เรือนไทย

General Category => ภาษาวรรณคดี => ข้อความที่เริ่มโดย: aimfine ที่ 22 มี.ค. 12, 16:11



กระทู้: "ฬ" ออกเสียงอย่างไร ?
เริ่มกระทู้โดย: aimfine ที่ 22 มี.ค. 12, 16:11
สวัสดีค่ะ
ดีใจมากที่ได้เข้ามาสู่บอร์ดนี้อย่างเป็นทางการเสียที
เป็นการตั้งกระทู้กับเรือนไทยครั้งแรกในชีวิต ฝากเนื้อฝากตัวด้วยนะคะ   ;D
คาดว่าหัวข้อกระทู้อาจเป็นเรื่องที่ง่ายสำหรับหลายๆ ท่าน
ซึ่งในทีแรกดิฉันก็คิดว่ามันเป็นเรื่องง่ายมาโดยตลอด
เพราะเท่าที่จำความได้ ครูท่านแรกๆ ในชีวิตก็สอนให้จำมาตลอดชีวิตว่า "ฬ" ออกเสียง "ล"
จึงจำอย่างนั้นเรื่อยมา
จนมาวันนี้ก็ให้เกิดข้อสงสัยพร้อมกับความไม่แน่ใจ
เพราะวันนี้มีโอกาสเข้าอบรมโครงการหนึ่ง
วิทยากรท่านหนึ่งได้อธิบายย้ำชัดเจนว่า "ฬ"  ออกเสียงอย่าง  "ร"  คือให้รัวลิ้น
เข้าไปหาความกระจ่างในเว็บไซต์ต่างๆ โดยส่วนใหญ่ก็ลงว่า  ออกเสียงอย่าง  "ล"
แต่ก็ยังไม่กระจ่างแก่ใจ
จึงขอความกรุณาจากท่านผู้รู้ช่วยไขข้อสงสัย 
เพราะหากความเข้าใจของดิฉันผิด
ก็จะได้รีบแก้ไขโดยด่วน
เพราะปัจจุบันเป็นคุณครูสอนเด็กๆ อยู่ด้วย
ที่สำคัญจบภาษาไทยด้วย (น่าตีมากๆ  >:()

ขอบพระคุณล่วงหน้าเป็นอย่างสูงค่ะ


กระทู้: "ฬ" ออกเสียงอย่างไร ?
เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 22 มี.ค. 12, 16:30
แปลกดีค่ะ   เกิดมาเพิ่งเคยได้ยินคนบอกว่า ฬ ออกเสียงเหมือน ร   ไม่ทราบว่าท่านวิทยากรออกตามสำเนียงภาษาอะไร
  
ไปถามรอยอิน  ท่านก็ไม่ได้เขียนการออกเสียงให้รู้เสียด้วย  คงนึกว่าคนไทยไหนๆก็รู้กันแล้ว ละมัง  ไม่ต้องบอกก็ได้
แต่มีคำอธิบายที่พอจะยืนยันได้ว่า ออกเสียงเป็น ล  ไม่ใช่ ร
ฬ   พยัญชนะตัวที่ ๔๒ เป็นพวกอักษรตํ่า มักใช้ในคําไทยที่มาจากภาษาบาลี
   เช่น กีฬา จุฬา นาฬิกา, ตัว ฬ นี้ ในภาษาสันสกฤตไม่มีใช้ ในภาษาบาลีมีใช้
   แต่ที่เป็นตัวตามหลัง เช่น จุฬา = มวยผม กีฬา = เล่น เขฬะ = นํ้าลาย, ใน
   ภาษาไทยแต่เดิมมีที่ใช้บ้าง เช่น ฬา (สัตว์) ฬ่อ (สัตว์) บาฬี บัดนี้ใช้เป็น ลา
   ล่อ บาลี หมดแล้ว ยังคงอยู่ก็แต่ที่ใช้เป็นตัวสะกดในแม่กน เช่น ทมิฬ ปลาวาฬ.

        ในเมื่อ ฬา ฬ่อ บาฬี มาสะกดทีหลัง ว่า ลา ล่อ และบาลี  ไม่ใช่ รา ร่อ และบารี    แค่นี้พอจะยืนยันได้หรือยังว่า ฬ ออกเสียง ล  
       จุฬา  ออกเสียงว่า จุลา  ไม่ใช่ จุรา
       คุณเพ็ญชมพูว่าไงคะ?


กระทู้: "ฬ" ออกเสียงอย่างไร ?
เริ่มกระทู้โดย: เพ็ญชมพู ที่ 22 มี.ค. 12, 17:45
เห็นพ้องกับคุณเทาชมพู

แต่เรื่อง ตัว ฬ ไม่มีในภาษาสันสกฤต มีเกร็ดจากผู้รู้จะเล่าให้ฟัง

ภาษาสันสกฤต ไม่มี "ฬ"?  (http://www.gotoknow.org/blogs/posts/428169)  โดย คุณธวัชชัย ดุลยสุจริต (http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B8%98%E0%B8%A7%E0%B8%B1%E0%B8%8A%E0%B8%8A%E0%B8%B1%E0%B8%A2_%E0%B8%94%E0%B8%B8%E0%B8%A5%E0%B8%A2%E0%B8%AA%E0%B8%B8%E0%B8%88%E0%B8%A3%E0%B8%B4%E0%B8%95)

เปิด ฤคเวท (http://www.gotoknow.org/blogs/posts/374824) เล่มแรก ก็เจอแล้ว... หน้าแรก เลย บรรทัดแรกด้วย
 
"อคฺนิมีเฬ  ปุโรหิตํ ยชฺญสฺย เทวมฺฤตฺวิชมฺ ฯ" (ฤคเวท, ๑.๑.๑)
 
แยกออกมา จะได้เห็นชัด ๆ  "อคฺนิมฺ  อีเฬ" แปลว่า ข้าสรรเสริญพระอัคนิ
 
คำว่า อีเฬ นี้ ท่านว่า รากศัพท์ ก็คือ อีฑฺ เมื่อเติมเสียง เอ (เพื่อแสดงปัจจุบันกาล เอกพจน์ บุรุษที่ ๑) ก็จะกลายเป็น อีเฑ, แต่ เมื่อ ฑ อยู่ระหว่างสระ จะกลายเป็น ฬ ไป คำนี้จึงเป็น อีเฬ นั่นเอง...
 
"ฬ" ในฤคเวทคงไม่ได้มีแค่นี้ ส่วนตัว "ฬฺห" ผมยังหาไม่เจอ อิอิ (ฤคเวทมีอยู่ ๑๐ เล่ม ฬฺห อาจจะอยู่ท้าย ๆ เล่มที่ ๑๐ ก็ได้)
 
ถามว่า ฬ ออกเสียงอย่างไร?
 
ตอบ นักภาษาสันสกฤตไม่ได้ฟันธงชัดเจน ว่า ฬ ในสมัยโบราณนั้นออกเสียงอย่างไร แต่สันนิษฐานว่า น่าจะออกเสียงตามฐานของวรรค ฏ (ไม่ทราบจะอธิบายอย่างไร เอาเป็นว่า เวลาออกเสียงให้กำหนดเสียงคล้าย ล แต่ตำแหน่งปลายลิ้นอยู่กลางๆ เพดาน) ท่านหนึ่งว่าออกเสียง อย่าง ll ในคำว่า hallow

 
ตำรามักกล่าวว่า เสียง ฬ หายไปในภาษาสันสกฤตสมัยหลัง แต่ตัวหนังสือที่ใช้แทน เสียง ฬ เดิมนั้น มีมาถึงสมัยหลัง แต่เสียงเปลี่ยนไป ในภาษาฮินดี ฬ ออกเสียงเป็น ล ธรรมดา (อักษรขอม อักษรไทย ก็มี ฬ แต่ออกเสียงเหมือน ล, ในภาษาบาลี ฬ ก็ออกเสียงเหมือน ล เช่นกัน)
 
เป็นที่น่าสังเกตว่า ในภาษาบาลีมีทั้ง ฑ และ ฬ, ขณะที่ ภาษาสันสกฤตสมัยหลัง ไม่มี ฬ ให้เห็น แต่คำที่ภาษาบาลีใช้ ฬ มักตรงกับคำภาษาสันสกฤตที่ใช้ ฑ เช่น จักรวาฬ ในภาษาบาลี ตรงกับ จักรวาฑ ในภาษาสันสกฤต (แม้ว่าในกรณีนี้เสียง ฑ จะอยู่ระหว่างสระ ก็ไม่เปลี่ยนเป็น ฬ)
 
สรุปตรงนี้ว่า พยัญชนะสันสกฤตจะนับว่ามีกี่ตัว ก็อยู่ที่ว่า ท่านจะนับ ฬ หรือไม่ ถ้าไม่นับ ก็มี ๓๓ ตัว ถ้านับ ก็มี ๓๔ ตัว  และตัว ฬ นี้ มีปรากฏเฉพาะในวรรณคดีพระเวทเท่านั้น (ซึ่งก็เป็นภาษาสันสกฤตยุคหนึ่ง แม้จะแตกต่างจากการใช้ภาษาสันสกฤตสมัยหลัง แต่ก็ไม่สามารถแยกเด็ดขาดจากกัน)

 ;D


กระทู้: "ฬ" ออกเสียงอย่างไร ?
เริ่มกระทู้โดย: aimfine ที่ 22 มี.ค. 12, 18:02
ขอบพระคุณมากค่ะ
ทีแรกดิฉันก็มีความคิดว่าจะไปแลกเปลี่ยนความเห็นกับท่านวิทยากร
ใจก็ตุ๊มๆ ต่อมๆ เพราะด้วยเราก็ยังเด็ก
สุดท้ายก็ไม่กล้าไปคุยกับท่าน
แต่หากว่า  ฬ  ออกเสียง  อย่าง  ล
ก็เป็นเรื่องน่าเห็นใจตรงที่ว่า
วันนี้คุณครูที่นั่งฟังบรรยายอยู่หลายๆ ท่าน
ก็อาจจะเข้าใจผิดไปด้วย

ขอบพระคุณอีกครั้งนะคะอาจารย์

 :)


กระทู้: "ฬ" ออกเสียงอย่างไร ?
เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 22 มี.ค. 12, 18:49
เวลาเจอผู้ใหญ่ที่สอนอะไรแบบนี้  เพื่อป้องกันมิให้ท่านเคืองที่คุณไม่เชื่อ    คุณอาจจะลองเข้าไปถามอย่างสุภาพว่า คุณสนใจมากในประเด็นที่ท่านพูด จึงอยากไปหาอ่านเพิ่มเติมเป็นความรู้    แล้วถามว่าเรื่องนี้อยู่ในหนังสืออะไรคะ จะได้ไปหาอ่านในห้องสมุด
แค่นี้คุณก็คงได้คำตอบที่ต้องการ
วิทยากรท่านนี้อาจไม่ได้คิดทฤษฎีขึ้นมาเองว่า ฬ ออกเสียง ร   อาจจะมาจากหนังสือของใครสักเล่มก็เป็นได้ค่ะ 


กระทู้: "ฬ" ออกเสียงอย่างไร ?
เริ่มกระทู้โดย: aimfine ที่ 23 มี.ค. 12, 22:03
ขอบพระคุณอาจารย์สำหรับคำแนะนำค่ะ
หากต้องประสบกับเหตุการณ์แบบนี้อีก ดิฉันจะลองนำไปปรับใช้ดูนะคะ
 :-[