เมื่อเดินห่างออกจากเสาชิงช้ามาเรื่อยๆ
ถึงประตูสำราญราษฏร์หรือประตูผี
ประตูผีมองจากสะพานข้ามคลองโอ่งอ่างด้านนอกเมือง
ผมข้องใจว่าประตูสำราญราษฎร์จะเป็นประตูเดียวกับประตูผีหรือครับ
ประตูผีคือประตูเล็กๆที่เจาะช่องแค่ให้คนเดินผ่านกำแพงเมืองแถวๆวัดราชนัดดา เพื่อเอาศพไปจัดการฝังหรือเผา หรือเอาไปทิ้งให้แร้งกินในป่าช้าวัดสระเกศ
ส่วนประตูสำราญราษฎร์คือ เมื่อสมัยรัชกาลที่ ๕ ทรงโปรดเกล้าให้ตัดถนนบำรุงเมืองจากประตูนั้น ออกไปนอกเมืองผ่านย่านแม้นศรี
ตามที่เข้าใจ ประตูเมืองที่ถนนบำรุงเมือง เดิมเรียกว่าประตูผี
เพราะศพราษฏรห้ามเผาในเมือง ต้องเอาออกทางประตูนี้เป็นส่วนมากไปเผาที่วัดสระเกศ
(ด้านใต้เอาออกไปที่วัดบพิตรภิมุข ด้านเหนือเอาออกไปที่วัดสังเวช)
ต่อมาไม่แน่ใจว่า ร.4 หรือไม่ ได้เปลี่ยนชื่อใหม่เป็นประตูสำราญราษฏร์
http://th.wikipedia.org/wiki/%E0%B9%81%E0%B8%A2%E0%B8%81%E0%B8%AA%E0%B8%B3%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%8D%E0%B8%A3%E0%B8%B2%E0%B8%A9%E0%B8%8E%E0%B8%A3%E0%B9%8Cส่วนประตูช่องเล็กที่วัดราชนัดดารามเป็นประตูช่องกุด(หรือกุฎ)
สำหรับให้คนออกนอกกำแพงไม่มีประตูปิด ช่องกุดมีเป็นระยะตลอดแนวกำแพง
ประตูช่องกุดที่อาจารย์ว่านี้น่าจะเป็นช่องออกไปที่โรงลิเกของพระยาเพชรปราณี