|
กระทู้: ผ้านุ่ง เริ่มกระทู้โดย: Baitoey ที่ 18 ก.พ. 10, 10:17 หนูมีคำถามเกี่ยวกับผ้านุ่งค่ะ คนโบราณเวลานุ่งโสร่งอยู่กับบ้าน พอแขกที่ไม่คุ้นเคยโผล่หน้ามาเยี่ยมที่บ้าน
ทำไมถึงต้องตวัดชายผ้านุ่งทำให้เป็นโจงออกมารับแขกด้วยล่ะคะ รับทั้งนุ่งผ้าไม่ได้เลยหรือไง ขอบพระคุณค่ะ กระทู้: ผ้านุ่ง เริ่มกระทู้โดย: Wandee ที่ 18 ก.พ. 10, 10:47 สวัสดีค่ะ คุณหนูใบเตย
คนไทยโบราณที่พูดกันนี้ ตีว่าสมัย รัชกาลที่ ๔ ถึง รัชกาลที่ ๕ นะคะ ถ้าอ่านจาก สี่แผ่นดิน เจ้าคุณพ่อของพลอย ได้นุ่งโจงทันทีเมื่อคุณ สาย มาเยี่ยม เป็นการแต่งตัวให้เรียบร้อยขึ้นสำหรับรับแขก คุณสายก็เป็นชาววัง และเป็นผู้ที่เลี้ยงดูปกครองพลอยมา เป็นการให้เกียรติกับแขกที่มาเยือน เปลี่ยนจากการแต่งกายตามสบาย เหตุผลน่าจะเป็นการนุ่งลอยชายนั้น ไม่รัดกุมค่ะ ขมวดชายพกไว้เท่านั้น จำไม่ได้ว่าเป็นโสร่งหรือไม่ น่าจะเป็นผ้าพื้นที่เก่าแล้ว เนื้อนุ่ม นุ่งสบายตัวมากกว่า ถ้าคุณหนูใบเตยจะคิดเลยไปถึงรูปข้าราชการชั้นผู้ใหญ่ของไทยสมัยต้นรัชกาลที่ ๔ ท่านนุ่งผ้ายกทอง ไม่ใส่เสื้อรับแขกเมืองนะคะ ฝรั่งที่เป็นทูตขรตรีเศียรก็เข้าใจธรรมเนียมไทยดีเพราะต้องศึกษามาแล้ว ฝรั่งนักผจญภัยและแหม่ม มิดฉานรี เท่านั้นที่สะดุ้งสะดิ้งไปบ้าง คิดว่ามาตราฐานของบ้านเมืองตนเองนั้นสูงส่ง กระทู้: ผ้านุ่ง เริ่มกระทู้โดย: Wandee ที่ 18 ก.พ. 10, 10:57 ตัวประกอบรายหนึ่งในนวนิยายของ ดอกไม้สด จะเป็นเพื่อนหรือญาติของนางเอก จำไม่ได้แน่
นางเอกไปที่บ้าน สตรีรายนี้นั่งแกะปลาทูสดอยู่ค่ะ เธอนุ่งผ้าแถบเพราะมีลูกเล็ก ละเอาไว้ฐานเข้าใจว่าเธอต้องให้นมลูก เวลาในเรื่องนี้หลังปี ๒๔๗๕ นะคะ ดิฉันอ่านนวนิยายรุ่นนี้ก็งงไปชั่วขณะเหมือนกัน เพราะไม่เคยเห็นผ้าแถบค่ะ กระทู้: ผ้านุ่ง เริ่มกระทู้โดย: luanglek ที่ 18 ก.พ. 10, 13:08 ผู้หลักผู้ใหญ่สมัยก่อนเคยเล่าให้ฟังว่า การนุ่งผ้าอยู่กับบ้านที่มีแต่คนกันเอง ท่านมักนุ่งลอยชาย ไม่โจงกระเบน แต่ถ้าจะออกไปทำกิจธุระอันใดนอกบ้าน หรือมีแขกไปใครมาหา ท่านจะนุ่งเป็นโจงกระเบนทันที ไม่ว่าหญิงหรือชาย เพื่อเป็นการให้เกียรติแก่แขก และไม่ดูประเจิดประเจ้อเวลาลุกเวลานั่ง เพราะสมัยก่อนเรานั่งกับพื้นเรือนพื้นบ้าน ถ้านุ่งผ้าลอยชายหรือนุ่งแบบผ้าโสร่ง โอกาสที่จะทำกิริยาไม่เรียบร้อยต่อหน้าแขกมีมาก ถ้าออกนอกบ้านก็นิยมนุ่งโจงกระเบน เพราะจะเดินจะก้าวจะวิ่งก็ถนัดทะมัดทะแมงและเรียบร้อยดี
ยิ่งถ้าไปวัดด้วยแล้ว จะไม่นุ่งผ้าลอยชายเด็ดขาด ถือว่าไม่เคารพสถานที่ ในกฎมณเฑียรบาลก็มีข้อที่ห้ามนุ่งผ้าลอยชายเข้าวัง มิฉะนั้นจะมีโทษหนัก การนุ่งผ้าแบบผ้าถุงผ้าโสร่ง เข้าใจว่า เป็นที่นิยมกันในสมัยรัชกาลที่ ๖ ก่อนหน้านั้นคงนุ่งโจงกระเบนเป็นพื้น (ถ้ามีผิดพลาดตรงไหน ฝากคุณวันดีช่วยแก้ด้วยนะครับ) กระทู้: ผ้านุ่ง เริ่มกระทู้โดย: Bhanumet ที่ 18 ก.พ. 10, 13:51 แล้วบรรดาชายหนุ่มนุ่งลอยชายที่ประตูดินล่ะครับ อิอิ ;D
บางครั้งการนุ่งลอยชายก็เป็นเหมือนสัญลักษณ์ของความสัมพันธ์เชิงอำนาจ ถ้าผู้ที่นุ่งลอยชายอยู่ ให้เกียรติแขกที่มาเยือนก็จะรีบตวัดนุ่งโจงทันที เช่น เมื่อครั้งเจ้าฟ้าพินทวดี เข้าเฝ้าฯ ในหลวง ร. ๑ หรือเมื่อครั้ง สมเด็จกรมพระศรีสุริเยนทรามาตย์ เข้าเฝ้าฯ ในหลวง ร. ๓ มีอีกตัวอย่าง ที่มา :ศิลปวัฒนธรรม ฉบับเดือน มิถุนายน วันที่ 01 มิถุนายน พ.ศ. 2547 ปีที่ 25 ฉบับที่ 08 ศันสนีย์ วีระศิลป์ชัย (จาก http://hello-siam.blogspot.com/2008/04/blog-post_1874.html (http://hello-siam.blogspot.com/2008/04/blog-post_1874.html)) " ... พระเจ้าบรมวงศ์เธอ กรมหลวงทิพยรัตนกิริฏกุลินี เมื่อครั้งยังทรงพระเยาว์ขณะดำรงพระอิสริยยศเป็นพระองค์เจ้าหญิงนภาพรประภา ได้เสด็จพร้อมพระพี่นางพระองค์เจ้าสุขุมาลมารศรีและพระมารดาเจ้าคุณจอมมารดาสำลี ซึ่งมีศักดิ์เป็นหลานสาวสมเด็จเจ้าพระยาฯ เพื่อไปช่วยงานแซยิดของท่าน ต้องเสด็จไปประทับแรมกับเจ้าคุณจอมมารดาบนตึกสมเด็จเจ้าพระยาฯ เช่นเดียวกับญาติผู้น้อยทั้งหลายที่ไปช่วยงาน ถึงวันงาน เจ้าคุณจอมมารดาแต่งองค์พระเจ้าลูกยาเธอทั้ง ๒ พระองค์ ทรงเกี้ยวทรงนวมเต็มยศไปที่ห้องโถงหน้าตึก อันเป็นทางที่สมเด็จเจ้าพระยาฯ จะเดินผ่านไปหอนั่งข้างหน้าเพื่อเลี้ยงพระ เจ้าคุณจอมมารดาต้องพาพระเจ้าลูกเธอทั้ง ๒ พระองค์ไปหมอบอยู่ที่ห้องโถง พร้อมกับคนในสกุลบุนนาคคนอื่นๆ สมเด็จเจ้าพระยาฯนุ่งผ้าลอยชาย เมื่อผ่านมาเจ้าคุณจอมมารดาก็ให้พระเจ้าลูกเธอทรงกราบ สมเด็จเจ้าพระยาฯ ก็ทักทายเพียงว่า "อ้อ! พวกเจ้าเขาก็มาเหมือนกันหรือ" แล้วก็เดินต่อไป ... " กระทู้: ผ้านุ่ง เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 18 ก.พ. 10, 13:58 คุณยายห่มผ้าแถบ
แม่พลอยเวลาอยู่ในตำหนักของเสด็จ ก็ห่มผ้าแถบแบบนี้ กระทู้: ผ้านุ่ง เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 18 ก.พ. 10, 13:59 พระบรมฉายาลักษณ์ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ทรงพระภูษาลอยชาย
กระทู้: ผ้านุ่ง เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 18 ก.พ. 10, 14:03 ขอแก้ความเข้าใจหน่อยว่า นุ่งผ้าลอยชาย กับนุ่งโสร่ง ไม่เหมือนกันนะคะ
โสร่งเป็นชื่อผ้าชนิดหนึ่งค่ะ นุ่งปล่อยยาว ไม่โจง ขมวดชายพกไว้ข้างหน้า พระรูปพระเจ้าบรมวงศ์เธอ พระองค์เจ้าชุมสาย กรมขุนราชสีหวิกรม ทรงนุ่งพระภูษาลอยชาย กระทู้: ผ้านุ่ง เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 18 ก.พ. 10, 14:05 ชายหนุ่มในรูปนี้ น่าจะสมัยรัชกาลที่ ๗ หรือปลายรัชกาลที่ ๖ ท่อนบนสวมเสื้อสองชั้น มีตัวในแบบลำลอง
และมีเสื้อตัวนอกสวมทับ ท่อนล่าง คิดว่าเป็นกางเกงแพร ไม่ใช่ผ้าลอยชาย ช่วยดูกันหน่อยนะคะ กระทู้: ผ้านุ่ง เริ่มกระทู้โดย: Bhanumet ที่ 18 ก.พ. 10, 14:12 ขอเสริมภาพอาจารย์เทาชมพูครับ
สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาประยูรวงศ์ (ดิศ บุนนาค) กระทู้: ผ้านุ่ง เริ่มกระทู้โดย: Bhanumet ที่ 18 ก.พ. 10, 14:13 สมเด็จเจ้าพระยาบรมมหาพิไชยญาติ
(ทัต บุนนาค) กระทู้: ผ้านุ่ง เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 18 ก.พ. 10, 14:26 ตัวอย่างผ้าโสร่ง ค่ะ
กระทู้: ผ้านุ่ง เริ่มกระทู้โดย: Wandee ที่ 18 ก.พ. 10, 15:00 ดีใจที่เห็นคุณ Bhanumet แวะมาร่วมชื่นชุมนุมศิลปิน
ขอชวนเปิดกระทู้ใหม่สักสองสามโหลให้ คุณเพ็ญชมพู คุณหลวงเล็ก และท่านที่เคารพนับถือ ซ้อมการป้องกันตัว ออกแนวรบ รัก วรรณคดี กระทู้: ผ้านุ่ง เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 18 ก.พ. 10, 15:11 :)
ยกขวดโหลมาคอยค่ะ กระทู้: ผ้านุ่ง เริ่มกระทู้โดย: luanglek ที่ 18 ก.พ. 10, 15:25 :) ยกขวดโหลมาคอยค่ะ แหม เขาเข้าขากันดีจริงๆ ขอโหล ก็ได้โหล ฮิฮิ ;Dฮิ กระทู้: ผ้านุ่ง เริ่มกระทู้โดย: Rangson Boontham ที่ 18 ก.พ. 10, 20:17 :o อ้อนี่เองที่มาของคำว่า "ลอยชาย" อ้างถึง อ้อ! พวกเจ้าเขาก็มาเหมือนกันหรือ" แล้วก็เดินต่อไป ... จากคุณ Bhanumet สมเด็จเจ้าพระยาท่านก็ "ลอยชาย" จริงๆ หาความรู้เพิ่มพบว่า "ลอยชาย" เป็นชื่อหนึ่งในแม่ไม้กระบี่กระบอง (http://www.paob1.ac.th/yunyong/image/kabee9.gif) อ่านเพิ่มได้ที่ http://www.paob1.ac.th/yunyong/myrum1.htm ครับ (._.) กระทู้: ผ้านุ่ง เริ่มกระทู้โดย: Baitoey ที่ 20 ก.พ. 10, 13:15 หนูเข้ามาขอบพระคุณทุกท่านสำหรับคำตอบค่ะ
ไหนๆ ช่วยแล้ว ก็โปรดช่วยให้ตลอดรอดฝั่งอีกนิดนะคะ ผ้าลายดอกพิกุล เป็นอย่างไรคะ หนูคิดว่ามันคงเหมือนดอกพิกุลตามชื่อนั่นแหละ (แต่ต้นพิกุลออกดอกด้วยหรือคะ ???) พยายามหาในกูเกิล ก็ไม่มีรูปที่ชัดเจนน่ะค่ะ การนุ่งผ้าลอยชาย ต้องเป็นผ้านุ่งชายยาวแค่ตาตุ่ม ขมวดปม ใช่ไหมคะ ถ้านุ่งผ้าขาวม้า คลุมเข่า (แบบเตรียมจะไปอาบน้ำ) อย่างงี้เรียกลอยชายไหม? อีกคำถามค่ะ ในสมัยก่อน ผ้าลายแพงนักหรือคะ เขาถึงสงวนผ้าลายให้คนมั่งมี และผ้าพื้นให้ชาวบ้านชาวช่องนุ่งห่มน่ะค่ะ กระทู้: ผ้านุ่ง เริ่มกระทู้โดย: จิรัฏฐ์ ที่ 17 มิ.ย. 10, 23:18 ผ้านุ่งที่เป็นลายคงไม่ได้สงวนไว้หรอกครับ ถ้าจะสงวนก็คงสงวนลายเฉพาะของในวังหรือหน้าที่ตามชั้นยศ เช่น ฉลองพระองค์จะมีลายที่เป็นที่ห้ามสำหรับสามัญชน เป็นต้น และที่สันนิษฐานได้อีกอย่างคือการทอผ้าลายใช้เวลานาน การจะทอให้สวยต้องใช้เวลานาน ดังนั้นชาวบ้านธรรมดาคงไม่มีเวลาทอ หรือจะซื้อหาก็คงมีราคาแพง ทั้งจะใช้ไหม ดิ้นต่างๆก็ยิ่งแพงใหญ่ หาใช้ยาก ถ้าจะใช้ก็คงมีไว้ในโอกาสสำคัญ
|