เทพเจ้าอียิปต์

[จ้อ]

ขอบคุณๆ CrazyHOrse ครับ
พูดถึง อามุน-เร แล้วทำให้นึกถึงเรื่องของราชวงค์ที่ 18 ของอียิปต์
ซึ่งนับว่าเป็นช่วงเวลาที่น่าสนใจที่สุดช่วงหนึ่งของอารยธรรมอียิปต์โบราณทีเดียว
เหตุเพราะว่าเป็นช่วงที่ อียิปต์เข้าสู่ยุคจักรวรรดิ์นิยม Eygpt Empire เกิดขึ้นครั้งแรกก็ช่วงนี้
โดยฟาโรห์ที่ชื่อว่า ทุคโมเสสที่สาม (Thutmose III)    

แต่ก่อนที่จะเล่าเรื่องทุคโมเสส ฟาโรห์ที่ครองราชย์ก่อนหน้าเขาก็น่าสนใจไม่น้อย
ฟาโรห์องค์นี้ไม่ใช่ฟาโรห์ธรรมดา แต่เป็น "ฟาโรห์ผู้หญิง" ครับ
ซึ่งเป็นแม่เลี้ยงของทุคโมเสสนั่นเอง เธอมีนามว่า ฮัทเชฟซุท (Queens Hatshepsut)
หลายคนคงรู้จักคลีโอพัตราว่าเป็นฟาโรห์หญิง แต่คงมีไม่กี่คนที่ทราบว่าก่อนหน้าเธอเกือบ 1500 ปี
ก็มี อัทเซฟซุท เป็นฟาโรห์หญิงที่ยิ่งใหญ่ไม่แพ้กัน  ...  (แม้จะไม่ใช่ฟาโรห์หญิงองค์แรกก็ตาม)
อืมผมก็ไม่รู้จะเริ่มเล่าตรงไหนก่อนดี เอาเป็นว่าเริ่มแต่แรกตั้งราชวงค์ที่ 18 เลยก็แล้วกันครับ
อาจจะยาวหน่อย (แต่ก็เพราะเรื่องมันยาว ... )

เมื่อประมาณ 3500 กว่าปีมาแล้ว อียิปต์นั้นปกครองโดยชาวต่างชาติ ซึ่งเรียกว่าพวก ฮิกซอส (Hyksos)
ฮิกซอสนี้มาจากไหนไม่แน่ใจนักแต่คาดว่ามาจากทางเอเชียกลาง หรือแถบอีรัก อีหร่าน
( ช่วงที่ฮิกซอสปกครองนี้เป็นช่วงที่เรียกกันว่า Second Intermediate  ซึ่งมีชนหลายชาติอพยบเข้ามา
ในอียิปต์ รวมทั้งชนชาติยิวด้วย จำว่าเคยคุยเรื่องนี้ไปแล้วครั้งหนึ่งในกระทู้ข้างล่าง ... )
ในขณะที่พวกฮิกซอสปกครองนั้น ทางตอนกลางของอียิปต์ไม่ยอมตกอยู่ในอำนาจของพวกฮิกซอส
และได้พยายามที่จะขับไล่พวกนี้ออกไป ซึ่งมาสำเร็จเอาก็ในสมัยของ ฟาโรห์ที่ชื่อว่า อัคโมส (Ahmose)
และอัคโมสนี่เองเป็นผู้ที่สถาปณาราชวงค์ที่ 18 ขึ้น ... อัคโมสไม่ได้ทำเพียงแค่ขับไล่พวกฮิกซอสอย่างเดียว
แต่ยังเคลื่อนทัพไปยึดดินแดนทางตอนใต้ที่เรียกว่า นิวเบียน (Nubia)  อีกด้วย ซึ่งปัจจุบันอยู่ในเขตของ
ประเทศซูดาน ... นิวเบีย นั้นเป็นดินแดนที่อุดมสมบูรณ์ไปด้วยทองคำ ยุคทองของอียิปต์ก็เอาทองมาจาก
นิวเบียนี่แหละครับ ... อัคโมสเป็นผู้เริ่มต้นของยุคทองของอียิปต์ที่กำลังจะมาในยุคของฟาโรห์องค์ต่อๆไป
เมืองหลวงของอียิปต์ในช่วงนั้นอยู่ที่ ตีฟ (Thebes) ซึ่งเป็นเมืองหลวงที่ยิ่งใหญ่ที่สุดเมืองหนึ่งของอณาจักรโบราณ
สมัยนี้ไม่มีการสร้างปีระมิดแต่สร้างเสาหินที่เรียกว่าออปลีก   (obelisk)   แทน ...

ราชวงค์ที่ 18 สืบทอดต่อกันมาได้ประมาณเรื่อยๆ จนมาถึงสมัยของฟาโรห์ทุคโมเสสที่ 2 พระองค์เกิดสวรรค์คต
แต่ผู้ที่จะมาสืบราชสมบัติคนต่อไปคือทุคโมเสสที่ 3 นั้นยังมีอายุน้อยมากแค่ไม่กี่ขวบ  แม่เลี้ยงของทุคโมเสสที่3
ซึ่งเป็นราชินีของทุคโมเสสที่ 2 ชื่อว่า พระนางฮัทเซพซุท จึงขึ้นเป็นผู้สำเร็จราชการแทน
แต่ฮัทเซฟซุทไม่หยุดแค่นั้นเธอสถาปนาตัวเองเป็นฟาโรห์แห่งอียิปต์ และครองราชอยู่ถึง 22 ปี
สาเหตุที่เธอสถาปณาตัวเอง จะเป็นความปราถนาส่วนตัว หรือเหตุผลทางการเมืองไม่มีใครทราบ

ฮัทเซฟซุทนั้นเปรียบได้กับพระนางอลิซาเบทที่ 1 ของอังกฤษเลยทีเดียว
การเป็นผู้ปกครองที่เป็นผู้หญิงนั้นค่อนข้างจะลำบาก เหมือนกับพระนางอลิซาเบท ฮัทเชฟซุทไม่ไว้ใจกองทัพอียิปต์
ตลอดช่วงเวลาที่เธอครองราชย์ เธอไม่เคยส่งกองทัพออกไปขยายอณาจักร์ เหมือนฟาโรห์องค์ก่อนๆ
เหตุก็เพราะว่า ถ้าส่งกองทัพออกไปรบแล้วแพ้ ขุนนางก็จะหาว่าเพราะมีผู้นำเป็นผู้หญิงเลยแพ้
ถ้าส่งไปแล้วชนะนายพลที่นำทัพออกไปก็จะมีชื่อเสียง ซึ่งอันตรายต่อเธออีก ส่งกองทัพออกไปมีแต่เสียกับเสีย
อัทเซพซุทเลยไม่ส่งทหารออกไปรบ แต่ส่งทหารออกไปทำการค้าแทน เรียกว่าเป็นกองทัพการค้าหน่วยแรกของโลก
การทำเช่นนี้ทำให้ทหารไม่ว่างงาน และเธอยังได้คำชื่นชมจากประชาชนอีกต่างหาก
เธอเป็นผู้เปิดอยิปต์สู่โลกภายนอก ... ในยุคของเธอนั้นอียิปต์มั่งคั่งขึ้นมาก

หลังจากที่เธอครองราชได้ 22 ปี เธอก็เสียชีวิต ลูกเลี้ยงของเธอคือทุคโมเสสที่ 3 ก็ได้ขึ้นมานั่งบัลลังก์
ทุคโมเสสคงไม่ค่อยชอบแม่เลี้ยงเท่าไหร่นัก (ก็สมควรจะไม่ชอบเพราะโดนแย่งบัลลังไปซะตั้ง 22 ปี )
ทุคโมเสสเลยสั่งให้ทหาร ลบเรื่องราวของฮัทเซฟซุทซะ โดยการส่งคนออกไปพร้อมกับค้อนแล้วก็ลิ่ม
วิหารไหนที่มีชื่อ และภาพสลักหินของฮัทเซฟซุทก็ขุดออกซะ   คนในยุคปัจจุบันแทบจะไม่รู้จักเธอเลย
จนกระทั่งเมื่อ ฮาวาร์ด คารเตอร์ ค้นพบสุสานของเธอเข้า (คนเดียวกับที่พบสุสานของตูตานคามุน)
ส่วนเรื่องราวในสมัยของเธอนั้น ส่วนใหญ่ค้นพบในสุสานของทหารในสมัยที่เธอมีอำนาจอยู่
ซึ่งทหารของทุคโมเสสไม่ได้เข้าไปทำลาย ...

ทุคโมเสสที่ 3 ขึ้นเป็นฟาโรห์เมื่ออายุได้ 25 ปี กำลังหนุ่มเลือดร้อน และอยากที่จะสืบทอดตำนาน
ฟาโรห์นักรบตามบรรพบุรุษของเขา บังเอิญในช่วงที่อียิปต์กำลังเปลี่ยนแผ่นดินนั้นมีกองทัพต่างชาติ
เข้ามาลองดีอำนาจของฟาโรห์องค์ใหม่ ทุคโมเสสรอโอกาสที่จะได้แสดงฝีมือมานานเลยเกณฑํกองทัพออกไปรบ
ทุคโมเสสไม่เพียงแต่ยกทัพไปขับไล่ศัตรูเท่านั้น แต่ยังเข้าไปยึดดินแดนของศัตรูด้วย
อณาจักร์ของทุคโมเสสนั้นกว้างใหญ่ไพศาล ตอนเหนือนั้นเลยขึ้นไปถึงซีเรีย  อีรัก จอร์แดน
ส่วนตอนไต้ก็ยึดนิวเบีย (ซูดาน) เป็นการรวมเอาหลายๆอณาจักร์เข้าด้วยกันเรียกว่าเป็น Eygpt Empire
จะเรียกว่าเป็นจักรวรรดิ์นิยมอันแรกของโลกก็น่าจะไม่ผิดครับ

[จ้อ]

มีเกร็ดเล็กๆเกี่ยวกับการรบของกองทัพฟาโรห์ ...
หลังจากที่กองทัพรบชนะทุกครั้งจะมีการนับศพของทหารฝ่ายตกข้าม
วิธีนับไม่ใช่นับหัว แต่เป็นการนับมือแทน โดยทหารอียิปต์จะตัดข้อมือข้างขวาของศพ
แล้วนำไปให้หัวหน้าหมู่ที่จะเป็นผู้นับจำนวนของทหารฝ่ายตรงข้ามที่สังหารได้

ช่างเป็นกองทัพที่ละเอียดละออซะจริงๆ ...
อืม .... นั่งนับมือที่ตัดมาสดๆ นึกภาพแล้วชวนให้เวียนหัวคลื่นใส้อย่างไรชอบกล

[caeruleus]

นิยายเรื่อง ธุวตารา ของ ทมยันตี ก็เป็นเรื่องเกี่ยวกับฟาโรห์พระองค์นี้ - จะจริงแค่ไหนคงต้องถามผู้รู้ แต่พระสวามีของฟาโรห์ฮัต ตามท้องเรื่องก็คือน้องชายแท้ๆของตัวฮัตเอง

[จ้อ]

ไม่เคยอ่านทั้งเรื่อง กฤตยา และ เรื่อง ธุวตารา เลยครับ ...
อยากทราบเหมือนกันว่าเรื่องเป็นอย่างไร สงสัยต้องหาอ่านซะแล้ว ... หุๆๆ

นิยายเรื่อง ธุวตารา ฟาโรห์หญิงที่ชื่อฮัตนั้น ชื่อคล้ายกับ ฮัทเชฟซุท ครับ
และตามประวัติศาสตร์ ฮัทเซฟซุท ก็เป็นพระธิดาของฟาโรห์ที่ชื่อ ทุคโมเสสที่ 1
และแต่งงานกับฟาโรห์องค์ต่อมาคือ ทุคโมเสสที่ 2 ซึ่งเป็นพี่น้องกันนั่นเอง
(สมัยนั้นคนในราชวงค์มักจะแต่งงานกันเองในหมู่เคลือญาติครับ)
แต่ทุคโมเสสที่ 2 มาสวรรคตเสียก่อน และ ลูกชายของเขาที่เกิดกับภรรยาคนอื่น
คือ ทุคโมเสสที่ 3 ยังเด็กมาก ประมาณ 2-3 ขวบ ... เลยเป็นโอกาสให้ ฮัทเชฟซุท
ขึ้นมาครองอำนาจ ... จะด้วยความตั้งใจของเธอเอง หรือ สถานะการบังคับไม่มีใครทราบครับ

[จ้อ]

พูดถึงทุคโมเสสที่ 3 ซะหน่อยครับ เพราะเป็นบุคคลที่สำคัญที่สุดคนหนึ่ง
หลายคนกล่าวถึงทุคโมเสสว่าเป็น นโบเลียนแห่งอียิปต์ทีเดียว ... ฟาโรห์ผู้ไม่เคยพ่ายในสมรภูมิ

การรบครั้งแรกและครั้งสำคัญที่สุดที่แสดงถึงอัจฉริยะของทุคโมเสส คือการสมรภมิที่เมืองมากีโด
เมืองมากีโดปัจจุบันอยู่ในประเทศอิสราเอล เมืองนี้มีชื่ออยู่ในคำภีรไบเบิลซะด้วย
นักโบราณคดีหลายคนเชื่อว่าสงครามครั้งนี้คือสิ่งที่คนเขียนไบเบิลเรียกว่า armageddon

มากีโดนั้นเป็นจุดยุทธศาสตร์ที่สำคัญของภูมิภาคแถบนั้น มากีโดเมืองเดียวมีค่าเท่ากับเมืองอื่นๆอีกนับพัน
จุดหักเหของสงครามครั้งนี้อยู่ที่ว่า ก่อนที่จะเข้าเมืองนั้นมีทางอยู่สองทาง
ทางแรกค่อนข้างจะยาวกว่าทางที่สอง แต่ถนนหนทางราบเรียบ และกว้างพอที่จะให้กองทัพของทุคโมเสส
เดินทัพเข้าไปได้อย่างสบาย ส่วนอีกทางหนึ่งเป็นทางช่องเขาซึ่งเรียกว่า Aruna pass
ทหารฝ่ายตรงข้าม (คิดว่าเป็นกอบทัพผสมระหว่างพวก ฮิปบรู และชนชาติอื่นๆ) คิดว่าทุคโมเสส
จะยกทัพมาทางแรกเลยไปตั้งทัพรอที่ปากทาง แต่ทุคโมเสสเห็นทางที่สองเป็น The road to victory
เขายกทัพผ่านช่องเขาแคบๆ และบุกเข้าโจมตีกอบทัพฝ่ายตรงข้ามแบบไม่ให้รู้เนื้อรู้ตัว
ผลก็คือฝ่ายตรงข้ามแตกพ่ายยับเยิน ต้องหนีหลบเข้าไปในกำแพงเมืองมากีโด

ใจจริงนั้นทุคโมเสสตั้งใจจะตามเข้าไปตีเมืองต่อให้ชนะเด็ดขาด แต่มาติดตรงที่ทหารของทัคโมเสส
มัวแต่ยุ่งอยู่กับการนับมือข้าศึก (มือหนึ่งข้างของข้าศึกนำมาแลกทองได้)
ทุคโมเสสเลยต้องล้อมเมืองไว้ถึง 7 เดือน จนกองทัพฮิปบรูทนหิวไม่ไหวเลยยอมแพ้ในที่สุด

ยุทธศาสตร์ที่ทุคโมเสสใช้นั้น ถูกนำมาใช้ในอีกเป็นพันปีให้หลัง เมื่อกองทัพของอณาจักรออตโตมัน
บุกมายึดเมืองมากีโด แม่ทัพของออตโตมันก็อปปี้เทคนิคของทุคโมเสสมาใช้
และก็ได้ผลเสียด้วย

[หนูนานา]

แล้วตกลง อัยย์ กับ สเมนกาเร มีจริงหรือเปล่าค้า  จ๋งจั๋ยจ๋งจั๋ย...

[จ้อ]

ไม่ทราบเหมือนกันครับว่ามีตัวตนจริงหรือเปล่า

เรื่องราวเป็นอย่างไรละครับ



ส่วนอันนี้เป็นรูปปั้นของทุคโมเสสที่ 3
http://vcharkarn.com/reurnthai/uploaded_pics/RW861x021.jpg'>

[จ้อ]

มีเวปเกี่ยวกับประวัติศาสตร์อียิปต์ของโทรทัศน์บีบีซีมาฝาก

บีบีซีมีสารคดีเกี่ยวกับอียิปต์เยอะมากครับ

http://www.bbc.co.uk/history/ancient/egyptians/index.shtml' target='_blank'>http://www.bbc.co.uk/history/ancient/egyptians/index.shtml



เรื่องของ ฮัทเชฟซุท และ ทุคโมเสส

http://www.bbc.co.uk/cgi-bin/history/renderplain.pl?file=/history/ancient/egyptians/hatshepsut_1.shtml' target='_blank'>http://www.bbc.co.uk/cgi-bin/history/renderplain.pl?file=/history/ancient/egyptians/hatshepsut_1.shtml

อาคานาเทน และ ครอบครัว

http://www.bbc.co.uk/cgi-bin/history/renderplain.pl?file=/history/ancient/egyptians/akhenaten_1.shtml' target='_blank'>http://www.bbc.co.uk/cgi-bin/history/renderplain.pl?file=/history/ancient/egyptians/akhenaten_1.shtml

ใครชอบรามเสสที่ 2 ก็มีให้อ่านครับที่นี่

http://www.bbc.co.uk/cgi-bin/history/renderplain.pl?file=/history/ancient/egyptians/ramesses_1.shtml' target='_blank'>http://www.bbc.co.uk/cgi-bin/history/renderplain.pl?file=/history/ancient/egyptians/ramesses_1.shtml



ส่วนภาพข้างล่างเป็นโฉมหน้าของฟาโรห์ อคานาเทน ผู้นับถือเทพเจ้าองค์เดียวคือ เอเทน

ผลของการปฎิรูปศาสนาของเขาทำให้อณาจักร์อียิปต์เกือบต้องล่มสลายเลยทีเดียว
http://vcharkarn.com/reurnthai/uploaded_pics/RW861x022.jpg'>

[หนูนานา]

คุณJorทำไมมีความรู้เกี่ยวกับอียิปต์เยอะจังคะ  ศึกษาด้านนี้มาโดยเฉพาะหรือคะ

[ผ่านมา]

สงสัยว่าเค้าจะเป็นทหารอียิปต์เมื่อชาติที่แล้วมั้ง

[จ้อ]

ไม่ได้เรียนมาทางนี้หรอกครับ (และก็ไม่เคยเป็นทหารอียิปต์ด้วยจ้า) เพียงแต่เคยจีบสาวอียิปต์ครับ โห่ๆๆ

จริงๆคือจำเอามาจากสารคดีในโทรทัศน์ครับ ที่อังกฤษรายการสารคดีเกี่ยวกับประวัติศาสตร์เขาทำได้ดี
น่าติดตามมาก ดูแล้วสนใจ ก็เลยไปหาหนังสือ หรือ หาอ่านเพิ่มเติมตามเว็ปต่างๆ
ผมละอิจฉาฝรั่งอยากให้ทีวีไทยมีรายการดีๆ นอกเหนือจากจับเอาดารา นักร้องมาเล่นเกมส์บ้าง
เยาวชนจะได้มีอาหารสมอง อย่างน้อยก็ช่วยให้เขารู้ตัวเองว่าสนใจด้านไหน จะได้เลือกเรียนที่ตัวเองชอบ
สารคดีประวัติศาสตร์ โบราณคดี วิทยาศาสตร์ ฯลฯ ช่วยให้เด็กๆเห็นโลกกว้างขึ้น

[ผ่านมาอีกละ]

สาวอียิปต์ เป็นผู้ฉิงแน่ๆเลย(ป่าวป่วนนะ)

[หนูนานา]

แหม...เคยจีบสาวอียิปต์  แล้วเคยไปเห็นอียิปต์เมืองเป็นๆไหมคะ  ท่าทางน่าจะร้อนเนอะ

[จ้อ]

อียิปต์เมืองเป็นๆ ... อุๆๆ อียิปต์เมืองที่ไม่เป็นๆอยู่ผมคงขอบายครับ
ยังไม่อยากเป็นมัมมี่ ...

ยังไม่เคยไปครับ แต่หวังว่าคงจะมีโอกาสไปดูซักครั้ง
อยากไปดู ปีรามิด ไปดูเมืองอเล็กซานเดีย ไปดูหุบผากษัตริย์ ... โอ้ยเยอะแยะ

จะว่าไปประวัติศาสตร์อารยธรรมโบราณแบบอียิปต์ก็ไม่ใช่ไม่มีประโยชน์
อียิปต์โบราณนั้นมีอารยธรรมยืนยาวนับเป็นพันๆปี มีหลายๆเรื่องที่น่าศึกษา
บางครั้งก็คล้ายๆกับเหตุการณ์ในปัจจุบัน ทำให้เราเข้าใจความเป็นไปในโลกมากขึ้น
อดีตกับปัจจุบันบางทีมองแล้วก็คล้ายๆกัน

[สมหวัง]

อย่าลืมวัดความสูงปิรามิดนะครับ