสงครามจีนญี่ปุ่นในปี ๑๙๓๖ ไม่ทันได้เข้ามาอยู่ก็ต้องย้ายกลับเมืองไทย ภรรยาชาวจีนไม่อยากย้ายกลับมา เลยให้อยู่ดูแลบ้านต่อไป ต่อมาในปี ๒๐๑๓ บ้านหลังนี้ ได้รับคัดเลือกเป็นโบราณสถาน ต้องอนุรักษณ์ไว้

ก็ตอนแรกฟังข่าวในอินเตอร์เน็ตก็ตกใจ เพราะชื่อท่านเศรษฐีที่ว่า - เหมือนชื่อของคุณทวดข้าพเจ้าเสียนี้กระไร แล้วข้าพก็ฟังมาแต่เด็กว่า คุณทวดสร้างบ้านไว้ที่เกาะไหหลำ แต่ต่อมาเกิดสงครามเลยย้ายกลับมาไทย และให้ภรรยาเมืองจีนดูแลบ้านไว้ ที่ตั้งของบ้านก็ที่เดียวกันอีก

ด้วยแรงบัลดาลใจนี้เลยเข้าไปค้นข้อมูล มาเล่าสู่กันฟัง ถึงเรื่องราวของชาวจีนโพ้นทะเลคนหนึ่งที่มาก่อร่างสร้างตัวในไทย

ภาพประตูเข้าบ้านตระกูลห่าน (韩:han)

ชายผู้สร้างบ้าน มีนามว่า ห่านจินตุ่น ออกเสียงแบบภาษาจีนกลางว่า ฮันฉินจุ่น (韩钦准：han qin zhun) คำว่าจุ่นในท้ายชื่อนี้ เป็นอักษรประจำรุ่น นับเป็นรุ่นทวดของข้าพเจ้า ตัวข้าพเจ้าเป็นรุ่นที่ใช้ว่า กวาง (光:guang) นี้คือความพิเศษของชื่อคนไหหลำเมืองเหวินฉาง เพราะว่า ปรกติ อักษรประจำรุ่นจะเอาไว้หน้าชื่อ หลังแซ่ แต่คนที่นี้วางไว้ด้านท้าย ท่านห่านจินตุ่น เป็นคนเกิดในครอบครัวยากจน เป็นลูกคนที่ ๓ ของครอบครัว ภายหลังได้เดินทางมาเมืองไทยเมื่ออายุ ๑๖ ปี แล้วเปิดโรงเลื่อยจนร่ำรวย ชื่อว่าโรงเรีย หยวนเซ้งหลี ออกเสียงจีนกลางว่า "หยวน ซิง หลี่" (元兴利火锯厂) ต่อมามีฐานะร่ำรวยจึงได้กลับมาสร้างบ้านไว้ที่เมืองจีนที่บ้านเกิด อำเภอเหวินฉาง เกาะไหหลำ และสร้างโรงเรียนร่วมกับญาติไว้ด้วย ชื่อโรงเรียน "ปิงปัก" ออกเสียงจีนกลางว่าโรงเรียน "ปิงเป่ย" (水北学校：bing bei xue xiao) โดยอาคารเรียนสร้างเป็นรูปอักษรพิน (品：pin) อันแปลว่าสิ่งของในภาษาจีน โดยโรงเรียนสร้างเสร็จในปี ๑๙๓๖ พร้อมกับบ้านหลังงามขนาด ๑๖ ห้อง

บ้านหลังนี้สร้างเป็นเรือนชั้นเดียวทั้งหมด ๕ หลัง ๔ หลังเป็นเรือนขนาด ๓ ห้องตั้งเรียงกัน หากนับลานว่างของแต่ละหลังที่เชื่อมกัน ถือว่ามีลาน ๓ ลาน  และจะมีเรือนยาว ๔ ห้องตั้งอยู่ด้านซ้ายมือ หากนับจากหน้าบ้าน

ภาพลักษณะตัวเรือน

การสร้างบ้านหลังนี้ทำอย่างประณีตบรรจง ไม้ทั้งหมดที่ใช้ในการสร้างบ้านส่งตรงไปจากเมืองไทย ภาพจิตรกรรมฝาผนังที่วาดไว้ตอนบนของผนังส่วนที่เชื่อกับหลังคา จ้างจิตรกรจากไทยไปวาด โดยวาดเป็นทิวทัศน์เมืองไทยในขณะนั้น และภาพโรงงานของท่านผู้เป็นเจ้าของบ้าน

ภาพ ภายในบ้าน สังเกตดีๆจะเห็นภาพจิตรกรรม

อีกข้อหนึ่งที่เป็นของเด่นในบ้านหลังนี้คือกระเบื้องปูพื้น สั่งตรงมาจากไทย เป็นกระเบื้องลายฝรั่ง ถือว่าโก้เก๋ทันสมัยที่สุดในยุคนั้น

ภาพกระเบื้องปูพื้นในบ้าน

นอกจากกระเบื้องปูพื้นจะมาจากเมืองไทย สิ่งหนึ่งที่เด่นมากของบ้านหลังนี้คือเสา เพราะหัวเสานี้ทำเป็นรูปบัว ไม่รู้เลียนแบบเมืองไทยหรือเปล่า แต่ปรกติที่จีนไม่นิยมทำ บ้านหลังนี้ได้รับการยกย่องว่า ผสมผสานศิลปะจีน ตะวันตก และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้เข้าไว้อย่างกลมกลืน

แต่ถึงแม้จะมีความเป็นต่างประเทศผสมอยู่เท่าไร แต่ว่า หลายอย่างในบ้านนี้ก็ยังคงดำรงความเป็นจีนไว้ อาทิ ลายไม้แกะสลักแบบจีน

ภาพห้องเก็บป้ายวิญญาณแบบจีน

นอกจากนี้ ยังมีลายแกะสลักไม้แบบจีนที่งดงามประดับไว้ทั่วบ้าน

แต่ที่เก๋ไก๋ไม่แก้ใคร คือ หอสองชั้น สร้างไว้ดูทิวทัศน์ และขณะเดียวกันใช้เฝ้ายามไปในตัว

บ้านหลังนี้เค้าโครงเป็นแบบบ้านจีนไหหลำ นั้นคือ วางบ้านลึกเข้าไปตามแนวยาว แต่แบ่งส่วนบ้านเป็นเส้นตรงหลายเส้นขนานกันไป การตบแต่งจิตกรรมฝาผนังเป็นฝีมือช่างไทย กระเบื้องจากเมืองไทย แต่งานสลักไม้เป็นแบบจีน แม้ไม้จะมาจากเมืองไทยก็ตาม

แต่ที่อยากจะแจ้งให้ทุกคนทราบคือ ท่านผู้เป็นเจ้าของบ้าน จ้างสถาปนิกออกแบบบ้านไปจากประเทศไทย อาจจะเป็นเพราะเหตุนี้ บ้านหลังนี้ เลยมีบัวหัวเสาเป็นรูปดอกบัว

ส่งท้าย หลังจากสืบค้นอย่างละเอียด สันนิษฐานว่าคงไม่ใช่คุณทวดของข้าพเจ้า เพราะคุณทวดข้าพเจ้า ชื่อว่า ห่านกีตุ่น ออกเสียงเป็นจีนกลางว่า ฮันจีจุ่น (韩吉准：han ji zhun) เมื่อท่านมาไทย ท่านไม่ได้เปิดโรงเลื่อย แต่ท่านเปิดบ่อนในเยาวราช แล้วก็ต่อมาขยายกิจการเป็นโรงสี แต่ต่อมาอีกทีเลิกทำ ทำเป็นรับซื้อปอจากอีสาน พร้อมวัว ควาย หมู ส่งมากรุงเทพฯโดยรุ่นลูกคือรุ่นตาของข้าพเจ้า (ส่งมาก็ส่งเข้าโรงงานของญาติอีกที) จะเห็นได้ว่าไม่ตรงกัน แต่ที่เหมือนกันคือ ทั้งสองคนเป็นคนรุ่นเดียวกัน สร้างบ้านไว้เหมือนกัน และทิ้งบ้านไว้ให้ภรรยาเมืองจีนดูแลเหมือนกัน แต่บ้านของข้าพเจ้ามีคนอยู่ตลอด จนกระทั่งเมืองจีนเกิดการปฏิวัติเป็นสังคมนิยม และกองทัพปลดแอกเข้ามาถึงไหหลำ คุณตาข้าพเจ้า ท่านจึงหนีมาไทย ข้าพเจ้าเดาเงียบๆว่าทั้งสองท่านน่าจะรู้จักกัน เพราะร่วมสมัยกัน และอักษรประจำรุ่นก็เหมือนกัน หมู่บ้านอะไรก็ที่เดียวกันหมด

เรื่องตรงนี้คล้ายกัน เพราะบ้านของท่านเศรษฐีห่านจินตุ่น ภายหลังถูกยึดไปเป็นโรงพยาบาลทหารโดยพรรคสังคมนิยม ต่อมาใช้เป็นที่เก็บข้าวสารของโรงเรียนในละแวกนั้น ต่อมา ในปี ๑๙๘๐ จึงได้มอบคืนให้แก่คนในตระกูลห่าน ปี ๒๐๐๙ ถึงได้รับการรักษาเป็นโบราณสถานโดยรัฐบาลมณฑลไหหลำ

นี้คือเรื่องราวที่ค้นมาได้ ถึงบ้านญาติร่วมแซ่ในเกาะไหหลำ

สวัสดี อ่านวิทยานิพนธ์ต่อละ

ที่มา

http://bbs.tianya.cn/post-servantonline-3332-1.shtml

http://shiq8.blog.163.com/blog/static/11029336320135291012677/
 

บ้านสวยมากๆ ทั้งนี้ยังอยากจะชมภาพจิตรกรรมอีกสักครั้งว่ามีอะไรที่เกี่ยวเนื่องกับไทยหรือไม่

ผมคนแซ่ห่าน รุ่นที่ 4 ตามที่ได้อ่านบล็อกจากด้านบนนั่นคือกงของเองครับ
มีโรงเลื่อยต่อเรืออยู่ข้างวัดชโพน อ.ผักไห่ จ.อยุธยา เดผมชื่อเฮงสิ่ว เป็นลูกคนโตของกงชื่อเก่งกวาง
เดเคยเล่าให้ฟังว่ากงเป็นถึงระดับเจ้าสัวในสมัยนั้น (ชาวบ้านเรียกเจ้าสัว)
เป็นลูกของกงจินตุ่น เรียงลำดับตามนี้ จินตุ่น > เก่งกวาง > เฮงสิ่ว > รุ่นผม ย่าผมแซ่ด่านเป็นคนนครสวรรค์มีโรงฝิ่น
บ้านหลังนี้ตาเดผมเคยไปเยี่ยมมาแล้วเมื่อ 30 ปีก่อน
กำลังปรึกษากับพี่ชายจะไปเยี่ยมญาติที่ไหหลำ เป็นการไปครั้งแรก เพราะได้รู้จากล็อกนี้
ต้องขอบคุณผู้เขียนเพราะทำให้ผมรู้ประวัติและบ้านหลังนี้ถึงที่ตั้งของญาติในไหหลำ
ผู้เขียนก็เป็นญาติของผมคนนึงแต่ต้องมาลำดับกันว่าจะเรียกท่าว่าอะไร
Line : kreangfanclub

ยินดีที่คุณ Robert Han ได้ประโยชน์จากเว็บบอร์ดนี้ค่ะ
ดิฉันไม่ได้ข่าวคุณ han_bing มาหลายปีแล้ว    ไม่แน่ใจว่าเรียนจบกลับมาประเทศไทยหรือยังค่ะ
ถ้าแวะเข้ามาก็ช่วยให้ข่าวกันบ้างนะคะ