เรือนไทย

General Category => ประวัติศาสตร์ไทย => ข้อความที่เริ่มโดย: พิณ ที่ 04 พ.ย. 18, 23:35



กระทู้: อยากเรียนถามเรื่องประวัติหลวงอุดมสมบัติ (จัน) ค่ะ
เริ่มกระทู้โดย: พิณ ที่ 04 พ.ย. 18, 23:35
ไม่ทราบว่ามีสมาชิกท่านใดสามารถแนะนำได้ว่า จะสามารถไปค้นหาประวัติของท่านเพิ่มเติมได้ที่ไหนบ้าง ขอบคุณค่ะ.


กระทู้: อยากเรียนถามเรื่องประวัติหลวงอุดมสมบัติ (จัน) ค่ะ
เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 05 พ.ย. 18, 09:15
คุณค้นมาได้มากน้อยแค่ไหนแล้วคะ   จะได้ตอบถูก


กระทู้: อยากเรียนถามเรื่องประวัติหลวงอุดมสมบัติ (จัน) ค่ะ
เริ่มกระทู้โดย: เพ็ญชมพู ที่ 06 พ.ย. 18, 07:25
ชายชราคนนี้หรือคือคุณหลวง
คนทั้งปวงกล่าวขานนานหนักหนา
"คุณค้นมาแค่ไหนใคร่ทราบนา"
คำปุจฉารอคำตอบรอขอบคุณ


กระทู้: อยากเรียนถามเรื่องประวัติหลวงอุดมสมบัติ (จัน) ค่ะ
เริ่มกระทู้โดย: เพ็ญชมพู ที่ 07 พ.ย. 18, 07:30
ผลงานที่เลื่องลือชื่อกระเดื่อง
อยู่ในเรื่องจดหมายได้ศึกษา
เรื่องเก่าแก่โบราณแต่นานมา
ทรงคุณค่าฝากไว้ในแผ่นดิน


https://youtu.be/jHQe_gK0I4s


กระทู้: อยากเรียนถามเรื่องประวัติหลวงอุดมสมบัติ (จัน) ค่ะ
เริ่มกระทู้โดย: เพ็ญชมพู ที่ 08 พ.ย. 18, 09:16
หลวงอุดมสมบัติ (จัน) เป็นบิดาของลูกจันทน์ ผู้เป็นภรรยาพระยานรานุกิจมนตรี (เปลี่ยน ทัศนะพยัคฆ์) มีอายุอยู่มาจนในรัชกาลที่ ๔ แลได้รูปถ่ายหลวงอุดมสมบัติเข้าไปถวายด้วย จึงทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ฉายรูปถ่ายนั้นเปนขนาดใหญ่ เข้ากรอบติดไว้ในตำหนักราชฤทธิรุ่งโรจน์ที่สวนดุสิต โดยพระราชประสงค์จะทรงยกย่องความสามารถของหลวงอุดมสมบัติให้ปรากฎ ถึงแก่กรรม พ.ศ. ๒๔๒๕ ในรัชกาลที่ ๕ อายุ ๗๐ ปีเศษ

จาก คำนำในหนังสือจดหมายหลวงอุดมสมบัติ (พิมพ์ครั้งที่ ๒) (http://vajirayana.org/จดหมายหลวงอุดมสมบัติ/คำนำ-พิมพ์ครั้งที่-๒)

ภาพจาก หนังสือจดหมายหลวงอุดมสมบัติ (พิมพ์ครั้งที่ ๒) พ.ศ. ๒๔๕๘ (http://www.car.chula.ac.th/rarebook/book2/clra52_0118/files/mobile/index.html)


กระทู้: อยากเรียนถามเรื่องประวัติหลวงอุดมสมบัติ (จัน) ค่ะ
เริ่มกระทู้โดย: เพ็ญชมพู ที่ 08 พ.ย. 18, 09:30
ลูกสาวคุณหลวง


กระทู้: อยากเรียนถามเรื่องประวัติหลวงอุดมสมบัติ (จัน) ค่ะ
เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 08 พ.ย. 18, 10:16
รอเจ้าของกระทู้มาตอบก่อนดีกว่าค่ะ
อาจจะได้คำตอบหมดแล้วก็ได้ จึงไม่ได้เข้ามาดูอีก


กระทู้: อยากเรียนถามเรื่องประวัติหลวงอุดมสมบัติ (จัน) ค่ะ
เริ่มกระทู้โดย: เพ็ญชมพู ที่ 08 พ.ย. 18, 10:30
มองซ้ายแลมองขวา
สามทิวาแลราตรี
แลลับกลับไม่มี
เจ้าคำถามนามว่า "พิณ"

'จารย์ใหญ่ท่านถามถึง
เหตุใดจึงไม่ยลยิน
ฤาทราบแล้วทั้งสิ้น
จึงไปลับไม่กลับมา

ฮือ ฮือ  :'(  :'(  :'(


กระทู้: อยากเรียนถามเรื่องประวัติหลวงอุดมสมบัติ (จัน) ค่ะ
เริ่มกระทู้โดย: เพ็ญชมพู ที่ 09 พ.ย. 18, 12:17
ในรัชกาลที่ ๓ เมื่อพระยาศรีพิพัฒน์รัตนราชโกษา (ต่อมาคือสมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติ ในรัชกาลที่ ๔) เตรียมจะยกทัพไปปราบกบฏแขกทางใต้ตามกระแสพระราชดำรินั้น ให้หลวงอุดมสมบัติ ผู้มีตำแหน่งในกรมพระคลังสินค้า ทำนองเป็นเลขานุการ รับธุระคอยสืบฟังข้อราชการที่ได้ปรึกษาหารือกันในกรุงเทพฯ อย่างหนึ่งอย่างใดในเรื่องกองทัพ บอกออกไปให้ทราบ ทำนองจะเห็นว่าหลวงอุดมสมบัติเป็นผู้ทรงจำแม่นยำ แลอยากจะให้มีจดหมายลายลักษณ์ไว้พิจารณาข้อราชการแต่ต้นตั้งแต่ตกลงจะให้พระยาศรีพิพัฒน์เป็นแม่ทัพออกไป ข้อความที่ปรากฏในจดหมายหลวงอุดมสมบัติ จึงเริ่มเรื่องตั้งแต่ก่อนพระยาศรีพิพัฒน์ได้ยกออกไปจากกรุงเทพฯ แลมีจดหมายส่งตามต่อไปโดยลำดับ รวมตัวจดหมายที่ได้มาเบ็ดเสร็จเป็น ๑๕ ฉบับ ด้วยกัน

จาก หนังสือจดหมายหลวงอุดมสมบัติ (พิมพ์ครั้งที่ ๒) พ.ศ. ๒๔๕๘ (http://www.car.chula.ac.th/rarebook/book2/clra52_0118/files/mobile/index.html) หน้า ๔๒-๔๓


กระทู้: อยากเรียนถามเรื่องประวัติหลวงอุดมสมบัติ (จัน) ค่ะ
เริ่มกระทู้โดย: เพ็ญชมพู ที่ 09 พ.ย. 18, 12:30
จดหมายหลวงอุดมสมบัติที่เขียนรายงานถึงพระยาศรีพิพัฒน์ (ทัด) ทั้ง ๑๕ ฉบับ มีความโดยสังเขปดังนี้

ฉบับที่ ๑ ลงวันอังคาร เดือน ๔ แรม ๖ ค่ำ ปีจอสัมฤทธิศก จุลศักราช ๑๒๐๐ (พ.ศ. ๒๓๘๑)
เล่าถึงเหตุการณ์แลกระแสรับสั่งย้อนเวลาขึ้นไปเริ่มตั้งแต่เดือน ๑๐ เวลาได้ข่าวว่าพวกแขกตีได้เมืองไทร เมืองตรัง แลยกมาตีเมืองสงขลา ทรงพระราชดำริปรึกษาการศึก แลจัดกองทัพกรุงเทพฯ ที่จะยกไป จนพระยาศรีพิพัฒน์แม่ทัพกราบถวายบังคมลา

ฉบับที่ ๒ ลงวันพฤหัสบดี เดือน ๔ แรม ๑๔ ค่ำ ปีจอสัมฤทธิศก
บอกข่าวราชการแลกระแสรับสั่งในระยะเวลา ๗ วันตอนกองทัพจะยกออกจากกรุงเทพฯ

ฉบับที่ ๓ ลงวันเสาร์ เดือน ๔ ขึ้น ๘ ค่ำ ปีกุนยังเป็นสัมฤทธิศก
บอกข่าวราชการแลกระแสรับสั่งในระยะเวลา ๙ วัน ตอนกองทัพจะยกออกจากกรุงเทพฯ แลได้ข่าวว่ากองทัพเมืองนครฯ ยกไปตีเมืองไทร

ฉบับที่ ๔ ลงวันศุกร์ เดือน ๕ ขึ้น ๑๔ ค่ำ ปีกุนเอกศก จุลศักราช ๑๒๐๑ (พ.ศ. ๒๓๘๒)
บอกข่าวราชการแลกระแสรับสั่งในระยะเวลา ๖ วัน ตอนเร่งเรือกองทัพกรุงฯ คือเจ้าพระยายมราชเป็นต้นให้รีบยกไป แลได้ข่าวว่ากองทัพเมืองนครฯ ตีได้เมืองไทร

ฉบับที่ ๕ ลงวันศุกร์ เดือน ๖ ขึ้น ๑๓ ค่ำ ปีกุนเอกศก
บอกข่าวราชการแลกระแสรับสั่งในระยะเวลา ๒๘ วัน ตอนสืบสวนถึงเรืองกองทัพกรุงฯ ที่ยกไปและได้ข่าวว่าพวกแขกที่มาตีเมืองสงขลาแตกหนีไป

ฉบับที่ ๖ ลงวันอาทิตย์ เดือน ๖ แรม ๗ ค่ำ ปีกุนเอกศก
บอกข่าวราชการแลกระแสรับสั่งในระยะเวลา ๙ วัน ตอนพระยาศรีพิพัฒน์ไปถึงเมืองไชยา แลได้ข่าวว่าที่เมืองกลันตัน ตนกูปสาเกิดรบกันขึ้นกับพระยากลันตัน

ฉบับที่ ๗ ลงวันพุธ เดือน ๗ ขึ้น ๒ ค่ำ ปีกุนเอกศก
บอกข่าวราชการแลกระแสรับสั่งในระยะเวลา ๙ วัน ตอนกองทัพกรุงเทพฯ เริ่มไปถึงเมืองสงขลาและได้ข่าวว่า ตนกูปสากับพระยาโงยตั้งค่ายล้อมพระยากลันตันไว้

ฉบับที่ ๘ ลงวันพุธ เดือน ๗ ขึ้น ๙ ค่ำ ปีกุนเอกศก
บอกข่าวราชการแลกระแสรับสั่งในระยะเวลา ๕ วัน การปรึกษาด้วยเรื่องระงับเหตุวิวาทที่เมืองกลันตัน

ฉบับที่ ๙ ลงวันอาทิตย์ เดือน ๗ แรม ๕ ค่ำ ปีกุนเอกศก
บอกข่าวราชการแลกระแสรับสั่งในระยะเวลา ๙ วัน ตอนกวาดครัวเข้ามาถึงกรุงเทพฯข้าหลวงลงไปถึงเมืองกลันตัน แลได้ข่าวว่าเจ้าพระยานครฯ ป่วย

ฉบับที่ ๑๐ ลงวันพุธ เดือน ๗ แรม ๘ ค่ำ ปีกุนเอกศก
บอกข่าวราชการแลกระแสรับสั่งในระยะเวลา ๓ วัน มีเรื่องจับฝิ่น (เรื่องจับฝิ่น ที่จริงมีจดหมายแทบทุกฉบับเพราะเวลานั้นกำลังตรวจตราโดยแข็งแรงเพื่อจะมิให้ฝิ่นเข้ามาในพระราชอาณาเขต) แลทรงปรึกษาราชการเรื่องเมืองกลันตัน

ฉบับที่ ๑๑ ลงวันพุธ เดือน ๗ แรม ๑๐ ค่ำ ปีกุนเอกศก
บอกข่าวราชการแลกระแสรับสั่งในระยะเวลา ๑ วัน (เพราะมีเรือจะออกไปติด ๆ กัน) ทรงปรึกษาราชการเรื่องเมืองกลันตัน

ฉบับที่ ๑๒ ลงวันศุกร์ เดือน ๘ ปฐมาสาฒ ขึ้น ๓ ค่ำ ปีกุนเอกศก
บอกข่าวราชการแลกระแสรับสั่งในระยะเวลา ๘ วัน ตอนได้ข่าวจากข้าหลวงที่ไปเมืองกลันตัน แลได้ข่าวว่าเจ้าพระยานครฯ ถึงอสัญกรรม ทรงปรึกษาที่จะจัดวางการปกครองเมืองนครฯ แลเมืองไทร

ฉบับที่ ๑๓ ลงวันอาทิตย์ เดือน ๘ ปฐมาสาฒ แรม ๑๐ ค่ำ ปีกุนเอกศก
บอกข่าวราชการแลกระแสรับสั่งในระยะเวลา ๒๓ วัน ตอนได้ข่าวว่าตีเกาะนางกวีแขวงเมืองไทรคืนได้ เรื่องพระยาไชยาแม่ทัพที่เมืองพังงา เกิดอริกับพระตะกั่วทุ่ง เรื่องพระยาศรีพิพัฒน์จัดการห้ามวิวาทที่เมืองกลันตัน แลทรงพระประชวร

ฉบับที่ ๑๔ ลงวันอาทิตย์ เดือน ๘ ทุติยาสาฒ แรม ๒ ค่ำ ปีกุนเอกศก
บอกข่าวราชการแลกระแสรับสั่งในระยะเวลา ๒๓ วัน ตอนพระยาเพชรบุรี (สุข) ยกกองทัพลงไปตั้งที่เมืองสาย ห้ามพวกเมืองกลันตันหยุดรบกัน กวาดครัวแขกเพิ่มเติมเข้ามา แลทรงปรึกษาเรื่องเลือกหาเจ้าเมืองไทร

ฉบับที่ ๑๕ ลงวันพฤหัสบดี เดือน ๙ ขึ้น ๕ ค่ำ ปีกุนเอกศก
บอกข่าวราชการแลกระแสรับสั่งในระยะเวลา ๒๐ วัน ตอนตกลงจะตั้งแขกเป็นพระยาไทร ที่เมืองกลันตันเลิกการวิวาท แลเตรียมกองทัพกลับกรุงเทพฯ


กระทู้: อยากเรียนถามเรื่องประวัติหลวงอุดมสมบัติ (จัน) ค่ะ
เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 09 พ.ย. 18, 12:36
เจ้าของกระทู้มาทิ้งคำถามเอาไว้ แล้วหายไป     ถามไปก็ไม่ตอบ
ถามว่าจะไปค้นประวัติเพิ่มเติมได้ที่ไหน
คุณเพ็ญชมพูน่าจะหยุดเอาไว้    บอกแค่รายชื่อหนังสือให้ไปค้นเอาเองก็น่าจะพอ


กระทู้: อยากเรียนถามเรื่องประวัติหลวงอุดมสมบัติ (จัน) ค่ะ
เริ่มกระทู้โดย: เพ็ญชมพู ที่ 12 พ.ย. 18, 18:39
๏ สัตมวารผ่านพ้น         ล่วงเลย
ประวัติคุณหลวงเผย        เอ่ยอ้าง
ถูกใจดั่งเฉลย               ฤๅไม่ วานบอก
วอนช่วยเผยความบ้าง     หลีกเร้นฤๅควร ๚ะ๛


กระทู้: อยากเรียนถามเรื่องประวัติหลวงอุดมสมบัติ (จัน) ค่ะ
เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 13 พ.ย. 18, 16:45
เจ้าของกระทู้น่าจะถามไปในหลายเว็บ   ได้คำตอบจากที่อื่นแล้ว  ก็เลยไม่กลับมาดูที่นี่อีกมั้งคะ