เรือนไทย

 ตรงข้ามสนามกีฬาแห่งชาติ มีชุมชนอยู่ชุมชนหนึ่ง ชื่อชุมชนบ้านครัว เคยมีพี่คนหนึ่งเล่าให้ฟังว่า เชื้อสายเขาอพยพมาจากเขมร แต่มีอยู่วันหนึ่งไปดูรายการทีวีรายการหนึ่ง พิธีกรเขาบอกว่าชุมชนบ้านครัวคือชาวเวียตนามที่อพยพเข้ามาในสมัย ร.6 อันนี้เท็จจริง ประการใดครับ

 ดิฉันเคยเอ่ยถึงชุมชนบ้านครัวไว้ในเรือนไทย แต่หาเท่าไรก็ไม่เจอ
เป็นพวกแขกจามค่ะ  ไม่ใช่ญวน นับถือศาสนาอิสลาม
เข้ามาตั้งแต่ช่วงต้นของรัตนโกสินทร์ ประมาณรัชกาลที่ 3

 ที่จริงแล้ว "จาม" จัดได้ว่าเป็น "คำเรียก" กลุ่มชนชาวไทยมุสลิมที่ถูกเทครัวมาจากเขมร โดยไม่จำเป็นจะต้องมีความเกี่ยวข้อกับอาณาจักรจามปา

เท่าที่จำได้ ชุมชนบ้านครัวเป็นชุมชนที่มีฝีมือในด้านการทอผ้ามาก (ช่วงแรกที่คุณ "จิม ทอมป์สัน" เริ่มผลิตผ้าไหมของเขาออกขายก็ได้ที่นี่เป็นผู้ผลิตให้ และผ้าจากที่นี่เหมือนว่าจะถูกนำไปใช้ในภาพยนต์เรื่อง "เบนเฮอร์" ด้วย)


เท่าที่พอจะนึกได้ก็มีเท่านี้แหละครับ ไม่แน่ใจว่าถูกทั้งหมดหรือเปล่านะครับ

 แขกจาม: จากฮินดู สู่มุสลิม

ในอดีตดานังเคยเป็นเมืองหลวงของชนชาติ “จามปา” มาก่อน มีการนับถือศาสนาที่ต่างกัน 2 ช่วง
1)   ช่วงแรก พ.ศ 743-2014 จามปาได้รับอิทธิพลจากศาสนาพราหมณ์-ฮินดู

2)   ช่วงสอง พ.ศ. 2014-2375 การค้าทางอาหรับเริ่มแพร่เข้ามาทางทะเลในเอเชียตะวันออกเฉียงใต้
ศาสนาอิสลาม ที่มีต้นกำเนิดจากดินแดนอาหรับ ได้เผยแพร่มาสู่แหลมมลายู ชวา มะละกา
จามปา และลังกาสุกะ จนเป็นรัฐแห่งอิสลามกันเกือบทั้งภูมิภาค ผ่านการค้าขายทางทะเล
ที่ต้องมาทางเรือเป็นส่วนใหญ่

 ชาวบ้านครัวประกอบด้วย 3 เชื้อชาติ มีภูมิลำเนาเดิมอยู่ในเขมร
ดร.ชลธิรา สัตยาวัฒนา โครงการไทยศึกษา ภาควิชาสังคมศาสตร์ คณะศิลปศาสตร์
มหาวิทยาลัยรังสิต ได้ศึกษาประวัติศาสตร์ ความเป็นมาของชาติพันธ์ชุมชนบ้านครัว
(สนับสนุนการวิจัยโดย สกว.) พบว่าแขกครัวทั้งบ้านครัวเหนือและบ้านครัวใต้ ส่วนใหญ่เป็นชาวมุสลิม
เข้ามาตั้งรกรากตั้งแต่กรุงรัตนโกสินทร์ตอนต้น เป็นชาวต่างแดนพูดต่างภาษา ถูกกวาดต้อนมาบ้าง
อพยพมาบ้าง หลายระรอก เพราะศึกสงครามระหว่างสยามกับเขมร และญวน

ประกอบด้วย 3 เชื้อชาติ คือ เชื้อชาติจาม เชื้อชาติเขมร เชื้อชาติมาลายู โดยจากการบอกเล่า
ของบรรพชนชาวบ้านครัว ที่เล่าสืบสานต่อกันมาถึงความเป็นมาของชุมชนว่าตั้งแต่กรุงธนบุรีมาแล้ว
เดิมชาวบ้านครัวมีภูมิลำเนาอยู่ในเขมร มีอาชีพประมง บางครั้งก็ต้องต่อสู้กับคนต่างเผ่าพันธุ์
ชนะบ้างแพ้บางจึงได้ถอยร่นมาเรื่อย บางส่วนถอยไปเป็นชาวมาลายู ปัตตานี ไทรบุรี
บางส่วนถูกกวาดต้อนมาเป็นบ่าวไพร่ในกรุงเทพฯ

 แขกครัวไม่ใช่มุสลิมกลุ่มแรกที่ตั้งรกรากในประเทศไทย

พ.ศ.1974 พระเจ้าสามพระยา บุกเข้าตีเขมรจนแตกในรัชสมัยพระเจ้าชัยวรรมาทิปรเมศวร
ทุกครั้งที่ฝ่ายกองทัพสุโขทัยเรื่อยมา ยกทัพไปทำสงครามกับเมืองเขมร, มาลายู, ปัตตานี
เมื่อชนะศึกก็ได้กวาดต้อนครอบครัวเข้ามาเป็นเชลยศึกสงคราม ถูกเจาะหวายที่ข้อเท้า บางส่วน
ถูกร้อยจมูกเจ็บปวดทรมาน ในยามศึกสงคราม ก็ต้องออกไปรบต่อสู้กับพม่านับครั้งไม่ถ้วน

ในสงคราม 9 ทัพ ในสมัยรัชกาลที่ 1  ได้มีการเกณฑ์เชลยศึกกองทัพอาสาจามไปต่อสู้กับพม่า
จนชนะ และพระบาทสมเด็จพระพุทธยอดฟ้าจุฬาโลก ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทาน
ที่ดินผืนหนึ่ง เพื่อให้ทำมาหากินอยู่รวมกันเป็นหมู่นอกเขตพระนคร โดยมีต้นไม้ใหญ่เป็นแนวเขต
และมีร่องน้ำลำกระโดงตามธรรมชาติไหลผ่านริมคลองมหานาคและคลองแสนแสบ คือชุมชน
แขกครัวในปัจจุบันนั่นเอง

 เรื่องชุมชนนี้ไม่สันทัดเลยครับ อิอิ
เรื่องจามก็ไม่ค่อยรู้ครับ รู้แต่คร่าวๆ ตามที่คุณ Nuchan นำมาช่วงแรกๆ นั่นแหละครับ

ก็ขอเป็นผู้อ่านก่อนแล้วกัน แต่ถ้ามีประเด็นไหนที่ผมให้ความเห็นได้ก็จะลองดูครับ

----------------------------

แต่ไหนๆ ก็พิมพ์แล้วก็ต่ออีกนิดว่า สังเกตหรือเปล่าครับ เมื่อก่อน ทำสงครามกันที ก็เทครัวกันที กวาดลาวมาบ้าง กวาดเขมรมาบ้าง เดี๋ยวๆ ไทยก็ถูกกวาดไปเขมร เดี๋ยวก็กวาดล้านนามาลงใต้ กระทู้นี้ก็ทำให้รู้ว่ามีกวาดจามมาด้วย ???

แล้วอย่างนี้จะบอกได้อย่างไรครับว่า คนไทยมีเชื้อชาติบริสุทธิ์แต่ชาติเดียว ทั้งๆ ที่ผสมกันอยู่แถวๆ นี้แหละครับ ถึงมาเป็นคนไทยในปัจจุบัน

 แขกจามในไทยสะสมมาตั้งแต่สมัยอยุธยาแล้วครับ ชาวจามเหล่านี้น่าจะถูกกวาดต้อนมาจากดินแดนของตัวเอง(เวียดนามปัจจุบัน)ตั้งแต่สมัยพระเจ้าชัยวรมันที่๗ แล้วตั้งถิ่นฐานอยู่ในปริมณฑลของนครธม จนเมื่อถูกเจ้าสามพระยาโจมตีจึงเริ่มถูกกวาดต้อนมาอยู่อยุธยา

ในช่วงสงครามคราวเสียกรุงครั้งที่ ๒ ชุมชนชาวจามนี้ก็เป็นกำลังส่วนหนึ่งในการสู้รบกับการรุกรานของพม่าด้วย

หลังเสียกรุง ชาวจามที่เหลือรอดได้เข้าสวามิภักดิ์กับพระเจ้าตาก และได้ตั้งถิ่นฐานที่บ้านครัวในยุคนี้เองครับ

ในรัชกาลพระเจ้ากรุงธนบุรี มีการรุกรานเขมรและกวาดต้อนครัวจามมาเพิ่มเติมที่บ้านครัวเพิ่มอีก

ก็อยู่กันมาสองร้อยกว่าปีแล้วแหละครับ