กระทู้: รบกวนไขข้อข้องใจเรื่อง "การออกร้านในงานวัด" ช่วงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นด้วยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: coo ที่ 08 ส.ค. 16, 23:56 สวัสดีค่ะ เราแอบอ่านและเก็บข้อมูลในเวปนี้มาสักพักแล้ว
แต่ครั้งนี้อยากนำข้อมูลไปใช้ต่อ แต่ไม่แน่ใจจริงๆค่ะ เลยอยากรบกวนขอสอบถามผู้รู้ที เราอยากทราบว่าสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้น (รัชกาลที่ 1-4) มีการ "ออกร้าน" ในงานวัดรึเปล่าคะ? เท่าที่พยายามหาดูเข้าใจว่ามีงานวัด แต่จะเป็นการจัดมหรสพการแสดง จุดเทียนเล่นไฟ แต่ไม่มั่นใจว่าการออกร้านขายของมีด้วยรึเปล่า หรือว่าเริ่มมีตอนช่วงในงานภูเขาทอง (ส่วนตัวเราเข้าใจว่าเป็นของคู่กันมาแต่โบราณ แต่อาจจะมีร้านไม่เยอะ เหมือนใครมีหัวการค้าก็มาหาที่ทางขายเอง) ถ้ายังไงรบกวนผู้รู้ช่วยไขข้อข้องใจให้เราทีนะคะ ขอบคุณมากค่ะ กระทู้: รบกวนไขข้อข้องใจเรื่อง "การออกร้านในงานวัด" ช่วงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นด้วยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 09 ส.ค. 16, 11:16 ก่อนอื่น อยากจะให้คุณเปลี่ยนคำเรียกตัวเองว่า "เรา" มาเป็น " ดิฉัน" หรือ "หนู" ก็ยังดีค่ะ
คุณอาจจะเอาความเคยชินจากการสนทนาในเว็บต่างๆมาใช้ ไม่ได้มีเจตนา ข้อนี้ไม่ว่ากัน แต่คุณคงสังเกตได้ว่า คนที่จะตอบคำถามคุณ ไม่ใช่เพื่อนวัยเดียวกัน แต่เป็นคนที่อายุคราวลุงป้า หรือตายายคุณ เนื่องจากคำถามคุณ ต้องอาศัยคนรู้รายละเอียดในประวัติศาสตร์ มีชั่วโมงการทำงานยาวนานหลายสิบปี ช่วยปรับคำเรียกขานสักนิดนะคะ กระทู้: รบกวนไขข้อข้องใจเรื่อง "การออกร้านในงานวัด" ช่วงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นด้วยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 09 ส.ค. 16, 13:07 ฝากส่งต่อถึงคุณเพ็ญชมพูและท่านอื่นๆด้วยค่ะ
กระทู้: รบกวนไขข้อข้องใจเรื่อง "การออกร้านในงานวัด" ช่วงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นด้วยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: เพ็ญชมพู ที่ 09 ส.ค. 16, 13:30 งานวัดสระเกศเริ่มมีมาตั้งแต่รัชกาลที่ ๑ แต่จะเน้นเรื่องการละเล่นทางน้ำ เช่นเล่นเพลงเรือ ในคลองที่ทรงโปรดให้ขุดขึ้นและพระราชทานนามว่า “คลองมหานาค” จวบจนมาถึงสมัยรัชกาลที ๕ ทรงสร้างภูเขาทองต่อจากรัชกาลที่ ๓ และรัชกาลที่ ๔ จนแล้วเสร็จ อีกทั้งได้รับพระบรมสารีริกธาตุมาจากรัฐบาลอินเดีย จึงโปรดเกล้าฯ ให้บรรจุประดิษฐานไว้บนองค์พระบรมบรรพต ภูเขาทอง และให้มีการเฉลิมฉลองอย่างยิ่งใหญ่เป็นเวลา ๗ วัน ๗ คืน ในช่วงเทศกาลลอยกระทง จนกลายเป็นประเพณีนมัสการพระบรมสารีริกธาตุ สำหรับชาวพระนครที่เก่าแก่ที่สุดสืบต่อมาจนถึงปัจจุบัน
งานภูเขาทองในรัชกาลที่ ๕ นี้น่าจะมีการออกร้านขายของ เช่นเดียวกับงานวัดเบญจมบพิตร ซึ่งเป็นวัดประจำรัชกาลที่ ๕ ถ้าจะให้สนุกยิ่งขึ้น ต้องตามเสด็จหม่อมเจ้าหญิงพูนพิศมัย ดิศกุลท่านเข้าไปเที่ยว งานที่สนุกที่ ๑ ในวัดเบญจมบพิตร คืองานออกร้านในวัดนี้ อันเป็นงานประจำปีในฤดูหนาว เพื่อเก็บเงินบำรุงวัดซึ่งยังไม่แล้วเรียบร้อยดี เรียกกันในสมัยนั้นว่า “งานวัด” ร้านต่าง ๆ มีตั้งแต่ของสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เจ้านายทั้งฝ่ายหน้าฝ่ายใน ข้าราชการผู้ใหญ่ผู้น้อย สุดแต่ใครมีกำลังจะทำได้ จนถึงชาวต่างประเทศผู้เป็นนายห้างใหญ่ ๆ บริเวณร้านอยู่ในเขตรั้วเหล็กแดงเท่านั้น ต่อมาทางตัวพระอุโบสถก็มีแต่พวกร้านขายธูปเทียนดอกไม้และทองเปลว สำหรับผู้จะไปบูชาพระและทำบุญ พวกเราเด็ก ๆ มิได้เคยไปทางนั้นเลย ซ้ำกลัวว่ามืดอีกด้วย เราพากันวิ่งวุ่นอยู่แต่ทางร้านต่าง ๆ ซึ่งเห็นในเวลานั้นว่าใหญ่โตมโหฬารสุดหล้าฟ้าเขียวซ้ำยังมีสถานที่ที่เรียกว่า สำเพ็ง อยู่นอกรั้วแดงทางถนนราชดำเนินอีกเมืองหนึ่ง มีทั้งโรงโขนชักรอกและเขาวงกฎที่เข้าไปแล้วออกไม่ได้ จนกว่าจะเดินถูกทาง ร้านในแถวสำเพ็งอย่างเดียวกับงานภูเขาทอง ผิดกับข้างในวัดอย่างเทียบไม่ได้ เพราะความเป็นระเบียบเรียบร้อย และความนิยมผิดกัน ทุกคนที่ก้าวเข้าประตูเหล็กแดงเข้าไปแล้ว จะรู้สึกเหมือนเมือง ๆ หนึ่งที่เต็มไปด้วยความสนุกสนาน ผู้คนแต่งตัวสวยๆ งามๆ ร้านจัดกันอย่างประณีตและเรียบร้อย ไม่มีเสียงอึกทึกครึกโครม นอกจากเสียงดนตรีเบา ๆ พอได้ยินพูดกันไม่ต้องตะโกน ไม่มีคนแน่นจนถึงเบียดเสียดกัน ไม่มีใครมาถ่มขากปล่อยเชื้อโรคข้าง ๆ ตัว และสิ่งที่วิเศษยิ่งก็คือ ไม่มีขโมยเลย ฉะนั้นทุกคนที่มีเพชรนิลจินดาก็แต่งกันได้วุบวับ (ที่ไม่มีอาจจะยืมเขามาบบ้างก็คงมี) ทุกคนหน้าตาเบิกบาน เสียงทักทายกันแต่ว่า “ร้านอยู่ไหน เดี๋ยวไป” เพราะร้านของใครก็พาครอบครัวไปนั่งเป็นเจ้าของร้าน เป็นผู้ชาย ทั้งนี้ก็เพราะทุกคนจะได้เฝ้าในหลวงของเขาทั่วกัน ใครอยากเฝ้าก็นั่งอยู่หน้าร้าน เวลาเสด็จผ่านทางหยุดทอดพระเนตรและทักทายเจ้าของร้าน ทั้งครอบครัวก็ได้เฝ้า ใครอยากทูลอะไร อยากถวายอะไรก็ถวายได้ อีกอย่างหนึ่งในสมัยนั้นพวกนักเรียนเมืองนอก กำลังเรียนจบทยอยกันมาทุกปี ท่านพวกนี้เปรียบเสมือนเทวดาตกลงมาจากสวรรค์ ความคิดของท่านไม่ยอมให้ คลุมถุงชน นั้นเป็นแน่ ฉะนั้น “งานวัด” นี้ จึงเป็นที่หนุ่มสาวเขาเลือกคู่กันเอง แต่เขาไปนั่งคุยกันตามร้าน ไม่มีไปไหนด้วยกันได้ พวกเราเด็ก ๆ ขนาด ๑๑-๑๒ ขวบอยู่นอกเกณฑ์ ก็วิ่งเล่นสนุกแทบตาย ความสนุกนั้นคือ ไปเที่ยวตามเด็กรุ่นเดียวกัน ไปเที่ยวดูตุ๊กตา แม้จะแพงซื้อไม่ได้ เพียงไปนั่งดูก็สนุก ออกจากร้านตุ๊กตาไปร้านตกเบ็ด เขาทำเป็นสระและห่อสลากเป็นรูปสัตว์น้ำต่าง ๆ อยู่ในนั้น มีเบ็ดแม่เหล็กไว้ตรงปลาย ใครจะตกเบ็ดก็เสีย ๑ บาท แล้วยื่นเบ็ดลงไปในสระ ห่อสัตว์เหล่านั้นมีเหล็กอยู่ข้างใน ก็กระโดดขึ้นมาติดเบ็ดเรา ชอบเสียจริง ๆ จัง ๆ อีกแห่งหนึ่งก็คือร้านที่มีกลไกต่าง ๆ เช่น มีร้านหนึ่งจัดเป็นถ้ำและมีลำธาร พาเรือลำเล็กขนาดนั่งคนเดียวลอยเข้าไปในถ้ำ แล้วพากลับออกมาเอง เราไปยืนดูเห็นประหลาดหนักหนาว่าทำไมเรือมันไปเองได้ และในน้ำมีอะไรบ้าง อยากรู้เสียจริง ๆ ตกลงนักกันว่าเราจะลงกันคนละลำ (มีอยู่ ๓ ลำ) ถ้าเขาเป่านกหวีดให้เรือออก เราจะเอามือสาวฝั่ง ๒ ข้างให้มันไปเร็วเข้า จนเห็นว่าทำไมเรือมันไปเองได้ เมื่อซื้อตั๋วใบละบาทและลงนั่งในเรือแล้ว พอเขาป่านกหวีดปล่อยเรือ เราก็สาวฝั่งเข้าไปในถ้ำ พอโผล่ก็เจอผู้ชายคนหนึ่งกำลังยกโพงสังกะสีพุ้ยน้ำดังโพล่ง ๆ เราตะโกนพร้อมกันว่า “นั่นแน่!” ตาพุ้ยน้ำหดตัวกลับเข้าไปหลังหิน หายเงียบ เราภาคภูมิใจเสียจริง ๆ ว่าจับได้แล้วว่าทำไมเรือมันไปเองได้ กลับออกมาคุยโมง จนเจ้าของร้านต้องมากระซิบว่า อย่าเอะอะไป ที่ที่สนุกอีกแห่งหนึ่ง ก็คือในเมืองจีนของสมเด็จพระบรมโอรสาธิราช มีประตูตีตั๋วเข้าไปข้างใน แล้วมีร้านเป็นห้องๆ รอบสี่เหลี่ยมขายอาหารจีน ขายน้ำชา ขายจันอับ และอะไรต่างๆ ที่เป็นจีน มียกพื้นเล็ก ๆ อยู่ตรงกลางเมืองให้พวกตลกเล่น พวกเราติดละครตลก การเข้าเมืองนั้นเป็นอันไม่ได้ตีตั๋ว เพราะเราคุ้นเคยกับพวกขายตั๋วเสียแล้ว เราวิ่งเข้าวิ่งออกได้สบาย ส่วนเงินที่ใช้จ่ายบ้างนั้น ถ้าไม่มีหรือหมดก็เที่ยวขอพวกผู้ใหญ่ ซึ่งโดยมากเขาให้เพราะไม่ต้องการให้กวน บางส่วนจาก ความสนุกในวัดเบญจมบพิตร พระนิพนธ์หม่อมเจ้าหญิงพูนพิศมัย ดิศกุล (http://www.bloggang.com/mainblog.php?id=rattanakosin225&month=21-07-2007&group=12&gblog=3) กระทู้: รบกวนไขข้อข้องใจเรื่อง "การออกร้านในงานวัด" ช่วงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นด้วยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: coo ที่ 09 ส.ค. 16, 16:29 ขอบคุณคุณเทาชมพู และคุณเพ็ญชมพูมากค่ะ
เรื่องคำเรียก ต้องกราบขออภัยจริงๆค่ะ ที่ใช้คำไม่สมควรโดยไม่ทันได้ไตร่ตรองก่อน ดิฉันไม่สามารถแก้ไขข้อความแรกได้ ต้องขออภัยด้วยนะคะ แต่สัญญาว่าครั้งถัดไปจะระวังให้มากกว่านี้ค่ะ ดิฉันต้องขอบคุณคุณเพ็ญชมพูสำหรับข้อมูลที่นำมาให้อีกครั้งนะคะ ที่มาสอบถามเนื่องจากดิฉันกำลังวาดรูป โดยอ้างอิงสมัยช่วงรัชกาลที่๔ ซึ่งไม่มั่นใจว่างานวัดในช่วงนั้น จะมีการมาออกร้านขายของแล้วหรือไม่ (เกรงว่าหากวาดไปตามความเข้าใจจะเป็นการเผยแพร่สิ่งผิดๆออกไป) แต่จากข้อมูลที่คุณเพ็ญชมพูฝากไว้ให้รวมกับข้อมูลที่หามาดิฉันจึงคิดว่างานวัดช่วงสมัยรัชการที่๔ น่าจะเน้นที่การละเล่นและมหรสพเพื่อให้ผู้คนได้มาพบปะกันมากกว่า อาจมีการออกร้านบ้างแต่คาดว่าคงไม่มาก ซึ่งการออกร้านในงานวัดน่าจะนิยมและมีมากขึ้นตั้งแต่ช่วงรัชกาลที่๕ เป็นต้นมา (หากดิฉันเข้าใจคลาดเคลื่อนไปต้องขออภัยด้วย) กระทู้: รบกวนไขข้อข้องใจเรื่อง "การออกร้านในงานวัด" ช่วงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นด้วยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: NAVARAT.C ที่ 09 ส.ค. 16, 18:58 ^
น่ารัก กระทู้: รบกวนไขข้อข้องใจเรื่อง "การออกร้านในงานวัด" ช่วงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นด้วยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: siamese ที่ 09 ส.ค. 16, 19:35 เอาภาพจิตกรรมฝาผนังให้ชม นี่เป็นภาพเขียนที่วัดพระแก้ววังหน้า บรรยากาศทิ้งผลกัลปพฤกษ์ ด้านขวาภาพปรากฎร้านขายของชาวบ้านที่พังเนื่องจากความวุ่นวาย
กระทู้: รบกวนไขข้อข้องใจเรื่อง "การออกร้านในงานวัด" ช่วงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นด้วยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: siamese ที่ 09 ส.ค. 16, 19:39 จิตกรรมพระที่นั่งทรงผนวช วาดฉากการแสดงโขน มีร้านชาวจีนแผงลอยมาตั้งแผง แต่ไม่เยอะมาก
กระทู้: รบกวนไขข้อข้องใจเรื่อง "การออกร้านในงานวัด" ช่วงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นด้วยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: siamese ที่ 09 ส.ค. 16, 19:48 จิตรกรรมในพุทธรัตนสถาน พระราชปรารภในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ภาพจิตรกรรมได้กลิ่นอายของความคิดการออกร้านในปัจจุบันเข้าไปเยอะ
กระทู้: รบกวนไขข้อข้องใจเรื่อง "การออกร้านในงานวัด" ช่วงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นด้วยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: siamese ที่ 09 ส.ค. 16, 20:02 ภาพแผงขายของริมกำแพงโรงละคร ข้างศาลหลักเมือง สมัย ร.5
กระทู้: รบกวนไขข้อข้องใจเรื่อง "การออกร้านในงานวัด" ช่วงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นด้วยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 09 ส.ค. 16, 22:03 ขอบคุณค่ะ คุณ coo
กระทู้: รบกวนไขข้อข้องใจเรื่อง "การออกร้านในงานวัด" ช่วงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นด้วยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: coo ที่ 10 ส.ค. 16, 15:41 ขอบพระคุณ คุณsiamese สำหรับรูปประกอบมากเลยนะคะ
กระทู้: รบกวนไขข้อข้องใจเรื่อง "การออกร้านในงานวัด" ช่วงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นด้วยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: NAVARAT.C ที่ 10 ส.ค. 16, 17:00 เห็นความน่ารักของคุณcooแล้ว เลยต้องไปหาภาพให้บ้าง
ภาพเหล่านนี้มาจากรายละเอียดภาพฝาผนัง รอบระเบียงคตวัดพระแก้ว เรื่องรามเกียรติ์บางห้องครับ ทั้งหมดเป็นมหรสพในงานออกเมรุ ตัวละครใหญ่ๆที่โดนพระรามฆ่าตาย ไม่มีงานวัดเลย กระทู้: รบกวนไขข้อข้องใจเรื่อง "การออกร้านในงานวัด" ช่วงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นด้วยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: NAVARAT.C ที่ 10 ส.ค. 16, 17:01 นี่ไม่ทราบว่าเป็นการแสดงอะไร จะเดาก็คงผิด
กระทู้: รบกวนไขข้อข้องใจเรื่อง "การออกร้านในงานวัด" ช่วงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นด้วยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: NAVARAT.C ที่ 10 ส.ค. 16, 17:06 นี่คนละงานกับเมื่อกี้นะครับ
จะเห็นว่า โรงมหรสพจะอยู่ใกล้ๆกับระทา ซึ่งก็คือหอสูงที่จุดไฟให้ความสว่าง งานมหรสพถ้ามืดๆ คงไม่ปลอดภัยนักสำหรับคนมาเที่ยวชม อาจเป็นเหตุหนึ่งที่ไม่ค่อยมีในงานวัด เพราะไม่สามารถลงทุนเรื่องความสว่างได้ กระทู้: รบกวนไขข้อข้องใจเรื่อง "การออกร้านในงานวัด" ช่วงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นด้วยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: NAVARAT.C ที่ 10 ส.ค. 16, 17:06 หนังใหญ่ครับ
กระทู้: รบกวนไขข้อข้องใจเรื่อง "การออกร้านในงานวัด" ช่วงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นด้วยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: NAVARAT.C ที่ 10 ส.ค. 16, 17:08 งิ้ว ไม่ทราบว่าเล่นเรื่องอะไร แต่ถ้านั่งโต๊ะเจรจากัน คนไทยคงเผ่นหมดเพราะดูไม่รู้เรื่อง แต่ในภาพเห็นนั่งกันเต็มหน้าเวที ก็แปลกอยู่
กระทู้: รบกวนไขข้อข้องใจเรื่อง "การออกร้านในงานวัด" ช่วงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นด้วยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: NAVARAT.C ที่ 10 ส.ค. 16, 17:11 โรงนี้หุ่นกระบอกแน่นอน
กระทู้: รบกวนไขข้อข้องใจเรื่อง "การออกร้านในงานวัด" ช่วงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นด้วยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: NAVARAT.C ที่ 10 ส.ค. 16, 17:12 ขอโทษที่ภาพไม่ค่อยจะชัด โรงนี้ถ้าไม่เล่นโขน ก็คงละครนั่นแหละ
คงพอได้บรรยากาศไปเขียนหนังสือต่อนะครับ กระทู้: รบกวนไขข้อข้องใจเรื่อง "การออกร้านในงานวัด" ช่วงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นด้วยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: coo ที่ 10 ส.ค. 16, 22:50 ขอบคุณ คุณNAVARAT.C มากเลยค่ะที่กรุณาให้ข้อมูลเพิ่มเติม
ตอนนี้ดิฉันได้ไอเดียจากรูปและข้อมูลในกระทู้นี้อย่างมาก สารภาพว่าก่อนนี้ลืมนึกถึงจิตกรรมฝาผนังไปเลยค่ะ ทั้งที่เป็นแหล่งข้อมูลสำคัญ ขอบคุณมากจริงๆนะคะ กระทู้: รบกวนไขข้อข้องใจเรื่อง "การออกร้านในงานวัด" ช่วงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นด้วยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: เพ็ญชมพู ที่ 11 ส.ค. 16, 10:05 จิตรกรรมฝาผนังอุโบสถวัดประดู่ทรงธรรม จังหวัดพระนครศรีอยุธยา แสดงการละเล่นต่าง ๆ
กระทู้: รบกวนไขข้อข้องใจเรื่อง "การออกร้านในงานวัด" ช่วงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นด้วยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: siamese ที่ 11 ส.ค. 16, 14:15 นี่คนละงานกับเมื่อกี้นะครับ จะเห็นว่า โรงมหรสพจะอยู่ใกล้ๆกับระทา ซึ่งก็คือหอสูงที่จุดไฟให้ความสว่าง งานมหรสพถ้ามืดๆ คงไม่ปลอดภัยนักสำหรับคนมาเที่ยวชม อาจเป็นเหตุหนึ่งที่ไม่ค่อยมีในงานวัด เพราะไม่สามารถลงทุนเรื่องความสว่างได้ ระทาเป็นหอสำหรับผูกดอกไม้ไฟ จุดดอกไม้ไฟแล้วก็เสร็จการ ไม่ใช่หอสูงไว้สำหรับจุดไฟนะครับ อาหน่อ การจุดไฟแบบโบราณไม่ยากเลย เอาไม้ไผ่ปักส่วนปลายถักให้บาน หาตะเกียงดินเผา (ทรงสามเหลี่ยมปากเจาะรู เคยเห็นงมได้จากเกาะเมืองอยุธยามากมายอยู่เหมือนกัน) นำมาวางไว้ที่ปลายถัก เสียบเชือกฝั้น ใส่น้ำมันจุดไฟ ก็สว่างแล้วครับ กระทู้: รบกวนไขข้อข้องใจเรื่อง "การออกร้านในงานวัด" ช่วงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นด้วยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: coo ที่ 11 ส.ค. 16, 20:24 ขอบคุณ คุณเพ็ญชมพู และคุณsiamese ที่มาช่วยเสริมให้นะคะ
เอ ได้ความรู้เรื่องแสงสว่างมา เลยมีคำถามในใจค่ะว่าทำไมงานวัดต้องจัดตอนกลางคืน (ไม่เกี่ยวกับหัวข้อเสียแล้ว) เข้าใจว่าต้องหลังพิธีการแล้วถึงจะมีงานรื่นเริง หรือต้องรอคนเลิกงานกันก่อนหรือเปล่าถึงจะดูคึกคักเลยจัดตอนกลางคืน (จะมีงานวัดที่จัดช่วงกลางวันบ้างไหมนะคะ) กระทู้: รบกวนไขข้อข้องใจเรื่อง "การออกร้านในงานวัด" ช่วงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นด้วยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: NAVARAT.C ที่ 12 ส.ค. 16, 09:11 นี่คนละงานกับเมื่อกี้นะครับ จะเห็นว่า โรงมหรสพจะอยู่ใกล้ๆกับระทา ซึ่งก็คือหอสูงที่จุดไฟให้ความสว่าง งานมหรสพถ้ามืดๆ คงไม่ปลอดภัยนักสำหรับคนมาเที่ยวชม อาจเป็นเหตุหนึ่งที่ไม่ค่อยมีในงานวัด เพราะไม่สามารถลงทุนเรื่องความสว่างได้ ระทาเป็นหอสำหรับผูกดอกไม้ไฟ จุดดอกไม้ไฟแล้วก็เสร็จการ ไม่ใช่หอสูงไว้สำหรับจุดไฟนะครับ อาหน่อ การจุดไฟแบบโบราณไม่ยากเลย เอาไม้ไผ่ปักส่วนปลายถักให้บาน หาตะเกียงดินเผา (ทรงสามเหลี่ยมปากเจาะรู เคยเห็นงมได้จากเกาะเมืองอยุธยามากมายอยู่เหมือนกัน) นำมาวางไว้ที่ปลายถัก เสียบเชือกฝั้น ใส่น้ำมันจุดไฟ ก็สว่างแล้วครับ ไม่น่าเชื่อที่ข้อมูลในอินเทอเน็ตหาไม่พบเลยว่า ระทาได้ถูกใช้ประโยชน์อย่างอื่นด้วย นอกจากจะเป็นหอให้คนขึ้นไปจุดดอกไม้ไฟ คิดดูสิครับ อุตส่าห์ลงทุนสร้างเสียใหญ่โตสวยงามอลังการขนาดนั้น จุดดอกไม้ไฟคืนๆหนึงคงไม่ถึงชั่วโมง แล้วปล่อยให้มันตกอยู่ในความมืดตลอดราตรี ทั้งอาณาบริเวณพึ่งแสงสว่างแต่จากตะเกียงดินเผาภาคพื้นดิน โดยไม่จุดอะไรให้แสงบนที่สูงบ้างเลย ผมเขียนข้อความข้างบนจากความจำที่ติดในสมอง ที่เคยเห็นภาพระทาที่ข้างบนมีแสงกระจายออกมาโดยรอบ หรือจะในข้อเขียนในเรื่องราวเก่าๆ ผมยังหามายืนยันไม่ได้ เอาเป็นว่ามันเป็นเท่าที่คุณหนุ่มสยามว่า จนกว่าผมจะสามารถไปหาข้อมูลมาสนับสนุนผมได้ ถ้าหาไม่ได้ ก็ยอมรับเหมือนกันว่าผมเริ่มจะหลงๆลืมๆมากขึ้นเรื่อยๆแล้ว กระทู้: รบกวนไขข้อข้องใจเรื่อง "การออกร้านในงานวัด" ช่วงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นด้วยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: NAVARAT.C ที่ 12 ส.ค. 16, 17:34 ส่วนหนึ่งในงานพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๕ รอบ สมเด็จพระนางเจ้าฯพระบรมราชินีนาถในพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดารามวันนี้ เห็นว่าเหมือนระทาจำลอง จึงนำมาให้ชมกันเฉยครับ
กระทู้: รบกวนไขข้อข้องใจเรื่อง "การออกร้านในงานวัด" ช่วงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นด้วยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: siamese ที่ 12 ส.ค. 16, 18:20 ส่วนหนึ่งในงานพระราชพิธีมหามงคลเฉลิมพระชนมพรรษา ๕ รอบ สมเด็จพระนางเจ้าฯพระบรมราชินีนาถในพระอุโบสถวัดพระศรีรัตนศาสดารามวันนี้ เห็นว่าเหมือนระทาจำลอง จึงนำมาให้ชมกันเฉยครับ อั๊ยย๋ะ !!! สิ่งนี้เขาเรียกว่า "บัตรบูชาเทพเคราะห์" ทำด้วยก้านกล้วยสร้างเป็นชั้น ถ้าเป็นชาวบ้านจะปักรูปเทพพระเคราะห์ประจำวัน แต่ในวังติดตั้งบุษบกประดิษฐานองค์เทพพระเคราะห์นั้นๆ กระทู้: รบกวนไขข้อข้องใจเรื่อง "การออกร้านในงานวัด" ช่วงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นด้วยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: NAVARAT.C ที่ 12 ส.ค. 16, 19:28 ตามนั้น
กระทู้: รบกวนไขข้อข้องใจเรื่อง "การออกร้านในงานวัด" ช่วงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นด้วยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: กะออม ที่ 13 ส.ค. 16, 06:49 อ่านนิราศมีข้อมูลไม่น้อยนะคะ เช่น นิราศพระแท่นดงรัง เป็นง่นวัดจริงจัง เขาไหว้พระตอนเช้า ตกค่ำจุดดอกไม้เพลิง อากาศตอนกลางคืน แสงจันทร์วันเพ็ญ มหรสพครึกครื้น เป็นภาพรวมของงานวัดสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นได้ชัดเจน
ส่วนการออกร้าน ถ้าก่อนรัชกาลที่ ๕ มีขายอาหาร (มีตั้งแต่สมัยอยุธยา) สินค้าพื้นเมืองหรือตามฤดูกาลของท้องถิ่น กระทู้: รบกวนไขข้อข้องใจเรื่อง "การออกร้านในงานวัด" ช่วงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นด้วยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 13 ส.ค. 16, 11:07 พอคุณกะออม พูดถึงนิราศพระแท่นดงรัง ทำให้นึกถึงนิราศเดือนขึ้นมาได้
ถึงเดือนแปดแดดอับพยับฝน ฤดูดลพระวษาเข้ามาขวาง จวนจะบวชเป็นพระสละนาง อยู่เหินห่างเห็นกันเมื่อวันบุญ ประดับพุ่มบุปผาพฤกษากระถาง รูปแรดช้างโคควายขายกันวุ่น ตุ๊กตาหน้าพราหมณ์งามละมุน ต้นพิกุลลิ้นจี่ดูดีจริง ต้นไม้ทองเสาธงหงส์ขี้ผึ้ง คู่สลึงเขาขายพวกชายหญิง อุณรุทยุดกินนรชะอ้อนพริ้ง มีทุกสิ่งซื้อมาบูชาพระ ขึ้นกุฎีที่รักรู้จักสนิท ดัดจริตพูดจาวิสาสะ พระหนุ่มหนุ่มกลุ้มใจทำไมละ เสียงจ๋าจ๊ะเจรจาพาสบาย ในกลอนไม่ได้บอกว่า ของที่ซื้อไปบูชาพระมีขายที่ไหน แต่บอกว่างานเข้าพรรษา(วันบุญ= วันทำบุญเข้าพรรษา) มีของพวกนี้ขาย จะอนุโลมว่าเป็นงานออกร้านได้หรือไม่ กระทู้: รบกวนไขข้อข้องใจเรื่อง "การออกร้านในงานวัด" ช่วงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นด้วยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: coo ที่ 15 ส.ค. 16, 08:44 ขอบคุณ คุณกะออม และคุณเทาชมพู สำหรับข้อมูลและแหล่งเพิ่มเติมด้วยนะคะ
เดี่ยวต้องขอไปหามาศึกษาเพิ่มแล้ว ขอบคุณมากค่ะ กระทู้: รบกวนไขข้อข้องใจเรื่อง "การออกร้านในงานวัด" ช่วงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นด้วยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 15 ส.ค. 16, 11:36 ถ้าจะดูการค้าขายในสมัยต้นรัตนโกสินทร์ หานิราศภูเขาทองมาอ่านจะมองเห็นภาพค่ะ ว่าชาวบ้านเขาค้าขายกันยังไง ที่ไหน แบบไหน
ในยุคนั้นการสัญจรใช้ทางน้ำเป็นหลัก ไม่มีถนน ถนนเพิ่งมาตัดในรัชกาลที่ 4 ดังนั้นข้าวของก็ขายกันตามแพริมน้ำ ถ้าคุณไม่ยืนกรานว่าจะต้องเอาฉากงานออกร้านในงานวัดซึ่งหาได้ยากเย็นแสนเข็ญ ไม่รู้ว่างานวัดมีกลางวันหรือกลางคืน ไม่รู้ว่าสมัยนั้นพ่อค้าแม่ค้าเอาอะไรมาขายในงานวัด เปลี่ยนเป็นเปิดเรือนแพขายของกันริมคลองไม่ง่ายกว่าหรือคะ ไปพ้นวัดทัศนาริมท่าน้ำ แพประจำจอดรายเขาขายของ มีแพรผ้าสารพัดสีม่วงตอง ทั้งสิ่งของขาวเหลืองเครื่องสำเภาฯ กระทู้: รบกวนไขข้อข้องใจเรื่อง "การออกร้านในงานวัด" ช่วงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นด้วยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: coo ที่ 15 ส.ค. 16, 21:17 ขอบคุณคุณเทาชมพูมากเลยค่ะ
จริงๆตอนแรกไม่ได้คิดจะเฉพาะว่าการค้าขายในงานวัด แต่พอได้หาข้อมูลแล้วร้สึกว่าสนใจ เลยกลายเป็นไปโฟกัสที่งานวัดไป (ซึ่งยากจริงๆ) แต่ถ้าไม่ไหวก็คิดว่าอาจจะเปลี่ยนเป็นการค้าขายทั่วไป หรือไปเฉพาะที่จุดอื่นแทนค่ะ (อย่างสำเพ็งก็น่าจะสะดวกกว่า แอบเห็นมีกระทู้คุยกันอยู่ :-[) แต่ก็จะลองหาอ่านนิราศภูเขาทองเพิ่มเติมด้วย เพราะอยากรู้เรื่องการใช้ชีวิตของคนในช่วงนั้นพิ่มขึ้นเหมือนกันค่ะ (พึ่งได้ศึกษาประวัติศาสตร์ไทยที่มากกว่าในหนังสือเรียนไม่นาน แต่ก็รู้สึกชอบมากเลยค่ะ) กระทู้: รบกวนไขข้อข้องใจเรื่อง "การออกร้านในงานวัด" ช่วงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นด้วยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: เทาชมพู ที่ 15 ส.ค. 16, 21:36 นิราศภูเขาทอง และนิราศต่างๆ ในตู้หนังสือเรือนไทย มีค่ะ เป็นฝึมือรวบรวมของคุณม้า แอดมินของเรือนไทย
คลิกที่คำว่า "ค้นหา" แถวบนของหน้าแรก ค่ะ กระทู้: รบกวนไขข้อข้องใจเรื่อง "การออกร้านในงานวัด" ช่วงสมัยรัตนโกสินทร์ตอนต้นด้วยค่ะ เริ่มกระทู้โดย: siamese ที่ 23 ส.ค. 16, 14:51 ทราบว่าในสมัยก่อนจะมีงานขึ้นพระพุทธบาท แต่เมื่อการเดินทางไปน้ันยากชาวกรุงเทพโดยเฉพาะวัดหลายแห่งต่างก็จำลองพระพุทธบาทไว้ที่วัดตนเอง และให้มีงานฉลอง แต่จะออกร้านค้าด้วย น่าจะมีบรรยากาศแบบนั้นบ้าง
เท่าที่ทราบมีวัดที่สร้างพระพุทธบาทจำลองให้คนมานมัสการเป็นงานวัดใหญ่โตคือ 1. วัดอมรินทราราม บางกอกน้อย 2. วัดจักรวรรดิ์ สำเพ็ง 3. วัดอรุณราชวราราม |