เรือนไทย

General Category => ภาษาวรรณคดี => ข้อความที่เริ่มโดย: SILA ที่ 15 พ.ย. 10, 09:50



กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 15 พ.ย. 10, 09:50
            รวบรวม Eponym - นามของบุคคลและเทพต่างๆ จากตำนานเทพปกรณัมกรีก
ที่ได้ถูกนำมาใช้เป็นคำศัพท์ทางวิชาการหลายนามโดยเฉพาะในแพทยศาสตร์    

Eponym - from Greek eponymos (epi – upon and onyma – name) = one for whom or which something
              is or is believed to be named.   

คำชี้แจง    เป็นกระทู้ที่มีรูป-สวยศิลป์ ประกอบเรื่อง-ดรามา แฟนตาซี ที่แรงเข้มข้น
               ปนวิชาการ
              
คำเตือน    บางตอนมีภาพ และ เนื้อหา  เกี่ยวกับเพศ และ ความรุนแรง

               ไม่เหมาะสำหรับเยาวชน ครับ  


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 15 พ.ย. 10, 09:53
          คำศัพท์วิชาการทางการแพทย์มากมายหลายคำมีที่มาจากรากศัพท์ภาษากรีก
รวมถึงนามบุคคลและเทพจากตำนานกรีกก็ถูกนำมาใช้ด้วยหลายราย โดยส่วนใหญ่แล้ว
จะเป็นคำในวิชาจิตเวช  

คำบ่น     บางนามเดียวกัน ต่างเว็บ ต่างการออกเสียง
            บางนามสะกดการออกเสียงได้ตรง บางนามไม่ได้ หรือหากจะให้ใกล้เคียงก็ต้อง
            ผสมอักษรรุงรัง


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 15 พ.ย. 10, 09:57
           Psyche คำกรีกแปลว่า 'soul' จิตวิญญาณ

ได้ถูกนำมาใช้เรียกชื่อวิชาว่าด้วยเรื่องของจิตใจทั้ง จิตเวช - Psychiatry และ จิตวิทยา - Psychology

          Psyche - ไซคี เป็นหญิงสาวแสนโสภาปวงประชายกย่องบูชาจนเกินหน้าเทวีแห่งความงาม
แอโฟรไดที - Aphrodite หรือ Venus (ในภาษาละติน) พระนางพิโรธจึงบัญชาให้โอรสคือ  อีรอส - Eros
(นามนี้มีการออกเสียงแตกต่างกันไป) หรือ Cupid (ละติน) ไปแผลงศรให้ไซคีหลงรักชายทรลักษณ์
           แต่เมื่ออีรอสได้เห็นนางก็พลันตกตะลึงในความงามจนเกิดเหตุพลั้งพลาดถูกศรรักปักทรวงตัวเอง
เกิดความลุ่มหลงในตัวนางทั้งที่อีรอสนั้นเป็นเทพรักร่วมเพศ

            ทั้งสองต้องครองคู่กันอย่างปกปิดเพราะอีรอสเกรงว่าพระมารดาจะล่วงรู้แล้วมาทำร้ายไซคี
ในขณะที่ไซคีเองก็มิอาจล่วงรู้ได้เลยว่าชายคนรักของตนนั้นคือใคร

Psyche discovers Eros. Statue by Reinhold Begas, 1831-1911.
Altes Museum, Berlin.

อีรอสแอบครองคู่อยู่กับไซคีบนยอดเขาเฉพาะยามรัตติกาลที่มืดมิด โดยมีกฎว่า
นางจะต้องไม่เห็นรูปโฉมของสวามีเป็นอันขาด แต่เพราะคำยุยงของพี่สาว
ไซคีจึงละเมิดข้อกำหนด นางจุดตะเกียงส่องสว่างเพื่อพิศโฉมชายคนรัก อีรอสรู้ตัวตื่นขึ้น
แล้วบินจากนางไป


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 15 พ.ย. 10, 10:03
          หลังจากการพลัดพราก และไซคีต้องผจญวิบากกรรมนานาจากแม่สวามีแล้ว ทั้งสองคือ
                 love- ความรัก (Eros) และ soul จิตวิญญาณ (Psyche)
ก็ได้อยู่คู่กันโดยมิแยกจาก ไม่อาจขาดสิ่งใดสิ่งหนึ่งไปได้
          เพราะความรักเกิดจากจิตวิญาณ หากจิตวิญญาณปราศจากความรักก็มิอาจดำรงคงอยู่ได้

          ไซคีและอีรอสอยู่ร่วมกันอย่างมีความสุขชั่วกาลนาน (นางได้ดื่มน้ำอมฤตจากเทพประทาน
ทำให้กลายเป็นอมตะ) มีธิดานามว่า 
           Hedone หรือ Voluptas (ในภาษาละติน) แปลว่า "pleasure"  เป็นรมณียเทพธิดา
goddess of "sensual pleasures"
         ทั้งสองคำนำมาใช้ในภาษาอังกฤษต่อมาเป็น

hedonism -
            1. seeking of pleasure: a devotion, especially a self-indulgent one,
to pleasure and happiness as a way of life
            2. philosophy of pleasure: a philosophical doctrine that holds that pleasure is
the highest good or the source of moral values

hedonist hedonistic hedonistically   
 
และ

voluptuary - sensualist: somebody whose life is devoted to enjoying luxury and the pleasures of the senses

voluptuous - 1. sensual: sensual in appearance, or providing sensual pleasure
                  2. indulgent: inclined or devoted to a life of sensual pleasure

voluptuously, voluptuousness 


รูปไซคี อีรอส แบบเด็กๆ น่ารัก โดย William Bougeureau
(รูปแบบผู้ใหญ่จะติดเรท)


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 15 พ.ย. 10, 10:07
          สำหรับกามเทพอีรอสนั้น  Eros (Gk. eros, "love")  หรือ Cupid (จากละติน Cupido,
personification of cupido "desire, love," from cupere "to desire") เป็นหนึ่งในคณะเทพ Erotes
บริวารของแอโฟรไดที
            บางตำนานก็ว่าคณะเทพนี้เป็นบรรดาบุตรของ แอรีส - Ares กับ แอโฟรไดที และ
            บางเรื่องเล่าว่า Erotes มีกำเนิดมาจากไข่ของนางไม้น้ำ Naiads แล้วแอโฟรไดท์เลี้ยงดูต่อ
 
            สมาชิกกลุ่มนี้ประกอบด้วย Eros, Anteros, Himeros และ Pothos
เป็นเทพติดปีกบริวารของแอโฟรไดที มีกิจกรรมข้องเกี่ยวกับเรื่องความรักใคร่ และความเจริญพันธุ์
โดยที่ตัวเองเป็นรักร่วมเพศ ไม่มีพฤติกรรมข้องแวะกับเพศตรงข้าม ยกเว้นหนึ่งเดียวองค์นี้คืออีรอส

อีรอสเป็นที่ไปให้คำศัพท์ เช่น

Eros - ในความหมายตามแนวคิดของฟรอยด์(บรมครูจิตแพทย์) คือ "urge to self-preservation
         and sexual pleasure" (1922)
 
Erotic - from Gk. erotikos "caused by passionate love, refering to love,"
from eros (gen. erotos) "sexual love"

ภาพวาดอีรอสมักปรากฏเป็นหนุ่มหรือเด็กน้อยมีปีกพร้อมคันธนูและลูกศรในมือ
บางตำนานเล่าว่า อีรอสเป็นยุวเทพที่ไม่ยอมโต จนเมื่อพระมารดามีโอรสอีกหนึ่งคือ Anteros
เป็นเพื่อนเล่นกัน อีรอสจึงเจริญเติบโตขึ้นเป็นเทพรูปงาม
(Anteros - ant + eros นั้น เป็นเทพที่บันดาลให้เกิดความรักตอบ)

Cupid's Hunting Fields โดย Edward Burne-Jones


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 15 พ.ย. 10, 10:55
เสาะหารูปไซคีกับกามเทพ ที่เรียบร้อยมิดชิดที่สุด มาลงให้ดูกัน

(http://www.artrenewal.org/articles/2001/Cupid_and_Psyche/large/Burne-Jones_Cupid_and_Psyche.jpg)


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 15 พ.ย. 10, 11:50
ขอบคุณครับ อาจารย์

           จากยุวเทพมาถึงเทวีในตำนาน"ตัวแม่" ทั้งในความหมาย - แม่ของลูกๆ ในตำนาน
(ซึ่งรวมถึงอีรอสด้วย) และ "ตัวแม่" ในความเป็นตัวเอก มีบทบาทจัดจ้าน เป็นเรื่องเป็นราว
และมีชื่อเสีย(ง)โด่งดัง นั่นคือ

              Aphrodite แอโฟรไดที (หรือ Venus - ละติน) เทวีแห่งความงาม ความรักใคร่

              บางตำนานเล่าว่าเป็นเทพธิดาแห่งเทพซูส Zeus (หรือ Jupiter) แต่อีกหนึ่งว่า

              กำเนิดของนางเนื่องมาจากองคาพยพเพศของเทพยูเรนัส - Uranus ที่ถูกโครนัส - Cronus
หนึ่งในเหล่าโอรสที่ยูเรนัสเกลียดชังตัดแล้วโยนทิ้งลงทะเล เลือดและอสุจิธารได้ผสมผสานน้ำทะเลเกิดเป็น
พรายฟองล่องลอย แล้วปฏิสนธิปรากฏเทวีผุดขึ้นมาจากฟองนั้น
              นามของเทวีจึงมีที่มาจากคำว่าฟองในภาษากรีก(Aphros)

Botticelli’s Birth of Venus


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: :D :D ที่ 15 พ.ย. 10, 11:54
....ความรักกับความไว้วางใจเป็นของคู่กัน ...หากขาดความไว้วางใจ ความรักก็จะจากเราไป....

ตำนานเทพเจ้ากรีก เคยอ่านตอนเด็กๆ จำได้ลางๆ ว่าสนุกสนานตื่นเต้นมาก
แต่ก็อ่านยากและยาวมาก เนื้อเรื่องก็ซับซ้อนเกี่ยวโยงกันไปมา บางครั้งก็เกินกว่าจินตนาการในวัยนั้น....
ขอบคุณ คุณSILA ที่นำมาเล่า พร้อมภาพงามๆ ให้ได้รำลึก และให้ความกระจ่างเติมเต็มจินตนาการในวัยเด็ก ขอบคุณมากค่ะ

ส่งภาพที่แสนอบอุ่นของ อีรอสกับไซคี วาดโดย François Gérard มาร่วมด้วยค่ะ


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 15 พ.ย. 10, 11:56
          ด้วยความหยิ่งทะนงหลงว่าตนงามเลอเลิศเป็นที่หมายปองของเหล่าทวยเทพ
เทวีสวย เริ่ด เชิดใส่จอมเทพซูส - Zeus จนถูกลงฑัณฑ์บัญชาให้เสกสมรสกับเทพ Hephaestus
(หรือ Vulcan) ผู้เป็นเทพแห่งงานช่าง หน้าตาน่าชัง ขาพิการ เพื่อเป็นรางวัลสำหรับประดิษฐกรรมอสนีบาต
ที่ทำถวายซูส

            บ้างว่าจอมเทพจัดแจงจับคู่ให้ก่อนที่ความงามของเทวีจะก่อให้เกิด ศึกชิงนางป่วนสวรรค์

         หลังจากนั้นเทวีก็คบหามีชู้ชมมากมายหลายราย และมีบทบาทในตำนาน และมหากาพย์หลายเรื่อง

           นามของเทวีถูกนำมาใช้เป็นคำที่มีควาามหมายเกี่ยวกับเรื่องกามกิเลส ความรัก และใคร่
  
ทั้งคำกรีก - aphrodisiacs - อาหารหรือยากระตุ้น-ปลุกอารมณ์ และ
คำละติน  - Venus - venereal diseases - กามโรค

(Beauty and the Beast)  Venus and Vulcan ของ Cornelis Cornelisz van Haarlem


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 16 พ.ย. 10, 10:15
จากเทวี"ตัวแม่" มาสู่บรรดาเทพบุตร - ลูกๆ ของเทวี

               Phobos คำกรีก แปลว่า กลัว

เป็นบุตรของแอโฟรไดทีกับเทพชู้ผู้เป็นเทพแห่งสงครามนามว่า  แอรีส - Ares (โรมันขนานนามว่า Mars)
มีพี่น้องแฝดชายอีกหนึ่งนามว่า Deimos (หรือ Deimus)

            ทั้งสองเป็นเทพแห่งความสยองขวัญและหวั่นกลัว (The twin gods of terror and fear)
โดยที่โฟบอสจะเน้นที่ความหวาดกลัวภัยสงคราม
               สองแฝดนักรบจะร่วมสมทบเทพบิดาเข้าร่วมรบในสงคราม สร้างความหวาดผวาให้กับฝ่ายตรงข้าม
               ในขณะที่พระมารดา(แอโฟรไดที) เป็นเทวีแห่งรัก (มากรัก) - love
                        แฝดทั้งสองก็กลับมีความหมายแทนความสูญเสีย - loss

             ภาพของสองแฝดถูกถ่ายทอดเป็นสองยุวเทพ บางครั้งรูปลักษณ์ของโฟบอสจะถูกวาดให้เป็น
หรือมีใบหน้าละม้ายสิงโต

               คำว่า phobia ถูกนำมาใช้ในโรคทางจิตเวชที่ผู้ป่วยมีอาการหวาดกลัวผิดปกติ
มีอาการหวาดวิตกกังวลเมื่ออยู่ในภาวการณ์บางอย่าง ทั้งๆ ที่ภาวะรั้นไม่เป็นอันตราย เช่น
      
               agoraphobia - โรคหวาดกลัวที่สาธารณะ ผู้ป่วยกลัวที่จะออกจากบ้าน ไปห้างร้าน ที่สาธารณะ
หรือไม่กล้าเดินทางในยานโดยสารสาธารณะ

(agora ก้มาจากคำกรีก แปลว่า "open space" (typically a marketplace)

ดรีมทีมแห่งสมรภูมิ ประกอบด้วย -
         Ares เทพสงคราม ขนาบด้วย Phobos เทพข่มขวัญ และ Nike - Victory เทวี(มีปีก)แห่งชัยชนะ


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 16 พ.ย. 10, 10:37
          Hymen  คำศัพท์ของเยื่อพรหมจรรย์ได้มาจากนามไฮเมน - Hymen หรือ Hymenaeus
เทพแห่งการสมรส ผู้ไปเยือนงานแต่งทุกงาน เป็นบุตรของแอโฟรไดที กับ ไดโอไนซัส - Dionysus  
แต่บางตำนานกำเนิดบอกว่า  
          เป็นบุตรของเทพอพอลโล -  Apollo กับเทพธิดามิวส์(มยูส) - Muse หรือ
          ถือกำเนิดพร้อมกับ Erotes องค์อื่นๆ จากไข่ของไนแอดส์ - Naiads แล้วแอโฟรไดทีเลี้ยงดูต่อ
(Naiads เป็น Nymph ที่อาศัยอยู่ในบึง น้ำพุ ลำธาร)  
 
          ดังได้กล่าวไว้ในเรื่องอีรอส - Erotes คือกลุ่มเทพมีปีกเป็นบรรดาบุตรของแอรีส กับ แอโฟรไดที
ประกอบด้วย Eros, Anteros, Himeros และ Pothos ดำเนินกิจกรรมข้องเกี่ยวกับเรื่องความรัก และ
เรื่องเพศ เทพเหล่านี้ไม่เคยมีพฤติกรรมความรักกับเพศตรงข้าม ยกเว้นอีรอสที่หลงรักไซคีเพราะพลาดพลั้ง
โดนศรรักปักทรวงตนเอง

           ภาพที่วาดไว้มักเป็นยุวเทพสวมมงกุฎดอกไม้ พร้อมอุปกรณ์ประจำองค์ ได้แก่ คบไฟ เครื่องดนตรี
ผ้าคลุม และ ตะกร้าผลไม้ที่หมายถึงการรวมกันที่(ยังให้)เกิดผล(ผลิต)
           ถึงยามเย็นย่ำค่ำคืนสมรส ขบวนคู่บ่าวสาวจะมีไฮเมนถือกิ่งฮอว์ธอร์นจุดเป็นคบไฟนำพา
ทั้งสองไปครองคู่สู่ห้องหอ

Byrne-Jones แสดงภาพเทพสวมชุดสีหญ้าฝรั่นแบบเจ้าสาว (และเป็นสีเครื่องแต่งกายของนางฟ้าและ
นักบวชหญิง) ที่แลดูมีรูปลักษณ์เป็นหญิงยิ่งกว่าเจ้าสาว บรรเลงเพลงสยุมพร        


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 16 พ.ย. 10, 19:47
มาร่วมวงค่ะ  ขอเพิ่มค.ห.ด้วยอีกคน

(http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/12/NAMA_Aphrodite_Pan_%26_Eros.jpg/367px-NAMA_Aphrodite_Pan_%26_Eros.jpg)

รูปสลักวีนัสหรืออโฟรไดท์  เงื้อง่ารองเท้าไว้ในมือเพื่อจะใช้เป็นอาวุธ เล่นงานเทพ Pan ที่มาเกาะแกะลวนลาม     มีคิวปิดบินอยู่เหนือบ่าเธอ
Pan เป็นเทพชั้นผู้น้อย  อยู่ตามป่าเขาลำเนาไพร ครึ่งคนครึ่งแพะ  ได้ชื่อว่าบ้ากาม ชอบจู่โจมสาวๆเป็นที่หนึ่ง 
คำว่า panic fear หรือความกลัวจนตั้งสติไม่อยู่    มีที่มาจากคำว่า Pan นี่เอง



กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: twofatcats ที่ 16 พ.ย. 10, 20:04
ชอบอ่านตำนานแบบนี้มานานแล้วค่ะ แต่ก็ยังคงสับสนกับตำนานทั้งหลายอยู่เสมอ  :'(
ติดตามอ่านต่อไปปปปปปป  ;D

ขอบคุณนะคะ


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 17 พ.ย. 10, 09:37
ขอบคุณอาจารย์ และ เชิญชาวเรือนเยือนกระทู้ต่อ ครับ

Hermaphroditus

              เฮอร์แมโฟรไดทัส นามบ่งบอกว่าเป็นเทพบุตรของแอโฟรไดทีกับเฮอร์มีส - Hermes เทพสื่อเทวสาร

              ด้วยรูปลักษณ์งามต้องตาโดนใจ Nymph - เทพธิดารักษ์น้ำนามว่า Salmacis
วันหนึ่งโอกาสของนางมาถึง เมื่อเขากระโจนลงทะเลสาบที่นางสถิต นางก็โผเข้ากอดรัดอย่างแนบแน่น
แต่ถูกเฮอร์แมโฟรไดทัสผลักไสด้วยความรังเกียจ นางจึงวิงวอนเทพไท้ได้โปรดบันดาลให้เขาและนาง
ไม่มีวันแยกจากกันได้
                เทพเบื้องบนเห็นใจและดลให้ตามคำขอ ผลก็คือทั้งสองรวมกันกลายเป็นหนึ่งร่างสองเพศ

The Nymph Salmacis and Hermaphroditus โดย  Francois-Joseph Navez


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 17 พ.ย. 10, 09:42
Hermaphrodite ในทางการแพทย์หมายถึงผู้ป่วยที่มีต่อมเพศ (gonad) ทั้งชายและหญิง
(คือมีลูกอัณฑะและรังไข่) ในคนเดียวกัน จึงมีลักษณะของทั้งสองเพศปรากฏทางกายภาพ มีอวัยวะเพศกำกวม

ศิลปินปั้นร่างของ..เค้า เป็นหญิงสาวที่มีอวัยวะเพศชาย

หนึ่งในรูปปั้นที่มีผู้ชมนิยมไม่น้อย ณ Louvre Museum  

Borghese Hermaphroditus - portrayed in Greco-Roman art as a female figure
with male genitals.


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: :D :D ที่ 17 พ.ย. 10, 10:03
รูปแกะสลักหินอ่อน Hermaphrodite ที่งดงามนี้ ก็อยู่ใน Louvre เหมือนกันค่ะ
(ถ้ารูปติด ฉ.ลบได้นะคะ)  


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: :D :D ที่ 17 พ.ย. 10, 10:25
สำหรับรูปที่ คุณSILA นำมาให้ชมใน คห.14 สวยงามมากจริงๆ ค่ะ ;D
เอาภาพถ่ายอีกมุมมาให้ดูค่ะ
ภาพล่างขยายให้เห็นรายละเอียด ช่วงเท้าและฟูกที่รองนอน
 
ที่เห็นนี่คือหินอ่อนล้วนๆ  ค่ะ !!!

ทึ่งจังเลย นะคะ!!!


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 17 พ.ย. 10, 10:48
ขอเลี้ยวออกนอกทางไปนิดหน่อย คุณ SILA คงไม่ว่านะคะ

ชวนคุณหนูยิ้มดูกุหลาบหินอ่อน ฝีมือ  Giovanni Balderi  อยู่ใน Montgomery Museum of Fine Arts

(http://www.mmfa.org/uploadedImages/Exhibitions/Exhibitions/Website.Balderijpg.jpg)


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 17 พ.ย. 10, 11:00
กุหลาบงามมาก ครับ, เทพองค์ต่อไปนี้ก็ NC 17 เช่นกัน

                     Priapos - Priapus
 
         อีกหนึ่งโอรสของแอโฟรไดทีกับ เทพไดโอไนซัส Dionysus หรืออาจเป็นองค์อื่น
ตามตำนานที่แตกต่างกัน

ไดโอไนซัส  คือ(เหล้า)ไวน์เทวา เทพแห่งปีติคลั่งไคล้ ความเคลิ้มคลั่งในพิธีกรรม และ
เป็นพลังเบื้องหลังกรีกการละคร เป็นแรงบันดาลใจในการบูชา การเฉลิมฉลองเทศกาลต่างๆ

           ชีวิตน่าสงสารด้วยต้องคำสาปตั้งแต่อยู่ในครรภ์ของแอโฟรไดที โดยเทวีฮีระ Hera  
ชายาจอมเทพซูส ให้รูปชั่ว ไร้สมรรถภาพ ด้วยความพิโรธที่เจ้าชายแพรีส -Paris แห่งทรอย
บังอาจตัดสินว่าแอโฟรไดทีมีความงามเหนือกว่า (เพราะได้สินบนถูกใจจากแอโฟรไดที -
Helen หญิงงามเลิศในปฐพีที่ความงามนำกองเรือสงครามและความล่มสลายมาสู่กรุงทรอย)

The Judgement of Paris โดย Pieter Pauwel Rubens

การประกวดเทพีมีเจ้าชายพารีสเป็นผู้ตัดสิน

        ในงานเฉลิมฉลองพิธีเทวาภิเษกสมรสงานหนึ่ง เทวีสามัคคีเภท - Eris (goddess of discord)
ผู้ที่ไม่ได้ถูกเชิญแต่ขอมาร่วมงานเพื่อปฏิบัติการ "วงแตก" ด้วยการโยนผลแอปเปิ้ลทองคำสลักคำว่า
แด่เทวีที่สุดสวย ลงบนโต๊ะกลางงาน

        สามเทวีสุดมั่น ได้แก่ Hera - เทวีแห่งอิสตรีและสยุมพร, Athena - เทวีแห่งปัญญาและ
สามารถสารพัด ได้แก่ ความศรีวิไล ปัญญา พลัง ความยุติธรรม สงคราม ฯ และ Aphrodite ต่างยกตน
ว่าเป็นผู้ที่คู่ควรครอบครองผลแอปเปิ้ลนั้น
        องค์เทพประธานซูสไม่เลือกใครแต่ได้ประทานการตัดสินให้กับเจ้าชายแพรีสผู้ซึ่งได้ทำการมอบตำแหน่ง
นางงามโดยเลือกตามความพอใจในสินบนที่แต่ละเทวีจะประทานให้  


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 17 พ.ย. 10, 11:05
          เท่านั้นไม่พอ ยังถูกทวยเทพไล่ลงจากเขาโอลิมพัส Olympus ให้มาอยู่บนโลกมนุษย์
จนต้องไปเข้าพวกเดียวกันกับแพน - Pan และ เซเทอร์ - Satyr
          
          เป็นเทพผู้ทรงพลังเจริญพันธุ์ (ทั้งที่ไร้สมรรถภาพ) ปกป้องพิทักษ์พืชพันธุ์
และปศุสัตว์ ตลอดจนอวัยวะเพศชาย  
            และเป็นยอดแห่งความฝักใฝ่กามตัณหาและอนาจาร ที่คงจะเป็นพฤติกรรมชดเชย
อย่างเกินเลยสำหรับปมด้อยของตัวเอง(- ไร้สมรรถภาพ)

          ศิลปินวาดภาพเป็นเทพผู้มีองคชาตขนาดใหญ่อยู่ในภาวะแข็งตัว จนถูกนำนามมาใช้เรียก
โรคของชายที่มีอาการอวัยวะเพศแข็งตัวไม่ยอมคลาย  - Priapism

ย่อรูปเทพองค์นี้เหลือเล็กๆ เพราะว่าติดเรท NC 17

เป็นภาพวาดปูนเปียกที่มีชื่อเสียง หลงเหลืออยู่ในเมืองปอมเปอี ที่ House of the Vettii


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 17 พ.ย. 10, 11:10
           หนึ่งในเหยื่อการข่มเหงของ Priapus คือ Lotis - Nymph ธิดาของ Poseidon
นางถูกไพรเอพัสรุกไล่หมายจะข่มขืน เมื่อจวนเจียนจะเสียทีร่างของนางได้กลายเป็น lotus
จึงรอดพ้นภัยไพรเอพัส

รูป Unidentified Sixteenth-Century Etcher


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 18 พ.ย. 10, 11:17
จาก Lotis กลายเป็น lotus
 
        มีตำนานเล่าต่อว่า Dryope ธิดาแห่งราชา Dryops อุ้มบุตรมาเดินเล่นแถบนั้น และ
ได้เด็ดดอกบัวงามสีแดงจากต้นโลทิสแปลงหมายจะให้ลูกนางเล่น ครั้นเมื่อเด็ดก้านบัวขาดกลับกลาย
เป็นเลือดรินไหลแทนใยบัว นางจึงคิดจะวิ่งหนีไปแต่ไม่ทัน เพราะเลือดได้สัมผัสผิวกายแล้วเกิดการเปลี่ยน
แปรขาทั้งสองเป็นรากยึดติดกับพื้น ลำตัวมีเปลือกหุ้ม ในที่สุดนางก็กลายเป็นต้น poplar

        อีกหนึ่งตำนานเหตุการณ์คนละอย่าง แต่ท้ายที่สุดนางก็กลายเป็นต้นไม้ (poplar) เช่นกัน

         บางตำนานกล่าวถึงไดรโอพี เป็นนิมฟ์นักล่า(huntress nymph) มีเรื่องราวลวงล่อ Hylas
สหายเฮอร์คิวลิส(นามโรมัน) ให้จมน้ำ

          ตำนานมหากาพย์ Odyssey ตอนหนึ่งเล่าถึง เหตุการณ์เมื่อเรือของ Odysseus ถูกกระแสลมแรง
พัดออกนอกเส้นทางสู่ดินแดนคนกินบัว “land of the Lotus Eaters
ที่นั่นชาวถิ่นให้การต้อนรับลูกเรืออย่างดี จัดบัวมาให้รับประทานแล้วลูกเรือเกิดอาการลืมบ้านเกิดตน
จนต้องออกกำลังลากกลับขึ้นเรือ

คำว่า  ODYSSEY จาก คำกรีก Odysseia, name of the Homeric epic poem of ancient Greece
ได้ถูกนำมาใช้ในปัจจุบันมีความหมาย (Merriam-Webster.com) ว่า -

1: a long wandering or voyage usually marked by many changes of fortune
2: an intellectual or spiritual wandering or quest

17th century etching by Theodore van Thulden of Odysseus dragging crewmembers,
against their will, away from the Island of the Lotus Eaters.


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 18 พ.ย. 10, 11:26
ตามไพรเอพัสลงมาโลกมนุษย์พบกับพรรคพวกไพรเอพัสก่อน แล้วค่อยย้อนกลับขึ้นไป ครับ

          เซเทอร์ - Satyr เป็นครึ่งคน(ชาย)ครึ่งสัตว์ บ้างว่าเป็นเทพระดับล่าง
รูปลักษณ์ประหลาด หน้าผากมีกระดูกโปนคล้ายเขาแพะ ใบหูแหลม และ มีหางคล้ายหางม้าหรือแพะ
          ภาพวาดที่ปรากฏเป็นคนครึ่งบน ศีรษะอาจจะมีเขา ส่วนครึ่งล่างเป็นแพะ บางครั้งมีหางยาว
และอวัยวะเพศชัน
       
          ต่อมาในระยะหลังจึงปรากฏเป็นมนุษย์ผู้ชายแต่มีหางเป็นอวัยวะบ่งชี้  อาศัยอยู่ตามป่าเขา
ลำเนาไพรถิ่นเดียวกับ Pan และ Nymph 
        ชอบดนตรี ร้องรำร่ำสุราเริงร่า ตามหาเหล่านางไม้จนเป็นตัวแทนแห่งความหมายของความมักมาก
ในกามตัณหา  และถูกนำไปใช้ในความหมายของความฝักใฝ่ในกามมีเพศสัมพันธ์มากหลายของเพศชาย
เรียกว่า Satyriasis

Satyr and Peasant  โดย Jacob Jordaens


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 18 พ.ย. 10, 11:30
บรรดาเหยื่อกามารมณ์ของไพรเอพัส แพน และ เซเทอร์ คือ

            Nymphs - เหล่าเทพธิดา(อา)รักษ์ หรือรุกขเทวี (นางไม้) เป็นเทวีระดับล่าง
อาศัยอยู่ในภูมิธรรมชาติบนโลกมนุษย์ มีใบหน้าและรูปร่างงดงาม ไร้อาภรณ์ ร่ายรำท่ามกลางมวลแมกไม้
จิตใจดีช่วยเหลือมนุษย์ และ ช่วยเป็นแรงบันดาลใจ ได้แก่ มิวส์ (มยูส) - Muse เทวีแห่งธารน้ำพุ
หรือเทพธิดาดลหทัยช่วยบันดาลใจศิลปินให้รังสรรค์งานศิลป์
           นอกจากนี้ยังมีอุทัยเทวีคอยอารักษ์น้ำทั้งยังมีพลังในการรักษา, รุกขเทวี-นางไพรสิงสู่
อยู่ในต้นไม้, เทพธิดารักษ์สมุทรผู้คอยช่วยเหลือชาวเรือ ตลอดจน สิงขรเทวีพิทักษ์ภูผา คูหา สิงสาราสัตว์
           เพราะความงาม และมีถิ่นพำนักในไพรเขา จึงตกเป็นเป้าหมายการร่วมภิรมย์ของเซเทอร์
    
เลือกภาพ Nymph ของ Charles Amable Lenoir ที่นุ่งห่มเรียบร้อย ครับ


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 18 พ.ย. 10, 11:33
จากนิมฟ์ สู่คำว่า

    nymphet หมายถึงเด็กหญิงแก่แดด มีกิริยาพฤติกรรมทางเพศเกินวัย
ศัพท์คำนี้เป็นที่รู้จักแพร่หลายจากนิยายเรื่อง Lolita ของ Vladimir Nabokov

    คำว่า Mania มาจากคำกรีกว่า mania แปลว่า madness,frenzy ใช้กับโรคทางจิตเวช
ที่มีภาวะอารมณ์เริงแรง ทั้งคึกครื้น ร่าเริง หรือรำคาญเกินปกติ ชอบพูดมาก และช่างหงุดหงิด
เมื่อมารวมกับ Nymph กลายเป็น

     Nymphomania หมายถึงภาวะมากมักฝักใฝ่ในกาม มีเพศสัมพันธ์มากหลายของผู้หญิง
(Satyriasis - ผู้ชาย)

Satyr และ Nymph โดย William Bouguereau


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 18 พ.ย. 10, 11:54
อ้างถึง
บางตำนานกล่าวถึงไดรโอพี เป็นนิมฟ์นักล่า(huntress nymph) มีเรื่องราวลวงล่อ Hylas
สหายเฮอร์คิวลิส(นามโรมัน) ให้จมน้ำ

(http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/34/John_William_Waterhouse_-_Hylas_and_the_Nymphs_%281896%29.jpg/800px-John_William_Waterhouse_-_Hylas_and_the_Nymphs_%281896%29.jpg)

นำภาพวาดของ John_William_Waterhouse ซึ่งชอบวาดภาพจากวรรณคดีและตำนานเทพกรีก-โรมัน มาให้ดูกัน
เป็นภาพหนุ่มน้อย Hylas คนสนิทของเฮอร์คิวลิสไปตักน้ำในลำธาร  เหล่านางพรายน้ำเห็นหนุ่มรูปหล่อเข้าก็ชอบใจ เลยฉุดลงไปในน้ำ  จากนั้นฮีลาสก็ไม่โผล่ขึ้นมาอีกเลย  เฮอร์คิวลิสตามหาเท่าไรก็ไม่เจอ เพราะเขาสมัครใจจะอยู่กับนางพรายมากกว่าจะกลับขึ้นมาสู่โลกอีก
พูดกันง่ายๆคือ นายคนนี้ไปตักน้ำที่ลำธารแล้วจมน้ำตาย 


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 18 พ.ย. 10, 13:23
ขอแยกซอยออกเล็กน้อยตามแนวถนัด

ตอนอยู่ปี 2  เรียน Greek Mythology เล่มที่เรียบเรียงโดย Edith Hamilton  เป็นตำนานเทพที่ Dame Edith เธอขัดเกลาเสียสะอาด  หมดจดเรียบร้อย
หลังจากนั้นอีกหลายสิบปี   มีโอกาสอ่านเรื่องสังคมกรีกและโรมัน จึงรู้ว่าเป็นสังคมของรักร่วมเพศ  ทำให้เอะใจขึ้นมา ย้อนกลับไปหาเรื่องเทพเจ้ากรีกมาอ่านอีกครั้ง   ว่าทำไมไม่เห็นมีเรื่องพวกนี้แทรกอยู่เลย
ถึงรู้ว่าที่จริงมีเยอะแยะไปหมด  แต่ว่าถูกตัดออกไปจากหนังสือเรียนเสียเกลี้ยงเกลา
อย่างเช่นหนุ่ม Hylus  ก็เป็นคู่ขาหนุ่มน้อยคนหนึ่งของเฮอร์คิวลิส  ซึ่งเฮอร์คิวลิสรักประหนึ่งลูกชายในไส้  :-\   และก็เพิ่งรู้ว่าพระเอกเทพเจ้าคนนี้ แกเป็นเสือไบ  ทั้งๆมาดแมนเป็นเทพเจ้าแห่งพลัง ดูเป็นชายชาตรีเต็มตัว

(http://scrapetv.com/News/News%20Pages/Entertainment/images-7/hercules-statue.jpg)


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 19 พ.ย. 10, 10:53
            ตั้งกระทู้นี้แล้วทำให้เกิดอาการมึน ครับ ทั้งนามกรีกอย่าง โรมันอย่าง, การออกเสียงที่ต่างกัน
ในแต่ละเว็บ และ บทบาทเรื่องราวที่ถูกเล่าขานต่างกัน

            คงจะไปได้อย่างช้าๆ เป็นตำช้า - ไม่ถึงกับเป็น"ตำนาน" ตามชื่อกระทู้  

           ตามอาจารย์เข้าซอยสีม่วง  
 
           รักร่วมเพศในตำนานกรีก ปรากฏเรื่องสัมพันธ์ชายกับชายไม่น้อย คนดังนามคุ้นๆ ก็ตั้งแต่
จอมเทพซูส อพอลโล ลงมา เฮอร์คิวลิส อคิลิส นาร์ซิซัส (และยังมีบุคคลอื่นอีก) แต่เป็นบทบาทส่วนรอง
นามของบุคคลเหล่านี้(สามบุคคลหลัง)จึงถูกนำไปใช้เป็นศัพท์ในความหมายอื่นตามบทบาทหลัก
(ซึ่งจะได้กล่าวต่อไป)
         ส่วนความสัมพันธ์หญิงกับหญิงนั้นมีอยู่ในสังคมกรีกเช่นกัน แต่ไม่ปรากฏบุคคลเพศหญิงในตำนาน
มีบทบาทชัดเจนเช่นเพศชาย

          อย่างไรก็ตาม มี Eponym ในเรื่องรักร่วมเพศหญิง จากกรีก เป็นนามของบุคคลและ
สถานที่ในประวัติศาสตร์ได้แก่ Sappho แห่ง Lesbos ตามเรื่องราวหลักฐานที่หลงเหลืออยู่ชัดเจน
(จะได้กล่าวถึงต่อไป)


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: เพ็ญชมพู ที่ 19 พ.ย. 10, 10:57
ขออนุญาตเข้าซอยย่อย

สงสัยเป็นหนักหนา เหตุใดบรรดาชาวรักร่วมเพศชาย จึงกลายเป็น "สีม่วง"

 ???


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 19 พ.ย. 10, 11:12
คิดว่าน่าจะเพราะ สีม่วงเป็นส่วนผสมจากสีชมพู(หญิงหวาน) กับ น้ำเงิน(ชายเข้ม)
ปัจจุบันเรียกสีรุ้ง - rainbow ด้วยครับ


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 19 พ.ย. 10, 11:14
ขออนุญาตเข้าซอยย่อย

สงสัยเป็นหนักหนา เหตุใดบรรดาชาวรักร่วมเพศชาย จึงกลายเป็น "สีม่วง"

 ???
ไม่รู้จริงๆ   ได้แต่เดาว่าสมัยวิคตอเรียน สีชมพูเป็นสีกำหนดให้เด็กหญิง  ฟ้าเป็นสีเด็กผู้ชาย   ยุคนี้  พอถึงเพศที่สาม ไม่จัดเข้าสองสีดังกล่าวเลยไปใช้สีม่วง
สีนี้ กำหนดเฉพาะในประเทศไทย หรือว่าทั่วโลกเป็นที่รู้กันคะ คุณ SILA?

เอารูปวาด นาร์ซิสซัส ฝีมือ John William Waterhouse  ศิลปินคนโปรดของดิฉัน   มาวางเป็นน้ำจิ้ม รอคุณ SILA จะจัดจานหลักมาให้ในโอกาสต่อไป

(http://www.penwith.co.uk/artofeurope/waterhouse_echo_narcissus.jpg)

หลังจากดูไม่ออกอยู่นานหลายปี เมื่ออ่านตำนานนาร์ซิสซัสที่หลงเงาตัวเองจนซูบผอมตรอมใจตาย   ก็เพิ่งมาเฉลียวใจในภายหลังว่าเจ้าหนุ่มเป็นเกย์น่ะเอง  ถึงหลงรักเงาชายหนุ่มรูปหล่อในน้ำ  
มิน่า  นางไม้มาหลงรัก   เจ้าหนุ่มถึงไม่สนใจไยดีเอาเสียเลย

Adonis สุดหล่อในตำนานกรีก ก็อีกคน  ขนาดเทวีวีนัสมาหลงรัก  ก็ไม่แยแส    เมื่อก่อนก็ได้แต่แปลกใจว่าทำไม  เดี๋ยวนี้พอเดาได้แล้ว

(http://sazal.files.wordpress.com/2010/07/adonis.jpeg)

ป.ล.ชนกลางอากาศกับคุณ SILA   เรื่องสี ดิฉันเดาได้ใกล้เคียงจริงด้วย


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 19 พ.ย. 10, 11:21
           รักร่วมเพศชาย ไม่ปรากฏนามศัพท์จากตำนานกรีก ทั้งๆ ที่นับได้ว่ากรีกเป็นผู้นำด้านนี้

Homosexual - มาจากคำรวม กรีก homos = "same" + sexual ซึ่งเป็นคำจากละติน (Latin-based)

(Homoerotic ตามมาจาก homosexual + erotic มิใช่ homos = same + eros (gen. erotos) = sexual love)

Sodomy -  มาจากไบเบิ้ล  Sodom เมืองศีลธรรมเสื่อมทรามในแถบปาเลสไตน์โบราณ
                  เมืองนี้ถูกทำลายด้วยไฟจากสวรรค์พร้อมกับเมือง Gomorrah
  
จากกรีกมีคำว่า  

‘pederasty’ - มาจากกรีก  paiderastia - "love of boys,"
               from pais (gen. paidos) "child, boy" + erastes "lover,"
from erasthai "to love."      

'Platonic' - จากนามปราชญ์กรีก Plato ถูกนำมาใช้ในความหมายรักต่างเพศที่ปราศจากกามารมณ์  -
"love (for one of the opposite sex) free of sensual desire"  ทั้งที่แต่แรกนั้น
ไม่ได้หมายถึงรักต่างเพศ เพราะหมายถึงความสนใจ - ความพึงใจในเด็กหนุ่มของ Socrates

เหตุที่นามจากกรีกไม่ได้ถูกนำมาใช้เป็นศัพท์รักร่วมเพศ(ชาย) ทั้งที่มีเรื่องราวแนวนี้พอสมควร
อาจมีเหตุจาก

          พฤติกรรมรักร่วมเพศของบุคคลในตำนานเป็นบทบาทรอง ในขณะที่บทบาทหลัก
เป็นเรื่องอื่น เช่น นาม อคิลิส นำมาใช้เรียกเอ็นร้อยหวาย หรือ จุดอ่อน, จุดตาย

         ค่านิยมในสังคมยุคที่เห็นเรื่องแบบนี้เป็นเรื่องต้องห้าม จึงไม่ค่อยมีการกล่าวถึงตำนานส่วนนี้,
นักวิชาการมองข้ามไป หรือบ้างก็ไม่อยากหยิบนามมาใช้  
 
        หรืออาจจะเป็นตามที่นักเขียนอังกฤษชื่อดัง E M Forster ผู้เขียนงานต้องห้ามเรื่องรักระหว่างชาย
Maurice (ผลงานถูกตีพิมพ์ หลังการเสียชีวิตของเขาไปแล้ว) ให้ตัวละครในนิยายกล่าวถึงเรื่องรักรูปแบบนี้ว่า
      
                   ‘The unspeakable vice of the Greeks’
  
คำที่มีความหมายรักร่วมเพศที่ใช้ในปัจจุบันจึงเป็นคำในยุคหลัง ได้แก่  
                   gay(1971) bent (ประมาณกึ่งศตวรรษที่แล้ว) เป็นต้น    

E M Forster (A Room with a View, Howards End,A Passage to India)


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 19 พ.ย. 10, 11:35
       โห.. ตามอาจารย์เข้าซอยนี้มีการบ้านใหม่ตามมาอีก ไม่ควรเอ่ยคำว่าสีม่วงเล้ย

เปิดกูเกิ้ลดีกว่า มีเว็บนี้ครับ เล่าเรื่อง สีม่วง

http://gay-dontmiss.exteen.com/20100725/entry
       
แต่แรกก็คิดว่าม่วง มาจาก ชมพู ฟ้า แต่กลัวกระเทือนสถาบันศึกษา(สวนกุหลาบ) ครับ 


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 22 พ.ย. 10, 12:52
มาดึงกระทู้ขึ้น ด้วยภาพ Adonis ของ John William Waterhouse

(http://www.ibiblio.org/wm/paint/auth/waterhouse/adonis.jpg)

เมื่ออโดนิสถูกหมูป่าขวิดตายขณะล่าสัตว์   วีนัสช่วยเขาไว้ไม่ทัน  เธอได้แต่พรมน้ำอมฤตลงบนร่างที่ใกล้จะสิ้นใจ  เลือดของเจ้าหนุ่มหยดลงเป็นดอกไม้สีแดง อย่างที่เห็นในภาพวาด
ชื่อดอก Anemone ดอกไม้ชนิดนี้บอบบางมาก  โดนลมเข้ากลีบก็ร่วงหมด


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 22 พ.ย. 10, 14:14
          ยังอยู่ในป่าเขาลำเนาไพร ครับ

บรรดาเทพธิดารักษ์ที่มีนามในศัพท์วิชาการ ได้แก่

                  Syrinx  ซีรินส์  เป็นนางไม้โสภาที่เทพไท้ช่วยแปลงเป็นต้นอ้อ
เพื่อให้รอดพ้นภัย Pan ที่พยายามจะย่ำยีนาง

            แพนไม่สามารถแยกแยะนางไม้ที่กลายเป็นต้นอ้อจากพงอ้อที่ขึ้นอยู่ริมธาร จึงหักกิ่งอ้อมาเป่า
            เนื่องจากโพรงของต้นอ้อเมื่อถูกลมเป่าผ่านจะเกิดเป็นเสียงดนตรี ดังนั้น เครื่องดนตรีประเภท
เครื่องเป่าลักษณะเช่นนี้จึงได้ชื่อว่า panpipe (หรือ pan flute) และ syrinx ซึ่งมีทั้งชนิดท่อเดี่ยว
และท่อเรียงเป็นตับ

รูปปั้นแพนไพพ์ในสวนสวยจาก flickr.com


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 22 พ.ย. 10, 14:19
         นอกจากนี้ยังมีความหมายถึง อวัยวะส่งเสียงของนก - vocal organ of bird
รวมทั้งศัพท์แพทย์   -

       syringomyelia หมายถึง โรคช่องมีน้ำในเนื้อเยื่อประสาทไขสันหลัง
              จากคำกรีก  syrinx - tube + myelos - marrow

         - any of the tubular fluid-filled cavities formed in the nerve tissue
of the spinal cord

และ   syringe กระบอกฉีดยาก็อาจได้ชื่อมาจากนางเช่นกัน
              from Gk. syringa, acc. of syrinx "tube, hole, channel,shepherd's pipe"

Pan and Syrinx by Francois Marot


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 22 พ.ย. 10, 14:27
        Pan  เทพารักษ์ของคนเลี้ยงแกะ สัตว์ป่า การล่าสัตว์ และดนตรีชนบท
มีรูปลักษณ์เหมือนเซเทอร์ และ ฟอน - Faun (เทพารักษ์ถิ่นฐานชนบท ลำเนาไพรในตำนานโรมัน)
        ได้นามจากคำกรีก paein แปลว่า  (ให้)เล็มหญ้า "to pasture." -
            To feed on growing grass; to graze. [1913 Webster]

        รูปลักษณ์เหมือนเซเทอร์ และ ฟอน 
          เป็นสัญญลักษณ์แห่งการเจริญพันธุ์ พลังทางเพศ และวสันตฤดู(ฤดูใบไม้ผลิ;
พรรษากาล  - ฤดูฝน, วัสสานฤดู - ฤดูฝน บางทีก็เขียนเพี้ยนไปเป็น วสันต์)
       
        บุพการีผู้ให้กำเนิดไม่แน่ชัด แล้วแต่ตำนาน
          แรกมีชื่อในทางดลจิตดลใจให้หวาดผวาช่วยนำชัยชนะในเทวยุทธ์ และ
          ต่อมาเป็นนักดนตรีผู้สร้างเสียงทั้งที่บันดาลใจ หรือปลุกอารมณ์ และเสียงชวนผวาในหมู่ฝูงสัตว์
ตลอดจนผู้คนตามที่เปลี่ยวในป่าเขา

ทางจิตเวชนำนามมาใช้ในภาวะ Panic Disorder (episodic paroxysmal anxiety)
       
          panic จากคำกรีก panikon หมายถึง เกี่ยวข้องกับแพน "pertaining to Pan"
โดยนัยหวาดผวา ตื่นตระหนก - "panic, fright"

           ผู้ป่วยจะมีอาการกำเริบ(attack) เป็นๆ หายๆ เกิดความหวาดกังวลรุนแรง(แพนิค)
มักมีใจสั่น แน่นหน้าอก หายใจไม่สะดวก มึน ทำให้วิตกว่ากำลังจะสิ้นลม หรือเสียจริต

บางตำนานเล่าเรื่องแพนก่ออาการแพนิคในฝูงเมษบาล(คนเลี้ยงแกะ)แล้วรุมทำร้ายนางไม้เอคโค

Roman copy of a Greek statue from group by Heliodorus of Rhodes C2nd BC


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 23 พ.ย. 10, 11:01
          พล็อตเหตุการณ์หญิงถูกชายรังแกแล้วต้องแปลงร่างเพื่อให้พ้นภัย ยังมีอีกหนึ่งนางคือ
แอมิ(เม)ธิสทอส - Amethystos

           ตำนานเล่าว่า ไดโอไนซัส - Dionysus ไวน์เทวาแห่งความเมามาย หมายปอง Amethystos
แต่นางประสงค์จะครองความบริสุทธิ์ไว้จึงสวดอ้อนวอนเทวีอาร์ทีมิส  - Artemis (โรมัน -Diana)
goddess of the hunt and the moon - เทวีไพรพรานและจันทรา ให้ช่วย
             เทวีจึงแปลงร่างนางให้กลายเป็นอัญมณีสีขาวสะอาด ไดโอไนซัสคิดแค้นที่เสียหน้าจึงเทไวน์
ราดรดทำให้อัญมณีกลายเป็นสีม่วง
          
             อีกตำนานกล่าวถึง ไดโอไนซัส กริ้วที่มนุษย์บังอาจเหยียดหยัน จึงหมายจะสังหารมนุษย์คนแรก
ที่ผ่านทางเข้ามา Amethystos ซึ่งกำลังมุ่งหน้าจะไปสักการะเทวีอาร์ทีมิสคือเหยื่อรายนั้น
นางได้รับการปกป้องจากเทวีแปลงร่างนางกลายเป็นรูปปั้นอัญมณี ไดโอไนซัสมาเห็นรูปปั้นแสนงาม
รู้สึกเสียใจจนน้ำตาซึ่งเป็นไวน์สีม่วงร่วงรดเปลี่ยนสีรูปปั้น

              quartz สีม่วงนี้จึงมีชื่อตามตำนานนามกรีกที่มีความหมายว่า
                          a - "not" + methustos - "intoxicated"  (methys - Wine)
 
             ปราศพิษภัย คือ ไม่มึนเมา ด้วยเชื่อว่าผู้ที่สวมอัญมณีชนิดนี้ หรือดื่มเหล้าด้วยจอกอัญมณีนี้แล้ว
จะไม่เมามาย    


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 23 พ.ย. 10, 11:21
            Echo คือ สิงขรเทพธิดาผู้ปลาบปลื้มภูมิใจในน้ำเสียงของตนยิ่งนัก
นางจึงช่างเจรจาและ(บ้างว่า) มักพูดขัดคู่สนทนาโดยผูกขาดการพูดคำสุดท้ายอยู่ฝ่ายเดียว  
        
           วันหนึ่ง เทวีเฮรา(ฮีรา) - Hera (หรือ Juno) เสด็จลงมากลางไพรด้วยไฟหึง
เพื่อตามหา ซูส เทพบดีสวามีจอมเจ้าชู้ที่กำลังเริงสำราญกับเหล่านางไม้
           เอคโค รับหน้าที่มารับหน้าเทวี แจ้วจำนรรจาเล่าเรื่องราวสนุกสนานเพื่อให้เทวีเพลิดเพลิน
จนเกือบลืมเรื่องสำคัญ ครั้นเทวีรู้องค์จึงกริ้วโกรธาสาปนางให้ไม่สามารถพูดได้อีก นอกจาก
การพูดทวนซ้ำคำพูดสุดท้ายของคนอื่น กลายเป็นเทวีก้องกำทวน (ว. สนั่น, หวั่นไหว, ก้อง)

           เมื่อนางตกหลุมรักนาร์ซิซัส นางจึงมิอาจเอ่ยบอกความนัย ได้แต่พูดทวนคำเขาร่ำไป
จนถึงวันเกินสะกดกลั้น เอคโคผลันเข้าโอบกอดนาร์ซิซัส แต่ถูกเขาผลักไสไล่ส่ง
             ด้วยความเศร้าผิดหวังนางจึงหันหลังให้ไพรกว้างแล้วไปสถิตอยู่ในคูหาถ้ำส่งเสียงก้องกังวาน
บางตำนานว่าเธอกู่ก้องร้องครวญจนร่างกลายเป็นหินผาแต่ยังคงเสียงร้องก้องโลก

ภาพวาดโดย Placido Costanzi


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 23 พ.ย. 10, 11:29
            ส่วนเรื่องแพนกับเอคโคนั้น ไม่พ้นกรณีแพนผู้มักมากโกรธแค้นที่เอคโคไม่ยอมร่วมภิรมย์รัก
จึงใช้วิชามารก่ออาการแพนิคในหมู่เมษบาล(คนเลี้ยงแกะ) ให้รุมทำร้ายนาง เอคโคถูกจับฉีกร่าง
ออกเป็นชิ้นๆ แล้วโยนทิ้งกระจายไปทั่ว โดยมีเทวีพสุธา - Gaia รับชิ้นส่วนร่างของนางพร้อมกับ
เสียงที่ยังก้องร้องอยู่ 

นามถูกนำมาใช้ในทางการแพทย์ ได้แก่

Echolalia (Gk. ekho + lalia -"talk, prattle, a speaking") 
             อาการพูดซ้ำคำหรือวลีที่ได้ยินโดยอัตโนมัติ

Echopraxia (praxis - "action")
             อาการทำเลียนแบบกิริยาเคลื่อนไหวของคนอื่นโดยไม่ได้ตั้งใจ

Echocardiography การตรวจภาพและการเคลื่อนไหวของหัวใจโดยใช้เครื่องส่งเสียงสะท้อน (ultrasound)

ภาพวาดโดย Alexandre Cabanel


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: :D :D ที่ 23 พ.ย. 10, 11:35
ภาพ Echo กับ Narcissus ผู้หลงรักเงาตัวเองค่ะ
จาก Walker Art Gallery at Liverpool
โดย John William Waterhouse ปี 1903


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 23 พ.ย. 10, 12:22
          พล็อตเหตุการณ์หญิงถูกชายรังแกแล้วต้องแปลงร่างเพื่อให้พ้นภัย ยังมีอีกหนึ่งนางคือ
แอมิ(เม)ธิสทอส - Amethystos
           

มีอีกหลายนางในเทพนิยาย 
ทำให้สงสัยว่าในสังคมกรีก  ผู้ชายจะถืออำนาจบาตรใหญ่เหนือสตรีมากเอาการ
เสิฟภาพ Daphne ที่ถูก Apollo ไล่ล่า จนเธอกลายเป็นต้นลอเรลไป   รายละเอียดคุณ SIlA คงจะมาเล่าต่อไป

(http://www.jwwaterhouse.com/paintings/images/waterhouse_apollo_and_daphne.jpg)


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 24 พ.ย. 10, 10:32
           ชวนชม  Metamorphosis กันต่อ ครับ

          Gk. metamorphosis - "a transforming," from metamorphoun
"to transform," from
           meta- "change" + morphe "form"  (see Morpheus - จะได้กล่าวถึงต่อไป)

เหยื่ออีกหนึ่งรายที่ต้องกลายร่างคือ Daphne

           เทพอพอลโลเห็นกามเทพถือคันศรจึงเย้าเย้ยว่า เด็กน้อย เจ้าจักจับอาวุธไปไย
จงมอบให้กับผู้ที่คู่ควร  "เด็กเล็ก" จึงแผลงศรสุวรรณ(ทอง - รัก) ต้องอพอลโล ส่งผลให้เทพ
หลงรักนิมฟ์นามว่า แดฟนี - ธิดาของสินธุเทพที่ผ่านมา แต่นางถูกศรสีสะ(ตะกั่ว -ไม่รัก) ของกามเทพ
โดยบังเอิญ นางจึงไม่ผูกสมัครรักใคร
            เมื่อนางจวนจะเสียทีอพอลโล เทพบิดาของนางได้ปกป้องโดยทำการเปลี่ยนแปรนาง
เป็นต้น - laurel

          รูปสลักเสลาเล่าเหตุการณ์กลายร่าง ประติมากรรมของ Gian Lorenzo Bernini

            ผิวนางกลายเป็นเปลือก  ผมแปรเป็นใบ แขนนิ้วเปลี่ยนเป็นกิ่งก้าน และรากงอกจากนิ้วเท้า


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 24 พ.ย. 10, 10:37
          แม้เมื่อนางกลายเป็นต้นไม้ไปแล้วแต่พิษศรรักยังคง อพอลโลโอบกอดลำต้นแทนตัวนางไว้
แล้วจึงตัดกิ่งใบไปทำหรีด ทั้งยังประกาศให้เป็นต้นไม้ศักดิ์สิทธิ์

Laurel wreath - crown สวมเศียรอพอลโล


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: เพ็ญชมพู ที่ 24 พ.ย. 10, 10:51
เสริมอีกนิดเรื่อง ชัยพฤกษ์ (ที่ไม่ใช่สีชมพู)

ใครจะทราบบ้างว่า ชัยพฤกษ์ที่เป็นช่อในเครื่องหมายยศของนายพลหรือบนอินทรธนูของข้าราชการพลเรือน หาใช่ต้นไม้ในสกุล Cassia ไม่  แท้จริงแล้วเป็นต้นไม้ของฝรั่งที่ชื่อ http://en.wikipedia.org/wiki/Bay_laurel Laurus nobilis


(http://topicstock.pantip.com/library/topicstock/2008/05/K6620283/K6620283-16.jpg)

ช่อชัยพฤกษ์  =  laurel wreath มีประวัติมายาวนานตั้งแต่สมัยกรีกโบราณ ผู้ชนะในการแข่งขันกีฬาโอสิมปิกในสมัยนั้นจะได้รับช่อชัยพฤกษ์นี้เป็นรางวัลแห่งชัยชนะ

ตำนานต้นชัยพฤกษ์ อยู่ในเรื่องเกี่ยวกับนาง Daphne ซึ่งเป็นนางอัปสร รูปงามธิดาของ Peneus เทพประจำแม่น้ำตามเรื่องเล่าว่า Apollo ได้พบนางในกลางป่า ให้บังเกิดความพิสมัย จึงเยื้องกรายเข้าหาหมายจะแทะโลม แต่ไม่ทันถึงนางก็วิ่งหนีไปเสียแล้ว ฝ่าย Apollo อารามที่ลืมไม่ว่าอะไรอื่นทั้งสิ้นจึงวิ่งตาม วิ่งพลางร้องเรียกให้นางแดฟนีหยุดแม้ชั่วขณะหนึ่ง เท่านั้นก็ตามที เธอสัญญาว่าจะไม่ทำอันตรายเลย

นางอัปสรไม่ยอมฟังคำสัญญาหรือวิงวอน ตั้งหน้าแต่รุดหนีอย่างเดียว ฝ่าย Apollo ก็วิ่งกวดตามไปโดยไม่ลดละ จนนาง  Daphne เริ่มอ่อนกำลังและตระหนักว่า ฝ่ายไล่กำลังรุกกระชั้นเข้าไปทุกที นางจึงวิ่งหนีกระหืดกระหอบอกสั่นลงยังริมฝั่งแม่น้ำของบิดา ขอให้แปลงร่างนางเสียหรือบันดาลให้นางจมลงไปในปฐพี ยังมิทันที่นางจะถึงริมฝั่งน้ำดี นางก็รู้สึกเหมือนหนึ่งตัวเองถูกตรึงติดกับพื้น ด้วย เท้าหยั่งลงในดินเป็นราก ผมและมือก็งอกออกเป็นใบ ส่วนเครื่องคลุมกายกลายเป็นเปลือกไม้ ปกคลุมร่างอันสั่นเทาของนางไป บิดาของนางตอบสนองการที่นางร้องให้ช่วยแล้ว โดยเปลี่ยนนางเป็น ต้นชัยพฤกษ์ ( Bay Laurel ) อยู่ ณ ที่นั้น

ฝ่าย Apollo ตามมาทันไม่เห็นนาง เห็นแต่ต้นไม้ครั้งแรกเธอไม่รู้สึกเลยว่า สาวเจ้าลับจาก เธอไปแล้วโดยไม่มีวันจะได้พบอีก แต่เมื่อความจริงเป็นที่ปรากฏดังนั้น เธอจึงมีเทพบรรหารว่า นับแต่บัดนี้ต้นชัยพฤกษ์ จงเป็นต้นไม้ที่โปรดปรานของเธอ อันคนหลายคนพึงเด็ดช่อใบร้อยพวงมาลา เป็นรางวัลแก่กวีและนักดนตรีสืบไป

(http://topicstock.pantip.com/library/topicstock/2008/05/K6620283/K6620283-15.jpg)

http://xchange.teenee.com/index.php?showtopic=54321&mode=linearplus

http://www.liza-kliko.com/laurel-wreath/



 ;D


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 24 พ.ย. 10, 10:56
Laurel wreath - crown

         ตามตำนานดังกล่าวว่าเป็นอาภรณ์อพอลโลสวมไว้เหนือเศียร นอกจากนี้ยังมีบันทึก
ในสมัยกรีกโบราณว่า เป็นเครื่องหมายรางวัลของผู้ชนะในการกรีฑา รวมทั้งกีฬาโอลิมปิคยุคโบราณ
ตลอดจนสวมในงานสมาคมกวี
           สังคมโรมันใช้เป็นสัญญลักษณ์แห่งชัยชนะในการสงคราม มอบให้แก่ผู้บัญชาการ
      
จากภาพยนตร์ เบนเฮอร์ เข้ารับมงกุฎชัยชนะจากการแข่งขับรถม้า


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 24 พ.ย. 10, 11:03
         แต่เดิมมงกุฎนี้เป็นรูปเกือกม้า ต่อมาในยุคหลังจึงมาแบบครบวง(กลม)
        ถูกนำไปใช้ในแวดวงการศึกษาในบางประเทศ สำหรับพิธีสำเร็จการศึกษา, ปรากฎในงาน
สถาปัตยกรรม, เฟอร์นิเจอร์, สิ่งทอ

และ  ที่คุ้นตานักดูหนัง คือสัญญลักษณ์บ่งชี้ว่า หนังมีคุณภาพเข้าประกวด หรือ ได้รับรางวัล
 


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 24 พ.ย. 10, 11:13
และ ศัพท์คำว่า laureate หมายถึง

      -  the recipient of honor or recognition for achievement in
an art or science; specifically : poet laureate

      -  winners of the Nobel Prize

       



กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 24 พ.ย. 10, 11:17
และ อีกหนึ่งนางไม้เหยื่อแพน  Pitys Gk. pitys - "pine tree"

            นางไม้วิ่งหนีแพน(เจ้าเก่า) มาจนสุดขอบผาแล้วพลัดตกลงเหวเบื้องล่าง
            นางส่งเสียงร้องวอนเทวีธรณี  Gaia ให้ช่วย เทวีจึงบันดาลให้นางกลายเป็นต้นสน
ซึ่งลำต้นหลั่งน้ำตาออกมาเป็นยาง และส่งเสียงครวญครางยามสายลมโบกโบย
            และ แพนก็ถือว่า สน เป็นต้นไม้ศักดิ์สิทธิ์

           บางตำนานเล่าว่า นางไม้งามต้องตาโปรยเสน่ห์ใส่ทั้ง แพน และ Boreas - เทพวายุอุดร-สายลมเหนือ
ผู้พัดพาเหมันต์มาเยือน  
           แต่นางกลับเลือกแพนที่น่าชังเพราะแพนส่งเสียงดังน้อยกว่าสายลม ด้วยความผิดหวังและคลั่งแค้น
เทพสายลมเหนือจึงโหมพัดซัดร่างนางกระแทกหินผา
           แทนที่จะแหลกเหลวร่างนางกลับกลายเป็นต้นสน หรือ
           เมื่อแพนมาพบร่างที่สิ้นใจของนาง ได้เปลี่ยนนางให้กลายเป็นต้นสน ไม้ศักดิ์สิทธิ์สำหรับแพน
           นับแต่นั้นมา สนจึงร้องไห้ น้ำตานางหลั่งออกมาเป็นยางตามรอยแตกของกิ่งก้านที่ร้าวรานทุกครั้ง
เมื่อต้องสายลมโบกโบย

Pan and Pitys จากตราไปรษณียากรกรีก


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 25 พ.ย. 10, 10:46
          ปุถุชนทุกคนไม่พ้นล้วนรักตนเอง หากรักนี้มีอยู่พอเหมาะพอควร สมเหตุผลก็จะเป็นประโยชน์
ต่อตนในการมุ่งหน้า ประกอบกิจ และดำเนินชีวิตสนองความต้องการของตนได้อย่างสมดุลกับคนอื่น
            แต่ในรายที่รักล้นจนกลายเป็นความหลงตัวเอง มี(บุคลิก)ลักษณะอาการหยิ่งทะนง หลงตน
อัตตาสูง เห็นแก่ตัว ฯ เข้าข่ายบุคลิกภาพแปรปรวน ย่อมก่อให้เกิดปัญหากับผู้คนรอบตัวไม่มากก็น้อย
            ภาวะหลงตัวเองที่มีคำเรียกว่า - Narcissism นี้ มีที่มาจากชื่อหนุ่มรูปงามนามว่า

Narcissus

           ผู้หยิ่งทะนงในรูปโฉมของตัวเอง จนเชิดใส่ไม่แยแสผู้ใด โดยเฉพาะบรรดาหญิงที่มาหลงรักตน
ต่างต้องอกหักเพราะรักข้างเดียว จึงถูกเทวีเนมิซิส Nemesis - เทวีวิปการ  ปฏิบัติการลงทัณฑ์
เป็นการชำระแค้น จัดกรรมสนองกรรม แก่บรรดาผู้ที่บังอาจทะนงตนไม่ยำเกรงเคารพเทพเจ้าให้สาสม

- วิปการ,วิประการ  ก. ผิดฐานะ,ไม่เหมาะสม. (ป. วิปฺปการ; ส. วิปฺรการ ว่า ประทุษร้าย,แก้แค้น)

           เทวีสาปให้เขามีรักแล้วต้องผิดหวังไม่ได้รักตอบ โดยที่รักนั้นคือหลงรูปเงาของตัวเอง

             บางตำนานว่าเทพสาปให้เขาหลงรักชายคนแรกที่พานพบ และชายคนนั้นที่เขาประสบก็คือ
ภาพเงาสะท้อนของตัวเองในบึง นาร์ซิซัสชะโงกลงมองและขยับตัวเข้าใกล้เงาจนตกลงไปจมน้ำตาย

             นอกจากนี้ยังมีอีกเรื่องเล่า กล่าวถึง Ameinias หนุ่มน้อยผู้หลงรักนาร์ซิซัสแต่ถูกหยัน
แล้วยื่นดาบให้ เพราะความผิดหวังและอับอายเขาได้ใช้ดาบนั้นปลิดชีพตัวเอง โดยที่ก่อนสิ้นใจ
ได้ตั้งจิตอธิษฐานขอให้นาร์ซิซัสต้องประสบกับทุกข์หนักเพราะรักข้างเดียวเหมือนตน
 
             นาร์ซิซัสตกหลุมรักภาพของตัวเองที่สะท้อนอยู่บนผิวน้ำด้วยคิดว่าเป็นเทพแห่งธาร
เฝ้าจ้องมองดูอยู่ทั้งวันอย่างถอนตัวไม่ขึ้นจนลืมความหิว ครั้นเมื่อเขาพยายามเอื้อมมือไปโอบจับ
กลับต้องผิดหวังเพราะภาพนั้นกระเพื่อมเลือนหายไป
             ในที่สุด นาร์ซิซัสก็สิ้นลมด้วยความตรอมตรมเพราะความผิดหวัง(และอดตาย)
ตำนานต่อเนื่องกล่าวว่าไม้ดอกงามที่ขึ้นอยู่ริมบึงตรงที่เขาตายนั้น คือการกลายร่างของเขา
เป็นดอกไม้มีลักษณะก้านดอกโค้งลงเหมือนกับกิริยาที่เขาก้มชะโงกลงดูเงาในน้ำ
              อีกตำนาน เล่าว่า ในที่สุดนาร์ซิซัสก็ประจักษ์ใจว่าเป็นรูปเงาสะท้อนของตนที่เขาหลงใหล
และไม่มีทางจะสมหวัง นาร์ซิซัสตัดสินใจใช้มีดล่าสัตว์แทงตัวเข้าหัวใจ เลือดแดงไหลหลั่ง
ลงพื้นเกิดเป็นดอก daffodil

(Narcissus เป็นชื่อทางพฤกษศาสตร์  Daffodil เป็นชื่อที่เรียกทั่วไป)

Narcissus Odorus  


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 25 พ.ย. 10, 10:51
กลายร่างหญิงหลายรายแล้ว มาดูชายกลายร่างบ้าง

               The Metamorphosis of Narcissus by Salvador Dali (1937)

สิ้นหวัง รันทด งดงาม ฝันหลอน และชวนสยอง (จากภาพขนาดใหญ่เห็นรายละเอียดของมือทางขวา
ปรากฏหนอนไต่และมดขึ้น ทั้งด้านล่างยังมีสุนัขกำลังแทะชิ้นส่วนที่น่าจะเป็นมือเช่นกัน)


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 26 พ.ย. 10, 16:28
แนวคิดมดกัดกินอะไรในภาพ ดูแล้วขนลุก  นี่เป็นความถนัดเฉพาะตัวของดาลีทีเดียว
ดูภาพนี้อีกภาพ   มดยุ่บยั่บกำลังกินนาฬิกา

(http://jerkmag.files.wordpress.com/2010/02/the_persistence_of_memory_1931_salvador_dali.jpg)


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 27 พ.ย. 10, 10:18
        หาดูรูปนาร์ซิซัสกลายร่างขนาดใหญ่แล้ว สัตว์ที่กำลังแทะมือน่าจะเป็นสิงสาราสัตว์อื่นมากกว่าสุนัข ครับ

          ดาลีซึ่งตัวเองเป็นตำนานไปแล้ว วาดรูปจากตำนานหลายรูปอยู่เหมือนกัน

          แต่เลือกเสนอภาพนี้ที่ดูสวยและชวนให้นึกถึงภาพวิจิตรวรรณคดีไทย

The Meditative Rose และ มัทนพาธา - ตำนานดอกกุหลาบ ฝีมือ อ.จักรพันธุ์ โปษยกฤต ครับ


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 29 พ.ย. 10, 14:02
กลับสู่เทพระดับบน ครับ

               เนโมซีน(~ ซินี)   Mnemosyne หรือ Mneme นามนี้มีความหมายว่า memory

             ธิดาของเทพยูเรนัส Uranus - Sky และ ไกอะ(จีอะ) Gaia - Earth
             คือเทวีแห่งความทรงจำ ผู้ให้กำเนิดคำและภาษา อีกทั้งยังเป็นเทวีแห่งกาลเวลา
นับเป็นหนึ่งในเทวีองค์สำคัญผู้ทรงผลานุภาพสูงสุดองค์หนึ่งตลอดกาล เพราะเมื่อมนุษย์มีความทรงจำ
มีภาษา จึงมีการเรียนรู้ สื่อสาร ก่อให้เกิดสรรพวิชาและพัฒนาการก้าวไกล บางครั้งเทวีถูกจดจำ
ในฐานะพระมารดาของมิวส์(มยูส) - muse ทั้งเก้า

              นอกจากนี้ ยังเป็นชื่อของแม่น้ำคงความทรงจำในโลกหลังความตายคู่กับแม่น้ำลบความทรงจำ
- ลีธี (lethe จะได้กล่าวถึงต่อไป)
           สัมภเวสีที่เลือกดื่มน้ำลบความทรงจำจะกลับขึ้นไปเกิดใหม่ในโลกเพื่อเรียนรู้บทเรียนใหม่ๆ
ในขณะที่วิญญาณที่เลือกดื่มน้ำดำรงความทรงจำจะได้ไปอยู่ในทุ่ง Elysian Fields อย่างสันติสุข
(ทุ่งที่พำนักสุดท้ายสำหรับดวงวิญญาณวีรชน คนดี)

ภาพปี 1876 โดย Dante Gabriel Rosetti

           เทพีสองมือถือคบไฟและจับตะเกียงส่องสว่างแสง(แห่งปัญญา) ดอกไม้เบื้องหน้าคือ pansy
ดอกไม้ที่มีความหมายแทนความทรงจำ


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 29 พ.ย. 10, 14:09
         นางแบบของภาพนี้คือ Jane Morris ผู้เป็น Muse คนสำคัญที่สุดสำหรับเขา
ในช่วงทศวรรษสุดท้ายของชีวิต
          เธอเป็นทั้งนางแบบคนโปรด และหญิงผู้เป็นภรรยาของชายอื่นที่เขาผูกพันลึกซึ้งทางใจ
แต่มิได้มีความสัมพันธ์เกินเลยทางกาย
และ     เธอเป็นเจ้าของนิยามว่า the Pre-Raphaelite ideal of beauty

         ในปี 1848 กลุ่มศิลปินอังกฤษรวมตัวกันเดินก้าวออกจากครรลองศิลปะร่วมสมัย(นั้น)
แม้ว่าเส้นทางใหม่เปลี่ยนทิศทางแวดวงศิลปะนี้ คือการย้อนกลับทางเก่า โดยนำเอาความงดงามอลังการ
จากศิลปะยุคคลาสสิกของศิลปิน อย่าง ราฟาเอล ซานโซ และมิเคลลังเจโล กลับมาสร้างสรรค์ศิลปะ
ในกลุ่มของพวกเขา โดยอาศัยเทคนิควิธีการสร้างสรรค์ร่วมสมัย 
          และแทนที่การนำเอาแรงบันดาลใจจากศิลปะยุคเรอเนสซองซ์มาสร้างสรรค์นี้จะดูเชยหรือล้าสมัย
               พรี-ราฟาเอลไลต์กลับได้รับขนานนามว่าเป็น “อาวองต์-การ์ด” แห่งยุค

        ส่วนใหญ่สมาชิกพี่น้องกลุ่มก้อนนี้เป็นจิตรกรที่นิยมศิลปะแนวแมนเนอริสม์ และเรียลลิสม์ จากยุคเฟื่องฟูสุดๆ
ของเรอเนสซองซ์แฝงกลิ่นอายบาโร้ก กับศิลปะแนวอาร์ตเดโค เน้นรายละเอียดการตกแต่งประดับประดา
สิ่งของในฉากให้ดูเหมือนจริง
     
        แนวทางแหวกแตกต่างของศิลปินกลุ่มนี้  ได้การยอมรับจากแวดวงศิลปะโลก พอกับความขัดแย้งไม่ลงรอย
แม้จะก่อตั้งขึ้นในแวดวงเล็กๆ ที่ประเทศอังกฤษแต่ก็สามารถส่งผลกระทบในวงกว้าง     

http://www.artgazine.com/shoutouts/viewtopic.php?t=1832

Jane Morris เป็นแบบให้ภาพ Pandora


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: เพ็ญชมพู ที่ 29 พ.ย. 10, 14:13
คุณ Mnemosyne เคยมาเยี่ยมเรือนไทยด้วยนะ จะบอกให้   ;D

เทพปกรณัมกรีก: ประวัติและที่มาของเทพธิดาMnemosyne

รูปภาพได้มาจาก Oil painting by Dante Gabriel Rossetti, 1881. Collection of the
Delaware Art Museum, Wilmington.

(http://www.reurnthai.com/index.php?action=dlattach;topic=3007.0;attach=6371;image)


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 29 พ.ย. 10, 14:19
        จากนามนี้มาสู่คำศัพท์ว่า  Amnesia - ภาวะความทรงจำลบหรือเลือน,ภาวะเสียความจำ
Gk. amnesia -"forgetfulness," from
             a-, privative prefix, - "not" + mimneskesthai - "to recall, cause to remember,"
      a reduplicated form related to Gk. mnemnon "mindful,"  mneme "memory," mnasthai "to remember"

ในสาขาอื่น คำว่า Mnemosyne เป็นชื่อของโครงการ computer software ช่วยในการจดจำข้อมูล

ตัวช่วยเรื่องความจำที่มีใช้มานาน เรียก - Mnemonic Device เช่น

    - ใช้หลักคำสัมผัสคล้องจองช่วยการจำ เหมือนกับที่เรายังจำเนื้อและร้องเพลงเก่าๆ ได้ดังวันวาน
           Mnemonic for remembering spelling: ที่ท่องตอนเรียนภาษาอังกฤษ -

           I before E except after C,
         and when sounding like "ay" as in Neighbor or Weigh

แต่กฎนี้มีข้อยกเว้นมากมาย เช่น คำว่า 'weird' และชื่ออย่าง 'Sheila' และ 'Freidman'

    - ไม่ใช้คำสัมผัส แต่ใช้หลักท่องคำ,วลี หรือประโยค ที่ประกอบด้วยตัวอักษรแรกที่เป็นตัวอักษรแรก
ของคำที่ต้องจำ

           Mnemonic for remembering the NEW list of planets (post-Pluto):

My         Very    Eager  Mother Just      Served  Us        Nuts
Mercury, Venus, Earth, Mars,    Jupiter, Saturn, Uranus, Neptune

และที่เคยเรียนสมัยเด็ก ท่องเจ็ดสีรุ้งว่า "วิบก(ะ)ยอร์"

       V        I        B     G       Y        O         R
       Violet Indigo Blue Green Yellow Orange Red              

เทวีคงได้อำนวยพรให้คุณเพ็ญ มีความทรงจำดี  :)      


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: เพ็ญชมพู ที่ 29 พ.ย. 10, 14:25
     และที่เคยเรียนสมัยเด็ก ท่องเจ็ดสีรุ้งว่า "วิบก(ะ)ยอร์"

       V        I        B     G       Y        O         R
       Violet Indigo Blue Green Yellow Orange Red                    

เคยแต่ท่องว่า

ม่วง คราม น้ำเงิน เขียว เหลือง แสด แดง

 ;D


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 29 พ.ย. 10, 14:32
            เทวีมีธิดากับจอมเทพซูส ให้กำเนิดมิวส์(มยูส) Muse 9 นาง
เป็น 9 สาขาบันดาลใจศิลปิน -

            Calliope (epic poetry), Clio (history), Erato (love poetry, lyric art),
Euterpe (music, especially flute), Melpomene (tragedy), Polymnia (hymns),
Terpsichore (dance), Thalia (comedy), Urania (astronomy).

คำว่า muse นำมาใช้ในความหมาย  protectors of the arts จาก

              Gk. Mousa, lit. "muse, music, song"
 
 
      museum - พิพิธภัณฑ์  คำนี้จากคำกรีกดั้งเดิม - mouseion ที่หมายถึง แท่นนพมิวส์
             Gk. mouseion "place of study, library or museum," 
           originally "a seat or shrine of the Muses," from Mousa "Muse"

Painting by Hendrick van Balen the Elder

9 muses are depicted with Minerva, the goddess of wisdom and learning.

Minerva เป็นเทวีโรมัน(เทียบเท่าเทวีอธีนาของกรีก) ทรงงานด้านปัญญา พาณิชย์ หัตถศิลป์ กวี
และเป็นผู้คิดค้นการดนตรี 

สมัยเป็นเด็กนักเรียนแม้ยังไม่มี ใบลิงกวน แต่คุณครูที่สอน วิบกะยอร์ ท่านล้ำสมัย ครับ


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 30 พ.ย. 10, 11:17
ตรงข้ามกับความทรงจำคือ

            ลีธี Lethe แปลว่า oblivion - "การลบลืม" 

          เป็นธิดาของ แอริส Eris (Goddess of Strife) และบ้างว่าเป็นธิดาของ Aither
(Aether - เทพแห่งอากาศเบื้องบน,แดนสรวง ห่มยอดเขาสูง และห่อฟากฟ้าดาราราย) กับ Gaia - เทวีธรณี
            นามของนางได้เป็นบุคลาธิษฐาน (personification) ของการลบลืม และ
            นามของแม่น้ำหนึ่งในแม่น้ำ 5 สาย ใต้หล้าบาดาล - Underworld
(Hades =  "the unseen" เป็นนามของเทพแห่งภพภูมินี้ด้วย โรมันเรียก Pluto)
ไหลวนรอบถ้ำของ Hypnos - เทพนิทรา (บ้างว่าถ้ำนี้คือต้นธารแม่น้ำสายนี้) แล้วลงสู่
ยมโลกหลังความตาย   
            แม่น้ำลีธีได้นิยามนามว่า แม่น้ำแห่งการลืม เพราะวิญญาณของผู้ตายทุกดวงจะได้ดื่มน้ำ
จากแม่น้ำสายนี้เพื่อลบความทรงจำครั้งที่มีชีวิตอยู่จนหมดสิ้น เป็นการชำระจิตวิญญาณ
ให้สะอาดก่อนจะล่วงเข้าสู่ภพต่อไปหรือกลับชาติมาเกิดใหม่ 

The Waters of Lethe and the Plain of Elysium

โดย John Stanhope (1829-1908) ศิลปินน้องพี่ Pre-Raphaelite


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 30 พ.ย. 10, 11:24
ศัพท์จากนามนี้ที่นำมาใช้ ได้แก่

lethargy -
               จาก Gk. lethargia "forgetfulness,"
from lethargos from lethe - "forgetfulness" + argos - "idle."

มีความหมายว่า

- Morbid drowsiness ซึมง่วงรุนแรง หลับจนยากจะปลุกตื่น - ภาวะง่วงงุน
- A state of inaction or indifference เฉื่อยเฉยชา

Lethologica -
               จาก Gk. lethe + logos - word

ภาวะผิดปกติทางจิตใจ ทำให้ไม่สามารถพูดเพื่อสื่อความคิดออกมาได้ เนื่องจากเกิดการหลงลืมชื่อ
หรือคำสำคัญไปชั่วขณะ

ภาพ Dante (Alighieri) drinking the Waters of Lethe โดย Jean Delville (1867 – 1953)
ศิลปินชาวเบลเยียม ผู้ก่อตั้ง Salon d’Art Idealiste ที่เทียบได้กับการขับเคลื่อนของน้องพี่ Pre-Raphaelite
 
Dante(1265 –1321) กวีชาวอิตาลีแห่งยุคกลาง ผู้แต่ง Divine Comedy เล่าเรื่อง
การเดินทางลงโลกหลังความตายสู่นรก(Inferno) แดนพิพากษารับโทษทัณฑ์ (Purgatorio) และ
สวรรค์(Pasadiso)


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 01 ธ.ค. 10, 11:28
มาดึงกระทู้ขึ้น  ด้วยภาพวาด Oedipus  ชื่อนี้คุณศิลาคงอธิบายได้ยาว
ภาพนี้เป็นตอนอีดิปุสทายปริศนาของสฟิงซ์ 
ป.ล.  กว่าจะเจอรูปพระเอกที่ไม่เข้าขั้น ฉ ได้   หาอยู่นานเหมือนกัน

(http://1.bp.blogspot.com/_a4IMGiEGwgI/TKJLiPFoxGI/AAAAAAAAAQg/oDgonmYPOAs/s1600/Oedipus-Sphinx.jpg)


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 02 ธ.ค. 10, 10:15
เตรียมทั้ง Oedipus และ Electra ไว้แล้ว ครับ

             Hypnus หรือ Hypnos - เทพนิทรา บุตรแห่งนิกส์ - Nyx - เทวีรัตติกาล และ
แอริบัส - Erebus  - God of darkness - อนธเทพ (ความมืดมน)
           มีแฝดชื่อ Thanatos (มรณะ - เนื่องจากความตายก็คล้ายการนอนหลับ แต่ไม่กลับตื่นฟื้นขึ้นมา
กรีกมองบวกว่ามรณเทพเป็นผู้นำความสงบสบายมาสู่มนุษย์ผู้อ่อนล้าทุกข์ทน)

            เทพนิทราฮิปนัสมีถิ่นพำนักอยู่ในคูหาถ้ำมืดลึกใต้หล้า มีแม่น้ำลีธีไหลผ่าน กระแสธารส่งเสียง
กล่อมนิทรา ไม่ออกมายามแสงตะวันฉาย จนเมื่อทิวาวายจึงกรายขึ้นมาเพื่อนำความหลับสบายสู่ผู้คน
                                           
ศิลปินวาดภาพเทพเป็นชายหนุ่ม บางครั้งมีเครา ศีรษะมีปีก หรือเป็นเทพนิทราบนเตียง
พร้อมม่านดำบัง มีบุตรคือ มอร์ฟิอัส(จะกล่าวถึงต่อไป) เป็นดั่งมหาเสนาบดีคอยดูแลระวังไม่ให้เกิดเสียงดังรบกวน

ภาพ Hypnu(o)s and Thanatos โดย J W Waterhouse


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 02 ธ.ค. 10, 10:34
            นาม Hypnos นี้แปลว่า นอนหลับ จึงเป็นรากศัพท์ให้กับคำว่า

Hypnosis   Gk. hypnos "sleep" + -osis "condition." - การสะกดจิต

          ผู้ถูกสะกดจะตกอยู่ในภวังค์ คล้าย(แต่ไม่ใช่)หลับ จิตสำนึกจะเคลิ้มคลาย ในขณะที่จิตใต้สำนึก
ยังตื่นรับและคล้อยตามข้อมูล(คำแนะนำ,คำสั่ง) ที่จะช่วยให้เกิดการเปลี่ยนแปลงความคิดและพฤติกรรม
อันเป็นประโยชน์ในการบำบัดรักษา
     
Hypnotism - The science which deals with the induction and properties of the hypnotic state

Hypnagogia -  Gk. -ago "to lead away, conduct, convey"

          ภาวะเปลี่ยนผัน transitional state จากตื่นไปสู่หลับ หรือ ภาวะเริ่มเข้าสู่ onset การหลับ

Hypnopompia  - Gk. -pompe "act of sending away"

          ภาวะรู้ตัวตื่นจากการหลับ


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 02 ธ.ค. 10, 14:12
            Morpheus บุตรของเทพ Hypnus และ Pasithea -
เทวีแห่งความผ่อนคลาย (relaxation and rest)
            เมื่อเทพบิดาพาเข้านิทราแล้ว เทพบุตรก็ตามมาเข้าฝัน

              มอร์ฟีอัสคือเทพแห่งนิมิตฝัน และยังครองตำแหน่งเจ้าแห่งภาพหลอนด้วย
              - "he who forms, shapes, molds", from the Gk. morphe
            สามารถแปลงร่างเป็นมนุษย์ได้ทุกรูปร่างแล้วขยับปีกโบยบินไปสร้างนิมิตฝันเพื่อบอกเหตุ
แก่มวลชนทั้งหล้าด้วยภาพฝันที่เห็นเป็นรูปคน
              ส่วนพี่น้องของมอร์ฟีอัส คือ Phobetor - Frightening สร้างฝันร้าย มาในรูปของสัตว์,
Phantasos,Phantasus - Fantasy สร้างฝันเฟื่องมายา และ Ikelos สร้างฝันภาพสมจริง

             มอร์ฟีอัสและพี่น้องจึงได้ชื่อว่าเป็นราชาผู้ครองอาณาจักรแห่งความฝัน แต่เพราะมอร์ฟีอัสดูแล
ความฝันของกษัตริย์และวีรบุรุษทั้งหลาย ทั้งยังทำหน้าที่สื่อสารจากเทพด้วย เขาจึงเหนือกว่าใคร
             และด้วยงานสร้างฝันอันมากล้นทำให้มอร์ฟีอัสไร้คู่เชย แต่บางตำนานก็มีการจัดคู่เขา
ให้กับ Iris - เทวีสายรุ้ง
            คูหานิทราของมอร์ฟีอัสเป็นถ้ำที่ดารดาษไปด้วยเมล็ด(ดอก)ฝิ่น

ประติมากรรม เด็กชายหลับกับเทวีรัตติกาล และเทพนิมิต - Night and Morpheus โดย Johannes Schilling


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 02 ธ.ค. 10, 14:16
            ยาระงับความเจ็บปวดฤทธิ์แรง และทำให้เคลิ้มหลับ อยู่ในกลุ่มยาเสพติดที่สะกัดจากฝิ่น
จึงได้นามตามเทพว่า "morphia" แต่เนื่องจากชื่อยาในกลุ่มนี้จะลงท้ายด้วย "-ine"
          ดังนั้น  "morphia" จึงแปลงนามไปเล็กน้อยเป็น "morphine"

          ชื่อมอร์ฟีอัสยังปรากฏเป็นตัวละครในหนังดังเรื่อง The Matrix
ว่ากันว่า ? ไม่ได้มาจากตำนานกรีก แต่มาจากหนังสือการ์ตูนเรื่อง The Sandman
โดยที่ตัว The Sandman ก็เป็นตัวแทนของความฝันและการเล่าเรื่องเช่นกัน ?
          เรื่องราวในหนังเป็นเหตุการณ์ในโลกเสมือนจริง-ลวง และ มอร์ฟีอัสตั้งคำถามว่า

            What is real? How do you define real?
If you're talking about what you can hear, what you can smell,
taste and feel, then real is simply electrical signals interpreted
by your brain.


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 07 ธ.ค. 10, 09:30
            Hygeia -‘soundness’,  ‘wholeness’- health
เทวีแห่งสุขภาพ
              เป็นธิดาของเวชเทพ(เทพแห่งการแพทย์) นั่นคือ แอสคลีพีอัส - Asclepius
- god of medicine

Statue of Asclepius
            ถือสัญญลักษญ์การแพทย์ - ของดั้งเดิมต้องเป็นงูหนึ่งตัวพันคทา
ถ้างูสองตัวจะเป็นคทา  caduceus ถือโดยเฮอร์มีส - Hermes ที่บางทีก็มีการเติม
ปีกสองข้างและถูกนำไปใช้เป็นสัญญลักษณ์ของการพาณิชย์


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 07 ธ.ค. 10, 09:35
              เทวีไฮจีอะ ทำหน้าที่พิทักษ์ความสะอาดและวิถีชีวิตยืนยาวด้วยเวชศาสตร์การป้องกัน
(- preventive medicine) นอกจากนี้ยังมีน้องสาวร่วมขบวนการนามว่า -
             Iaso (‘Remedy’,'Medicine'), Aceso ("Healing"), Aglaea("Healthy Glow")
และ Panacea (‘Cure-All’),

คำว่า panacea นำมาใช้ในความหมาย - ยาครอบจักรวาล ยาอายุวัฒนะ

          A remedy believed to cure all disease and prolong life - a cure-all.
หรือ     Something that will solve all problems.

            รูปปั้นและภาพนำเสนอเทวีมีงูอยู่ในอ้อมแขน  (งู - สัญญลักษณ์การแพทย์ของพระบิดา)
และมือถือชามน้ำ

นามของเทวีถูกนำมาใช้เป็นคำ   Hygiene คือ
              วิถีการผดุงความสมบูรณ์ ‘wholeness’ ของร่างกาย และ ดำรงไว้ให้แข็งแรง
นั่นคือ สุขภาพ - ‘health’

ภาพเทวีไฮจีอะ โดย จิตรกรผู้วาดภาพเป็นเอก(ลักษณ์) มองดู(ภาพ)ก็รู้ว่าใคร(วาด) - Gustav Klimt


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 07 ธ.ค. 10, 09:47
            นิกส์ - Nyx เทวีรัตติกาล ยังมีบุตรอีกหนึ่งนาม  Geras - old age
เป็นบุคลาธิษฐานแห่งชราภาพ
              ผู้ที่อาจปรากฏให้พบเห็นอยู่ตรงทวาราสู่ใต้หล้าบาดาล ที่ซึ่ง กังวล โศกา และพยาธิ
อยู่ร่วมกับความหิว ความกลัว ความเจ็บปวด และความตาย
             คือทางที่ต้องไปสู่ของมนุษย์ทุกคน ผู้เป็น มตะ ไม่ใช่ อมตะ เยี่ยงทวยเทพทั้งหลาย

             มตะ - ตายแล้ว  ในที่นี้ใช้ในความหมาย  mortal คู่ตรงข้ามกับ อมตะ - immortal
              
             บางความเชื่อกล่าวว่า จอมเทพซูส คือผู้ที่ยังความทุกข์ให้แก่ปวงชนโดยการจัดส่ง
ชราภาพ และ ... อิตถีเพศ มาให้
  
              ภาพโบราณ (480–470 BC) วาดเป็นชายชรา ผอมแห้ง ถือไม้เท้า แต่อาจต่อกร
กับเฮอรคลีส(แฮรคลีส) - Heracles หรือเฮอร์คิว(ยู)ลิส - Hercules บางครั้งก็วาดเป็นภาพ
ทั้งสองกำลังสนทนาปรึกษากัน

             สื่อคติความเชื่อว่า ถึงแม้อาจจะดูไม่น่ามอง แต่ ชราภาพนั้นมาพร้อมกับคุณภาพ คือ
ชื่อเสียง ความเป็นเลิศ และความกล้าหาญ
             บ้างก็ว่า ประสบการณ์ที่ผ่านพบยังให้ชราภาพมาพร้อมกับปัญญา(ความฉลาด)


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 07 ธ.ค. 10, 10:07
          นามนี้เป็นที่มาของวิชา ชร(าอ)ายุรศาสตร์, ชราภาพ,วัยวิทยา, พฤฒวิทยา  - geriatric medicine
          Gk. geras, geros "old age" + iatrikos "of a physician"

          นอกจากนี้ยังมีคำ progeria from Gk. progeros “prematurely old”
                                                             pro - before + geras
     
เป็นโรคทางพันธุกรรมในเด็ก ปรากฏอาการชราภาพอย่างรวดเร็วเกินวัย


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 08 ธ.ค. 10, 10:30
ตรงข้ามกับ Geras คือ

                  Hebe มีความหมายว่า  "youth" or "prime of life"
ความหมายเดียวกับ Juventas (ของโรมัน) ซึ่งเป็นที่ไปของคำว่า juvenile   

               ธิดาแห่งเทวีฮีระ(เฮรา) Hera กับจอมเทพซูส  Zeus 
เป็นเทพธิดาแห่งความเยาว์วัยผู้งามล้ำ ทำหน้าที่อัญเชิญน้ำอมฤตถวายจอมเทพซูส และเทพอื่นๆ
แห่งเขา Olympus
               หลังจากเสกสมรสกับเฮอร(แฮร)คลีส Heracles หรือ Hercules (โรมัน) แล้ว
จึงอำลาหน้าที่ โดยมีเจ้าชาย Ganymede รับช่วงต่อไป ทำให้เทพธิดาได้นามอีกหนึ่งว่า  "Ganymeda"

ศัพท์จากนามนี้ ได้แก่

hebephrenia - โรคจิตเภท (schizophrenia) เกิดในวัยรุ่นจึงได้ชื่อนี้ตามวัยของผู้ป่วย

hebephilia - ความพึงใจทางเพศ(sexual preference) ที่มีต่อเด็กวัย 11 - 14 ปี

ประติมากรรมของ Jens Adolph Jerichau 1816-1883: Hercules and Hebe,1845, Copenhagen


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 08 ธ.ค. 10, 10:34
           เจ้าชายแกนิมีด  Ganymede มีรูปวรลักษณ์หล่อสะท้านพสุธาทะลุนภากาศถึงสวรรค์
จนจอมเทพซูสหลงรัก ทั้งๆ ที่ปรกติมีแต่จะเจ้าชู้เทพกับเหล่าอิสตรี จอมเทพจึงแปลงองค์เป็นพญาปักษี
บินมาโฉบลักพาเจ้าชายขึ้นไปอยู่ด้วยบนสรวงสวรรค์

สมัยก่อนใช้คำ  Ganymede หมายถึงเด็กหนุ่มผู้เป็นที่รักของชายอาวุโส แล้วเลิกไป
ปัจจุบันมีคำว่า - pederasty หมายถึง "love of boys" (ดูความเห็นเก่า)

บ้านเรามีครุฑลักกากี เมืองเขามีซูสลัก"กานี" -

The Abduction(Rape) of Ganymede โดย Rembrandt Harmensz van Rijn (1606-1669 Dutch)

แทนที่จะน่าตื่นกลัว กลับกลายเป็นน่ารักปนขบขัน เมื่อศิลปินถ่ายทอดเป็นเด็กชายร้องไห้จ้า
ด้วยขวัญผวาจนปัสสาวะราด


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 08 ธ.ค. 10, 10:49

hebephrenia - โรคจิตเภท (schizophrenia) เกิดในวัยรุ่นจึงได้ชื่อนี้ตามวัยของผู้ป่วย
hebephilia - ความพึงใจทางเพศ(sexual preference) ที่มีต่อเด็กวัย 11 - 14 ปี


รู้จักแต่คำว่า phedophile    มันต่างจากข้างบนนี้ยังไงคะ

กานิมีดรูปเป็นหนุ่มแล้ว กับเหตุการณ์ถูกลักตัว

(http://windows2universe.org/mythology/images/ganymede_sm.jpg)


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 08 ธ.ค. 10, 12:18
         จากนิยาม แยกที่อายุ ครับ

hebe คือเด็กวัยเริ่มแตกเนื้อหนุ่มสาว 11 - 14 ปี

pedophilia เป็น sexual prefernce ที่มักจะมีต่อเด็กเล็ก(หญิง หรือ ชาย) อายุตามเกณฑ์คือ

ก่อนวัยเริ่มเป็นหนุ่มสาว - prepubertal (หรือ early pubertal)  อายุจึงน้อยกว่า hebe ครับ


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 13 ธ.ค. 10, 10:26
          บุคคลในตำนานกรีกผู้นี้มิใช่เทพ แต่เป็นบุรุษจอมพลัง ครึ่งมนุษย์ ครึ่งเทพ และเป็นที่รู้จัก
อย่างกว้างขวางที่สุดในนามละติน Hercules - เฮอร์คิวลิส

           นามกรีก - แฮรคลีส (เฮอรคลีส) - Herak(c)les - โอรสแห่งจอมเทพซูสกับ
เจ้าหญิง Alcmene (หลานของเพอร์ซีอัสผู้เป็นโอรสของซูส นั่นคือนางเป็นเหลนของซูส) ซึ่งมา
พำนักพักพิงอาศัยอยู่ ณ นครธีบส์

           เทวีเฮรา(ฮีระ) ชายาหลวงของจอมเทพซูสกรุ่นกริ้วในความเจ้าชู้เทพของสวามี
ตั้งแต่ยังไม่คลอดเทวีก็ส่งเทพธิดาแห่งการคลอดไปยั้งเฮอร์คิวลิสไว้ในครรภ์มารดา เพื่อให้ Eurystheus
ได้ออกมาดูโลกโดยคลอดก่อนกำหนด แล้วจะได้สิทธิ์ขึ้นเป็นราชาธิราชตามที่ซูส(ถูกเฮราหลอก)
ให้คำปฏิญญาไว้ว่าสิทธิ์นี้จะมอบให้กับสายเลือดคนต่อไป เนื่องจากโอรสทั้งสองที่จะเกิดมานี้ต่างก็สืบสาย
มาจากเพอร์ซีอัสโอรสซูส (จะได้กล่าวถึงต่อไป)

          หลังจากกำเนิดมาแล้ว เทวีพิโรธคิดจะกำจัดทารกน้อยให้พ้นไปจึงส่งอสรพิษร้าย
หมายถึงปลิดชีพแต่ไม่สำเร็จเพราะถูกทารกบุตรจอมเทพเผด็จด้วยพละกำลัง          


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 13 ธ.ค. 10, 10:35
             เทวีและทารกน้อยได้ร่วมสร้างตำนานทางช้างเผือก เมื่อจอมเทพซูสหลอกเทวี
ให้กษีรธาราแก่ทารกเฮอร์คิวลิส(คงหวังจะสร้างความสมานฉันท์)
             บางตำนานว่ามารดาเฮอร์คิวลิสหวาดภัยเฮรา จึงนำบุตรชายไปทิ้งไว้ในป่าแล้วเทวีอธีนามาช่วยไว้
                
             แต่เมื่อเทวีรู้องค์(บ้างว่าเฮอร์คิวลิสน้อยกัดอุระพระนาง) จึงดึงเฮอร์คิวลิสออกจากอุระ
กษีรธารพุ่งพาดฟากฟ้าก่อกำเนิดเป็นนภสินธุ์  

(นภสินธุ์ - น. แม่นํ้าคงคา, แม่นํ้าในฟ้า คือ ทางช้างเผือกในตําราดาว)              

The Origin of the Milky Way โดย  Jacopo Tintoretto


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 13 ธ.ค. 10, 10:38
           เมื่อทารกเติบโตเจริญวัยเยาว์ได้นามว่า   Herakles - ฮีระวร 
(วร - น. พร; ของขวัญ) ซึ่งแปลว่า "glorious gift of Hera" - ของขวัญ-พรไพโรจน์จากฮีระ

The Origin of the Milky Way โดย Rubens 


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 13 ธ.ค. 10, 10:41
           ครั้นเติบใหญ่ เฮอร์คิวลิสได้รับการสอนสั่งทั้งศิลปะการต่อสู้และคีตศิลป์
แต่อย่างหลังคงจะไม่ถูกจริต เมื่อศิษย์ไม่ได้ดังใจจึงถูกอาจารย์ทำโทษ ด้วยความโกรธเฮอร์คิวลิส
ใช้เครื่องดนตรีฟาดศีรษะอาจารย์จนถึงแก่ชีวิต จึงจำต้องหลีกลี้ไปไกลถึงชายเขา
             ที่นั่นเฮอรืคิวลิสทรงพลังได้สังหารสิงห์ที่มาทำร้ายสัตว์เลี้ยงด้วยมือเปล่า ภาพวาดและรูปสลัก
บางชิ้นจึงนิยมให้เฮอร์คิวลิสมีหนังสิงห์เป็นอาภรณ์
          
             ต่อมาเฮอร์คิวลิสได้นำนักรบธีบส์ออกเผด็จศึกกับศัตรูได้รับชัยชนะ ราชาจึงประทานธิดา
ให้เป็นบำเหน็จวีรกรรม เฮอร์คิวลิสแต่งงานกับ Megara และมีบุตรด้วยกันสามคน แต่แล้วครอบครัว
กลับต้องแตกสลายในไม่ช้า เมื่อ  
              เทวีฮีระผู้ผูกใจจองเวรได้สาปส่งอาการโกรธคลุ้มคลั่งสิงเฮอร์คิวลิส ทำให้เสียจริตจน
กระทำการสังหารภรรยาและบุตร  เมื่อสติสัมปชัญญะกลับคืนเฮอร์คิวลิสเศร้าโศกระทมด้วยรู้สึก
ผิดมหันต์จากกรรมที่ก่อ

Asteas Painter, 4th century BC Madrid Museum


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 13 ธ.ค. 10, 10:46
            อพอลโล - เทพพยากรณ์ แนะนำให้เฮอร์คิวลิสประกอบวีรกรรมเหนือมนุษย์ 12 อย่าง
เพื่อเป็นการล้างมือที่เปื้อนเลือด ชำระบาปที่ได้ก่อไว้ให้กลับกลายเป็นบริสุทธิ์

               หลังผ่านพ้นวิบากวีรกรรมทั้งสิบสองแล้ว เฮอร์คิวลิสยังผจญภัยต่อไปอีก ทั้งปรากฏบทสมทบ
ในตำนานมีชื่อเรื่อง  Jason and the Argonauts - อภินิหารขนแกะทองคำ, ถูกกล่าวถึงใน  
Trojan War - สงครามกรุงทรอย และ พบกับ Odysseus ในใต้หล้ายมโลก ซึ่งขัดกับตำนานของเฮอร์คิวลิส
เนื่องจาก
 
                เมื่อวาระสุดท้ายบนโลกมนุษย์มาถึง จอมเทพซูสได้รับเขาขึ้นไปอยู่บนสวรรค์เป็นอมตะ
และประทานเทพธิดาฮีบีให้เป็นชายา

The Apotheosis of Hercules - Louis Cheron

             พิธีเทวสถาปนาและเทวาเสกสมรสของเฮอร์คิวลิส โดยมีจอมเทพซูสเป็นประธาน
ขวามือจอมเทพคือธิดาฮีบี เคียงซ้ายด้วยเทวีเฮรา พร้อมเชษฐาซูส - โพไซดอนและเฮดีส
อีกทั้งทวยเทพใหญ่น้อยมากมาย เช่น อโฟไดรที แอรีส  เฮอร์มีส อพอลโล
               เฮอร์คิวลิสนั่งอยู่บนรถม้าเบื้องล่าง


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 13 ธ.ค. 10, 10:53
            ศัพท์หยิบจากนามนี้มาใช้ ได้แก่

Herculean - of extraordinary power, extent, intensity, or difficulty
           
                 <Herculean tasks> <Herculean proportions>

Herculean disease - Hercules morbus (morbus - latin = sickness)
               – ศัพท์โบราณ ปัจจุบันคือ epilepsy - โรคลมชัก


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 14 ธ.ค. 10, 09:58
             สามตำนานต่อไปนี้ เล่าเรื่องราวดรามาเข้มข้น ตัวละครซึ่งมิใช่สามัญชน
ได้ก่อกรรมกระทำเหตุการณ์รุนแรงโหดร้ายเกินปกติวิสัย ชาวการละครเวทีนิยมหยิบยก
ไปตีความนำเสนอเป็นโศกนาฏกรรมสั่นสะเทือนอารมณ์ผู้ชมทั้งหลาย   

                                Oedipus       
   

            ราชาเลอัส - Laius  ผู้ครองนครธีบส์ - Thebes บัญชาให้บริวารจับโอรสองค์น้อย
มัดข้อเท้า(บ้างว่าใช้เข็มกลัดหรือหมุดเสียบตรึงข้อเท้า) แล้วนำไปทิ้งไว้บนภูเขาเพื่อให้สิ้นชีวิต
เนื่องจากมีคำทำนายว่าโอรสจะกระทำปิตุฆาตเมื่อเจริญวัย

        ชะตากรรมตามคำทำนายนี้เป็นวิบากรรมจากเมื่อครั้งเลอัสยังเป็นเจ้าชายถูกเนรเทศ
ออกจากนัครา เลอัสได้ข่มขืนยุวโอรสของราชาที่ให้การอุปถัมภ์ตน เป็นเหตุให้เทวีฮีระ(เฮระ)
พิโรธจึงลงโทษบัญชาไม่ให้เลอัสมีโอรส ต่อมาเมื่อเลอัสเสกสมรสแล้วได้ฝ่าฝืนคำห้ามเพราะ
ความเมามาย
        นอกจากบัญชานี้แล้วเทวียังส่งนางสฟิงซ์มาคุกคามเมืองธีบส์อีกด้วย

              แต่บริวารกลับนำไปมอบให้กับเมษบาล(คนเลี้ยงแกะ) ผู้ซึ่งได้นำไปถวายราชา
แห่งเมืองคอรินท์ - Corinth (บ้างว่าบริวารของราชามาพบ) แล้วทรงรับไว้เป็นบุตรบุญธรรม
และให้ชื่อว่า อีดิพัส (เอดิพัส) - Oedipus ตามรอยบวมปรากฏที่ข้อเท้า(จากการถูกมัด)
มาจากคำกรีกว่า oedema

ประติมากรรม เมษบาลอภิบาล ทารกอีดิพัสรอดตาย ผลงานของ Antoine Denis Chaudet


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 14 ธ.ค. 10, 10:10
           อังกฤษรับคำนี้มาใช้

        oedema - (British English) (North American English - edema)
คงความหมายว่า บวม - a condition in which liquid collects in the spaces inside
                          the body and makes it swell

- Oxford Advanced Learner's Dictionary

ส่วน Merriam-Webster ก็นิยามว่า chiefly British variant of edema


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 14 ธ.ค. 10, 10:11
            นามเมืองนี้เป็นที่มาของ Corinthian order หนึ่งในสามรูปแบบสถาปัตยกรรม
คลาสสิคของกรีกและโรมัน (Doric, Ionic และ Corinthian) ที่วิวัฒน์ ณ กรุงเอเธนส์
ในช่วงศตวรรษที่ 5 BC


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 14 ธ.ค. 10, 10:14
             ตำนานเล่าว่า ประติมากรได้ภาพรูปแบบมาจากหลุมฝังศพเด็กหญิงที่มีตะกร้าบรรจุ
ของเล่นพร้อมแผ่นหินปิดด้านบนวางไว้เหนือหลุมศพ เมื่อเวลาผ่านไปต้น acanthus ได้งอกงาม
แตกกิ่งใบโอบตะกร้าและตีโค้งตรงมุมของแผ่นหินเกิดเป็นภาพอ่อนช้อยงดงาม เป็นที่มา
ของหัวเสาที่คุ้นตา corinthian column พบในสิ่งก่อสร้างของโรมันมากกว่ากรีก

ภาพ The origin of the Corinthian Order, illustrated in Claude Perrault's Vitruvius, 1684


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 14 ธ.ค. 10, 10:21
            ครั้นเติบใหญ่ อีดิพัสได้ยินคำคนอื่นกล่าวเกิดความสงสัยว่าตนอาจมิใช่ลูกที่แท้จริง
ของราชาแห่งคอรินท์ เมื่อไปทูลถามพระบิดา(หรือพระมารดา)ก็ได้รับคำปฏิเสธ เขาจึงออกเดินทาง
ไปปรึกษานักพยากรณ์ แต่กลับได้รับคำตอบแต่เรื่องคำทำนาย(ปิตุฆาต) อีดิพัสจึงเดินทางออก
จากคอรินท์เพื่อที่จะหนีคำทำนายนี้

             เมื่อมาถึงจุดบรรจบของทางสามแพร่งมุ่งสู่ทางสายเดียว อีดิพัสได้พบกับพระบิดา
(องค์จริง - เลอัส) ทรงราชรถม้ามุ่งไปทางเอกเช่นกัน
            บ้างว่า เมื่อออกมาจากสำนักพยากรณ์บนถนนสายแคบ อีดิพัสสวนกับราชรถของราชาเลอัส
ที่เดินทางมาถามเรื่องคำทำนายปิตุฆาตซึ่งผู้หยั่งรู้ทักว่าใกล้จะถึงเวลานั้นแล้ว
            ทั้งสองโต้แย้งกันอย่างรุนแรงเรื่องผู้ใดจะได้ใช้เส้นทางต่อไปก่อน จนเกิดการต่อสู้กัน
และอีดิพัสได้สังหารราชาเลอัสโดยเป็นการป้องกันตัว - เป็นปิตุฆาตตรงตามคำทำนาย


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 14 ธ.ค. 10, 10:30
          อีดิพัสเดินทางมาถึงธีบส์และได้เผชิญกับนางสฟิงซ์ (Sphinx) ที่กำลังคุกคามขวางทาง
เข้านคร (เป็นโทษทัณฑ์จากเทวีฮีระดังได้กล่าวไปแล้ว) ผู้ที่จะผ่านเข้าไปต้องตอบปริศนา
ให้ได้ก่อน หากตอบผิดจะถูกนางรัดจนสิ้นใจ
          อนุชาราชินีผู้ครองเมืองธีบส์แทนราชาเลอัสได้ตั้งรางวัลให้กับผู้ที่สามารถไขปริศนานี้ได้
โดยจะยกบ้านเมืองและตำแหน่งราชาให้แก่ผู้นั้น
          (บางตำนานกล่าวว่าอีดิพัสทราบข่าวรางวัลนี้จึงเดินทางมาธีบส์)
          
สฟิงซ์ เป็นลูกสาวของ Echidna - ครึ่งอสรพิษ ครึ่งอิสตรี เป็นมารดาของอสุรกาย
ในตำนานกรีก
           นางสฟิงซ์มีศีรษะมนุษย์หญิง ร่างสิงห์ ปีกอินทรี และหางสิงห์หรืออสรพิษ
ชื่อมาจากคำกิริยาภาษากรีก sphingo แปลว่า "to strangle"

Oedipus and the Sphinx - Jean Auguste Dominique Ingres


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 14 ธ.ค. 10, 10:36
ปุจฉาสฟิงซ์       

          "What walks on four feet in the morning, two in the afternoon
and three at night?".

หรือ     "What is that which has one voice and yet becomes four-footed
and two-footed and three-footed?"

อีดิพัสวิสัชนา
 
           "Man; as an infant, he crawls on all fours, as an adult, he walks on two legs
and, in old age, he relies on a walking stick".

              อีดิพัสแก้ปริศนานี้ได้สำเร็จ (อาจจะเป็นเพราะประสบการณ์เท้าที่บาดเจ็บและ
การเดินด้วยไม้เท้าในวัยเด็กของตน) นางสฟิงซ์จำทิ้งนคราโจนจากผาลงมาถึงแก่กาลดับ
บ้างว่าโจนลงหุบเหวลึกลับหายไป


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 14 ธ.ค. 10, 10:41
             อนุชาราชินีผู้ครองเมืองแทนราชาเลอัสตอบแทนอีดิพัสตามสัญญา ยกตำแหน่งราชา
ครองนคราและครองราชินีม่าย Jocasta (พระมารดาที่แท้จริงของอิดีพัส) ทั้งสองมีโอรสธิดาด้วยกัน  4 องค์

               ต่อมาเกิดอาเพศในนครา พืชพันธุ์ไม่ออกผล สตรีไม่มีบุตร ทั้งยังเกิดโรคห่า(กาฬโรค)ระบาด
นักพยากรณ์ให้คำแนะนำว่าจงสืบหาผู้ที่ปลงพระชนม์ราชาเลอัสแล้วจับประหารหรือเนรเทศออกไป

              ในที่สุด ความจริงทั้งหมดได้ถูกเปิดเผยเมื่อราชาแห่งคอรินธ์สิ้นพระชนม์แล้วราชินียอมรับ
ว่าอีดิพัสเป็นโอรสบุญธรรม อีกทั้งเมษบาล(คนเลี้ยงแกะ) ผู้ช่วยชีวิตทารกอีดิพัสตอนที่ถูกทิ้งไว้บนเขา
สามารถยืนยันชาติกำเนิดอีดิพัสได้จากตำหนิรอยแผลเป็นที่เท้า

จากโอเปรา ไม่พบภาพถูกใจ เลือกภาพนักแสดงชื่อดัง Ralph Fiennes รับบทอีดิพัส ในละครเวทีปี 2008


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 14 ธ.ค. 10, 10:46
               หลังจากรับรู้เรื่องราวที่แสนโหดร้าย สุดอดสูเจ็บปวดเกินทน อีดิพัสกระชากเข็มกลัด
เครื่องประดับของพระมารดา(และชายาในองค์เดียวกัน) แล้วเสียบเข็มนั้นแทงดวงเนตรทั้งสองข้าง
ของตน ส่วนพระมารดาได้ทำการปลงพระชนม์องค์เองในเวลาต่อมา

ภาพจากภาพยนตร์เรื่อง Oedipus Rex ของผู้กำกับอิตาลีที่เป็นตำนาน - Pasolini


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 14 ธ.ค. 10, 10:50
               อีดิพัสยกบัลลังก์ให้โอรสแล้วเดินทางออกจากธีบส์ไปกับธิดานามว่า Antigone -

อันตราคนีนำบิดาตาบอดดำเนินผ่านชาวพาราที่เจ็บป่วยล้มตายด้วยโรคห่าออกจากธีบส์

Antigone leads Oedipus out of Thebes - Charles Francois Jalabeat


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 14 ธ.ค. 10, 11:03
            - อันตราคนี (ผู้มีไฟไม่สิ้นสุด) นามนี้มีระบุว่า ม.ล.บุญเหลือ เทพยสุวรรณ
แปลงให้สำหรับละครเวทีชื่อเดียวกัน กำกับโดย อ.มัทนี รัตนิน ณ ม.ธรรมศาสตร์

ภาพปกหนังสือละครอันตรคนี ผลงานอ.จักรพันธุ์


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: เพ็ญชมพู ที่ 14 ธ.ค. 10, 11:14
อันตราคนีและพี่สาวหัสมนี

(http://topicstock.pantip.com/library/topicstock/2008/09/K7043622/K7043622-30.jpg)

ภาพถ่ายโดยคุณอันตราคนี

 ;D


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 14 ธ.ค. 10, 11:16
             ในเวลาต่อมา คณะอักษรศาสตร์ จุฬาฯ ก็ได้จัดแสดงละครเวทีเรื่อง อีดิปุส จอมราชันย์
จำได้ว่า คุณจิ๊ - อัจฉราพรรณ รับบทเป็นราชินี Jocasta พระมารดา

                อ.เจตนา นาควัชระ เขียนถึงละครครั้งนี้ไว้ที่

            http://www.artbangkok.com/detail_page.php?sub_id=168

             ประเด็นที่พล็อตเรื่อง อีดิพัส ช่างตรงกับตำนานพญากง พญาพานของบ้านเรานั้น
อ.เจตนากล่าวไว้ด้วยว่า

                ตำนานพระปฐมเจดีย์ ที่เกี่ยวกับ "พญากง-พญาพาน" ก็เป็นที่รู้จักกันทั่วไป
(ส่วนประเด็นที่ว่าอิทธิพลของปกรณัมเรื่องอีดิปุสเดินทางเข้ามาสู่สุวรรณภูมิได้อย่างไร
ยังเป็นปมปัญหาที่นักวิชาการจะต้องค้นคว้าหาคำตอบกันต่อไป ซึ่งก็คงเดินทางผ่านมาทางตักสิลา)

             เรามีวิธีสร้าง " catharsis" (ความโล่งอารมณ์) ในแบบที่วัฒนธรรมกรีกต้นกำเนิด
ไม่รู้จัก ความสำนึกผิดของพญาพานที่นำไปสู่การสร้างเจดีย์สูงเท่านกเขาเหินเป็นการสร้างความผ่อนคลาย
ด้วยแรงบุญที่ผูกอยู่กับพระศาสนา อีดิปุส "ฉบับนครปฐม" ยอมให้แต่เพียงลูกฆ่าพ่อ แต่ไม่ยอมให้ลูก
สมสู่กับแม่ เรารับความรุนแรงของต้นแบบอย่างเต็มรูปไม่ได้
               อีดิปุสฉบับกรีกไปไกลกว่านั้นมาก เพราะนอกจากปิตุฆาตแล้วยังมีบาปอันมหันต์ที่มาจาก
การสมสู่กับมารดาเข้ามาทบอีกในตอนท้ายเรื่อง อีดิปุสได้กล่าวรำพันถึงความโหดร้ายแห่งชะตากรรม
ที่ทำให้เขากับลูกของเขาเองเกิดมาจากแม่เดียวกัน ละครของซอเฟอคลีสจึงเต็มไปด้วยความโหดเหี้ยม
ซึ่งเกินเลยไปจากตำนานของไทย แต่เราก็จำเป็นจะต้องรับกติกาของประเพณีโศกนาฏกรรมกรีก
ว่าความรุนแรงที่กล่าวถึงนี้เป็นไปในลักษณะของความโหดเหี้ยมทางปรัชญาด้วย.

        จากที่อ.เจตนากล่าวว่า ไทยเราไม่ยอมรับความรุนแรงของต้นแบบอย่างเต็มรูป คือให้ลูกสมสู่กับแม่
          
          อาจเป็นไปได้ว่า การที่กำหนดบทให้ พญาพานฆ่ายายหอมผู้มีพระคุณที่เลี้ยงดูตนมา ก็คือ ความรุนแรง
"เลี่ยงหรือชดเชย" ความรุนแรงของต้นแบบกรีกนั่นเอง   - คหสต. ครับ


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 14 ธ.ค. 10, 11:19
ขอบคุณภาพเพิ่มเติมจากคุณเพ็ญ ครับ

              ซิกมันด์(มุนด์) ฟรอยด์ Sigmund Freud นักจิตวิทยาชาวออสเตรเลีย ผู้ได้รับสมญา
ว่าเป็น บิดาแห่งวิชาจิตวิเคราะห์
              นำนามอิดีพัสมาใช้เรียกว่า ปมอีดิพัส - Oedipus complex/Oedipus conflict
            จากละครของ Sophocles เรื่อง Oedipus Tyrannus(Rex - latin) ที่ได้รับความนิยม
อย่างสูงทั้งในเยอรมันและฝรั่งเศสช่วงทศวรรษ 1880
   
           เป็นหนึ่งในกระบวนพัฒนาการของเด็กชายที่เกิดขึ้นเป็นปกติ พร้อมๆ กับพัฒนาการ
ทางจิตใจและเพศ
          เมื่ออายุประมาณ 5-6 ปี เด็กชายจะเกิดความรัก(ใคร่ - อีโรติค)แม่ และไม่ชอบพ่อของตัวเอง
จะหวงแม่และต้องการที่จะแทนที่ในตำแหน่งของพ่อ 
           
Sigmund Freud Time 29 November 1993 Magazine Cover Photo


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 14 ธ.ค. 10, 12:27
          เพิ่งอ่านทวน และพบว่าพิมพ์ผิดอย่างจัง ฟรอยด์ เป็นชาว ออสเตรีย(น)  ครับ


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 14 ธ.ค. 10, 16:33
            ซิกมุนด์ ฟรอยด์ นักประสาทวิทยาชาวออสเตรียน เป็นผู้ให้กำเนิดทฤษฎีจิตวิเคราะห์
การใช้จิตวิเคราะห์ในการบำบัดผู้ป่วย ฯ ซึ่งเมื่อถึงกาลปัจจุบันหลายทฤษฎีของเขาก็ไม่ได้รับ
ความนิยมแล้ว และบางทฤษฎีก็ถูกพบว่ามีข้อบกพร่องด้วยองค์ความรู้จิตวิทยาสมัยใหม่
             แต่ถึงอย่างไร ผลงานและความคิดของฟรอยด์ที่ได้มีอิทธิพลต่อผู้คนมากมาย ทำให้
เขาเป็นหนึ่งในบรรดาผู้ทรงอิทธิพลทางความคิดมากที่สุดแห่งศตวรรษที่ 20

              เกิดในครอบครัวชาวยิวเมื่อ 6 พฤษภาคม พ.ศ.2399
              เสนอทฤษฎีจิตวิเคราะห์ในปีพ.ศ.2433
              งานของเขาที่หลายคนคุ้นเคยที่สุดนอกจากปมอีดิพัสแล้ว น่าจะเป็น การแบ่งโครงสร้าง
ของจิตใจตามหน้าที่เป็น 3 ส่วน ได้แก่ Id, Ego และ Super-ego
              บั้นปลายชีวิต ฟรอยด์ป่วยด้วยมะเร็งในช่องปาก ซึ่งเป็นผลจากการสูบบุหรี่จัด
              ต้องเดินทางหลบภัยนาซีออกจากออสเตรียมาอังกฤษในปีพ.ศ. 2481
  
              เมื่ออาการมะเร็งกำเริบหนักเกินรักษา ฟรอยด์ต้องอยู่อย่างทรมานจากทั้งความเจ็บปวด
และกลิ่นที่รุนแรง เพราะความเจ็บปวดที่เกินทน ฟรอยด์ได้ขอให้แพทย์ผู้เป็นเพื่อนด้วยช่วยการุณยฆาตเขา
              ฟรอยด์จากไปในวันที่ 23 กันยายน 2482 ด้วยมอร์ฟีนขนาดสูงติดต่อกันข้ามวัน

ฟรอยด์กับสุนัขตัวโปรด Jofi ที่ตายจากนายไปก่อน  


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 14 ธ.ค. 10, 16:41
           นามของเขาถูกนำมาใช้ว่า  Freudian slip (หรือ parapraxis จาก

Mod.L. para - contrary + Gk. praxis "a doing, transaction, business")

          - หมายถึง การผิดพลาดหรือหลุดในคำพูด,การกระทำ และ ความจำ ซึ่งเกิดจาก
การแทรกเข้ามาของความต้องการ,ความขัดแย้ง หรือขบวนความคิดแห่งจิตใต้สำนึก
             เป็นการหลุดที่เผยจุดมุ่งหมายที่อยู่ในจิตใต้สำนึก


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 15 ธ.ค. 10, 10:17
            คู่กับปมอีดิพัสของเด็กชาย เด็กหญิงก็มีปมอีเล็คทรา

              เป็นปมความรัก(ใคร่) ที่ลูกสาวมีต่อพ่อ และความเกลียดแม่

              ศัพท์นี้ได้มาจากนามเจ้าหญิง อีเลคทรา - Electra (Elektra)

ธิดาของแอกะเมมนาน - Agamemnon กับ ไคลเทมเนสทระ - Clytemnestra

     
              แอกะเมมนานผู้เป็นเชษฐาของสวามีที่เฮเลน(ณ กรุงทรอย)นอกใจ แต่งกองเรือ
เพื่อจะยกพลไปกรุงทรอย แต่ครั้นถึงวันยาตราทัพ คลื่นลมกลับไม่เป็นใจ ขบวนเรือไม่อาจเคลื่อนออกนอกฝั่ง
          แอกะเมมนานสั่งให้จัดพิธีการสังเวยขอขมาเทวี  Artemis เพื่อวอนให้กระแสลมโบกพัดทัพเรือ
โดยการสังหารอิฟิกไนอะ - Iphigenia ธิดาของตนเองตามคำแนะนำของผู้มีญาณหยั่งรู้
          การณ์ครั้งนี้สร้างความสะเทือนใจและความโกรธแค้นเคืองแก่ชายา - ราชินีไคลเทมเนสทระเป็นอย่างยิ่ง

The Sacrifice of Iphigenia - Francois Perrier


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 15 ธ.ค. 10, 10:22
           ในขณะที่สวามีรณรงค์สงคราม ณ กรุงทรอยอย่างยืดเยื้อยาวนาน พระนางก็คบหามีชู้ชม
คือเจ้าชาย เอกิสธัส - Aegisthus (ลูกพี่ลูกน้องของแอกะเมมนาน ที่พี่น้องถูกพระบิดา
ของแอกะเมมนานสังหารจนสิ้นยกเว้นตน)
           บางตำนานว่าเพราะคำสาปจากอโฟไดรทีพิโรธที่พระบิดาของพระนางเคยละเลย
การสังเวยบวงสรวงเทวี จึงสาปให้ธิดาทุกนางต่างมีชู้(ซึ่งรวมถึงเฮเลนที่เป็นพี่น้องต่างมารดาด้วย)
เจ้าหญิงอีเลคทรารับรู้พฤติกรรมน่าละอายนี้อย่างผิดหวังและขุ่นเคืองใจพระมารดา

              หลังจากสงครามกรุงทรอยสิ้นสุด ราชินีร่วมมือกับชู้รักเอกิสธัสสังหารแอกะเมมนาน
เมื่อเดินทางกลับมาถึง บางตำนานกล่าวว่าพระนางเป็นผู้ลงมือเอง

The Murder of Agamemnon - Pierre-Narcisse Guerin

Agamemnon หลับใหล  Clytemnestra ลังเล  Aegisthus เร่งเร้า


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 15 ธ.ค. 10, 10:27
             หลังจากนั้นเอกิสธัสก็ขึ้นครองบัลลังก์ อีเลคทรารีบจัดการให้อนุชาโอเรสทิส - Orestes
หลบหนีไปจากวัง เพื่อให้พ้นจากการถูกกำจัดโดยบิดาเลี้ยง 
              (บางตำนานกล่าวว่า) เอกิสธัสไม่ไว้ใจอีเลคทรา จึงจัดให้นางสมรสแล้วออกไปอยู่กับ
สามัญชนนอกนคร ด้วยหวังว่าสามีและบุตรภูธร(ที่อาจจะมี) คงไม่กล้าคิดการใหญ่แก้แค้น
              อีเลคทรากล้ำกลืนฝืนทนอยู่ต่อไปอย่างตรอมตรมและอาดูรสูญเสีย มีไฟแค้นและ
ไฟชังสุมจิตวิญญาณ รอวันกลับมาของอนุชาเพื่อการล้างแค้น
       
Electra at Tomb of Agamemnon - Frederic Leighton


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 15 ธ.ค. 10, 10:30
ภาพจาก Salzburg Festival ปีนี้ มีการแสดง Opera เรื่อง Electra

อีเลคทราสวมภูษาของบิดา อาลัยรักเจ้าของฉลององค์


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 15 ธ.ค. 10, 10:35
          ปฏิบัติการสังหารชำระแค้น มีเรื่องเล่าเหตุการณ์แตกต่างกันออกไป

หลากภาพที่ศิลปินถ่ายทอดเรื่องราวตอนนี้

Orestes slaying Aegisthus and Clytemnestra - Bernardino Mei


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 15 ธ.ค. 10, 10:38
อีกภาพจาก Salzburg Festival ปีนี้

ร่าง Clytemnestra ถูกจับแขวนห้อย เลือดสีแดงสดสาดผนังอยู่เบื้องหลัง Orestes


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 15 ธ.ค. 10, 10:41
เอกิธัสมาดูศพ(ที่คิดว่าเป็นโอเรสทิส) แต่กลับพบร่างชายาชู้ชมของตน

Charles Auguste van den Berghe


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 15 ธ.ค. 10, 10:46
               เมื่อความแค้นได้ชำระด้วยน้ำมือของโอเรสทิสแล้ว
   
               Erinyes (Furies) - ทัณฑเทพธิดาลงโทษทัณฑ์ผู้กระทำผิด ได้ออกไล่ล่าโอเรสทิส
จนแทบเสียจริต หากแต่รอดมาได้โดยการหลบเข้าไปในวิหาร
               นางถือกำเนิดมาจากโลหิตขององคาพยพเพศของยูเรนัสที่ถูกโอรสตัดแล้ว
ตกต้องพื้นธรณี (อโฟไดรที กำเนิดจากโลหิตและอสุจิธารส่วนที่ตกลงท้องทะเล)
             ความผิดรุนแรงมหันต์ที่กระทำต่อบุพการีเช่นนี้ คือภารกิจลงทัณฑ์ที่สำคัญยิ่งสำหรับนาง

Orestes Pursued by the Furies - John Singer Sargent


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 15 ธ.ค. 10, 10:54
          เรื่องจบลงโดยไม่มีกวีนิพนธ์ยุติธรรม poetic justice ตามสมควร

            สองพี่น้องผู้จงใจร่วมกันกระทำมาตุฆาตไม่ถูกลงทัณฑ์สาสมทั้งจากมนุษย์และเทพ
บางตำนานว่า โอเรสทิสรอดพ้นการไต่สวนความผิดด้วยความช่วยเหลือจากเทวีอธีนา(ออกเสียง -โหวตช่วย)
และต่อมาได้ขึ้นครองราชย์ ส่วนอีเลคทราได้เสกสมรสกับเจ้าชายสหายของโอเรสทิส

Orestes Electra


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 17 ธ.ค. 10, 10:18
                 ปมเมดีอะ - Medea Complex

       สภาวะจิตใจไม่ปกติของแม่บางรายที่มีเจตนฆาตต่อลูกจนถึงกับกระทำการสังหารลูก
เพื่อสร้างความเจ็บปวดให้กับพ่อ(สามีของตน) เป็นการแก้แค้นสามีที่ทำให้เจ็บช้ำน้ำใจมาก่อน


               เมดีอะ คือเจ้าหญิงขมังเวทย์ ธิดาราชาแห่ง Colchis ผู้ครอบครองขนแกะทองคำ
               Jason ( - healer เนื่องจากได้รับการศึกษามีวิชารักษาโรคด้วยสมุนไพร)
เป็นรัชทายาทแห่ง Iolcus แต่พระบิดาถูกอนุชาต่างมารดายึดบัลลังก์ไป แล้วได้บัญชา
ให้เจสันออกจากนครเพื่อไปนำขนแกะทองคำมาแลกบัลลังก์คืน

Medea and Jason - J W Waterhouse


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 17 ธ.ค. 10, 10:20
           ปฏิบัติการที่ยากเย็น(ควรจะ)เป็นไปไม่ได้สำหรับหนุ่มวัยเช่นเขาจึงเริ่มขึ้น
           เจสันรวบรวมนักรบกล้า เรียกว่า Jason and the Argonauts ออกเรือ
ไปค้นหาขนแกะทองคำ
           ในที่สุดเจสันก็มาถึงนคร Colchis องค์ราชาผู้ครอบครองขนแกะทองคำ
ให้สัญญาว่าจะประทานให้ ถ้าเจสันสามารถยังภารกิจที่ดูจะเป็นไปไม่ได้(อีก)ตามบัญชา
ได้สำเร็จ
            เมดีอะ  ธิดาของราชาตกหลุมรักเจสัน จึงหักหลังพระบิดาคอยให้การช่วยเหลือ
โดยตลอด จนเจสันสามารถนำขนแกะทองคำออกมาได้แล้วหลบหนีไปพร้อมกับเมดีอะ
และอนุชาของนาง

ภาพเจสันสยบมังกรที่เฝ้าขนแกะทองคำด้วยยาซึ่งเมดีอะตระเตียมให้ - Giovanni Battista Crosato


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 17 ธ.ค. 10, 10:23
             ระหว่างทางเมื่อนาวาของพระบิดาล่องไล่ เมดีอะตัดสินใจสังหารอนุชาตนแล้ว
ตัดแยกร่างออกเป็นชิ้นๆ โยนลงทะเล เพื่อให้นาวาพระบิดาต้องเสียเวลาหยุดเก็บชิ้นส่วนต่างๆ
ของโอรส

ภาพวาดเมดีอะสั่งการสังหารอนุชาด้วยการจับโยนลงทะเล - Herbert Jamesdraper


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 17 ธ.ค. 10, 10:26
           เมื่อกลับมาถึง  Iolcus เมดีอะวางแผนจัดการสังหารราชา แล้วทั้งสองพากัน
หลบหนีไปคอรินธ์
             ที่นี่ราชาคอรินธ์ประทานธิดาให้เจสันเสกสมรส
             เมดีอะ หญิงที่รักเขามากจนยอมทุ่มเทสารพัน ทั้งหักหลังพระบิดา ติดตามช่วยเหลือ
คนรักมาตลอด กระทำการแม้กระมั่งสังหารอนุชาของตน กลับกลายเป็นผู้ที่ถูกชายคนรัก
ทรยศทอดทิ้ง
             ความรักล้นที่นางมีจึงผกผันกลับกลายเป็นความแค้นแสนแรง ตำนานที่นิยมเล่าว่า
นางวางแผนสังหารว่าที่เจ้าสาวของสวามีด้วยฉลององค์ที่มีพิษเผาร่างสิ้นชีพอย่างทุรนทุราย

ภาพวาดของ Frederick Sandys

          เมดีอะร่ายมนต์สาปภูษาว่าที่เจ้าสาวของเจสัน มือขวาของนางวางทาบสร้อยปะการัง
ปลายนิ้วงอเหมือนมือปีศาจร้ายยามยื่นมือหมายบีบขย้ำคอเหยื่อ ในขณะที่เรือของเจสัน
กำลังแล่นออกจากฝั่ง
            อิทธิพลที่ศิลปินได้รับมาจากภาพฉากญี่ปุ่น ปรากฏเป็นสีทองที่ด้านหลัง ทั้งยังมีสัตว์
สัญญลักษณ์ตะวันออกร่วมรูปด้วย ได้แก่ นกกระสาและมังกร
             นอกจากนี้ยังมีกบเสพสังวาสอยู่บนโต๊ะหินอ่อนเบื้องหน้าแทนความหมายถึงการนอกใจของสามี
ส่วนเทวรูปแมวไอยคุปต์และซากกระเบนธงบ่งถึงการใช้มนต์ดำของนาง


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 17 ธ.ค. 10, 10:31
แล้วจึงสังหารลูกของตนที่เกิดกับเจสันผู้ไม่มั่นคง

ภาพโดย Eugene Ferninand Victor Delacroix


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 17 ธ.ค. 10, 10:33
ด้วยความแค้นใจหมายให้เจสันผู้เป็นพ่อต้องเจ็บปวดรวดร้าวระทม

ภาพโดย Victor Mottez


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 17 ธ.ค. 10, 10:36
หลังจากนั้น นางก็หนีรอดปลอดภัยไปนครอื่น

ดิวา Maria Callas จากอุปรากร Medea


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 21 ธ.ค. 10, 09:47
เรื่องต่อไปยังคงกรุ่นความรุนแรง แต่ไม่เท่าสามเรื่องก่อน ครับ

อีกหนึ่งบุคคลดังในตำนาน -  

          อคิลิส - Achilles นักรบแห่งสงครามกรุงทรอย (Trojan War)

         บุตรของเทพธิดารักษ์สมุทรธีทิส - Thetis กับ พีเลอัส - Peleus ราชาแห่ง(ชาว) Myrmidons
         หนึ่งตำนานนิยมกล่าวว่า เมื่อแรกเกิด มารดาต้องการจะชุบตัวให้อคิลิสเป็นมนุษย์คงกระพัน
นางจึงจับตัวทารกห้อยหัวจุ่มลงในแม่น้ำ Styx (ในโลกหลังความตาย) ทำให้บริเวณส้นเท้าที่นางจับนั้น
ไม่โดนน้ำศักดิ์สิทธิ์กลายเป็นจุดอ่อนของอคิลิส ในขณะที่ตำนานอื่นมิได้เล่าเหตุการณ์นี้หรือเล่าเรื่องแตกต่างไป

Thetis dipping Achilles in the waters of the river Styx - Donato Creti


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 21 ธ.ค. 10, 10:06
              อคิลิสมีจิตปฏิพัทธ์บุรุษ หนึ่งผู้โชคร้ายคือ เจ้าชาย  Troilus โอรสราชาพริแอม - Priam
แห่งทรอย ผู้มีรูปงามต้องตาและหาญกล้าปฏิเสธความรัก จึงถูกอคิลิสสังหาร(โหด) แม้ว่าเจ้าชาย
จะหลบหนีเข้าไปอยู่ในวิหารอพอลโลแล้วก็ตาม 


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 21 ธ.ค. 10, 10:10
        ผู้ที่เป็นที่หนึ่งในดวงใจอคิลิส คือสหายรักออกรบร่วมกันนาม พโทรคลัส - Patroclus
        เมื่อสหายสนิทเสน่หาถูกเจ้าชายเฮคเทอร์แห่งทรอยสังหาร อคิลิสออกอาการโศกสลดคลั่งแค้นรุนแรง
         ครั้นเขารบชนะและสังหารเจ้าชายเฮ็คเทอร์สำเร็จแล้วจึงยังไม่สาสมแค้น อะคิลิสกรีดที่บริเวณเอ็น
หลังข้อเท้าเจ้าชายเอาสายหนังร้อยแล้วขึ้นรถศึกขับลากศพไปเย้ยชาวทรอย

อคิลิสชักรถศึกลากร่างเฮคเทอร์  - Donato Creti


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 21 ธ.ค. 10, 10:17
         เท่านั้นยังไม่พอ อคิลิสนำศพไปเก็บไว้ไม่คืนให้ไปทำพิธี ราชาพริแอมแห่งทรอยต้องลอบ
ไปพบอคิลิสเพื่อวอนขอศพโอรสกลับคืน

ราชาพริแอม วอนอคิลิสขอศพโอรสของพระองค์กลับคืนนคร - Ivanov, Aleksandr Andreevich


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 21 ธ.ค. 10, 10:21
         เพราะแสนรักสุดอาลัย อคิลิสเก็บร่างสหายรักไว้ไม่ยอมให้เผา จนเมื่อวิญญาณสหาย
มาส่งข่าวว่าไม่สามารถเดินทางไปสู่โลกหลังความตายได้ อคิลิสจึงยอมให้จัดพิธี

อคิลิสอาลัยสหายรัก (โปรดสังเกตมือขวาอคิลิส) - Giovanni Antonio Pellegrini


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 21 ธ.ค. 10, 10:27
          อคิลิสพบจุดจบจากน้ำมือของเจ้าชายปารีส(ต้นเหตุสงครามกรุงทรอย) ผู้ยิงลูกศรอาบยาพิษ
ถูกตรงจุดอ่อนที่ส้นเท้าอะคิลิสถึงแก่ความตาย

           (บางตำนานว่า ธนูและลูกศรอาบยาพิษนี้เป็นอาวุธตกทอดมาจากเฮอร์คิวลิส และ
เทพอพอลโลที่อคิลิสเคยล่วงเกินในวิหารเป็นผู้กำกับเส้นทางลูกศร)

          หลังพิธีศพกระดูกของเขาได้ถูกนำไปรวมไว้กับสหายรัก ณ เกาะ Leuke ในทะเลดำ

เทพอพอลโลกำกับเจ้าชายปารีสแผลงศรสังหารเสียบจุดตายอคิลิส - Peter Paul Rubens


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 21 ธ.ค. 10, 10:30
          นามอคิลิสจึงถูกนำมาใช้ในความหมายถึงจุดอ่อน -

          "Achilles' heel" - a person's principal weakness

และ      เป็นศัพท์แพทย์สำหรับเรียก เอ็นร้อยหวาย ตามนามเขาว่า
     
            Tendo Achilles หรือ Achilles tendon


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 22 ธ.ค. 10, 08:53
ขอเสริมโปรแกรมด้วยหนัง Jason and the Argonauts หนังเมื่อปี 1963
part 1 

http://www.youtube.com/watch?v=U5_6s7AhOVE

part ต่อๆมาหาดูได้ในยูทูป


ฉากเจสันรบกับนักรบโครงกระดูก  เป็นฉากเทคนิคทันสมัยที่สุดของฮอลลีวู้ด เมื่อ 40 ปีมาแล้ว
เรียกว่า stop motion technique  คือเอาวัตถุเป้าหมาย ที่อยู่นิ่งๆ จับให้เปลี่ยนอิริยาบถทีละเล็กทีละน้อย แล้วถ่ายทีละช็อต  เมื่อมาเรียงภาพแล้วฉายต่อกันเร็วๆก็จะเห็นเคลื่อนไหวได้

http://www.youtube.com/watch?v=5yYeZMx1Y7U


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 22 ธ.ค. 10, 15:14
           ขอบคุณครับ อาจารย์

             อภินิหารขนแกะทองคำ Jason and the Argonauts เป็นหนังเรื่องหนึ่งของบรรดา
หนังในตำนานที่ผู้ใหญ่เล่าขานถึง animation ตื่นตาแห่งยุคนั้น ให้เด็กๆ ฟังแล้วใฝ่ฝันอยากดู

            Argonaut แปลว่า sailor of the Argo (ชื่อเรือซึ่งตั้งตามนามคนสร้างคือ Argus)

           และ Argo ยังมีความหมายว่า The Swift ด้วย จากคำกรีก argos = swift


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 16 พ.ย. 17, 14:26
ขุดกระทู้มาเติมต่อเพราะเจ้าแมว Quimera ใน  สัตว์ประหลาด ๕

http://www.reurnthai.com/index.php?topic=6794.msg159734;topicseen#msg159734

                                      Chimera

          เป็นตัวประกอบในตำนานวีรบุรุษกรีก Bellerophon โอรสของราชา Glaucus แห่ง Ephyra
(Corinth) และพระนาง Eurymede
          (แต่เทพบดีซูสได้สาปไว้ให้ราชาไม่สามารถมีโอรสได้, บิดาที่แท้จริงของเจ้าชายคือชลธีเทพ Poseidon)


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 16 พ.ย. 17, 14:29
              นามเบลลรฟอนนี้ได้มาหลังจากที่เจ้าชายได้สังหาร Bellerus ชนชั้นสูงในเมือง แล้วจึงถูกเนรเทศ
เจ้าชายได้ไปพำนักพึ่งพิงราชา Proetus ซึ่งมีชายา Stheneboea ที่ต้องใจในตัวเจ้าชายแต่ถูกปฏิเสธ นางจึง
ใส่ร้ายว่าเจ้าชายหมายข่มเหง 
              ราชาวางแผนยืมมือพ่อตาจัดการกำจัดเจ้าชายแทนจึงแนะนำให้เจ้าชายเดินทางไปเมือง Lycia ที่นี่
เจ้าชายได้รับมอบหน้าที่วีรบุรุษ(เสี่ยงตาย) นั่นคือภารกิจพิชิต Chimera อสูรร้ายพันธุ์ผสมที่มีลมหายใจเป็น
ไฟสังหารผู้คนที่ผ่านมาใกล้ถ้ำ ตัวตนหลักเป็นสิงห์ มีหัวแพะโผล่ตรงกลางหลัง ส่วนหางเป็นหัวงู
              บุพการีอสูรนี้คือ Typhon(อสูรอสรพิษร้ายแรงที่สุด หาญกล้าต่อกรกับเทพบดีซูส ) และ Echidna
(อสูรครึ่งคนครึ่งงู เป็นมารดาของอสูรร้ายทั้งหลายในตำนาน)


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 16 พ.ย. 17, 14:30
               เบลลรฟอนจับม้า Pegasus แล้วบินไปยังถิ่นอาศัยของไคเมียรา และใช้หอกปลายหุ้มตะกั่วแทงเข้าคอ
ลมหายใจพ่นไฟหลอมละลายตะกั่วไหลลงอุดกั้นทางเดินหายใจจนไคเมียราวางวาย

ภาพวาดโดย Peter Paul Rubens


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 16 พ.ย. 17, 14:33
              ศัพท์ Chimera ถูกหยิบยืมมาใช้ในทางการแพทย์ หมายถึง คนที่มียีน 2 ชุดในร่างกาย พบได้ในกรณี
แฝดจากไข่คนละใบที่สะเต็มเซลล์ต้นทางจากแฝดคนหนึ่งหลุดเข้าไปในไขกระดูกของแฝดอีกคนหนึ่ง อีกกรณีคือ
แฝดกำพร้า(อีกแฝดหนึ่งเสียชีวิตในครรภ์) ได้รับเซลล์จากอีกหนึ่งแฝดมาก่อนแฝดนั้นเสียชีวิต
              ปัจจุบันนี้ที่มีการผสมเทียมแล้วนำไข่มากกว่าหนึ่งใบใส่ในมดลูกทำให้มีการตั้งครรภ์แฝดมากขึ้น จึงน่า
จะพบไครเมียราได้มากขึ้นไปด้วย นอกจากนั้นการปลูกถ่ายไขกระดูกเพื่อการรักษามะเร็งเม็ดโลหิต ที่มีการทำลาย
ไขกระดูกเดิมของผู้ป่วยก่อนแล้วจึงปลูกถ่ายไขกระดูกของผู้ให้เข้าไปแทนที่ทำให้เม็ดเลือดของผู้ป่วยมียีนใหม่ของ
ผู้ให้ในขณะที่ยีนในเซลล์อวัยวะอื่นๆ ของผู้ป่วยยังคงเดิม  
              ส่วนกรณี microchimera คือ คนที่มีเซลล์แปลกแตกต่างปนมาเล็กน้อย อาจจะเป็นเซลล์ของแม่ผ่าน
ทางรกเข้ามาหรือในกรณีเซลล์ที่มาจากการให้เลือด

ในขณะที่ Bellerophon ไปปรากฏเป็นชื่อ genus of extinct paleozoic marine molluscs of uncertain
position (Gastropoda or Monoplacophora) in the family Bellerophontidae.(วิกกี้)  


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 29 พ.ย. 17, 10:31
                           Medusa

    
       นามธิดาของ Phorcys ปฐมเทพสมุทรและ Ceto ปฐมเทวีชลธี, เป็นหลานของ Gaia เทวีปฐพี และ
เป็นน้องสุดท้องของสามดรุณีปีศาจ Gorgon(gorgos - กรีก แปลว่า dreadful)

รูปปั้น Gorgon เป็นอสุรีมีปีก,เส้นผมเป็นงู


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 29 พ.ย. 17, 10:33
          เมดูซา นั้นเดิมมีรูปร่างหน้าตาเป็นสาวผมงามล้ำเหนือใครรวมไปถึงเทวีอธีน่า ตำนานเล่าว่า เธอได้
เอ่ยวาจาปรามาสเทวีเรื่องความงามจึงโดนเทวีสาปให้มีผมเป็นงูและร่างเป็นปีศาจเหมือนพี่สาว ใครมองหน้า
เธอต้องกลายเป็นหิน
          ตำนานสอง - เพิ่มเติมว่า ขณะที่เมดูซาอยู่ในวิหารแห่งพรหมจรรย์ของเทวีอธีน่า เทพโพไซดอนผ่านมา
เกิดต้องตาในตัวนางได้ใช้พลังข่มเหง เทวีได้ทีจึงลงโทษนางด้วยข้อหาบังอาจสมสู่ชายในสถานศักดิ์สิทธิ์,สาป
นางให้เป็นปีศาจเช่นนี้

(Arnold Bocklin)


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 29 พ.ย. 17, 10:37
        ความแค้นเคืองของเทวียังไม่จบลงเพียงเท่านี้ หากแต่ถึงขั้นยืมมือคนอื่นมากำจัด นั่นคือ เพอร์ซีอัส
บุตรของเทพบดีซูสกับดานาเอ(ธิดากษัตริย์แห่งอาร์กอส), วีรบุรุษกรีกอีกคนหนึ่ง เพอร์ซีอัสถูกราชาแห่ง
เกาะที่มารดามาพึ่งพิงคิดกำจัดให้พ้นทางขวางพระองค์ที่พึงใจในตัวมารดาของเพอร์ซีอัส โดยบัญชาให้ไป
สังหารเมดูซาแล้วนำศีรษะมาเป็นของขวัญ
        เทพร่วมบิดาซูสได้ร่วมด้วยช่วยเหลือน้องชายต่างมารดาโดยมอบของวิเศษเพื่อใช้เดินทางไปยังถ้ำของ
นางมารกอร์กอนทั้งสาม เทวีอธีน่านั้นมอบของสำคัญนั่นคือโล่ห์วับวาวราวกระจกเพื่อให้เพอร์ซีอัสใช้มองเมดูซา
จากเงาบนโล่ห์ได้ถนัดทำให้สามารถตัดศีรษะเมดูซาได้สำเร็จโดยไม่ต้องมองนางโดยตรง
        เลือดที่ฉีดไหลออกมาจากคอของเมดูซาเป็นต้นกำเนิดของม้ามีปีก ที่เรียกว่า เพกาซัส  

Perseus Fountain, Grottenhof, Residenz, Munich


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 29 พ.ย. 17, 10:47
          ระหว่างทางกลับโดยสายการบินเพกาซัส เพอร์ซีอัสผ่านมาพบเจ้าหญิงแอนโดรเมดาที่ถูกจับมัดบนชายหาด
เพื่อเป็นเครื่องสังเวยอสูรร้ายที่มารังควานชาวเมือง
          เพอร์ซีอัสใช้ศีรษะเมดูซาสาปอสูรเป็นหินแล้วจึงได้ครองคู่กับเจ้าหญิง ก่อนที่จะกลับมาแก้แค้นราชาที่หลอก
ไปตายให้กลายเป็นหินด้วยศีรษะเมดูซาเช่นกัน

(Gustave Moreau)


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 29 พ.ย. 17, 10:49
             ศีรษะของเมดูซานี้ในที่สุดได้ถูกนำไปประดับโล่ห์ของเทวีอธีน่า และได้กลายมาเป็น

ศัพท์ทางการแพทย์ - caput medusae
        
             ใช้เรียกอาการแสดงที่ปรากฏบนหน้าท้องของผู้ป่วยด้วยโรคตับแข็งทำให้เลือดดำไหลผ่านทางหลอดเลือดดำ
ในตับสู่หลอดเลือดดำใหญ่กลับไปหัวใจไม่ได้สะดวก มวลเลือดดำจึงต้องหาทางอ้อมกลับผ่านทางหลอดเลือดดำรอบสะดือ
ทำให้หลอดเลือดดำเหล่านี้โป่งออกแลเห็นเป็นเส้นสายคล้ายผมงูบนศีรษะเมดูซา


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: เพ็ญชมพู ที่ 03 ธ.ค. 17, 11:35
ในทางชีววิทยา เมดูซาเป็นศัพท์ใช้เรียกระยะตัวเต็มวัย (adult) ของแมงกะพรุนอีกด้วย  ;D


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 04 ธ.ค. 17, 10:31
                เมดูซา ยังไปไกลถึง 1,500 ปีแสงบนฟากฟ้า ในนามของเนบิวลาขนาดกว้างสี่ปีแสง


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 04 ธ.ค. 17, 10:32
           ที่ใจกลางของเนบิวลานี้ คือดาวฤกษ์ชราที่สลัดเปลือกชั้นนอกออกมาเป็นเมฆสีสดสวย แก๊สสีแดงมาจาก
ไฮโดรเจน, ส่วนสีเขียวคืออ็อกซิเจน
           ชะตาระยะสุดท้ายของดวงอาทิตย์ของเราก็จะเป็นเช่นดังนี้ ก่อนที่จะกลายไปเป็นดาวแคระขาว :)


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 14 ธ.ค. 17, 09:54
At last,       

                                               Atlas

              หนึ่งตนในชนเผ่า Titan รุ่นที่สอง เป็นลูกของ Iapetus เทพแห่งสงคราม กับ Oceanid Asia หรือ
Clymene เทพธิดาแห่งมหาสมุทร

(ไททัน - ปฐมเทพก่อน Olympian(บ้างว่าเป็น กึ่งเทพกึ่งอสูร) ตระกูลอสูรสาแหรกที่เก่าแก่ที่สุดในตำนานกรีก
สืบสายจากเทพ Ouranos ผู้ปกครองโอลิมปัสกับ Gaea เทวีปฐพี)

             ช่วงอภิมหาสงครามระหว่าง  Titans และทวยเทพ Olympian แอตลัสเป็นจอมทัพต่อกรแล้วปราชัย
เทพบดีซูสลงทัณฑ์ให้ไปยืนอยู่ทางทิศตะวันตกของโลกแล้วแบกฟากฟ้าไว้
(- นึกถึงกรณีครูทำโทษให้ไปยืนกางแขน,คาบไม้บรรทัดหลังห้อง)
            ภาพหรือรูปปั้นนั้นจัดทำเป็นแอตลัสแบกฟ้าลูกทรงกลมแลละม้ายลูกโลก,บ้างก็เป็นแบกลูกโลก

รูปนี้เป็นแบกลูกฟ้า


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 14 ธ.ค. 17, 09:55
                แอตลัสเป็นเทพแห่งดาราศาสตร์และการเดินเรือ มีตำนานต่อไปถึงที่มาของชื่อภูเขาทางตะวันตก
เฉียงเหนือของแอฟริกาว่า  Perseus ขี่ม้าบินผ่านมาและชูศีรษะของเมดูซาให้แอตลัสมองทำให้แอตลัสกลาย
เป็นหินสิ้นความหนักเหนื่อย


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 14 ธ.ค. 17, 09:56
           แต่ แอตลัสยังต้องไปแบกประติมา,สถาปัตยกรรมต่างๆ เป็นรูปปั้นสลักในร่างชายที่เรียกแบบโรมันว่า
telamon ส่วนเวอร์ชั่นรูปปั้นสลักหญิงซึ่งมีมาก่อนชายเรียกว่า Caryatid

(Telamon ยังเป็นนามเจ้าชายในตำนานกรีกที่ร่วมการผจญภัยไปกับ Jason and the Argonauts)


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 14 ธ.ค. 17, 09:59
           ต่อมา, ในช่วงเวลาผสมผสานศิลปะวัฒนธรรม Hellenistic ของกรีกกับพุทธ(พุทธศตวรรษที่ 2 ถึง 10)
ซึ่งเริ่มจากครั้งพระเจ้า Alexzander The Great กรีฑาทัพสู่อินเดียตอนเหนือ ครอบคลุมอาณาบริเวณเอเชียกลาง
เรียกว่า Greco-Buddhism  แอตลัสจากกรีกนี้ก็ได้ถูกถ่ายทอดมาผสมผสานกับคติความเชื่อทางพุทธพราหมณ์ฮินดู
ปรากฏเป็นแอตลัส(แปลงรูป)  ประดับแบกสถูป,พระพุทธรูป

แอตลัสคันธาระ


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 14 ธ.ค. 17, 10:01
            เมื่อพุทธศาสนามาถึงสุวรรณภูมิ แอตลัส(แปลงรูป)นี้ก็ตามมาแบกฐานประติมาสถาปัตยกรรมในสมัยทวาราวดี
            จนเมื่อถึงเวลามาของรามเกียรติ์ แอตลัสแปลงรูปจึงถูกแทนที่ด้วยยักษาวงศ์วานท้าวราพณาสูร หรือ ทศกัณฐ์

ยักษ์แบก ศิลปะสุโขทัย พุทธศตวรรษที่ 19-20 วัดพระพายหลวง ตำบลเมืองเก่า อำเภอเมือง สุโขทัย


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 15 ธ.ค. 17, 09:33
             ทางการแพทย์, แอตลัส ถูกนำมาใช้เรียก กระดูกสันหลังช่วงคอชิ้นแรก(C1 -first cervical vertebra
of the spine) ซึ่งต้องทำหน้าที่แบกรับมวลกระโหลกศีรษะและสมองอันหนักอึ้ง


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 15 ธ.ค. 17, 09:34
ส่วน Atlas ที่หมายถึงหนังสือภาพแผนที่(หรือภาพแสดงสิ่งอื่น) นั้น


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 15 ธ.ค. 17, 09:36
เริ่มมีที่มาจาก
 
                Gerardus Mercator(1512 - 1594) นักภูมิศาสตร์,ดาราศาสตร์,คณิตศาสตร์ และนักปรัชญา
ชาวเบลเยียม ผู้ประดิษฐ์ลูกโลกและภาพแผนที่ที่ได้รับการยกย่องว่าถูกต้องกว่าแผนที่ยุคก่อน,เข้าใจง่ายและมีศิลป์
                เขาเป็นบุคคลแรกที่ได้นำนามแอตลัสมาใช้ในหนังสือ Atlas or cosmographical meditations
upon the creation of the universe, and the universe as created ที่พิมพ์ออกเผยแพร่(ในปี 1595)
หลังเสียชีวิตแล้ว
                 แรกเริ่มเป็นหนังสือบทความที่ตามต่อมาในการพิมพ์ครั้งหลังๆ กลายเป็นรวมภาพแผนที่ทำให้คำว่า 
Atlas มีความหมายถึงหนังสือภาพแผนที่มาตั้งแต่ตอนกลางศตวรรษที่ 17


กระทู้: ฉ - ศัพท์คำนี้มีตำนาน(กรีก) - NC 17
เริ่มกระทู้โดย: SILA ที่ 15 ธ.ค. 17, 09:44
             เมอร์เคเทอร์เลือกใช้คำ แอตลัส ตามนามของ  King Atlas of Mauretania ราชาในตำนาน
แห่งดินแดนที่ปัจจุับันคือ Morocco กล่าวกันว่าทรงเป็นนักปรัชญา,คณิตศาสตร์และดาราศาสตร์ ทรงประดิษฐ์
ลูกท้องฟ้าขึ้นเป็นคนแรกดังภาพบนหน้าปก
             ก่อนที่จะกลายเป็นภาพแอตลัสแบกโลกตามตำนานกรีกบนหน้าปกหนังสือแผนที่ที่พิมพ์ในเวลาต่อมา