มณฑป(ต่อ)
เท่าที่ผมตามรอยมา มณฑปรุ่นบุกเบิก ไม่มีเครื่องยอดอ่ะ
ไปดูปราสาทเขมรเป็นอันหายงง อย่างที่พิมาย ก็จะมีอาคารอยู่หน้าปราสาทประธาน
เรียกอาคารนี้ว่า มณฑป
(คงจำได้ ที่ผมเคยบอกว่ามีการเชื่อมต่อกันกับประธาน ด้วยฉนวนสั้นๆ ที่คุณกุฯ เรียกอันตะ
แต่ครูผมให้เรียกอันตราล.....อันตราลกัปป์ แปลว่ากัปป์ที่อยู่หว่างกลาง ศัพท์นี้แถมครับ)
ในศิลปะสุโขทัน ท่านก็ชอบทำมณฑป แต่เราไม่พบคำว่ามณฑปในจารึกนะครับ ผมเจอแค่คำเดียว
มณฑปของสุโขทัยมีสองแบบ แบบหนึ่ง ผมเอารูปมาให้ชมแล้ว เป็นอาคารทรงจั่ว อยู่นำหน้าประธาน
ตำแหน่งใช้สอยเหมือนเขมรชอบกล
อีกแบบหนึ่ง ตัวมณฑปเอง เป็นประธานเลยเชียวแหละ เช่นที่วัดศรีชุม หรือวัดตระพังทองหลาง
มณฑปวัดศรีชุมนั้น ใหญ่โตมโหฬาร ผนังหนาขนาดทำทางเดินในผนังขึ้นบนหลังคาได้
เรียกว่าเป็นมหามณฑป หาใช่ของสามัญไม่
จึงสรุปตรงนี้ก่อนว่า มณฑป หากพิจารณาด้วยการใช้งาน ก็มี 2 แบบใหญ่ๆ
คือ แบบที่เป็นห้องให้ประกอบพิธีกรรม เช่นที่พิมาย และที่พระศรีรัตนมหาธาตุลพบุรี เรียกว่าเป็นอาคารบริวารของประธานอีกทีหนึ่ง
กับมณฑปที่ตัวเอง ประดิษฐานสิ่งสำคัญยิ่งยวด
เช่นมณฑปพระพุทธบาท สระบุรี หรือพระศรีรัตนมณฑป....ข้อนี้ทิ้งเป็นการบ้าน
ใครทราบว่า พระศรีรัตนมณฑปอยู่ที่ใหน มีประโยชน์ใช้สอยอย่างใด......
??
