ห้องที่ประทับเหมาะดีและตกแต่งเข้าที เว้นแต่ที่ชักพัดแขวนสูงเกินไปจนติดฝ้าเพดาน ถ้าไม่ฉะนั้นแล้ว การที่ใช้ เครื่องตกแต่ง เกือบจะทำให้เชื่อว่าเข้าไปอยู่ในบ้านขุนนางฝรั่ง ท
พัดชนิดนี้ เรียกว่า "พัดชัก" ไม่ใช่พัดโบก ซึ่งเป็นเครื่องสูงชนิดหนึ่ง เป็นพัดมีด้ามยาว
ถ้าเป็นคำกริยาที่ใช้กับพัด เรียกว่า "ชักพัด" เพราะเวลาใช้ต้องดึงสายที่ผูกอยู่กับแผ่นผ้า ให้แกว่งไปมาคล้ายๆดึงสายเปล มีหลากหลายแบบ
คุณ Navarat.C เข้าใจถูกแล้วค่ะ พัดชนิดนี้เป็นของอินเดีย เรียกว่า punkah (ออกเสียงว่า พันคา) เป็นพัดที่ใช้่แขวนบนเพดาน แล้วใช้เชือกดึงให้กระพือไปมาได้ เป็นอิทธิพลอาหรับที่อินเดียรับมาอีกที
เมื่ออินเดียตกอยู่ในปกครองของอังกฤษ บ้านช่องและออฟฟิศของนายทหารอังกฤษก็ใช้พัดชนิดนี้กันทั่วไป เพื่อบรรเทาร้อน เพราะต่างก็ไม่ชินกับอากาศร้อนจัดกันที่นั่น แฟชั่นนี้คงจะเดินทางมาสยามตามนายทหารอังกฤษที่มารับราชการกับสมเด็จพระปิ่นเกล้า
สังเกตว่าในรัชกาลที่ 3 ปราสาทราชวังและวัดวาอารามทั้งหลายของไทยไม่ได้ออกแบบให้แขวนพัดแบบนี้ได้ จะเห็นได้จากเพดานสูงลิ่ว แขวนไปลมก็ลงมาไม่ถึง ต้องเป็นอาคารแบบตะวันตกที่เพดานเตี้ย พอที่พัดชักจะโบกลมถึงตัวคนที่นั่งอยู่ข้างใต้ได้
คนชักพัดเป็นมหาดเล็ก ทำหน้าที่ดึงสายชักให้พัดโบกไปมา ความกว้างของผ้าทำให้เกิดลมในวงกว้าง คนข้างใต้เย็นสบายพร้อมกันหลายคน ถ้าเป็นวิชนีจากนางในเอวบางร่างน้อย ก็พัดเย็นได้คนเดียว เปรียบได้กับพัดลมตั้งโต๊ะเครื่องเล็กๆ ส่วนพัดชักเป็นพัดลมเพดาน
เมื่อมีไฟฟ้าใช้กัน พอจะติดพัดลมได้ตั้งแต่ต้นศตวรรษที่ 20 พัดชักก็หมดประโยชน์ใช้สอย